ﭼﻜﻴﺪﻩ:

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماندها، ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻥ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺩﻓﻊ ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ، ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ پسماند ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪ. ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻱ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﻋﺎﺩﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ پسماندهای ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ. ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺍ ﺑﺘﺪﺍ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ، ﺳﭙﺲ ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺗﻔﻜﻴﻜﻲ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ پسماند ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻃﺮﺡﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ پسماند ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﮔﺮﺩﻳﺪ، ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ، ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻛﺪﺍﻡ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ، ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎﻱ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ، ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ.

ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ،ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ؛ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺗﺠﺎﺭﻱ، ﻣﺪﺍﺭﺱ، ﺑﻴﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ، ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ۷۲ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﺮ( ﺍﺟﺰﺍﻱ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ ) ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ۲۸ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ پسماند ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ، ﻟﺬﺍ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ، ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ، ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺎﺭﻛﻬﺎ، ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎﺳﺖ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻫﺎﻱ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ، ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻛﻤﻲ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ ﮔﺮﺩﺩ.

ﻣﻘﺪﻣﻪ:

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ، ﺑﺎﻻﺭﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻭ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ، ﺿﻤﻦ ﺁﻧﻜﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺩﻓﻊ ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﻗﺒﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ، ﺯﻣﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻓﻦ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ، ﻣﺤﻞﻫﺎﻱ ﺩﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﻨﺒﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻮء ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ .

ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ، ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ Zero waste ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ Less waste ﺩﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ As possible as low waste ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ، ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ، ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻭ ﻳﺎ ﺳﻤﻴﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻳﺎ ﺣﺬﻑ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ . ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﻣﺼﺮﻑ، ﻫﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎ ، ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﮔﺎﻫﻲﻫﺎ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻑﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ، ﺩﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻛﻠﻲ ﺍﺵ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ،( Reduce ) ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺠﺪﺩ ( Reuse ) ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ (Recycle) ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺨﺶ ﺍﺻﻠﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ، ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ، ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ۳ ﺗﺎ ۹ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺩﻗﻴﻖ ﺁﻥ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﺁﻣﺪ، ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻣﺼﺮﻑ، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺳﻨﺘﻲ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻳﻦ ﻋﺪﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ۳ ﺗﺎ ۵ ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﻦ ۷ ﺗﺎ ۹ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﻛﺮ، ﺳﺮﻋﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺮﺥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻛﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻣﺜﻼً ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺮﺥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺍﺯ ۵.۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۱۹۹۵ ﺗﺎ ۲۰۰۵ ﺑﻪ ۳.۹ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۲۰۰۹ ﺗﺎ ۲۰۱۳ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻋﺪﺩ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺍﺯ ۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۱۹۹۰ ﺗﺎ ۲۰۰۰ ﺑﻪ ۳.۷ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۲۰۰۵ ﺗﺎ ۲۰۱۰ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻗﻴﻘﺘﺮ ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻜﻪ ﻧﺮﺥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺍﺯ ۵.۵ ﺑﻪ ۳.۹ ﺩﺭﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ، ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻣﻌﺎﺩﻝ ۷۵۰ ﺩﻻﺭ ﺑﻪ ﺍﺯﺍﻱ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻋﺪﺩ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ۵۶۰ ﺩﻻﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ۴۷۵ ﺩﻻﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﺩﻳﮕﺮ، ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﺍﻟﻲ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺭﻳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﺯﺍﻱ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ۱.۵ ﺩﺭﺻﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺟﺮﺍء ﺷﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻳﻜﺼﺪ ﻭ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ. ﭘﺮ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ، ﺁﻧﻬﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ۱.۵ ﺩﺭﺻﺪﻱ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ، ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ. ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺩﻳﮕﺮ، ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ، ﺍﻣﺮﻱ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻭ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺭﻭﺵﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﮔﺸﺖ.

برای دانلود گزارش کامل اینجا کلیک کنید

می‌توان طراحی ساختمان‌ها را به معماران و طراحی راه‌ها به مهندسان عمران واگذار کرد، اما مسئولیت طراحی فضای عمومی شهر و تجهیزات شهری که در میان ساختمان‌ها قرار دارد نابسامان و نامشخص می‌نماید. بنابراین، فضاهای شهری با تمامی تسهیلات و تجهیزات محیط مناسبی را برای زندگی و فعالیت شهری فراهم می‌آورد.

اثاثیه و تجهیزات خیابانی در هویت بخشیدن به یک مکان با ایجاد یا اصلاح فضاهای شهری کمک شایانی می‌کند. پروژه‌های احیای فضاهای شهری، چه بزرگ و چه کوچک و چه به‌صورت طرح‌های پیاده‌راه سازی و یا تعریض پیاده روها فضاهایی برای طراحی مجدد و همه‌جانبه اثاثیه خیابانی (تجهیزات شهری) فراهم می‌آورد. فصل اول کتاب حاضر به منظر خیابان و فصل دوم به تفصیل به موضوع تجهیزات فضاهای شهری خیابانی می‌پردازد.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی 10 درصد جمعیت جهان به نوعی دچار معلولیت جسمی هستند در کشور ما بعد از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی پدیده معلولیت سیری فزاینده داشته است. معلولان برای زندگی اجتماعی در شهر با موانع معماری و شهرسازی متعددی روبرو هستند. بنابراین سازگاری محیط شهری با نیازهای معلولان جسمی ضرورتی حیاتی است و طراحی شهرها باید بر اساس معیارها و ضوابط خاصی برای آنها انجام پذیرد. موضوع فضاهای شهری برای معلولان به تفصیل در فصل سوم کتاب بررسی شده است.

فهرست مطالب کتاب تجهیزات شهری :

منظر خیابانی

• پهنه های پیاده روی
• سطوح خدماتی پیاده روها
• موقعیت مکانی تسهیلات خیابانی
• استانداردها و مقررات
• عناصر منظرسازی خیابانی

تجهیزات فضاهای شهری

• هویت بخشی در طراحی منظر خیابانی (منظر شهری)
• ملاحظات طراحی تجهیزات شهری
• تجهیزات خیابانی (تجهیزات شهری) هماهنگ
• روشنایی
• سرپناه
• آب نماها
• علائم

فضاهای شهری برای معلولان

• فضاهای گردش صندلی چرخ‌دار
• محل عبور پیاده
• توقف‌گاه

ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر آیین نامه روسازی آسفالتی راه های ایران

اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﻮاﺑﻂ، ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﯿﻪ ﻃﺮح، اﺟﺮا، ﺑﻬﺮهﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری ﻃﺮحﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻓﻨﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﻃﺮحﻫﺎ، ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮا ( ﻋﻤﺮﻣﻔﯿﺪ ) و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﮕﻬﺪاری و ﺑﻬﺮهﺑﺮداری، از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ، اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﻨﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﯿﻪ و اﺟﺮای ﻃﺮح و ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻻزم ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﮕﻬﺪاری از ﻃﺮحﻫﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺟﺪی ﻗﺮار داده اﺳﺖ .

ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﻔﺎد ﻣﺎده 23 ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ و اﺑﻼغ ﺿﻮاﺑﻂ، ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ، آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻃﺮحﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع و ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﻃﺮحﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ، ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﯿﺮ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ در ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﺪوﯾﻦ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪارک ﻋﻠﻤﯽ از ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ و ﺗﻮان ﻓﻨﯽ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ذﯾﺮﺑﻂ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

از اﯾﻦ رو در ﺑﺎزﻧﮕﺮی ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺣﺎﺿﺮ ، ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻗﯿﺮ و آسفالت اﯾﺮان ﺿﻤﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ دﻓﺘﺮ ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر، ﻋﻬﺪه دار اﯾﻦ ﻣﻬﻢ ﮔﺮدﯾﺪ.

ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﻮﺟﻮد در ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮای راهﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ روﺳﺎزی و ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ، ﺑﺎ ﻣﺎﺧﺬ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﺟﺎدهﻫﺎ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺗﻼف ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻣﺠﻤﻮﻋﻪی ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ روﺳﺎزی راهﻫﺎی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ، ﻣﺒﺎﻧﯽ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎی ﻓﻨﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﺗﺠﺎرب راﻫﺴﺎزی ﮐﺸﻮر ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺗﻼش، دﻗﺖ و وﻗﺖ زﯾﺎدی ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺻﺮف ﮔﺮدﯾﺪه، ﻣﻌﻬﺬا ﻣﺼﻮن از وﺟﻮد اﺷﮑﺎل و اﺑﻬﺎم در ﻣﻄﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﯿﺴﺖ . ﻟﺬا در راﺳﺘﺎی ﺗﮑﻤﯿﻞ و ﭘﺮﺑﺎر ﺷﺪن اﯾﻦ آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪ از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﺘﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﯽﮔﺮدد ﻣﻮارد اﺻﻼﺣﯽ را ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ در ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮﻫﺎی آﺗﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارﮔﯿﺮد .
ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻓﺮاﺧﻮان ﮔﺴﺘﺮده و ﮐﺴﺐ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺸﻮر، ارﮔﺎﻧﻬﺎی دوﻟﺘﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ ذﯾﺮﺑﻂ، ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻣﺸﺎور، ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎران و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان و درﯾﺎﻓﺖ ﺣﺪود 170 ﻣﻮرد ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد، ﺑﺮرﺳﯽ و ﺿﻤﻦ اﻋﻤﺎل ﻣﻮارد ﻣﺴﺘﺪل، ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ .

-1-1 ﺗﻌﺮﯾﻒ

روﺳﺎزی راه ﺳﺎزهای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮروی آﺧﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪه ﺧﺎک زﻣﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ اﺻﻼح ﺷـﺪه، ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰیﻫـﺎ، ﯾـﺎ ﮐـﻒ ﺑﺮشﻫﺎی ﺧﺎﮐﯽ و ﯾﺎ ﺳﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد، ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد .

روﺳﺎزی ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻗﺸﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﯿﺮ زﯾﺮاﺳﺎس، اﺳﺎس و ﻻﯾﻪ ﻫﺎی آسفالتی ﯾﺎ ﺑﺘﻨﯽ و ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از آﻧﻬﺎﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ و دارای ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﯿﻨﯽ اﺳﺖ .

-2-1 ﻫﺪف از روﺳﺎزی

زﻣﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﯽ، ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰیﻫﺎی آﻣﺎده ﺷﺪه راه، ﮐﻒ ﺑﺮشﻫﺎی ﺧـﺎﮐﯽ و ﯾـﺎ ﺳـﻨﮕﯽ، ﺣﺘـﯽ در ﺷـﺮاﯾﻂ ﮐـﺎﻣﻼ ﻣﺘـﺮاﮐﻢ و ﺧـﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪه، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮای ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎی وارده از ﭼﺮخ ﺧﻮدرو را در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺟﻮی ﻧﺪارد . ﺑﺎرﮔﺬاری اﯾـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺧـﺎکﻫـﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺮﺷﯽ و اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎی داﺋﻢ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺷﻮد .

روﺳﺎزی، از ﺑﺮوز و ﻇﻬﻮر آﺳﯿﺐ دﯾﺪﮔﯽﻫﺎی ﻓﻮق ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﻮده و ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور راﺣﺖ، ﺳﺮﯾﻊ، ﻣﻄﻤﺌﻦ، اﯾﻤﻦ و ﺑﺪون ﮔﺮد و ﻏﺒـﺎر را در ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﻫﻤﻮار ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ .

-3-1 ﻋﻤﻠﮑﺮد روﺳﺎزی

ﻧﺤﻮه ﮐﻠﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر در روﺳﺎزی در ﺷﮑﻞ (1-1) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ . در اﯾﻦ ﺷﮑﻞ، ﺑﺎر وﺳﯿﻠﻪ ﻧﻘﻠﯿﻪ، ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮخ در ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ داﯾﺮهای ﺷﮑﻞ، ﺑﻪ ﺳﻄﺢ روﺳﺎزی وارد ﻣﯽﺷﻮد . ﺷﺪت ﺗﻨﺶ وارده در ﻧﻘﺎط واﻗﻊ در ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﺑﺎر ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﻮده و ﺑﺎ ازدﯾﺎد ﻓﺎﺻﻠﻪ از اﯾﻦ ﺳﻄﺢ، ﺗﻘﻠﯿﻞ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ .

اﮔﺮ ﻓﺸﺎر ﻗﺎﺋﻢ در ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ راه، _° P ﺑﺎﺷﺪ، ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ آﻧﻬﺎ ﻃﻮری اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎر ﭼﺮخ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮزﯾﻊ و ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺷﺪت ﺗﻨﺶ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺑﻪ ﻣﻘﺪار P 1 ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﺠﺎز، آن را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ . ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ روﺳﺎزی و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎی آن ﺑﺸﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ :

-1-3-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶ

ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻻﯾﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎی وارده، ﺑﯽآﻧﮑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه در آن ﺑﻮﺟﻮد آﯾﺪ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻨﺪ .

-2-3-1 ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻨﺶ ﺑﺮای ﻻﯾﻪ ﻫﺎی زﯾﺮﯾﻦ

ﻫﺮﯾﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻨﺶﻫﺎ را ﺗﺎ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺮای ﻻﯾﻪای ﮐﻪ در زﯾﺮ آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ (1-1) و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻤﻠﮑﺮد و رﻓﺘﺎر ﺳﺎزه روﺳﺎزی ﻣﯽﺗﻮان روﺳﺎزی راه را از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ و ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﻃﺮح ﮐﺮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎ ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮ در ﻻﯾـﻪﻫـﺎی ﺑـﺎﻻﺗﺮ و ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺑـﺎ ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻤﺘﺮ در ﻻﯾﻪﻫﺎی ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ، ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﻨﺶ در آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ، اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

-4-1 ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی و ﺧﻮاص ﮐﻠﯽ آﻧﻬﺎ

ﺿﺨﺎﻣﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی، ﺑﻪ ﻧﻮع و درﺟﻪﺑﻨﺪی راه، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ، ﻣﯿـﺰان ﺗﺮاﻓﯿـﮏ، ﺷـﺮاﯾﻂ ﺟـﻮی، ﻧـﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد .

ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﺑﺴﺘﺮ و ﻫﺮﯾﮏ از ﻻﯾﻪ ﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه روﺳﺎزی ، ﺑﺸﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ :

-1-4-1 ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی

ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ، ﻣﯿﺰان ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﺑﺮی و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮی آن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮی، در اﻧﺘﺨﺎب ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه دارد . در اﺛﺮ ﻋﺒﻮر ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ، ﮐﺮﻧﺸﻬﺎی ﻓﺸﺎری ﻗﺎﺋﻢ در ﺑﺎﻻی ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺸﻬﺎ از ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﯿﺎر اﻓﺘﺎدﮔﯽ در روﺳﺎزی ﺷﻮد.

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﻤﺎم ﺧﺎکﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨـﺪی آﺷﺘﻮ از A- 1 ﺗﺎ A -7 ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮای ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی راه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﮑﻪ ﺧﺎکﻫﺎی ﮔﺮوه A- 4 ﺗﺎ -7 A اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺸﮏ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ، وﻟﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺮﺑﺎرش و ﺷﺮاﯾﻂ اﺷﺒﺎع و ﯾﺨﺒﻨـﺪان، ﺑـﻪ وﯾـﮋه ﺑـﺮای ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﺳﻨﮕﯿﻦ، ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮده و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻈﯿﺮ آﻫﮏ، اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ را اﺻﻼح و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺮد . ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی، ﻣﯿﺰان ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﺴﺒﯽ آﻧﻬﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻓﺼﻞ دوم اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺷﯿﺒﻬﺎی ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ ﺟﺎده ﮐﻪ در ﻃﺮح ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدﻧﺪ ﺗـﺎ ﻫﺮﯾـﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ .

-2-4-1 زﯾﺮاﺳﺎس

زﯾﺮاﺳﺎس ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻗﺸﺮ ﻻﯾﻪ روﺳﺎزی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮروی ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﻗﺮار ﻣـﯽﮔﯿـﺮد . ﻣﺼـﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳـﺎس ﻣﻌﻤـﻮﻻً از ﺑﺴـﺘﺮ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ، ﻣﺨﺮوط اﻓﮑﻨﻪﻫﺎ و ﯾﺎ ﻣﻌﺎدن ﮐﻮﻫﯽ ( ﺳﻨﮓ ﺷﮑﺴﺘﻪ ) ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد و در ﻣﻮردﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺿﺮورت ﻓﻨﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی اﯾﺠﺎب ﻧﻤﺎﯾﺪ

از ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺧﺎک ﺑﺎ ﻗﯿﺮ، ﺳﯿﻤﺎن، آﻫﮏ و ﯾﺎ اﻓﺰودﻧﯽﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد . ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ زﯾﺮاﺳﺎس در ﻓﺼـﻞ ﺳـﻮم اراﺋـﻪ ﺷـﺪه اﺳﺖ.

ﻣﺼﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳﺎس ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزهای ﮐﻪ در ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ روﺳﺎزی ﺑﺮای آن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه، ﺑﺎﯾـﺪ دارای ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ :

-1-2-4-1 داﻧﻪﺑﻨﺪی

داﻧﻪﺑﻨﺪی زﯾﺮاﺳﺎس ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮری ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻧﻔﻮذ ﻣﻮاد رﯾﺰداﻧﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺑﻪ ﻗﺸﺮ اﺳﺎس ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﺪ، ﻟـﺬا ﺑﺎﯾﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪی ﭘﯿﻮﺳﺘﻪای داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

-2-2-4-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﺨﺒﻨﺪان

در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﯾﺨﺒﻨﺪان ﺑﻪ زﯾﺮاﺳﺎس ﻣﯽرﺳﺪ، ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳﺎس ﻃﻮری اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﻮد ﮐـﻪ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﯾﺨﺒﻨﺪان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

-3-2-4-1 ﺧﺎﺻﯿﺖ زﻫﮑﺸﯽ

از ﺟﻤﻊ ﺷﺪن آب آزاد ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﻔﻮذ آبﻫﺎی ﺳﻄﺤﯽ و ﯾﺎ ﺗﺮاوﺷﯽ در ﻻﯾﻪ روﺳﺎزی ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﺪ و ﻟﺬا ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎﺻﯿﺖ زﻫﮑﺸﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮای ﺗﺨﻠﯿﻪ آب را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

-3-4-1 اﺳﺎس

ﻗﺸﺮ اﺳﺎس، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در زﯾﺮ ﻻﯾﻪ آسفالت و روی ﻗﺸﺮ زﯾﺮاﺳﺎس ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿـﺮد . ﻣﺼﺎﻟﺢ اﯾﻦ ﻗﺸﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺳﻨﮓ ﮐﻮﻫﯽ ﺷﮑﺴﺘﻪ، ﯾﺎ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ روﺧﺎﻧﻪای ﺷﮑﺴﺘﻪ، ﯾﺎ ﺳﺮﺑﺎره ﮐﻮرهﻫﺎی آﻫﻦﮔﺪازی و ﯾﺎ ﻣﺎﮐﺎدام ﺑﺎﺷﺪ .

اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزهای ﮐﻪ در ﺳﯿﺴـﺘﻢ روﺳـﺎزی دارد ﺑﺎﯾـﺪ دارای ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ در زﯾﺮﺑﻨﺪﻫﺎی (1-2-4-1) اﻟﯽ (3-2-4-1) ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ اﺳﺎس در ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

-4-4-1 ﻗﺸﺮﻫﺎی آسفالتی

ﻗﺸﺮﻫﺎی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻻﯾﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎومﺗﺮﯾﻦ و ﻣﺮﻏﻮبﺗﺮﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ روﺳﺎزی ﺑﺎﺷﻨﺪ . در راهﻫﺎی ﺑﺎ ﺗﺮاﻓﯿﮏ زﯾـﺎد و ﺳﻨﮕﯿﻦ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻗﺸﺮﻫﺎی ﺑﺎﻻی روﺳﺎزی از ﻣﺼﺎﻟﺢ آسفالتی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﻤﻮﻻً اﯾﻦ ﻗﺸﺮﻫﺎ در اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاری ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷـﮑﻞ داده و در آﻧﻬﺎ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎری اﻓﻘﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ.

ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺪت ﺗﻨﺶﻫﺎی ﮐﺸﺸﯽ اﻓﻘﯽ در زﯾﺮ ﻻﯾﻪ ﻫﺎی آسفالتی از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ آن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد، در اﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﺗﺮک اﯾﺠﺎد ﻣـﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺑﺘـﺪرﯾﺞ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ روﯾـﻪ راه ﮔﺴـﺘﺮش ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ و ﻣﻮﺟـﺐ آﺳﯿﺐدﯾﺪﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ از ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ راه ﺑﻪ ﺷﺪت ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺟﻨﺲ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪﻫﺎی آسفالتی ﺑﺎﯾـﺪ ﻃﻮری اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﮐﺸﺸﯽ اﻓﻘﯽ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺗﺮک ﻧﺨﻮرد . در اﯾﻦ آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻗﺸـﺮﻫﺎی آسفالتی راه ﺑـﺮای راهﻫـﺎی ﺑـﺎ ﺗﺮاﻓﯿـﮏ زﯾـﺎد 10 7 ) > ( EAL از اﻧـﻮاع آسفالت های ﮔـﺮم، ﺑـﺎ ﺗﺮاﻓﯿـﮏ ﻣﺘﻮﺳـﻂ 10 7 ) < EAL < (10 4 و ﺳـﺒﮏ 10 4 ) < ( EAL ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺸﺎور از اﻧﻮاع آسفالت ﮔﺮم ، ﺳﺮد ﯾﺎ ﺳﻄﺤﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد و در راهﻫﺎی ﺑﺎ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﮐﻢ روﯾﻪ راه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﻨﯽ ﻧﯿﺰ اﺟﺮا ﺷﻮد . ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ اﻧﻮاع روﯾﻪﻫﺎی آسفالتی در ﻓﺼﻞﻫﺎی ﻫﻔﺘﻢ ﺗﺎ ﻧﻬﻢ و ﺳﯿﺰدﻫﻢ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻗﺸﺮﻫﺎی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد وﯾﮋهای ﮐﻪ در ﺳﺎزه روﺳﺎزی ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﻠﯽ زﯾﺮ را ﻧﯿـﺰ دارا ﺑﺎﺷﺪ :

-1-4-4-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎﯾﺸﯽ

ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﯽ ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ و ﺳﺎﯾﺸﯽ ﭼﺮخ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

-2-4-4-1 ﻫﻤﻮاری ﺳﻄﺢ و ﺗﺎب ﻟﻐﺰﺷﯽ

از ﺳﻄﺤﯽ ﻫﻤﻮار ﺑﺮای ﻋﺒﻮر راﺣﺖ، ﺳﺮﯾﻊ و ﻣﻄﻤﺌﻦ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل دارای ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻟﻐﺰﺷﯽ ﮐﺎﻓﯽ، ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ

ﻟﻐﺰﻧﺪﮔﯽ ﺑﻮﯾﮋه در ﻗﻮسﻫﺎی ﺗﻨﺪ و ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ و ﻣﯿﺎدﯾﻦ، اﻣﺮی ﺿﺮوری اﺳﺖ . ﺑﺮای ﺗﺎﻣﯿﻦ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺎ اﺻﻄﮑﺎک ﻻزم ﻣﯽﺗـﻮان از ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎی آسفالتی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ و ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎی ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺮای ﻗﺸﺮ روﯾﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد .

-3-4-4-1 ﻧﺎﺗﺮاواﯾﯽ ( ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی )

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذ آبﻫﺎی ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی، ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻻﯾﻪﻫﺎی آسفالتی ﺑـﻪ اﻧـﺪازه ﮐـﺎﻓﯽ ﻧﺎﺗﺮاوا ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ .

-4-4-4-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎرﺑﺮی

در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺮاﻓﯿﮏ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮی و ﺗﻐﯿﯿﺮات دﻣﺎی ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻧـﺮم ﺷـﺪن، ﻓﺘﯿﻠﻪ ﺷﺪن، ﺗﺮک ﺧﻮردن و آﺳﯿﺐ دﯾﺪﮔﯽﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮد، از ﻣﻘﺎوﻣﺖ و دوام ﻻزم ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ .

-5-4-4-1 ﻧﯿﻤﺮخ روﺳﺎزی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ

ﻧﯿﻤﺮخ ﮐﻠﯽ ﯾﮏ روﺳﺎزی آسفالتی و اﺟﺰاء ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه آن در ﺷﮑﻞ (3-1) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

-5-1 ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﻃﺮح روﺳﺎزی

روﺳﺎزیﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی زﯾﺎدی ﻗﺮاردارﻧﺪ . ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ در ﻃـﺮح روﺳـﺎزی و در ﻃـﻮل ﯾﮏ راه ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺘﯽ ﻧﺒﻮده و ﺣﺘﯽ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎل ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ . ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد و ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺟـﻪ اﺳﺖ و ﻟﺬا از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﻤﻞ اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ در ﻣﺴﺎﻓﺖﻫﺎی زﯾﺎد ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﺒﻮده و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزی، ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺑﻪ آن اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ دارد . ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﻃﺮح روﺳﺎزی را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﮔـﺮوه زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد :

-1-5-1 وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی

وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاردی ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮع، ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی، ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺠﻢ و ﯾﺨﺒﻨﺪان، ﻧﺸﺴﺖ و ﺗﺤﮑﯿﻢ و ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﺴﺒﯽ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

-2-5-1 وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی

ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻨﺲ، ﮐﯿﻔﯿﺖ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎری و ﮐﺸﺸﯽ، دوام، ﺗﺮاواﯾﯽ، زﻫﮑﺸﯽ و ﭘﺎﯾﺪاری در ﺑﺮاﺑﺮ دوره ﻫﺎی ﯾﺨﺒﻨﺪان – ذوب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

-3-5-1 ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﻮی

ﺷﺎﻣﻞ رﻃﻮﺑﺖ، ﯾﺨﺒﻨﺪان و ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ آن، درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﺤﯿﻂ و ﺗﻐﯿﯿﺮات آن اﺳﺖ .

-4-5-1 ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ

ﺷﺎﻣﻞ ﺷﯿﺐﻫﺎی ﺗﻨﺪ ﻃﻮﻟﯽ ﻣﺴﯿﺮ و ﺗﻘﺎﻃﻌﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻗﺸﺮروﯾﻪ ﻣﯽﮔﺮدد .

-5-5-1 ﺗﺮاﻓﯿﮏ

ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮع، وزن، ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﻮرﻫﺎی وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻋﺒﻮری ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

-6-5-1 ﻋﻤﺮ ﻃﺮح

ﻋﻤﺮ ﻃﺮح ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن روﺳﺎزی ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺷﻮد .

-7-5-1 ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻃﺮح

ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﺎﺧﺖ، ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری اﺳﺖ .

-6-1 اﻧﻮاع روﺳﺎزی

روﺳﺎزیﻫﺎ، از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﻗﺸﺮ روﯾﻪ، ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺘﻦ، آسفالت و ﯾﺎ ﻣﺨﺘﻠﻂ ( ﺑﺘﻦ و آﺳﻔﺎﻟﺖ ) ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . اﻧﻮاع روﺳﺎزیﻫﺎ ﺑـﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد . اﯾﻦ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد روﺳﺎزی آسفالتی اﺳﺖ .

-1-6-1 روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ ﯾﺎ ﺑﺘﻨﯽ ( ﺑﺘﻦ ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ )

در اﯾﻦ روﺳﺎزی، روﯾﻪ راه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد . ﻗﺸﺮ ﺑﺘﻨﯽ، در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐـﻪ ﺧـﺎک ﺑﺴـﺘﺮ روﺳـﺎزی از ﮐﯿﻔﯿـﺖ ﻣﻘـﺎوﻣﺘﯽ ﻣﻄﻠـﻮﺑﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﺗﺮاﻓﯿﮏ، ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﯾﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ روی ﺑﺴﺘﺮ و در ﻏﯿﺮ اﯾﻦﺻﻮرت ﺑـﺮ روی ﻻﯾـﻪﻫـﺎی زﯾﺮاﺳـﺎس ﯾـﺎ اﺳﺎس ﻗﺮارداده ﺷﻮد .

ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎری و ﮐﺸﺸﯽ روﺳﺎزی ﺑﺘﻨﯽ زﯾﺎد اﺳﺖ و ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﯿﮏ را، ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ زﯾﺎد ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺘﻨﯽ، در ﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮدهﺗـﺮی ﺑـﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺳﺎزد . در اﯾﻦ ﻧﻮع روﺳﺎزی، دال ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺮور ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ و در زﯾﺮ آن ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷـﻮد . اﮔـﺮ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺘﻦ زﯾﺎدﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺘﻦ ﻣﯽﺷﮑﻨﺪ و ﺗﺮک ﻣﯽﺧﻮرد . از اﯾﻦ رو اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ روﺳﺎزیﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﻠﺢ ﻃـﺮح و اﺟﺮا ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ .

در روﺳﺎزیﻫﺎی ﺳﺨﺖ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻗﺸﺮ ﺑﺘﻨﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮان ﺑﺎرﭘﺬﯾﺮی روﯾﻪ اﺳﺖ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺧﺎک ﺑﺴـﺘﺮ روﺳﺎزی، ﻧﻘﺶ ﮐﻤﺘﺮی دارد . ﺷﮑﻞ -4-1) اﻟﻒ ) ، ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﯽ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ .

-2-6-1 روﺳﺎزی اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﯾﺎ آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ

روﺳﺎزی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ دارد وﻟﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ آن ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ . ﺑﺎرﻫﺎی وارده ﺑﺮ روﺳﺎزی آسفالتی در ﺳﻄﺢ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ و ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﮐﻤﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روﺳﺎزی ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد . در روﺳﺎزی آسفالتی ، ﻣﻌﻤـﻮﻻً از ﺳﻪ ﻻﯾﻪ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ زﯾﺮاﺳﺎس، اﺳﺎس و آسفالت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد . ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی در ﭘﺎﯾﺪاری روﺳﺎزی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ، ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه دارد .

روﺳﺎزی ﺗﻤﺎم آسفالتی ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع روﺳﺎزیﻫﺎی اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻓﻘﻂ از ﻻﯾﻪﻫﺎی آسفالتی ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً روی ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی و ﯾﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد . در اﯾﻦ ﻧﻮع روﺳﺎزی، ﻣﺼـﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳـﺎس و ﯾـﺎ اﺳـﺎس ﮐـﺎرﺑﺮدی ﻧـﺪارد .

روﺳﺎزیﻫﺎی ﺗﻤﺎم آسفالت ، ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ دارﻧﺪ و ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮای ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻃﻮب ﺑﺎ ﯾﺨﺒﻨﺪان زﯾﺎد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

ﺗﯿﭗ ﻋﺮﺿﯽ روﺳﺎزی اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﯾﺎ ﺗﻤﺎم آسفالت در ﺷﮑﻞﻫﺎی -4-1) ب ) و -4-1) پ ) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

-3-6-1 روﺳﺎزی ﻣﺨﺘﻠﻂ

روﺳﺎزیﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از دو ﻧﻮع روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﺑﺎﺷﺪ، روﺳﺎزیﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜـﺎل، در روﺳﺎزی ﻓﺮودﮔﺎهﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ و ﺑﺘﻨﯽ ﻃﺮح ﻣﯽﺷﻮد، دال ﺑﺘﻨﯽ را ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮ روی ﻗﺸﺮی از آسفالت (ﻣﻌﻤـﻮﻻً اﺳـﺎس ﻗﯿـﺮی ) ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ و ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ روﯾﻪﻫﺎی ﺳﺨﺖ و ﯾﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﻣﻮﺟﻮد در راهﻫﺎ و ﻓﺮودﮔﺎهﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻬﺴﺎزی و ﺗﻘﻮﯾﺖ، ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻮرد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﻃﺮح، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ روﯾﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف و ﯾﺎ ﺳﺨﺖ، روﮐﺶ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ . در واﻗﻊ در روﺳﺎزیﻫـﺎی ﻣﺨـﺘﻠﻂ و ﯾـﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ، روﺳﺎزی از ﻻﯾـﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻏﯿـﺮ آﺳﻔﺎﻟﺘـﯽ، آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ و ﺑﺘﻨـﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد . دو ﻧﻤﻮﻧﻪ روﺳـــﺎزی ﻣﺨـﺘﻠﻂ در ﺷـﮑﻞﻫـﺎی -4-1) ت ) و -4-1) ث ) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

پیچیده ترین اجتماعات و سونتگاه های بشری، شهرها هستند. از همین رو پرسش های مهم در موضوع مدیریت شهری این است که چه شیوه هایی برای اداره شهرها وجود دارند؟ چه کسانی بر شهر حکم میرانند و درباره تقسیم و توزیع منابع قدرت و ثروت تصمیم میگیرند؟ تأثیرات تصمیمات مدیران شهری بر زندگی مردم شهری چیست؟ چگونه میتوان تصمیماتی برای شهرها گرفت که بیشترین کارایی و اثربخشی را داشته باشند؟تمرکز، تراکم و تجمع هزاران و میلیونها نفر در شهرها سبب تولید انواع گروه‌های اجتماعی، فعالیت های اقتصادی و تشکل های سیاسی میشود که منافع متفاوت، متعارض و در مواردی ستیزه جو دارند.

ایران از قدیمی ترین کشورهای جهان و صاحب تمدن شهری دیرینه‌ای است. از همین رو موضوع مهم دیگر توجه به الگوها و مدلهایی است که شهرهای ایران برای اداره امور عمومی خوب پیش و پس از دوران مدرنیته انتخاب کرده‌اند. چالش های مدیریتی پدید آمده پس از ظهور کلانشهرها و ابر شهر تهران در کنار تجربه شوراهای شهر و مسائل پیش آمده بر سر تأمین منابع اداره نظام مدیریتی شهر و مساله جدید حکمرانی شهری از دیگر موضوعات مورد توجه در بحث اداره شهرها است.

فهرست مطالب کتاب مدیریت شهری :

مبانی مدیریت شهری

• تعریف مدیریت شهری
• تعریف حکومت محلی
• تعریف شهرداری
• حکمرانی شهری

وظایف مدیریت شهری

• تنوع وظایف
• وظایف مدیریت شهری در ایران
• اهمیت ارزیابی مردم از خدمات مدیریت شهری
• وظایف جدید مدیریت شهری
• ضرورت بازنگری در وظایف مدیریت شهری
• نکات اساسی برای انجام وظایف جدید مدیریت شهری
• وظایف مدیریت شهری در کلانشهرها
• اهداف مدیریت شهری
• اهداف مدیریت شهری در ایران
• طرح های توسعه شهری

گونه های مدیریت شهری

• نظام سیاسی متمرکز
• نظام سیاسی نامتمرکز
• مدیریت شهری مستقل
• شوراهای اسلامی شهر

سطوح مدیریت شهری در ایران

• سطح کلان مدیریت شهری
• سطح منطقه ای مدیریت شهری
• عناصر غیررسمی مؤثر بر مدیریت شهری

مبانی مدیریت شهرداری

• برنامه ریزی
• سازماندهی
• کنترل و نظارت
• هدایت و رهبری

منابع مدیریت مالی شهرداری

• تعریف
• اهداف
• وظایف
• اصول مدیریت مالی
• منابع درآمد شهرداری

آیین نامه‌ها و مقررات مالی شهرداریها

مفاهیم اساسی مدیریت مالی شهرداری

• حسابداری
• درآمد و هزینه
• بودجه برنامه‌ای
• طبقه بندی درآمدهای شهرداری
• طبقه بندی هزینه های شهرداری
• پرداخت هزینه ها در شهرداری
• گزارش مالی

مبانی مدیریت اداری شهرداری

• اهداف
• انضباط اداری
• آموزش کارکنان شهرداری
• ارزشیابی
• انتقال و ترفیع کارکنان شهرداری
• آیین نامه‌های اداری شهرداری

سیر مدیریت شهری در ایران

• مدیریت شهری در دوران باستان
• مدیریت شهری در دوران اسلامی
• مدیریت شهری پس از مشروطیت
• مدیریت شهری در دوره پهلوی
• مدیریت شهری در دوران جمهوری اسلامی
• قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران

سیر مدیریت شهری در جهان

• مدیریت شهری در یونان باستانی
• مدیریت شهری در دوران فئودالیسم
• ساختار مدیریت شهری در دولت شهرهای اروپایی سده میانه
• رنسانس
• تأثیر قدرت‌های شهری در فضای عمومی شهرها
• انقلاب صنعتی و گسترش فزاینده شهرنشینی
• مدیریت شهری در آمریکا
• مدیریت شهری سوئد
• فعالیت های بین المللی مدیریت شهری

پیوست‌ها

• پیوست 1: وظایف قانونی شهرداریها
• پیوست 2: وظایف شورای اسلامی شهر

مجموعــه ” کتــاب ســبز 1400 ” )راهنمــاي عمــل شــهرداري‌ها ،) بــا هــدف تدویـن بنیا ‌نهـای نظـری و عملـی برنامه ریـزی و مدیریـت شـهری تهيـه و تدويـن شــده اســت. ايــن مجموعــه مشــتمل بــر 20 جلــد كتــاب آموزشــي اســت كــه مي‌كوشـد تـا بـه تناسـب وظایـف شـهردار ‌یها، محتواهـاي آموزشـي مـورد نيـاز را در زمين ‌ههــاي مختلــف بــه جامعــه مخاطــب ارائــه نمايــد.

جلــد نخســت ايــن مجموعــه، شــامل تعاریــف شهرســازی، پیدایــش علــم شهرسـازی در عصـر حاضـر، عوامـل مؤثـر بـر شهرسـازی، رشـته ها یـا شـاخه‌های اصلــی شهرســازی )یعنــی برنامه‌ریــزی شــهری، طراحــی شــهری، برنامه‌ریــزی محیطـی و برنامه‌ریـزی منطقـه‌ای( اسـت و رابطـه ایـن رشـته ها را بـا مبانـی علمـی برنامه‌ریــزی کالبــدی و فضایــی بــه بحــث گذاشــته اســت. در ادامــه، گرایشهــا و اصــول اساســی برنام ‌هریــزی و طراحــی شــهری و نگرشهــای نویــن در ایــن خصــوص بیــان شــده اســت.

جلدهــای دوم تــا چهــارم ايــن مجموعــه، بــه تشــریح نظامهــای بنیــادی برنامه‌ریــزی شــهری می‌پردازنــد. در جلــد دوم بــه بحــث مهــم کاربــری زمیــن شــهری به‌ عنــوان بنیــان برنامه ریــزی شــهری پرداختــه شــده اســت. در ايــن كتــاب همچنيـن مطالبـي درخصـوص منطقه‌بنـدي و حريـم شـهر بـه مخاطـب ارايـه شـده اسـت. در جلـد سـوم كـه موضـوع آن، نظـام ارتباطـات و حمل‌ ‌ونقـل شـهری اسـت،

حمـل و نقـل از دیـدگاه برنامه ریـزی شـهری و در رابطـه بـا موضـوع کاربـری زمیـن شـهری و مسـائل انسـانی مـورد بحـث و تحلیـل قـرار گرفتـه اسـت. برنامه ریــزی مراکــز شــهری، یکــی از اساسی ترین مســائل برنامه ریـزی و طرح‌ریـزی شـهری اسـت کـه هویـت و شـخصیت شـهرها بـه چگونگـی و کیفیـت کارکـردی و کالبـدی آ ‌نهـا مربـوط می‌شـود. ایـن موضـوع در بخـش نخسـت جلـد چهــارم مطــرح شــده اســت و نظــام تشــکیل محل ‌ههــای مســکونی، نظــام کاربــری مســکونی و مشــخصات و معیارهــای فضــای مســکونی در بخــش دوم ایــن جلــد مـورد بحـث قـرار گرفتـه اسـت.

بــه طــور كلــي چهــار جلــد اول کتــاب، به‌عنــوان اصــول نظــری و عملــی شهرســازی، پایــه و مبنــای ســایر بخشهــا محســوب می‌شــود.

طر ‌حهــای شــهری، موضــوع جلــد پنجــم اســت. در ایــن جلــد، تاریخچــه برنامه ریـزی شــهری در ایــران، مشــخصات تهیــه انــواع طرحهــای شــهری ماننــد طــرح جامــع، طــرح هــادی و ســایر طر ‌حهــا بررســی شــده‌اند. یکــی از مباحــث مهــم ایــن بخــش، چگونگــی فراینــد تهیــه طر ‌حهــای شــهری و مراحــل ابـلـاغ و اجــرای طر ‌حهــا اســت کــه بــه جنبــه رســمی و کاربــردی شهرســازی در ایــران پرداختــه اســت.

جلــد ششــم، بــه نظــام کنتــرل ساخت‌و‌ســاز کــه شــامل: مراحــل، ضوابــط، آیین نامه هــای کنتــرل ســاختمان، معیارهــای حفاظــت، ایمنــی، تراکــم، ارتفــاع و نقــش آ ‌نهــا در کنتــرل ســیمای شــهر و ســلامت محیــط اســت، می‌پــردازد.

جلـد هفتـم، شـامل برنامه‌ریـزی و مدیریـت بهداشـت و نظافـت شـهری اسـت. در ایــن جلــد وظایــف شــهرداری‌ها در زمینــه‌ي:‌روش‌هــا، معیارهــا و مدیریــت جمـع‌آوری، دفـع و بازیافـت پسـماند مطـرح شـده اسـت. یکـی از مباحـث بسـیار جدیـد در ایـن بخـش، پاکیزگـی و نظافـت شـهری اسـت کـه نقـش شـهرداری‌ها را در چارچــوب حفاظــت محی ‌طزیســت شــهری، مشــخص می ســازد.

در جلـد هشـتم، مبانـی مکان‌یابـی، برنامه ریـزی و مدیریـت تأسیسـات شـهری مطــرح شــده اســت کــه شــامل؛ گورســتان، کشــتارگاه، میادیــن میــوه و تر‌ه بــار و پایانـه اسـت و همچنیـن وظایـف شـهرداری در ایـن زمینـه بیـان شـده اسـت.

در جلــد نهــم، مدیریــت فضاهــای ســبز شــهری را محــور بحــث قــرار داده و در آن بــه بررســي مبانــی برنامه‌ریــزی، جایــگاه قانونــی شــهرداری‌ها در توســعه، بهسـازی و نگهـداری فضاهـای سـبز، پارک‌هـای شـهر و پیرامـون شـهری بـا توجـه بــه گونه‌شناســی گیاهــان در رابطــه بــا شــرایط اقلیمــی مطــرح و بــه‌رو ‌شهــای آبیـاری، کاشـت و نگهـداری نیـز پرداختـه شـده اسـت.

وظایــف نویــن شــهردار ‌یها در برنامه‌ریــزی و مدیریــت فضاهــای فرهنگــی- تفریحــی در زمینــه کتابخانه‌هــای شــهری، زمین‌هــای ورزشــی و تفرجگاه‌هــای طبیعـی پیرامـون شـهرها در جلـد دهـم بـا عنـوان تسـهیلات شـهری بـه تفصیـل بیـان شــده و ضوابــط مکا ‌نیابــی و معیارهــای برنامه ریـزی آ ‌نهــا نیــز بحــث شــده اســت.

جلـد یازدهـم دربـاره اصـول و مبانـی مدیریـت شـهری بحـث می‌کنـد و شـامل دو بخـش اسـت: بخـش اول بـه تبييـن اصـول نظـری و عملـی مدیریـت شـهری و فراینـد تصمیم گیــری و ابعــاد اجرايــی آن پرداختــه و در بخــش دوم، مدیریــت مالــی و اداری شــهرداری‌ها مطــرح شــده اســت. یکــی از مباحــث مهــم ایــن بخــش طــرح مســائل مدیریــت شــهری بــر اســاس جدیدتریــن پژوهش‌هــای علمــی و ارائــه ي پیشــنهادهای اصلاحـی در ایـن زمینـه اسـت.

جلـد دوازدهـم ایـن مجموعـه بـه لـوازم و تجهیـزات فضاهـای شـهری تحـت عنـوان تجهیـزات شـهری می‌پـردازد. در ایـن مبحـث بـا تأکیـد بـر طراحـی فضاهـای شـهری و بهبـود کیفیـت محیطـی، ویژگی هـا و معیارهـای زیباسـازی شـهری تبییـن گردیده‌انـد.

موضـوع جلـد سـیزدهم، گردشـگری شـهری اسـت و در ايـن كتـاب تاکید شـده اسـت كـه موضـوع گـذران اوقـات فراغـت شـهروندان، مسـتلزم تأمیـن فضاها، تأسیسـات و امکانـات گوناگـون بـرای گردشـگری اسـت. عـاوه بـر شـهروندان یـک شـهر، سـایر مـردم کشـور و حتـی مـردم جهـان بـرای گـذران اوقـات فراغـت و آشـنایی بـا فرهنـگ ملـل، علاقمنـد بـه سـفر بـه شـهرها و سـیاحت میـراث ملـی و میـراث فرهنگـی هسـتند.

مسـئله گردشـگری شـهری امـروز یکـی از شـاخه‌های اقتصـاد، اشـتغال و توسـعه بشـمار مـی‌رود.

موضـوع جلـد چهاردهـم، مدیریـت و برنامه ریـزی اسـت. بـا توجـه بـه مشـکلات متعـدد و پیچیـده مدیریـت شـهری به‌ویـژه در کشـورهایی ماننـد ایـران‌کـه بـا مسـائل جمعیتـی، اقتصـادی و اجتماعـی روبـرو هسـتند، آگاهـی بـه وجـوه مختلـف مدیریـت و برنامه ریـزی ضـروری اسـت. در ایـن کتـاب مشـکلات مدیریـت و برنامه‌ریـزی،‌ روشهـا و معیارهـای مناسـب برنامه ریـزی و مدیریـت در ارتبـاط بـا یکدیگـر معرفـی می‌شـوند.

موضـوع جلـد پانزدهـم، مدیریـت ایمنـی محیـط شـهری اسـت كـه امـروزه آن را مدیریـت بحـران شـهري نیـز می‌نامنـد. بحـران، رخدادهـای پیش‌بینـی نشـده از قبيـل؛ ســیلاب، زلزلــه، طوفــان، آتش‌ســوزی و … اســت کــه شــهرها، ســاکنین و تاسيســات شــهری را تهدیــد نمــوده و آســیب‌های ســنگینی بــه آن‌هــا وارد می‌ســازد. هــدف ایــن بخــش از کتــاب، آشــنایی بــا موضوعــات خطــر، تهدیــد و‌ روشهــای مدیریتــی بــرای پیش بینــی و مقابلــه بــا آنهاســت.

مدیریـت بهداشـت محیـط شـهری موضوعـي اسـت كـه در جلـد شـانزدهم بـه آن پرداختـه شـده اسـت. شـهرها بـه دلایـل مختلـف اجتماعـی، اقتصـادی و فرهنگـی روز بـه روز آلود‌ه تـر شـده و سـامتی شـهروندان را تهدیـد می کننـد. آشـنایی بـا زمینه هـای مختلـف آلودگـی و آگاهـی از‌ روشهـای نویـن مقابلـه بـا آلودگـی، بهداشـت شـهرها را تضمیـن خواهـد کـرد.

جلــد هفدهــم بــه موضــوع پیــاد‌ه رو و پیاده‌را‌ه هــای شــهری میپــردازد. شــهرها محــل عبــور و مــرور شــهروندان بــه اشــکال مختلــف اســت. حمل‌و‌نقــل ماشــینی به‌تدریــج فضــا را بــرای حرکــت پیــاده، تنــگ و در برخــی مــوارد تهدید‌آمیــز نمــوده اســت. در ایــن شــرایط، برنامه‌ریــزی عبــور و مــرور پیــادگان در خیابا ‌نهــا از نظــر ایمنـی و آسـایش بسـیار اهمیـت یافتـه اسـت. موضـوع ایـن بخـش از کتـاب، ضمـن طــرح اهمیــت پیاد‌ه را‌ههــا، ضوابــط و اســتانداردهای طراحــی و برنامه ریـزی شــهری را مشــخص می‌ســازد.

جلـد هجدهـم بـه موضـوع بودجـه و بودجه‌ريـزي در شـهرداری‌ها پرداختـه اسـت. هــدف از ايــن كتــاب راهنمايــي بــراي برنامه‌ریــزی مالــی مناســب در شــهرداری‌ها، آگاهــی از‌ رو ‌شهــای پیــاده کــردن سیاســ ‌تها و برنامه هــا از طریــق ابزارهــای مالــی و بودجه بنــدی ســالیانه در راســتای برنامه ریـزی میــان مــدت و بلندمــدت شــهرداری اســت. راهنمــای برنامه ریـزی مالــی، مدیــران شــهری را بــا محدودیت‌هــا و امکانــات برنامه ریـزی در ایــن حــوزه آشــنا می‌ســازد.

موضـوع جلـد نوزدهـم، یعنـی شـهر هوشـمند، دارای دو بعـد اسـت. یکـی جنبـه تکنولـوژی اداره و مدیریـت توسـعه شـهری اسـت کـه به عنـوان ابـزاری بـرای مدیریـت و کنتــرل عمــل می کنــد و جنبــه دیگــر آن رشــد هوشــمند شــهر در ابعــاد کاربــری و عملکــردی اسـت کــه در مقابــل رشــد پراکنــده و آشـفته مطــرح می‌شــود.

عنــوان جلــد بیســتم، شــهر خـلـاق اســت. شــهرها محــل وقــوع انــواع مســائل و مشـکلات اجتماعـی، فرهنگـی، اقتصـادی و به ویـژه محیطـی هسـتند کـه بسـیاری از ایـن مسـائل را‌ه حـل فـوری و کوتا‌ه مـدت ندارنـد. بـرای احیـای زندگـی، رونـق اقتصـادی و ارتقـای نشـاط فرهنگـی شـهرها، نیازمنـد را‌هحل‌هـای خلاقانـه ی گوناگونـی هسـتیم تـا بتوانیم بر مشکلات شهری فائق آيیم.

ﻣﻘﺪﻣﻪ

دوچرخه سواری امری ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﺳﺖ .

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻋﺒﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﻭﺭ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺷﻬﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺳﺖ ؛ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭ ﺍﻛﺜﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ، ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ: ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ،ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ، ﺍﻧﺴﺪﺍﺩ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ …. ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ، ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ دوچرخه ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﺸﻮﻳﻘﻲ ﺑﺮﺍﻱ دوچرخه ﺳﻮﺍﺭﺍﻥ ﻭ… ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻧﻘﺶﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﻬﻢ دوچرخه ﺩﺭ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻬﺮ ﻫﺎ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺘﺎﺯ ﻭﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭ دوچرخه ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ۳۰ ﺗﺎ ۴۰ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ.

ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﻓﻖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ دوچرخه ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻙ ﺷﻬﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ.

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ دوچرخه ﺳﻮﺍﺭی ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻙ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ .

” ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻃﺮﺡ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻳﻚ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺩﻳﺮ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪﺕ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭﻱ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮﺵ دوچرخه سواری ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﺍﺻﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ( ITDP ) ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .”

” دوچرخه سواری ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻱ ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻫﺎﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .

دوچرخه سواری ﻫﻴﭻ ﺁﺳﻴﺐ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ، ﺳﻼﻣﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺩﺍﺩﻩ ، ﻓﻀﺎﻱ ﻛﻤﻲ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺍﺳﺖ .

ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ

ﺩﺭ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻳﺎ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻓﺮﺍﻏﺖ

-۱ ﺩﺭﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺷﻬﺮﻱ، ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺍﺯ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺷﻠﻮﻍ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻋﻤﻼ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ.

-۲ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺒﻮﺭ ۰,۲۵) ﺗﺎ ( ۰,۳ ﻭ ﺟﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﺭﻛﻴﻨﮓ ﺣﺪﻭﺩ ( ۰,۱ ( ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ.

(۳ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﻤﻠﻚ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺁﻥ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺍﺳﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺭﺍﻩ ﻭ ﭘﺎﺭﮔﻴﻨﮓ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻢ ﺍﺳﺖ.

(۴ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ(ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ) ﺭﺍ ﻣﺼﺮﻑ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .

(۵ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻋﺎﺑﺮﺍﻥ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻭﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﺻﻮﺗﻲ ﺩﺍﺭﺩ.

(۶ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮﺩﺩ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻫﺎﻱ ۴ ﺍﻟﻲ ۵/۶ ﻛﻴﻠﻮ ﻣﺘﺮﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ.
(۷ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺛﺎﺑﺖ ﻭﺟﺎﺭﻱ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ

ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ

ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻙ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ، ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴﺎ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺟﻬﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺭﺱ ﻫﺎﻱ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ، دوچرخه سواری ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ، ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻱ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻪ ، ﺍﻓﺰﺍﻳﺸﻲ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ دوچرخه سواری ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻱ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮﺍﺭﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

پیشگفتار مقررات جذب نیروی انسانی در شهرداری ها

نیرو ‌ی انسـانی نقـش کلیـدی در رشـد و توسـعه سـازمانها در محیـط متغیـر و چالشـی امروز بر عهده دارد. جذب نیروهای مسـتعد و توانمند و حفظ آنها در سـازمان هر روز مشـکلتر میشـود. ایـن چالـش منجر بـه ایجاد فرایندهایی برای شناسـایی، تشـخیص و انتخاب درسـت افراد در سـازما ‌نها شـده اسـت.

نیرو ‌ی انسـانی متخصـص و دانش مـدار جـزء داراییهـای یـک سـازمان و بـه عنـوان مهمتریـن مزیـت رقابتـی و کمیابترین منبـع در اقتصـاد دانش محور امروز اسـت.ارائه محصـولات و خدمـات متفـاوت و بـا کیفیت،کاهـش هزینـه هـا، خلاقیـت و نـوآوری و افزایـش رقابـت پذیـری از مزایـای وجـود منابـع انسـانی کیفـی و دانـش مـدار اسـت.

یكـی از مباحـث مهـم و كلیـدی در حـوزه مدیریـت منابـع انسـانی، موضـوع ورود بـه خدمـت و اسـتخدام میباشـد. بـا توجـه به نقـش كلیدی زیـر سیسـتم ورود به خدمت و اسـتخدام در مدیریت منابع انسـانی در سـازمانها و انتخاب شایسـته ترینها از طریق سـنجش دانـش، توانایـی، مهـارت و ویژگ ‌یهـای شـخصیتی داوطلبین ورود بـه خدمت، اصلاح فرایندها و شـیوه اسـتخدام در شـهردار ‌یها در اولویت كاری سـازمان شـهرداریهـا و دهیار ‌یهـای كشـور قرار گرفته اسـت.

همچنیـن از آنجای ‌یكـه سـاختار سـازمانی بـه عنـوان نوعـی ابـزار مدیریتی بـرای اجرای استراتژیها و تحقـق اهـداف تنظیـم میشـود، لـذا لـزوم تغییـر در سـاختار سـازمانی شـهردار ‌یها متناسـب بـا نقـش و ماموریتهای مدیریت شـهری موضوعـی قابل توجه اسـت. ایـن سـازمان بـا ملحـوظ نظـر قـرار دادن ماموریتهـا و استراتژیهای كلان و عملیاتـی شـهرداریها بـا آسیب شناسـی وضـع موجـود و آسیب شناسـی فرایندهـای شـهرداری و نیـز سـایر اطلاعـات لازم بـا رویكـرد افزایـش اثربخشـی، سرعـت و كیفیـت خدمـات، اقـدام بـه تهیـه «ضوابـط تشـكیلاتی شـهردار ‌یها» نمـوده اسـت.

ایـن ضابطه شـامل دامنـه شـمول، سیاستها و اصـول حاكـم، تعاریـف و اصطلاحـات سـاختاری، ضوابـط ایجـاد واحدهـای سـازمانی، ضوابـط كمـی سـاختار سـازمانی و فراینـد طراحـی و تصویـب سـاختار سـازمانی شـهردار ‌یها میباشـد كـه در تاریـخ 1394/2/2 بـه تاییـد سـازمان مدیریـت و برنامه ریـزی كشـور رسـیده اسـت.

دستورالعمل استخدام پیمانی درشهرداریها

به منظور جذب و بکارگیری نیرو ‌یانسانی در شهرداریها و سازمانهای وابسته با رعایت اصل عدالت استخدامی و انتخاب شایسته ترینها در فضای رقابتی و انتخاب نیرو ‌ی انسانی مناسب از طریق سنجش دانش، توانایی، مهارت و ویژگیهای شخصیتی داوطلبین، دستورالعمل استخدام پیمانی برای تمامی مشاغل شهرداری به استثناء مشاغل عملیاتی آتش نشانی ها موضوع دستورالعمل شماره 145954 تاریخ 1393/11/25 به شرح زیر ابلاغ میگردد.

فصل اول- تعاریف

ماده -1 در این دستورالعمل از تعاریف و اختصارات زیر استفاده می شود.

 سازمان: سازمان شهردار ‏یها و دهیار ‏یهای کشور

 شهرداری: شهرداری متقاضی استخدام

 شـهرداری کلانشـهر: شـهردار ‌یهای بالای یک میلیون نفر جمعیت بر اسـاس نتایج حاصل از آخرین سرشماری رسمی کشور

 شـورای اداری: شـورای اداری و اسـتخدامی شـهردار ‏یهای اسـتان یـا شـورای اداری و اسـتخدامی شـهرداری‏ حسـب مـورد

 آزمون تخصصی: سـنجش دانش و مهارت تخصصی برای تصدی شـغل مورد تقاضا داوطلبان اسـت کـه به صـورت کتبی انجام میشـود.

 مصاحبـه: سـنجش حضـوری ویژگیهـای شـخصیتی، فـردی، نگـرش، علائـق و اسـتعداد یادگیـری داوطلبـان جهـت احـراز صلاحیتهـای لازم بـرای تصـدی شـغل مـورد تقاضـا مـی باشـد.

 حد نصاب آزمون تخصصی: کسب حداقل 60 درصد میانگین امتیاز سه نفر بالاترین امتیاز آزمون در هر شغل، قبل از اعمال ضرایب مربوط به امتیاز اولویتهای در نظر گرفته شده در آزمون تخصصی می باشد. در صورتیکه تعداد داوطلبان دارای حد نصاب از آزمون تخصصی از سه برابر ظرفیت پذیرش در هر شغل کمتر باشد، حد نصاب 60 درصد به 50 درصد کاهش م ‌ییابد.

 داوطلـب: فـردی اسـت کـه دارای شرایـط منـدرج در ایـن دسـتورالعمل بـوده و متقاضی اسـتخدام است.

 داوطلب بومی: به داوطلبی گفته میشود که حداقل دارای یکی از ویژگیهای زیر باشد.

الـف- شـهرمحل صـدور شناسـنامه داوطلب یـا همسر وی با شـهر مورد تقاضا برای اسـتخدام یکسـان باشد.

ب- داوطلب حداقل چهار) 4 ( سـال از سـنوات تحصیلی )ابتدایی، راهنمایی، دبیرسـتان و یا دانشـگاه(را بـه صـورت متوالـی یـا متناوب در شـهر محل مورد تقاضا برای اسـتخدام طی کرده باشـد.

ج- همسر و فرزنـدان کارمنـدان رسـمی و پیمانـی دولـت و یـا نیروهـای مسـلح )اعـم از شـاغل و یـا بازنشسـته( که شـهر محل خدمت فعلی یا بازنشسـتگی آنان با شـهر محل مورد تقاضا برای اسـتخدام یکسـان باشد.