دستورالعمل احیا، توسعه و بهسازی چاه های آب (کشاورزی و شرب)

دستورالعمل احیا، توسعه و بهسازی چاه های آب ( کشاورزی و شرب)

ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر

ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ چاه های آب ﺗﻮام ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ و چاه ﻫﺎي آب ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن و ﭘـﺲ از ﮔﺬﺷـﺖ ﻣـﺪت زﻣﺎﻧﻲ از ﺣﻔﺮ آﻧﻬﺎ، ﺑﺎزدﻫﻲ اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد را ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ آبدﻫﻲ روﺑﺮو ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ را ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن آﻧﻬﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻋﻤﻼ ﺟﺒﺮانﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳـﺖ . ﻟـﺬا ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ دو ﺑﺨـﺶ » ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﺗﻮﺳﻌﻪ چاه های آب « و » اﺣﻴﺎ و ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ چاه ﻫﺎي آب در ﺣﺎل ﺑﻬﺮهﺑﺮداري « ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق، اﻣﻮر آب وزارت ﻧﻴﺮو در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﺻﻨﻌﺖ آب ﻛﺸﻮر، ﺗﻬﻴﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪ » دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﺣﻴﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﻬﺴﺎزي چاه ﻫﺎي آب ( ﻛﺸﺎورزي و ﺷﺮب )« را ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدي رﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮر در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻗﺮار داد و ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ، آن را ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ و اﺑﻼغ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ذﻳﻨﻔﻊ ﻧﻈﺎم ﻓﻨـﻲ اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎوﻧـﺖ ارﺳـﺎل ﻧﻤـﻮد ﻛـﻪ ﭘـﺲ از ﺑﺮرﺳـﻲ، ﺑﺮاﺳـﺎس ﻣـﺎده 23 ﻗـﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ و ﺑﻮدﺟـﻪ آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺼﻮب ﻫﻴﺎت ﻣﺤﺘﺮم وزﻳﺮان و ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸـﻮر ( ﻣﺼـﻮﺑﻪ ﺷـﻤﺎره /42339 ت 33497 ه ﻣﻮرخ 1385/4/20 ﻫﻴﺎت ﻣﺤﺘﺮم وزﻳﺮان ) ﺗﺼﻮﻳﺐ و اﺑﻼغ ﮔﺮدﻳﺪ .

ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدي از ﺗﻼش و ﺟﺪﻳﺖ رﻳﻴﺲ اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺣﻤـﺰه ﻣﺼﻄﻔﻮي و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﺘﺮم اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﺮي ﻣﺤﺘﺮم ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ ﺿـﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي ﻓﻨـﻲ ﺻـﻨﻌﺖ آب ﻛﺸﻮر وزارت ﻧﻴﺮو، ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﻤﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢﻧﻴﺎ و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻫﻤﻜﺎر در اﻣﺮ ﺗﻬﻴـﻪ و ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻧﻤـﻮدن اﻳـﻦ ﻧﺸـﺮﻳﻪ، ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و از اﻳﺰد ﻣﻨﺎن ﺗﻮﻓﻴﻖ روزاﻓﺰون ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻮاران را آرزوﻣﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺎ اﺑﺮاز ﻧﻈﺮات ﺧﻮد درﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﺎ را در اﺻﻼﺣﺎت ﺑﻌﺪي ﻳﺎري ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ .

ﻣﻌﺎون ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدي

ﭘﺎﻳﻴﺰ 1392

ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﺗﻮﺳﻌﻪ چاه های آب

-1-2 ﻛﻠﻴﺎت

ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ، ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻜﺎت و ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺟﻬـﺖ ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري ﺑﻬﻴﻨـﻪ از چاه ﻫﺎي آﺑﻲ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﺣﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد و ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ اﺷﺎره دارد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴـﺪ چاه ﻫـﺎي آب ﻣﻲﺷﻮد .

-2-2 اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ

اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻋﺰام و اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑـﻪ ﻣﺤـﻞ ﺣﻔـﺎري ﻻزم اﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﮔﺮدد ﺑﺎ ﭼﻪ ﻧـﻮع روش ﺣﻔـﺎري ﻋﻤـﻞ ﺣﻔـﺮ در ﻧﻘﻄـﻪ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ را ﺑﺎﻳـﺪ اﻧﺠـﺎم داد . ﺑـﻪﻃـﻮرﻛﻠﻲ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري اﺛﺮ ﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

-1-2-2 ﻧﻮع ﺳﺎزﻧﺪ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ

ﻧﻮع ﺳﺎزﻧﺪ در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ را دارد . ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ و آﺑﺮﻓﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﺮ چاه، ﻧﻮع ﺳﺎزﻧﺪ آن ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد . ﺑﻪﻃـﻮرﻛﻠﻲ ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺣﺮﻛﺎت ﻛﻮهزاﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ را ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ و درﻏﻴﺮ اﻳﻦﺻﻮرت ﺑﻪ آﺑﺮﻓﺖ ﻣﻌﺮوفند .

-1-1-2-2 اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖ

در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻮاردي از ﻗﺒﻴﻞ داﻧﻪرﻳﺰ ﻳﺎ درﺷﺖ ﺑﻮدن آﺑﺮﻓﺖ و ﺷﻮﻻﺗﻲ و رﻳﺰﺷﻲ ﺑـﻮدن آن، ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ در زﻣﺎن ﺣﻔﺮ چاه ﻣﺸﻜﻼت اﺳﺎﺳﻲ روي ﻧﺪﻫﺪ .

اﻟﻒ – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي داﻧﻪرﻳﺰ و ﺷﻮﻻﺗﻲ

در رﺳﻮﺑﺎت آﺑﺮﻓﺘﻲ داﻧﻪرﻳﺰ و ﺷﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد آﺑﺨﻮانﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و آرﺗﺰﻳﻦ در آﻧﻬﺎ ﻣﻲرود ﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري، ﻣﺎﺳﻪدﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻬﺎر ﻳﺎ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺳﻔﺮهﻫـﺎي آب ﺑـﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ، روش ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔﺮدد .

اﻣﺘﻴﺎزات ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻳﻦ روش در اﻳﻦ ﻧﻮع رﺳﻮﺑﺎت ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ .

 ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺣﻔﺎري ﻧﺴﺒﺘﺎ زﻳﺎد اﺳﺖ .

 ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻋﻤﻖ و ﻗﻄﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روشﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺣﻔﺎري ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ .

 ﺳﺘﻮن ﮔﻞ ﺣﻔﺎري از رﻳﺰش ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺷﻮﻻﺗﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ .

 ﺳﺘﻮن ﮔﻞ ﻓﺸﺎر آﺑﺨﻮان ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر را ﻣﻬﺎر ﻧﻤﻮده و ﻣﺎﻧﻊ ﺟﺮﻳﺎن آب در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري ﻣﻲﺷﻮد .
 اﻣﻜﺎن ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺳﻔﺮهﻫﺎي آب در اﻋﻤﺎق ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺴﺘﻦ ﺳﻔﺮهﻫﺎي ﺷﻮر وﺟﻮد دارد .

 ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎك و ﻛﺴﺐ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭼﺎه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، درﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ چاه ، آبدﻫﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

 ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻟﻮﻟﻪﮔﺬاري چاه ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از چاه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎك از ﻗﺒﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ .

 ﺷﻦرﻳﺰي اﻃﺮاف ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺻﺎﻓﻲ ﺷﻨﻲ 1 ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻘﺪور اﺳﺖ .

در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﺳﻮﺑﺎت آﺑﺮﻓﺘﻲ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﻔﺮ ﮔﻤﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻛﻢ و ﻋﻤﻖ زﻳﺎد ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ، روش ﺣﻔﺎري ﺑـﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد . وﻟﻲ در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي ﻛﻢﺿﺨﺎﻣﺖ و ﻳﺎ ﺑﺴـﻴﺎر داﻧـﻪرﻳـﺰ و داراي ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﻧﻔـﻮذ ﻛـﻢ درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ زﻳﺎد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ ﻣﻌﻜﻮس اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.

ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎﻳﻲ ﺗﺎ ﻗﻄﺮ 50 اﻳﻨﭻ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ورود آب در ﻧﺎﺣﻴﻪ اﺷـﺒﺎع، ﻣﻮﺟـﺐ ازدﻳﺎد ﻧﺴﺒﻲ آﺑﺪﻫﻲ ﭼﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ب – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻏﻴﺮﺷﻮﻻﺗﻲ

ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎي آب در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي ﭘﺎﻳﺪار ( داﻧﻪرﻳﺰ ﻳﺎ داﻧﻪدرﺷﺖ ) ﻛﻪ ﺷﻮﻻﺗﻲ و رﻳﺰﺷـﻲ ﻧﺒﺎﺷـﻨﺪ، روش ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ در دﺷﺖﻫﺎي آﺑﺮﻓﺘﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﺳﻮﺑﺎت آﻧﻬﺎ ﻛﻢﺗﺮ از 200 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ، دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔـﺎري ﺳـﺒﻚ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﺑﺘﺪاي ﻣﺨﺮوط اﻓﻜﻨﻪﻫﺎ ﻛﻪ رﺳﻮﺑﺎت داﻧﻪ درﺷﺖ ﺑﻮده، ﺣﻔﺮ چاه آب ﺑـﻪروش ﺿـﺮﺑﻪاي داراي اﻣﺘﻴﺎزاﺗﻲ ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ :

 اﻣﻜﺎن ﺑﺮرﺳﻲ آﺑﺨﻮان ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ درﺣﻴﻦ ﺣﻔﺎري ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ .

 اﻣﻜﺎن ﺗﺎﻣﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي در اﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر ﺑـﻪراﺣﺘـﻲ ﻣﻘﺪور اﺳﺖ .

 ﻫﺰﻳﻨﻪ آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ روشﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ .

 اﻧﺘﻘﺎل دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﻔﺎري آﺳﺎنﺗﺮ اﺳﺖ .

 ﻋﻤﻖ ﺳﻄﺢ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ آب و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻌﺪي آن در ﺣﻴﻦ ﺣﻔﺎري ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي اﺳﺖ .

 ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻴﻔﻲ آب ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺎري ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ .

 آزﻣﺎﻳﺶ آﺑﺪﻫﻲ در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري ( در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪزﻧﻲ و ﻗﺒﻞ از ﻧﺼﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ) ﻣﻘﺪور ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

ج – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي داﻧﻪ درﺷﺖ ﻣﺠﺎور رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي داﻳﻤﻲ

در ﻣﺠﺎورت رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي داﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺷﻨﻲ ﻳﺎ ﻗﻠﻮه ﺳﻨﮕﻲ دارﻧﺪ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻔﻮذ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﻳﻪ اﺷﺒﺎع ﻧﺴـﺒﺘﺎ زﻳـﺎد اﺳـﺖ ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎ آﺑﺪﻫﻲ زﻳﺎد ( ﺑﻴﺶ از 200 ﻟﻴﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ) ﺣﻔﺎري چاه ﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪ ﮔﺸﺎد و ﻣﺨﺰﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺎﻟﺮيﻫـﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ( ﭼﺎه ﻓﻠﻤﻦ ) ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ زﻳﺎد ﺣﻔﺮ اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ چاه ﻫـﺎ، ﺑﺎﻳـﺪ ﻗـﺒﻼ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

د – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي داﻣﻨﻪاي و ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺴﻴﻞﻫﺎي ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ

در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ و در داﺧﻞ دره ﻫﺎ و ﻳﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺴﻴﻞ ﻫﺎي ﻓﺼﻠﻲ ﻛـﻪ رﺳـﻮﺑﺎت آﻧﻬـﺎ داﻧـﻪ درﺷـﺖ و ﻣﻌﻤـﻮﻻ داراي ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺤﺪودي ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺣﻔﺎري چاه ﻫﺎي آب روش ﺣﻔﺎري ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻣﻘﻨـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺣﻔـﺮ چاه ﻫﺎي دﺳﺘﻲ و ﻛﻮرهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ( ﮔﺎﻟﺮي ) ﻣﻲﺗﻮان آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺣﺪ ﻗﺪرت آﺑﺪﻫﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮد . ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻫﺮ ﻗﺪر ﻃﻮل ﮔﺎﻟﺮيﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﻜﺎن اﻓﺰاﻳﺶ آﺑﺪﻫﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد .

ﻋﻤﻮﻣﺎ راﺳﺘﺎي ﻛﻮرهﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺧﻄﻮط ﺟﺮﻳﺎن آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺣﻔﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ . اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در اﻳﻦ ﻣﻮارد در اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﻔﺎري ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ .

-2-1-2-2 اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ

ﺑﺮاي ﺣﻔﺎري در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﺑﻪوﻳﮋه در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻛﺘﺸﺎف، ﻣﻨﺎﺳﺐﺗـﺮﻳﻦ روش اﺳـﺘﻔﺎده از دﺳـﺘﮕﺎهﻫـﺎي دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ ﻣﺘﻪﭼﻜﺸﻲ و ﮔﺮدش ﻫﻮاي ﻓﺸﺮده و ﻓﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . در اﻳﻦ روش ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳـﺮﻋﺖ زﻳـﺎد ﺣﻔـﺎري در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﮔﻤﺎﻧـﻪ ﭘـﺲ از ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻫﻮاي ﻓﺸﺮده در ﺣﻴﻦ ﺣﻔﺎري از آﺑﺨـﻮان، آﺑﻜﺸـﻲ ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞ ﻣـﻲآﻳـﺪ و در اﻳـﻦﺻـﻮرت وﺿﻌﻴﺖ آﺑﺪﻫﻲ چاه از ﻟﺤﺎظ ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ ﭼﺎهﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ روش ﻓﻮق، ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﻧﻴـﺰ ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺖ . ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد ﻣـﻲﮔـﺮدد در ﺻـﻮرت در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﺎ ﻣﺘﻪ ﭼﻜﺸﻲ (D.T.H) از دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

در ﺣﻔﺎري ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗـﻪ ﻛﺎرﺳـﺘﻲ، اﺳـﺘﻔﺎده از روش دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ ﮔـﺮدش ﮔـﻞ ﻣﺠـﺎز ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ، زﻳﺮا ﮔﻞ ﺣﻔﺎري ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺴﺪاد ﺷﻜﺎف ﻫﺎ و ﻣﺠﺎري ورود آب ﺑﻪ ﭼﺎه ﺷﺪه و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ داراي آﺑﺪﻫﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻓﺎﻗﺪ آﺑﺪﻫﻲ ﻧﺸﺎن داده و ﻳﺎ اﻳﻦﻛﻪ آﺑﺪﻫﻲ چاه را از ﻣﻘﺪار واﻗﻌـﻲ آن ﻛـﻢﺗـﺮ ﻧﺸـﺎن دﻫـﺪ .

در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺟﺒﺎرا از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟـﺎي ﮔـﻞ از آب و ﻳـﺎ آب و ﻓـﻮم ﺑـﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ و ﻳﺎ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺧﺎرج ﻧﻤﻮدن ﻣﻮاد ﻛﻨﺪه ﺷﺪه از چاه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺣﻔﺮ ﮔﻤﺎﻧﻪ اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ ﺑﻪوﻳﮋه در اﻋﻤﺎق زﻳﺎد و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫـﺎي دﺳـﺖ ﻧﺨـﻮرده ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ، ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ ﺑﺎ روش ﻣﻐﺰهﮔﻴﺮي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد . در اﻳﻦ روش ﺑـﺎ در اﺧﺘﻴـﺎر داﺷـﺘﻦ ﺗﻤـﺎم ﺳـﺘﻮن ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻐﺰه ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻟﻴﺘﻮﻟﻮژي، ﺳﻦ، ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﻨﮓ ﭘﻲ ﺑﺮد .

ﺑـﻪﻋـﻼوه ﻋﻤﻖ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ آب و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻌﺪي آن ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮده و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻴﻔﻲ آﺑﺨﻮان ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻧﺠـﺎم چاه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻋﻤﻖ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲﻫﺎ، درزه و ﺷﻜﺎفﻫﺎ و ﻣﻐﺎرهﻫﺎ، ﺷﻮاﻫﺪ ﻛﺎرﺳﺘﻲ و ﺗﺎ ﺣﺪودي ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ آﺑﻲ آﺑﺨﻮان ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد .
ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ رﻳﺰﺷﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﺗﻜﺘﻮﻧﻴﻚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ در اﻋﻤﺎﻗﻲ ﻛﻪ رﻳﺰش ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﻴﺴﺘﻢ دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﻞ ﺣﻔﺎري ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﻳﺰش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑـﻪﻛـﺎر ﺑﺮدن ﮔﻞ ﺣﻔﺎري ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ آﺑﺪﻫﻲ چاه ﺷﻮد .

-2-2-2 اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت ﺣﻔﺎري در ﻣﻨﻄﻘﻪ

ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت ﺣﻔﺎري در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﮔـﺮدد زﻳـﺮا در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻋﺪم وﺟﻮد دﺳﺘﮕﺎه واﺟﺪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺑـﺮاي ﺣﻔـﺎري ﻣـﻮردﻧﻈﺮ، ﻛﺎرﻓﺮﻣـﺎ ﻳـﺎ ﻣﺠﺮﻳـﺎن ﻃـﺮحﻫـﺎ اﺟﺒـﺎرا از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻮرد ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦﺻﻮرت ﻻزم اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ و دﻗﺖ زﻳﺎد و ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب روش ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻗﺪام ﻧﻤـﻮد . ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺣﺎل ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي آن ﻣﻮﺟﺐ ﻋﺪم اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠـﻮب و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﻔﺮهﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮدد اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد .

-3-2-2 ﻫﺪف از ﺣﻔﺎري در اﻧﺘﺨﺎب روش

اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد، در ﻣﻮرد چاه ﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻗﺒﻠﻲ از آﺑﺨﻮان و ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن ﻃﺒﻘﺎت آﺑﺪه، ﻋﻤﻖ و ﻗﻄﺮ چاه از ﻗﺒﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روشﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﺣﻔﺎري در ﻣﻨﻄﻘـﻪ و ﺳﺎﻳﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻮردﻧﻈﺮ، دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﮔﺮدد و ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑـﺎ ﻧﻈـﺎرت ﻻزم ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .

-4-2-2 ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﻔﺎري

ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﻔﺎري و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . ﺣﻤﻞ و اﻧﺘﻘﺎل دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺳﻨﮕﻴﻦ در ﺟﺎدهﻫﺎي ﺻﻌﺐاﻟﻌﺒﻮر و ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﺴـﻴﺎر دﺷﻮار و ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﻨﮕﻔﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

از اﻳﻦ رو ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻣﺤـﻞ و ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﻓﻨـﻲ ﻛـﺎر، روش و دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد ﻛﻪ در ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺿﻤﻦ ﻛﺴﺐ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮردﻧﻈﺮ، اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﻴﺰ اﻣﻜـﺎن ﭘـﺬﻳﺮ و ﺳـﻬﻞ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺮاي ﺣﻔﺎري چاه ﻫﺎي آب در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻛﻨﺎر ﮔﺬرﮔﺎهﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﺑﺎ وﺟﻮد آنﻛﻪ روش دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ ﮔـﺮدش ﮔـﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ اﻳﻦ روش و ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ ﻓﻀـﺎي وﺳـﻴﻊ ﻋﻤـﻼ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ روش ﺑﺴـﻴﺎر دﺷـﻮار و ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮده و اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

-5-2-2 ﻗﺪرت و ﻛﺎراﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه

ﻗﺪرت و ﻛﺎراﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻤﺪه اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، زﻳﺮا ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳـﻦ ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺎري و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﻛﺎراﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ اﺷﻜﺎل ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺮدد.

-3-2 رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺎت ﻓﻨﻲ و ﻣﻬﻢ در زﻣﺎن ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﭼﺎهﻫﺎي آب

در زﻣﺎن ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ چاه ﻫﺎي آب ﻧﻜﺎت ﻓﻨﻲ ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻳﻚ چاه ﻛﺎﻣﻞ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻮردﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد . از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻧﻜﺎت ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد .

-1-3-2 ﺗﺮاز ﻧﻤﻮدن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺤﺮاف ﭼﺎه

دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﺗﺮاز ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻪ در ﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﺮ چاه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻓﺮود آﻳﺪ . ﺑﺮاي ﺗﺮاز ﻧﻤـﻮدن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا زﻣﻴﻦ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎه از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻣﺤﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺳﺴﺖ و ﺷﻮﻻﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺴﺖ دﺳﺘﮕﺎه و ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن ﺗﺮاز آن ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ﺑـﺘﻦ رﻳـﺰي در ﻣﺤـﺪوده اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻋﺮض ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮي ﺣﻔﺎري را آﻣﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

ﺗﺮاز دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﺟﻚ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ و ﻳـﺎ ﭘﻴﭽـﻲ ( ﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻧـﻮع دﺳـﺘﮕﺎه ) ﺻـﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد و ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻤﻮدن دﻛﻞ ﺣﻔﺎري ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻛﺶ، دﺳﺘﮕﺎه در ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺣﻔﺎري و ﺗﻜﻤﻴﻞ چاه اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﻨﺪ . ﺗـﺮاز دﺳـﺘﮕﺎهﻫـﺎي ﺣﻔـﺎري دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺟـﻚﻫـﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺧﻮدﻛﺎر ﻛﻪ از ﺟﻌﺒﻪ ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪآﺳﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد .

ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه ﺟﻚﻫﺎ ﺑـﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻣﻘﺎوم ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ دارﻧﺪ، ﺗﺤﻜﻴﻢ ﮔﺮدد . در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺎﺳﻪاي و ﺷﻮﻻﺗﻲ و ﻳﺎ ﻣﺤـﻞﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺳﻄﺢ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ، اﻳﺠﺎد ﺳﻜﻮي ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺎﺳـﺐ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻛـﺎﻓﻲ ﻓﻘـﻂ در ﻣﺤـﺪوده اﺳـﺘﻘﺮار دﺳـﺘﮕﺎه ﺿﺮوري اﺳﺖ . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻣﻘﺎوم ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻗﺮار دادن ﭘﺎﻳﻪ ﺟﻚ ﻫـﺎ ﺑﺮ روي آﻧﻬﺎ، ﻻزم اﺳﺖ . اﺑﻌﺎد ﺳﻜﻮي ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل و ﻋﺮض و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وزن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري دارد .

ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﭼﻜﺸﻲ ( دوراﻧﻲ – ﺿﺮﺑﻪاي ) ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ چاه ﻫـﺎي آب در ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳـﺨﺖ ﻣـﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺟﻚﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺎر ﻫﻴـﺪروﻟﻴﻜﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﻌﺒﻪ ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻤﻮدي داراي ﺣﺮﻛﺖ اﻓﻘﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﻃﻮل ﺑﺎزوي ﻋﻤﻮدي آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮده از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ در زﻣﻴﻦﻫـﺎي ﻧـﺎﻫﻤﻮار اﻳـﻦ ﻧـﻮع دﺳـﺘﮕﺎهﻫـﺎ را ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺮاز ﻧﻤﻮد .

ﻋﺪم ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺮاز دﺳﺘﮕﺎه و ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن آن در ﻃﻮل ﺣﻔﺎري ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺞ ﺷﺪن چاه ﮔﺮدﻳﺪه و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ اﻣﻜـﺎن ﻧﺼـﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و چاه ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد .

-2-3-2 ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب و ﺧﺎك وﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻧﻬﺎ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد

ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي آﺑﺪار از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ، ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري از آب و ﺧﺎك و ﺳﻨﮓ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺷﺪه در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري ﻻزم و ﺿﺮوري اﺳﺖ . ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب و ﺧـﺎك و ﺳـﻨﮓ در روش ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺣﻔـﺎري ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ اﻋﻤـﺎل روشﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد .

-1-2-3-2 ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري از آب و ﺧﺎك در روش ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي

در اﻳﻦ روش ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻌﺮف ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺣﻔﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮد .

 ﻃﻮل اﺑﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨﺪه دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﻪ دﻗﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﻮد .

 ﻋﻤﻖ اﺧﺬ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﻃﻮل اﺑﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨﺪه دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري و ﻃﻮل ﻛﺎﺑﻞ راﻧﺪه ﺷﺪه در چاه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك را از اﻧﺘﻬﺎي اوﻟﻴﻪ ﮔﻞﻛﺶ ﭘﺲ از ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﻔﺎري ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ .

 درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺣﻔﺎري در ﻻﻳﻪ ﻫﺎي رﻳﺰداﻧﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﻣﺘﻪ و ﻳـﺎ اﺑـﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨـﺪه ﻣﻜﻤﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اﺧﺬ ﺷﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

 ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮدار آب در ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻤﻖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد و درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ اﻳـﻦ دﺳـﺘﮕﺎه وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮان از آب ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻞﻛﺶ ﺑﻪﻋﻨﻮان آب ﻣﻌﺮف ﻫﻤﺎن ﻋﻤﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد .

 در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﻳﺰش، از ﺧﺎك رس و ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در چاه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻮﺿﻮع در ﮔﺰارش روزاﻧﻪ ﺣﻔﺎري ذﻛﺮ ﺷﻮد .

 ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺧﺘﻼط ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻌﺮف آن ﻋﻤﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از رﻳﺰش اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ، اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﮔﻞﻛﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰﺷﻲ از چاه ﺧﺎرج و ﺳﭙﺲ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻻﻳـﻪ ﻣـﻮرد ﺣﻔـﺎري ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد . ﺿﻤﻨﺎ در ﺻﻮرت رﻳﺰﺷﻲ ﺑﻮدن ﻻﻳﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻣﻮﻗﺖ از رﻳﺰش ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد .

 ﻣﻌﻤﻮﻻ در چاه ﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺎري ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك و در چاه ﻫﺎي اﻛﺘﺸـﺎﻓﻲ از ﻫـﺮ 1/5 ﻣﺘـﺮ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲﺷﻮد . اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺘﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻫﺪف ﻳﺎ اﻫﺪاف ﺣﻔﺮ چاه دارد .

 درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده و دﻗﻴﻖﺗﺮ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻴﺴﺘﻮنﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧـﻪﮔﻴـﺮ از ﻧـﻮع ﻣﻜﻨـﺪه ﻛـﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻴﻠﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦﻛﻨﻨﺪه 1 ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻃﻮل آﻧﻬﺎ ﺑﻴﻦ 10 ﺗﺎ 30 ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘـﺮ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ، اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد . ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻋﻤﻖ ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺑﺘﺪا ﮔﻞ و ﻻي داﺧﻞ ﭼﺎه ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻋﻤـﻖ دﻗﻴـﻖ آن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺎري ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻃﻮل ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون آوردن اﺑﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨﺪه از ﭼﺎه و ﺑﺎز ﻧﻤﻮدن ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮ از ﻣﻴﻠﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦﻛﻨﻨﺪه، ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اﺧﺬ ﺷﺪه از داﺧﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد .

 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﺎك اﺧﺬ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺷﻤﺎره و ﻣﺤﻞ ﭼﺎه و ﻋﻤﻖ ﻧﻤﻮﻧﻪ رﻳﺨﺘـﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد ﺗﺎ در زﻣﺎن ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺑﺘﻮان آﻧﻬﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار داد .

در ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب در اﻳﻦ روش ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮارد زﻳﺮ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد .

 در ﭼﺎهﻫﺎي اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ از ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺘﺮ و در چاهﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﻫﺮ ﭘﻨﺞﻣﺘـﺮ ﺑﺎﻳـﺪ ﻧﻤﻮﻧـﻪ آب ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد ﻻزم ﺑﻪﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺣﻔﺮ چاه ، ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻤﻖﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ .

 ﺑﺮاي ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺿﻤﻦ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻮاد ﺣﻔﺎري ﺷﺪه، ﻣﻘﺪاري ﮔﻞ و آب از ﮔﻞﻛﺶ در ﻳﻚ ﻇﺮف ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺮدد و ﭘﺲ از رﺳﻮب ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ آن، ﻧﻤﻮﻧﻪ آب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد . ﺑﺮاي ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب دﻗﻴﻖ ﺑﺎﻳـﺪ از ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد .

 ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آب در ﺑﻄﺮيﻫﺎي ﺗﻤﻴﺰ و ﻋﺎري از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﻲ رﻳﺨﺘﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮد . ﺣﺠﻢ اﻳﻦ ﺑﻄﺮيﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻮع آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ .

 درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ آزﻣﺎﻳﺶ آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و ارﮔﺎﻧﻴﻜﻲ در ﭼﺎه ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺷـﻨﺎس ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﻧﺠﺎم و از ﺑﻄﺮيﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد .

-2-2-3-2 ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري از آب و ﺧﺎك در روش ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ

ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب و ﺧﺎك در اﻳﻦ روش از دﻗﺖ ﻛﻢﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش ﺣﻔـﺎري ﺿـﺮﺑﻪاي ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ و ﺑـﻪدﻟﻴـﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻞ ﺣﻔﺎري، ﻋﻤﻼ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب در اﻳﻦ روش ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ . در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟـﻮد آﺑﺨـﻮانﻫـﺎي ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ آب وﺟﻮد دارد ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري و ﺑﺮرﺳـﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻏﻠﻈﺖ آن در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري، راﻫﻨﻤﺎي ﺧﻮﺑﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي آب ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛـﻪ در ﺗﻔﺴـﻴﺮ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي چاه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .

در اﻳﻦ روش ﺗﺒﺤﺮ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺣﻔﺎر و ﻳﺎ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻤﻞ و رﻓﺘـﺎر دﺳـﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري و ﺻﺪاي دﺳﺘﮕﺎه و ﺳﻮزن ﺣﻔﺎري و ﻣﺘﻪ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻤـﻲ و ﻛﻴﻔـﻲ ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﻲ داﺷـﺘﻪ و ﺑﺮرﺳـﻲ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎري ﻋﻤﻼ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ و رﺳﻮﺑﺎت ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪه در ﺟﻮي ﺑﺮﮔﺸـﺖ ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري و ﺣﻮﺿـﭽﻪ رﺳﻮبﮔﺬاري ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﮔﺮدد . ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻖ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﺟﻮي ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ و ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ رﻓﺘـﺎر دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري، ﺑﺮآورد و ﺗﺨﻤﻴﻦ اﺧﺘﻼف زﻣﺎن و ﻣﺪت ﻻزم ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻗﻌﺮ ﭼﺎه ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣـﻴﻦ ﻻزم ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ .

اﻳﻦ اﺧﺘﻼف زﻣﺎن ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ و ﻋﻤﻖ ﭼﺎه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺪرت و ﺑﺎزده ﭘﻤﭗ ﻣﺎﻳﻊ ﺣﻔﺎري دارد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻳـﻦ ﻋﻮاﻣﻞ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﻗﺪام ﻧﻤﻮد .

در ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ، ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻫﺮ 1/5 ﻣﺘﺮ و در ﺣﻔﺎري ﭼﺎهﻫـﺎي ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري از ﻫـﺮ 3 ﻣﺘـﺮ اﺧـﺬ ﻣﻲﮔﺮدد . ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮف ﻋﻤﻘﻲ ﻛﻪ ﺣﻔﺎري در آن ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد، ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد ﭘﺲ از ﻫـﺮ 1/5 و ﻳـﺎ 3 ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺎري، ﺳﻮزن ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎي آن ﻣﺘﻪ ﻗﺮار دارد ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ ﻓﻮت ( ﺣﺪود 30 ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ) از ﻛﻒ ﭼﺎه ﺑﺎﻻ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد و درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ دوران ﻣﺘﻪ اداﻣﻪ دارد، ﭘﻤﭗ ﮔﻞ ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻊ ﺣﻔﺎري را ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻋﻤﻞ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺎﻳﻊ را ﺗﺎ ﺧﺮوج ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮاد ﻛﻨﺪه ﺷﺪه از ﺗﻪ ﭼﺎه اداﻣﻪ داده ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻊ، ﻋﺎري از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ذرات ﻻﻳﻪ زﻣـﻴﻦ ﮔـﺮدد .

ﭘـﺲ از اﻳـﻦ ﻋﻤﻞ ﺣﻔﺎري از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮاي ﻫﺮ 1/5 ﻳﺎ 3 ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺎري اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ . ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻞ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺘﻪ و ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري را ﺑﻪﺷﺮح ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﻪ اداﻣﻪ داده و ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﻏﺮﺑﺎل و ﻳﺎ ﺗﻮري در ﺟﻮي ﺑﺮﮔﺸﺖ ﮔﻞ، ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷـﺪه از چاه ، ﺟﻤـﻊآوري ﻣﻲﮔﺮدد . ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ اداﻣﻪ اﻳﻦ روش و اﻧﺠﺎم ﺣﻔﺎري ﻣﺮﺣﻠﻪاي، ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺑﻪدﺳﺖ ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪ ﻛـﻪ ﻣﻌﺮف واﻗﻌﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺣﻔﺎري و ﻋﻤﻖ چاه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

-3-3-2 اﻧﺘﺨﺎب ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار 1 ( ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي، PVC و UPVC و (… ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ آب و ﺧﺎك ﻣﻨﻄﻘﻪ

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از رﻳﺰش دﻳﻮاره ﭼﺎه و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آﺳﻴﺐ و ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ و دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺼﻮﺑﺎت چاه، ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﺟﻨﺲ ﻓﻠﺰ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻓﻠﺰ در ﭼﺎه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد . ﻃﻮل و ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﺪار ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣـﻮارد ﻣﺬﻛﻮر، ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﭼﺎه، ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﭼﺎهﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﭼﺎه ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻓﻠﺰي و ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .

-1-3-3-2 ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻓﻠﺰي

اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻓﻮﻻدي ﺑﻮده و ﻣﺘﺪاولﺗﺮﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار درزدار 2 و ﺑﺪون درز 3 ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ . ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار درزدار از ﻧﻮرد ورﻗﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ و اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد . ﭼﻨﻴﻦ ﻟﻮﻟﻪاي ﻛﻪ داراي ﻳﻚ ﺧﻂ درز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻚ درز ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ . ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ درز ﻟﻮﻟﻪ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻣـﺎرﭘﻴﭽﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﺻـﻮرت، ﻟﻮﻟـﻪ را درزدار ﻣﺎرﭘﻴﭽﻲ 4 ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ .

ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ رﻧﮓ ﻳﺎ ﻣﻮاد دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ازدﻳﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ زﻧﮓزدﮔﻲ و ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﻮد . درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻣﺎده ﭘﻮﺷﺶ دﻫﻨﺪه از ﺗﺮﻛﻴﺐ روي 5 ﺑﺎﺷﺪ ﻟﻮﻟﻪ را ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰه ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ .

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺎده ﭘﻮﺷﺶ دﻫﻨﺪه از ﻣﻮاد رﻧﮕﻲ ﺧﺎص ﻛﻪ داراي ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺿﺪزﻧﮓ و ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﻮﻟﻪاﻧﺪود ﺷﺪه 6 ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد .

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻓﻠﺰي از ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ آﻧﻬﺎ را ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺿﺪ زﻧـﮓ 7 ﻣـﻲﻧﺎﻣﻨـﺪ . اﻳـﻦ ﻧـﻮع ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻮدن در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﺷﺮب و ﻳﺎ ﭼﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آب آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي آب ﻣﺼـﺮف ﻣـﻲﺷـﻮد، ﻣـﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .
ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻛﺎرﻫﺎي آﺑﻲ ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻣﺜـﻞ API ، ASTM ، AS ، AWWA ، BS ، DIN ، GOST ، ISO و JIS ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺷﻤﺎره 61 -250 ( دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻧﺎمﮔﺬاري و ﺣﻔـﺎري ﭼـﺎهﻫـﺎي آب ) و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ » ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﻞ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺣﻔﺮ ﭼﺎه ﻫـﺎي آب در آﺑﺮﻓـﺖ و ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳـﺨﺖ و ﺗﻬﻴـﻪ ﮔـﺰارش ﺣﻔـﺎري « ﺑﻪﻃﻮرﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺑﺪون درز در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﺑﺪون درز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺮان آﻧﻬﺎ، در ﭼﺎهﻫـﺎي آب ﻛﻢﺗﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .

-2-3-3-2 ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي

ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﺼﺐ در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻟﻮﻟﻪ در اﻧﻮاع ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻓﺸﺮده ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ . ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﺟﻨﺲ P.V.C و ﻧﻮع ﻓﺸﺮده آن از ﺟﻨﺲ U.P.V.C ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﺗﺤـﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي DIN 8062 ، DIN 4925 و ASTM 1785 ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻧـﻮع اول آن (DIN 4925) ﺟﻬـﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .

در دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺜﻞ » دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻧﺎمﮔﺬاري و ﺣﻔﺎري ﭼﺎهﻫـﺎي آب « و دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ » ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﺤـﻞ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺣﻔﺮ ﭼﺎهﻫﺎي آب در آﺑﺮﻓﺖ و ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ « ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﻓﺘﺮ ﻃـﺮح ﺗﻬﻴـﻪ ﺿـﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي ﻓﻨـﻲ ﺻﻨﻌﺖ آب ﻛﺸﻮر، ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻓﻠﺰي ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺷـﺮح داده ﺷـﺪه وﻟـﻲ ﺑـﻪ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎي ﺟـﺪار ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﻛﻢﺗﺮ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ در اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد .

– ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي P.V.C

ﭘﻠﻲوﻧﻴﻞﻛﻠﺮاﻳﺪ ﻳﺎ P.V.C در اواﻳﻞ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ در واﻗﻊ اﻳـﻦ ﻣﺤﺼـﻮل اﻧﻘﻼﺑـﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪﮔﺬاري ﺟﻬﺖ آبرﺳﺎﻧﻲ و ﻓﺎﺿﻼب در اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻪوﺟﻮد آورد و ﻛﻤﺎﻛﺎن اﺳﺘﻔﺎده روزاﻓﺰون از اﻳﻦ ﻣـﻮاد رو ﺑـﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ .

ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار P.V.C در ﭼﺎهﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ و ﻋﻤﻖ ﻛﻢ ﻣﺜﻞ ﭼـﺎهﻫـﺎي ﻣﺸـﺎﻫﺪهاي ﻛـﻪ ﺑـﻪﻣﻨﻈـﻮر اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ آﺑﺨﻮانﻫﺎ ﺣﻔﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ ﺗﺠﺎرب و ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ ﻛـﻪ در آﺑﺨﻮانﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺖ و ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﻧﺸﺴﺖ زﻣﻴﻦ روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛـﻢ آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ رﻳﺰش ﻻﻳﻪﻫﺎ و ﻧﺸﺴﺖ زﻣﻴﻦ، ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد .

– ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎي U.P.V.C

ﺗﻬﻴﻪ و ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي U.P.V.C درﺣﺪود 70 ﺳﺎل ﻗﺒﻞ در آﻟﻤﺎن آﻏﺎز ﺷﺪ . اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺴﻴﺎر وﻳﮋهاي ﺳﺨﺖ و ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻠﻴﻤﺮي ذرات ﺗﺸﻜﻴﻞدﻫﻨﺪه آن اﻣﻜﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري ﺧﻮاص ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮبﺗﺮﻳﻦ آبﻫـﺎ را
از ﻧﻈﺮ اﻳﺠﺎد ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ و رﺳﻮبﮔﺬاري ﻛﺎﻣﻼ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ . اﻫﻢ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در دو ﺑﺨـﺶ ﺧـﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ :

 ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ

 ﺗﻮان آﺑﺪﻫﻲ ﺑﺎﻻ

از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻳﻚ اﺳﻜﺮﻳﻦ ﺧﻮب، ﻣﻴﺰان ﻓﻀﺎي ﺑﺎز ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺗﻮان آﺑﺪﻫﻲ ﭼﺎه ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻪﺳﺰاﻳﻲ دارد . اﻳﻦ ﻓﻀﺎ در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺸﺒﻚ ﺷﺪه درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻋﺮض ﺷﻜﺎف 3/5 ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﺗﻨﻬـﺎ 2/99 درﺻـﺪ اﺳـﺖ . درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در اﺳﻜﺮﻳﻦ ﻫﺎي ﻧﻮع U.P.V.C ﺑﺎ ﻋﺮض ﺷﺒﻜﻪ 3/5 ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﻪ 14/71 درﺻﺪ ﻣـﻲ رﺳـﺪ . ﻳﻌﻨـﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 5 ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺸﺒﻚ ﺷﺪه .

 ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭼﺎه

در اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﭼﻮن ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري و ﻗﺮاول ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ، ﺧﻄﺮ ﻛﺞﺷﺪﮔﻲ و اﻧﺤـﺮاف ﻟﻮﻟـﻪ ﺟﺪار ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﺳﺒﺐ ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎه ﻣﻲﺷﻮد وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺎ رزوه ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑـﺮ روي ﻫﻢ ﺳﻮار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .

 ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻢ ﻧﺼﺐ

ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري، ﺷﺎﻗﻮل ( ﺗﺮاز ) ﻛﺮدن، ﺗﺴﻤﻪ ﮔﺬاري، ﭘﻠﻮس زدن وﺑﺴـﺘﻦ آﻧﻬـﺎ، ﺳـﺮﻋﺖ ﻧﺼـﺐ در اﻳـﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

 ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ

ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وزن ﺳﺒﻚ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي در ﻳﻚ ﻃﻮل ﻣﺸﺨﺺ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ . در اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﺼﺐ ﮔﺮاول ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص وﺟﻮد دارد درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﻓﻠـﺰي اﻳـﻦ ﻣﺰﻳﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ .

 ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎي U.P.V.C

اﻟﻒ – ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻖ ﭼﺎهﻫﺎي آب ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ .

ب – ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ رﻳﺰش دﻳﻮاره ﭼﺎه و ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺸﺴـﺖ زﻣـﻴﻦ و ﺟﺎﺑـﻪﺟـﺎﻳﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ .

   شیوه نامه پژوهشی شهرداری ها و دهیاری های کشور

شیوه نامه پژوهشی شهرداری ها و دهیاری ها

ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر

پژوهش، ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﻧﻮآوري از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ . ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در ﺑﺨﺶ پژوهشﻋﺎﻣﻞ  اﺳﺎﺳﯽ و ﻣﺤﻮر ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﮔﺮدد . در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯿﺰان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در اﯾﻦ ﺣﻮزه از ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺟﺮات ﻣﯽ ﺗﻮان  ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ و پژوهش اﺳﺘﻮار اﺳﺖ و ﺑﺪون وﺟﻮد راهﻫﺎي پژوهشی ﻣﺸﺨﺺ و ﻣﻨﻈﻢ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ ﻣﯿﺴﺮ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد؛

ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي ﺑﻪ اﻣﺮ پژوهش و ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ، ﺣﯿﻦ و ﭘﺲ از اﺟﺮاﺳﺖ . اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ وﯾﮋه در  ﺣﯿﻄﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎ از ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﮔﺮدد . ﺗﻌﺪد و ﺗﻨﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي و  روﺳﺘﺎﺋﯽ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻼن و راﻫﺒﺮدي ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ، ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ و ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺤﻮري را در اﯾﻦ ﺣﻮزه دوﭼﻨﺪان ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﻣﺮ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮي ( مدﻇله العالی ) ﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان و  اﻧﺪﯾﺸﻪ ورزان ﺗﺎﮐﯿﺪ داﺷﺘﻪ و ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ ” ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدم، ﮐﺎرﻫﺎي دﻗﯿﻖ پژوهشی ﻻزم اﺳﺖ .”

در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ پژوهش و  ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﺎﮐﯿﺪ وﯾﮋه اي ﺷﺪه و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺪف ﮔﺬاري ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ، ﻣﻘﺮر ﮔﺮدﯾﺪه ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎل آﺧﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ، ﺳﻪ درﺻﺪ از ﺳﻬﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣﻠﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ  اﻣﺮ اﺧﺘﺼﺎص ﯾﺎﺑﺪ . ﺑﯽ ﺷﮏ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻮدﺟﻪﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﻣﺮ پژوهش ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي در ﮐﻨﺎر ﺗﻌﺮﯾﻒ دﻗﯿﻖ ﻣﺴﺎﻟﻪ و ﻧﯿﺎز ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﮐﺎرﺑﺴﺖ  ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻮﻋﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ در ﺑﺪﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﺋﯽ ﺑﻮده و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﯽ اﯾﻦ ﻧﻬﺎد در ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎي  ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﺧﺪﻣﺖ رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﮔﺮدد .

از اﯾﻦرو ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق و رﺳﺎﻟﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎي ﮐﺸﻮر و ﻟﺰوم اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و پژوهش های ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و  دﻫﯿﺎريﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺷﺘﺎبزدﮔﯽ و ﻋﻤﻞزدﮔﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎ و اﺟﺮاي ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﻬﺮي و  روﺳﺘﺎﺋﯽ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﯿﻮه ﻧﺎﻣﻪ پژوهشی ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎ را ﺗﻬﯿﻪ و ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ ارﺳﺎل ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ . اﻣﯿﺪ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻼش و ﻫﻤﮑﺎري ﻫﻤﻪ دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎران،  پژوهش ﺑﺎوري و ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺤﻮري ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﮐﺎر آﺣﺎد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و ﻧﻈﺎم ﻣﻘﺪس ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﺗﺮﻗﯽ روزاﻓﺰون دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ .

ﻣﻘﺪﻣﻪ :

ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪات ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮﻃ ـ ﻪ از ﺟﻤﻠ ـ ﻪ ﻗاﻧﻮن ﺑﻮدﺟ ﻪ ﮐ ـ ﻞ ﮐﺸ ـ ﻮر و  ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎ و ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ و اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و پژوهش های ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﺋﯽ در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﭼﺎﻟﺶﻫ ـ ﺎي  ﻓﺮاروي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﺋﯽ و ﺑﻪ ﺗﺒ ﻊ آن اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﯿﻮه ﻧﺎﻣ ـ ﻪ پژوهشی ﺷ ـ ﻬﺮداريﻫ ـ ﺎ و  دﻫﯿﺎريﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ ارﺳﺎل ﻣﯽﮔﺮدد .

ﺗﻌﺎرﯾﻒ

ﺳﺎزﻣﺎن : ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎي ﮐﺸﻮر

ﻣﺮﮐﺰ : ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ

ﻣﺸﺎور : ﺷﺨﺺ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﯾﺎ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت واﮔﺬار ﺷﺪه را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد .

ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤﯽ : ﺷﺨﺺ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﯾﺎ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﻪ ﻧﻈﺎرت ﻋﻠﻤﯽ ﭘﺮوژه را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد .

ﺷﻮراي پژوهش اﺳﺘﺎن : ﺷﻮراي پژوهش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎن

ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ :

.1 ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﻣﮑﻠﻔﻨﺪ ﺣﺪاﻗﻞ درﺻﺪي از اﻋﺘﺒﺎرات ﺧﻮد را ﮐﻪ ﻣﯿﺰان آن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮدﺟﻪ اﺑﻼ ﻏ ﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ؛ در ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎ ء  ﺳﻄﺢ ﻋﻠﻤﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ، در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﮔﺰارش ﻫﺰﯾﻨﻪﮐﺮد اﯾﻦ اﻋﺘﺒﺎرات را ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻄﺎﺑﻖ  ﻓﺮم ﭘﯿﻮﺳﺖ ( ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره (1 ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺴﺘﻨﺪات ( ﻗﺮارداد وﻟﻮح ﻓﺸﺮده ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﯿﺎنﮐﺎر و ﭘﺎﯾﺎنﮐﺎر ﭘﺮوژهﻫﺎ ) ﺑﻪ ﺷﻮراي ﭘﮋوﻫﺸ ـ ﯽ اﺳ ـ ﺘﺎن اراﺋ ـ ﻪ  ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.2 ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ اﻋﺘﺒﺎرات ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﺠﻤﯿ ﻊ و در ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن دارد، ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌ ـ ﺎﺗﯽ  ﻣﺸﺘﺮ ك ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﯾﺎ اﺳﺘﺎﻧﯽ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.3 ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﻪ از ﺳﺎزﻣﺎن اﻋﺘﺒﺎر اﺟﺮاﯾﯽ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﺮﮐﺰ رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ .

.4 ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﺮﮐﺰ رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ در ﺟﺸﻨﻮاره پژوهش و آﻣﻮزش در ﺣﻮزه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﺋﯽ از  اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ .

.5 ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﻬﺖ اﺧﺬ ﻧﻈﺮات ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﺣﻮزه ﻣﻌﺎوﻧﺖ اﻣﻮر ﻋﻤﺮاﻧﯽ  اﺳﺘﺎﻧﺪاري و ﻣﺮﮐﺰ در ﺧﺼﻮص ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ اﻋﺘﺒﺎر آنﻫﺎ از ﻣﻨﺎﺑ ﻊ داﺧﻠﯽ ﺷﻬﺮداري ﯾﺎ دﻫﯿﺎري ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ، ﭘﺮوﭘﻮزال و ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﯿﺎنﮐﺎر  و ﭘﺎﯾﺎنﮐﺎر ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﺧﻮد را از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ اﻣﻮر ﻋﻤﺮاﻧﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.6 ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻋﺘﺒﺎرات ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺧﻮد را در ﯾﮑﯽ از ﺳﺮﻓﺼﻞﻫﺎي زﯾﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

• اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و پژوهشی

• ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻘﺎﻃ ﻊ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮي

• ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺟﺸﻨﻮاره ﻫﺎ و ﻫﻤﺎﯾﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻠﯽ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ

اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ

.1 ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و پژوهشی ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ً ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﻮده و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﯿﺎزﻫﺎ و اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه و ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑ ـ ﺎن از  ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﮑﺮاري ﺧﻮدداري ﮔﺮدد .

.2 ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﺠﻤﯿ ﻊ اﻋﺘﺒﺎرات ﺣﻮزه ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺘﺮ ك ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﺷﻮراي پژوهش اﺳﺘﺎن اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.3 ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺣﻮزه ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ

ﺗﺒﺼﺮه : ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﺮحﺧﺪﻣﺎت ﻣﺼﻮب ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫ ـ ﺎي ﮐﺸﻮر ( ﺑ ـ ﺮاي ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺷﺮحﺧﺪﻣﺎت آنﻫﺎ اﺑﻼ غ ﮔﺮدﯾﺪه ﯾﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ) اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.4 ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﯾﯽ ) ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺎور ذيﺻﻼح و اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮارداد ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .  ﺷﺎﯾﺎن ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺮارداد ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاﻓﻘﺘﻨﺎﻣﻪ ( ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره (3 ، ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺷﺶ ﭘﯿﻮﺳﺖ .1 : ﺷﺮح ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺮارداد،  .2 ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت .3 ، ﻣﺒﻠ ﻎ ﻗﺮارداد، روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻧﺤﻮه ﭘﺮداﺧﺖ آن .4 ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎنﺑﻨﺪي .5 ، ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺼﻮﺻﯽ .6 ، ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻓﺮاد ﭘﮋوﻫﺸ ـ ﮕﺮ ﻫﻤ ـ ﺮاه ﺑ ـ ﺎ  ﺳﻮاﺑﻖ ﮐﺎري و ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﺎﺷﺪ .

.5 در ﺑﺮرﺳﯽ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﺸﺎورﯾﻦ ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ و اﻧﺘﺨﺎب آنﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ رﻋﺎﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻮارد ذﯾ ـ ﻞ ﺗﻮﺻ ـ ﯿﻪ  ﻣﯽﮔﺮدد :

.5.1 اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺎورﯾﻦ ﻃﺮحﻫﺎ از ﺑﯿﻦ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد :

.5.1.1 ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور و ﻣﺸﺎورﯾﻦ داراي رﺗﺒﻪ و ﺻﻼﺣﯿﺖ از ﻣﺮاﺟ ﻊ ذيﺻﻼح در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ

.5.1.2 داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ و ﻣﻮﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ، ﻣﺮاﮐﺰ ﻋﻠﻤﯽ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ، ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪهﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﮋوﻫﺸﯽ

.5.1.3 اﺷﺨﺎص ﺣﻘﯿﻘﯽ داراي ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺷﺎﻣﻞ : اﻋ ﻀ ﺎي ﻫﯿ ﺌ ﺖ ﻋﻠﻤﯽ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ، ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ داراي ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻋﻠﻤﯽ و ﺳﻮاﺑﻖ ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ با ﻣﻮﺿﻮع ﻃﺮحﻫﺎ

.5.2 ﺑﺮاي ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﻠ ﻎ آنﻫﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪﻧﺼﺎب ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺸﺎورﯾﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ و داراي ﺻﻼﺣﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده  ﮔﺮدد .

.5.3 ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺮوﭘﻮزال، ﺳﻮاﺑﻖﮐﺎري ( ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ) ﻣﺸﺨﺼﺎت و رزوﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺪﯾﺮ و ﺗﯿﻢ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﻗﯿﻤﺖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﻣﺸﺎور

.6 ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺟﻬﺖ ﻧﻈﺎرت ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻧﺴﺒﺖ  ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤﯽ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.7 ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤﯽ وﻇﯿﻔﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺤﺘﻮاﺋﯽ، روﺷﯽ و ﻋﻠﻤﯽ ﮔﺰارﺷﺎت و اﻋﻼم ﻧﻈﺮات ﻣﮑﺘﻮب ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﻬﺮداري ﯾﺎ دﻫﯿ ـ ﺎري ( دﻓﺘـ ﺮ اﻣ ـ ﻮر  روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﺟﻬﺖ اﺻﻼح ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺎور را ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد .

.8 در اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤﯽ ﻃﺮح ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﯾﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﮔﺮدد .

.8.1 ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻃﺮح از ﻣﯿﺎن اﺳﺎﺗﯿﺪ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑ ﮥ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ، ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان و ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ  در آن ﺣﻮزه را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد .

.8.2 ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤ ﮥ ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﭘﻨﺞ درﺻﺪ از ﻣﺒﻠ ﻎ ﮐﻞ ﺣﻖاﻟﺰﺣﻤﻪ ﻗﺮارداد و از ﻣﺤﻞ اﻋﺘﺒﺎر ﻃﺮح ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد . (اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺼﻮﺻﯽ  ﻗﺮارداد ( ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره (5 در ج ﮔﺮدد ).

.8.3 ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد ﻗﺮارداد ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﻗﺮارداد ﺗﯿ ﭗ ﻣﺮﮐﺰ ( ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره (4 ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮔﺮدد .

.8.4 ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﻬﺖ اﺧﺬ ﻧﻈﺮات ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺧﺼﻮص ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻤ ـ ﯽ،  ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ از ﻣﺸﺨﺼﺎت، ﺳﻮاﺑﻖ ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺣﺮﻓﻪاي اﯾﺸﺎن را ﺑﻪ ﺷﻮراي پژوهش اﺳﺘﺎن ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.9 ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﮐﻪ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺮﮐﺰ ( در ﺻﻮرت ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻋﺘﺒﺎر ) اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺲ از ﺗﺼﻮﯾﺐ در ﺷﻮراي ﭘ ـ ﮋوﻫﺶ  اﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮﺳﺪ .

ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮي

.1 ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﻣﻘﻄ ﻊ دﮐﺘﺮي و ارﺷﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﺎرﺑﺮدي ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎي ﮐﻮﭼﮏ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ  ﻣﯿﺸﻮد .

.2 ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ از ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮي  ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.1.1 داﻧﺸﺠﻮ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮑﯽ ازداﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻮرد ﺗﺄﯾﯿﺪ وزارت ﻋﻠﻮم، ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻓﻨﺎوري ﻣﺸ ﻐ ﻮل ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺑﻮده و ﻣﻌﺪل واﺣﺪﻫﺎي گذرانده ﺷ ـ ﺪه وي  ﮐﻤﺘﺮ از 16 ﻧﺒﺎﺷﺪ .

.1.2 ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﯾﺪ در دوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .

.1.3 ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﯿﺎز واﻗﻌﯽ ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ .

.1.4 ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﻗﺒﻼ در آن ﺷﻬﺮ / روﺳﺘﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ .

.1.5 ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ( دوﻟﺘﯽ ﯾﺎ ﺧﺼﻮﺻﯽ ) ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

.1.6 ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ً ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ و ﺗﻬﯿﻪ ﭘﺮوﭘﻮزال آن ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺷﻬﺮداري / دﻫﯿﺎري ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از  دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد .

.1.7 در ﭘﺮوﭘﻮزال، ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮداري / دﻫﯿﺎري ﺑﻪﻃﻮر ﺷﻔﺎف ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .

.1.8 در ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﯾﺐ ﭘﺮوﭘﻮزال داﻧﺸﺠﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻗﺮارداد را در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎر ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻈﺮات ﺷﻬﺮداري / دﻫﯿﺎري ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ  ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) را در ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﺮوﭘﻮزال ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ اﻋﻤﺎل ﻧﻤﺎﯾﺪ .

.1.9 داﻧﺸﺠﻮ ﻣﺘﻌﻬﺪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن زﻣﺎن ﻣﻘﺮر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﻌﻬﺪات اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﺪ . ( ﺗﻤﺪﯾﺪ زﻣﺎن ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرت ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺷﻬﺮداري / دﻫﯿ ـ ﺎري اﻣﮑ ـ ﺎن  ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ).

.1.10 داﻧﺸﺠﻮ ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ درﻣﻘﺎﻃ ﻊ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺰارش ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮد را ﭘﺲ از ﺗﺄﯾﯿﺪ اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮداري / دﻫﯿﺎري اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

.1.11 ﺳﻘﻒ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ از ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮي، ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﭘﺲ از ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻖ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳ ـ ﻂ ﺷﻮراي پژوهش اﺳﺘﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد .

50 .1.12 درﺻﺪ از ﻣﺒﻠ ﻎ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﭘﺲ از ﺗﺤﻮﯾﻞ ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ از ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ و ﺳﻪ ﻟﻮح ﻓﺸﺮده ﺣ ـ ﺎوي ﻧﺴ ـﺦ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿ ـ ﮏ ( word/ pdf ) و 50  درﺻﺪ دﯾﮕﺮ در ﻣﻘﻄ ﻊ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﭘﺲ از اراﺋﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ و در ﻣﻘﻄ ﻊ دﮐﺘﺮي ﭘﺲ از اراﺋﻪ ﯾﮏ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه  ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ و ﭼﺎ پ ﯾﮏ ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﻣﺠﻼت ﻋﻠﻤﯽ، ﭘﮋوﻫﺸﯽ ( ﺑﺎ ذﮐﺮ ﻧﺎم اﺳﺘﺎﻧﺪاري / ﺷﻬﺮداري / دﻫﯿﺎري ) ﺻﻮرت ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد .

.1.13 ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد از ﻗﺮارداد اﻟﮕﻮي ﻣﺮﮐﺰ ( ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره (6 ﺟﻬﺖ اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮارداد ﺑﺎ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد .

.1.14 ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﮐﺎر و دﻓﺎع از ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ، ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ ﻣﺠﻠﺪ از ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺳﻪ ﻧﺴﺨﻪ CD ( ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺎﯾﻞ Word و ( PDF و ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻨﺘﺞ  از ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ( ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ ) ﺑﻪ ﺷﻬﺮداري / دﻫﯿﺎري ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎريﻫﺎ ) ﺗﺤﻮﯾﻞ ﮔﺮدد .

ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ CD ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ و ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻨﺘﺞ از آن ﺑﺮاي ﻣﺮﮐﺰ ارﺳﺎل ﮔﺮدد .

ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺟﺸﻨﻮاره ﻫﺎ و ﻫﻤﺎﯾﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻠﯽ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ

.1 ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﯾﻞ از ﺟﺸﻨﻮارهﻫﺎ و ﻫﻤﺎﯾﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و  ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﻠﯽ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ در ﺣﻮزه ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﺋﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

.1.1 ﻣﻮﺿﻮع ﺟﺸﻨﻮاره ﯾﺎ ﻫﻤﺎﯾﺶ،ﻋﻠﻤﯽ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ و ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺷﻬﺮدارﯾﻬﺎ و دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ .

.1.2 ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از دوﺑﺎرهﮐﺎري و اﺗﻼف ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎ، ﺷﻬﺮداري ﯾﺎ دﻫﯿﺎري ( دﻓﺘﺮ اﻣﻮر روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳ ـ ﺘﺎﻧﺪاري ﺑ ـ ﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨ ـ ﺪﮔﯽ از دﻫﯿﺎرﯾﻬﺎ ) ﻣﻮﺿ ـ ﻮع  ﺟﺸﻨﻮاره ﯾﺎ ﻫﻤﺎﯾﺶ را ﻗﺒﻞ از ﺑﺮﮔﺰاري از دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﺷﻬﺮي ﯾﺎ روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري و ﻣﺮﮐﺰ اﺳﺘﻌﻼم ﻧﻤﻮده ﺗﺎ از ﻋﺪم ﺑﺮﮔ ـ ﺰاري آن در ﮔﺬﺷ ـ ﺘﻪ  اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

.1.3 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺟﺸﻨﻮاره ﯾﺎ ﻫﻤﺎﯾﺶ از ﻃﺮﯾﻖ دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﺷﻬﺮي ﯾﺎ روﺳﺘﺎﺋﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ارﺳﺎل ﮔﺮدد .

شهر هوشمند

شهر هوشمند

مقدمه نگارنده کتاب شهر هوشمند:

با شروع تاریخ علم شهرسازی ، بشر همواره به دنبال جامعه‌ای آرمانی بوده است تا پاسخی در برابر مسائل زندگی خویش پیدا کند. اندیشمندان و صاحب‌نظران، مدل‌های تمثیلی از روابط آرمانی شهر و جامعه ارائه می‌دادند. آرمانشهر دوران معاصر ما نیز شهرهای هوشمند است. به همین دلیل هیچ مصداق غایی از آن نمی‌توان یافت که کاملاً همه اصول شهرسازی لازم را در بر داشته باشد. نمونه‌ای در اینگونه شهرها وجود ندارد که طراحان، برنامه‌ریزان یا بهره‌برداران، بر سر آن توافق کنند و ادعا نمایند که کاملاً به آرمان‌های آن دست یافته است.

ایده شهرسازی هوشمند اولین بار به عنوان راهبرد توسعه در دهه 90 در شهرهای آسیا – اقیانوسیه جایی که فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی دارد، مطرح شد. امروزه دو مدل توسعه از این شهرها متداول است. مدل اول بیشتر رویکرد فناورانه دارد و از بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات ارتقا یافته است که بر پایه آن خدمات و فرآیندهای شهری کارآمدتر و اثرگذارتر می‌شود. در مدل دومل، رویکرد جامع‌نگر دیگری وجود دارد که تعادلی بین عوامل اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، انسانی، فرهنگی و فناورانه ایجاد می‌کند که موضوع تحقیقات دانشگاه در پاسخ به چالش‌های جدید شهرها نظیر تغییرات اقلیمی، توسعه‌های اقتصادی، کارآمدی استفاده از منابع و … است.

مقدمه رئیس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور:

در جهان کنونی سرعت تغییرات در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و فن‌آوری به حدی شتابان است که در محیط پیرامون و سبک زندگی همه افراد، تاثیرات عمیقی گذارده است. این تغییرات در کنار نیازهای گسترده و رو به تزايد شهروندان در زمينه‌هايي همچون؛ حمل و نقل روان و پاك، فضای سبز گسترده، فضاهای شهری مطلوب، بهداشت مناسب محیط شهری، ایمنی و … از یک سو و مسایل، مشکلات، چالش‌ها و فرص ‌تهای باقیمانده از قبل در شهرها از سوي دیگر، صاحب نظران را بر آن داشته که رویکردهای جدیدی را در مواجهه با آنها به مدیران و دست‌اندرکاران مدیریت و برنامه ریزی شهری پیشنهاد نمایند.

از جمله این رویکردها می‌توان به شهرهای پایدار، شهرهای هوشمند، شهرهای دانش بنیان، شهرهای خلاق، شهرهای تاب‌آور، شهرهای دوستدار محیط زیست و مواردي از اين قبيل اشاره نمود که متاثر از مبانی فکری و اندیشه ‌های اید‌ه پردازان و صاحب‌نظران، در مواجهه با نیازهای جدید، تبیین و عملیاتی شده‌اند.

از اصلی ترین بازیگران در تحقق رویکردهای جدید در شهرها، مدیران و کارشناسان مدیریت شهری هستند. چرا که نیروی انسانی توانمند و کارآمد، اصل ‌یترین سرمایه هر دستگاه و سازمان است و در واقع اين سرمایه انسانی با مجموعه‌ای از دانش‌ها و مهارت‌ها است که می‌تواند در پیشبرد اهداف هر سازمان نقش اساسی داشته باشد.

از جمله اقدامات شاخص در ارايه آموزش‌هاي كاربردي در زمينه مديريت شهري و شهرسازي ميتوان به مجموعه كتاب‌هايي كه به عنوان ” راهنماي عمل شهرداري‌ها ” در برخي از كشورهاي جهان تهيه مي‌شود، اشاره نمود. هدف از تدوين اينگونه كتاب‌ها، ارايه آموزش‌هاي كاربردي، به شيوه ترويجي و مبتني بر شرايط، ويژگي‌ها، ضوابط و مقررات هر

كشور در زمينه‌هاي مختلف و مرتبط با مديريت شهر و شهرسازي است.

از اینرو سازمان شهرداری‌ها و دهیاریهای کشور نيز در راستای وظایف و مأموریت های خود درخصوص توانمندسازی مدیران و کارشناسان مجموعه بزرگ مدیریت شهری کشور و افزایش دانش در این حوزه، در آستانه ورود به قرن جدید شمسی، اقدامات و برنامه هاي گسترده‌ای را در دستور كار خود قرار داده است که یکی از مهمترین آنها تهیه محتواهای علمی تحت عنوان ” کتاب سبز 1400 ” )راهنمای عمل شهرداری‌ها( مشتمل بر 20 جلد و در زمينه‌هاي مرتبط با شهرسازي و مديريت شهر می‌باشد كه با مشارکت صاحبنظران و اساتید دانشگاهی تهيه و تنظيم شده است. امید است اين اقدام، گام موثري در ارتقاي سرمایه‌های انسانی شاغل در مدیریت شهری کشور باشد.

در پایان لازم است از زحمات و تلاش‌های همه کسانی که در تهیه این آثار ارزشمند همکاری داشته‌اند صمیمانه تشکر و قدردانی نمایم.

فهرست مطالب :

بخش اول: شهرهای هوشمند، تعاریف و مفاهیم

  • مقدمه: پیش‌زمینه‌ها
  • دامنه هوشمندی شهر
  • دلیل رونق شهر هوشمند در مباحث شهرسازی امروز
  • مسائل شهرسازی شهرهای ایران و امکانات شهر هوشمند
  • تعاریف شهر هوشمند
  • اهداف و عملکرد شهر هوشمند
  • مزایا و فواید شهر هوشمند
  • جمع‌بندی

بخش دوم: عوامل شهر هوشمند

  • نهادی
  • انسانی
  • فناوری / تکنولوژی
  • جمع‌بندی

بخش سوم: راهبردهای شهر هوشمند

  • راهبردهای ملی
  • جمهوری مالت
  • قبرس
  • سنگاپور
  • ایتالیا
  • راهبردهای منطقه‌ای
  • منتووا ایتالیا
  • سیاتل
  • هلسینکی – اووسیما
  • راهبردهای محلی
  • جمع‌بندی

بخش چهارم: سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای حیاتی برای ایجاد شهر هوشمند

  • آموزش، کارورزی و سیستم درمانی
  • ارتباطات از راه دور، شبکه‌های فناوری اطلاعات و سیستم‌های کنترل مبتنی بر هوش مصنوعی
  • انرژی و سیستم‌های محیطی
  • سایر زیرساخت‌های عمومی ضروری
  • جمع‌بندی

بخش پنجم: مفاهیم اصلی در برنامه‌ریزی و اجرای شهر هوشمند

  • برنامه‌ریزی یکپارچه
  • مشارکت فعال شهروندان و مشارکت عمومی – خصوصی
  • ارزیابی مستمر پیشرفت و شناسایی نقاط ضعف
  • جمع‌بندی

بخش ششم: نمونه شهرهای هوشمند

  • نمونه‌های جهانی
  • آمستردام
  • استکهلم
  • هند
  • ریودوژانیرو
  • تلاش‌های داخلی
  • تشکیلات و قوانین شهری
  • خدمات شهری الکترونیک
  • ارائه خدمات شهری در سامانه تهران من
  • اشتراک‌گذاری اطلاعات و آمار شهری
  • برنامه‌های خدمات شهری هوشمند
  • دوربین‌های نظارتی شهری

   گزارش تخصصی: اولویت کمینه سازی تولید پسماند عادی شهری

ﭼﻜﻴﺪﻩ:

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماندها، ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻥ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺩﻓﻊ ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ، ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ پسماند ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪ. ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻱ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﻋﺎﺩﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ پسماندهای ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ. ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺍ ﺑﺘﺪﺍ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ، ﺳﭙﺲ ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺗﻔﻜﻴﻜﻲ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ پسماند ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻃﺮﺡﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ پسماند ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﮔﺮﺩﻳﺪ، ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ، ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻛﺪﺍﻡ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ، ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎﻱ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ، ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ.

ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ،ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ پسماند ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ؛ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺗﺠﺎﺭﻱ، ﻣﺪﺍﺭﺱ، ﺑﻴﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ، ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ۷۲ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﺮ( ﺍﺟﺰﺍﻱ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ ) ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ۲۸ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ پسماند ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ، ﻟﺬﺍ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ، ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ، ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺎﺭﻛﻬﺎ، ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎﺳﺖ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻫﺎﻱ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ، ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻛﻤﻲ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻓﺴﺎﺩﭘﺬﻳﺮ ﮔﺮﺩﺩ.

ﻣﻘﺪﻣﻪ:

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ، ﺑﺎﻻﺭﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻭ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ، ﺿﻤﻦ ﺁﻧﻜﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻮء ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺩﻓﻊ ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﻗﺒﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ، ﺯﻣﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻓﻦ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ، ﻣﺤﻞﻫﺎﻱ ﺩﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﻨﺒﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻮء ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ .

ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ، ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ Zero waste ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ Less waste ﺩﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ As possible as low waste ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ، ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻤﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ، ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻭ ﻳﺎ ﺳﻤﻴﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻳﺎ ﺣﺬﻑ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ . ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﻣﺼﺮﻑ، ﻫﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎ ، ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﮔﺎﻫﻲﻫﺎ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻑﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ، ﺩﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻛﻠﻲ ﺍﺵ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ،( Reduce ) ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺠﺪﺩ ( Reuse ) ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ (Recycle) ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺨﺶ ﺍﺻﻠﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ، ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ، ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ۳ ﺗﺎ ۹ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺩﻗﻴﻖ ﺁﻥ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﺁﻣﺪ، ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻣﺼﺮﻑ، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺳﻨﺘﻲ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻳﻦ ﻋﺪﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ۳ ﺗﺎ ۵ ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﻦ ۷ ﺗﺎ ۹ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﻛﺮ، ﺳﺮﻋﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺮﺥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻛﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻣﺜﻼً ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺮﺥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺍﺯ ۵.۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۱۹۹۵ ﺗﺎ ۲۰۰۵ ﺑﻪ ۳.۹ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۲۰۰۹ ﺗﺎ ۲۰۱۳ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻋﺪﺩ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺍﺯ ۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۱۹۹۰ ﺗﺎ ۲۰۰۰ ﺑﻪ ۳.۷ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۲۰۰۵ ﺗﺎ ۲۰۱۰ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻗﻴﻘﺘﺮ ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻜﻪ ﻧﺮﺥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺍﺯ ۵.۵ ﺑﻪ ۳.۹ ﺩﺭﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ، ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻣﻌﺎﺩﻝ ۷۵۰ ﺩﻻﺭ ﺑﻪ ﺍﺯﺍﻱ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻋﺪﺩ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ۵۶۰ ﺩﻻﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ۴۷۵ ﺩﻻﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﺩﻳﮕﺮ، ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﺍﻟﻲ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺭﻳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﺯﺍﻱ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ۱.۵ ﺩﺭﺻﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺟﺮﺍء ﺷﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻳﻜﺼﺪ ﻭ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ. ﭘﺮ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ، ﺁﻧﻬﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ۱.۵ ﺩﺭﺻﺪﻱ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ، ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ. ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺩﻳﮕﺮ، ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ، ﺍﻣﺮﻱ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻭ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺭﻭﺵﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﮔﺸﺖ.

گزارش تخصصی اولویت کمینه سازی تولید پسماند عادی شهری

برای دانلود گزارش کامل اینجا کلیک کنید

   دستورالعمل تشخیص صلاحیت مدرسان آموزشی

   دستورالعمل تشخیص صلاحیت مدرسان آموزش

فصل اول

هدف:

اﻧﺘﺨﺎب و ارزیابی صلاحیت ﻣﺪرﺳﺎن آموزش ﺷﻬﺮداری ﻫﺎ و دهیاری ﻫﺎ است. اﯾﻦ ﻣﺪرﺳﺎن از ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﻬﺮداری ﻫﺎ و دهیاری ﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ و اﺳﺎتید داﻧﺸﮕﺎه می ﺑﺎﺷﻨﺪ .

ﻣﺴﺌﻮولیت:

ﮐﻤﯿﺘﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ و راﻫﺒﺮي آموزش و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎي ﮐﺸﻮر

ﺷﺮح

– اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳﺎزي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪرس دورهﻫﺎي آموزش و اﯾﺠﺎد ﺑﺴﺘﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺳﺘﺎدان و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در ﺗﺪرﯾﺲ دورهﻫﺎي آموزشی

– ارﺗﻘﺎء اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ دورهﻫﺎي آموزشی

– ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﻣﺪرﺳﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ( ﮐﺎرﺑﺮگ ﺷﻤﺎره (1

– ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﻣﺪرﺳﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ( ﮐﺎرﺑﺮگ ﺷﻤﺎره (2

ﺿﻮاﺑﻂ و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ

-1 اﻋﻼم ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺪرﺳﺎن در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ آموزش

-2 ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻓﺮم ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪرﺳﺎن

– اراﺋﻪ ﮔﻮاﻫﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ در ﺧﺼﻮص ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﻮاﻣﻞ اﻣﺘﯿﺎز آور

-3 ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺻﺤﺖ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻓﺮم ﻣﺸﺨﺼﺎت

-4 ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪرس ( ﺗﮑﻤﯿﻞ ﭼﮏ ﻟﯿﺴﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ )

-5 ﺑﺮاي ﻣﺪرﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﭼﮏ ﻟﯿﺴﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ،در ﺳﻄﺢ ﺧﻮب و ﺑﺎﻻﺗﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮد، ﭘﺮوﻧﺪه ﻋﻠﻤﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪرﺳﺎن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد .

ﻓﺼﻞ دوم ، ﺗﻌﺎرﯾﻒ و اﺧﺘﺼﺎرات

1 – ﻣﺮﮐﺰ : ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎي ﮐﺸﻮر

2 – ﮐﻤﯿﺘﻪ راﻫﺒﺮي : ﮐﻤﯿﺘﻪ راﻫﺒﺮي آموزش و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎي ﮐﺸﻮر ﮐﻪ در ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي

ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎي ﮐﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﺮ اﺳﺖ .

3 – ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ : ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ آموزش و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎ ﮐﻪ درﻣﻌﺎوﻧﺖ اﻣﻮر ﻋﻤﺮاﻧﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري ﻫﺎي ﮐﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

4 – دﺑﯿﺮﺧﺎﻧﻪ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ : اﯾﻦ دﺑﯿﺮﺧﺎﻧﻪ زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺘﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﺘﺸﮑﻞ از اﻓﺮاد زﯾﺮ اﺳﺖ : دو ﻧﻔﺮ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻌﺎون اﻣﻮر ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﮐﺰ اﺳﺘﺎن؛ ﯾﮏ ﻧﻔﺮﻧﻤﺎﯾﻨﺪه از دﯾﮕﺮ ﺷﻬﺮداريﻫﺎي اﺳﺘﺎن؛ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﻣﻌﺎون اﻣﻮر ﻋﻤﺮاﻧﯽ

5 – ﻫﯿﺌﺖ ﻣﻤﯿﺰه اﺳﺘﺎﻧﯽ : ﻫﯿﺌﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺑﯿﻦ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺠﺮﺑﯽ ، ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ رﺋﯿﺲ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺘﺎن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد و ﺑﺎﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻤﯿﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ رﺳﯿﺪﮔﯽ و اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ و اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺪرﺳﺎن ، ارﺗﻘﺎء آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﯾﺎ ﺑﺮرﺳﯽ رﮐﻮد ﻋﻠﻤﯽ آنﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮔﺮدد .

6 – ﻣﺪرس : اﻓﺮادي ﮐﻪ ﭘﺲ از اﺣﺮاز ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﻠﻤﯽ و اﺧﻼﻗﯽ از ﻃﺮف ﮐﻤﯿﺘﻪ راﻫﺒﺮي آﻣﻮزش ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﮔﻮاﻫﯽ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺗﺪرﯾﺲ و ﻣﺪرﺳﯽ آﻣﻮزﺷﯽ ﺻﺎدر ﻣﯽﮔﺮدد .

7 – ﮔﻮاﻫﯽ : ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﺑﻼغ ﮐﺘﺒﯽ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺗﺪرﯾﺲ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﺎن آﻣﻮزﺷﯽ .

8 – ﻣﺰاﯾﺎ و ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻫﺎ : ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از وﺟﻮه ﯾﺎ اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﮐﻪ درﭼﺎرﭼﻮب ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ آﯾﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺪرﺳﺎن آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﯽﺷﻮد .

9 – رﮐﻮد ﻋﻠﻤﯽ : ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺘﯽ اﻃﻼق ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﺪرس ﺑﺮاﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ آﯾﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ در ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻤﺪﯾﺪ ﺣﮑﻢ آﻣﻮزﺷﯽ را ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ، اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪرﺳﺎن آﻣﻮزﺷﯽ

1 – ﻣﺮﮐﺰ ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﯿﺘﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ در ﺧﺼﻮص زﻣﺎن و ﻧﺤﻮه ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺪرﺳﺎن آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ .

2 – داوﻃﻠﺒﺎن ﻣﺪرﺳﯽ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ :

Ø ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ

– اﻋﺘﻘﺎد ﻋﻤﻠﯽ ﺑﻪ دﯾﻦ ﻣﺒﯿﻦ اﺳﻼم ﯾﺎ ﯾﮑﯽ از ادﯾﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه درﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان – اﻟﺘﺰام ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان – اﻟﺘﺰام ﺑﻪ اﺻﻞ وﻻﯾﺖ ﻓﻘﯿﻪ – ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺣﺴﻦ ﺷﻬﺮت و رﻓﺘﺎر و اﺧﻼق ﺣﺮﻓﻪ اي – ﺻﻼﺣﯿﺖ اﺧﻼﻗﯽ ﺑﺎ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺣﺮاﺳﺖ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﯾﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاري

Ø ﺷﺮاﯾﻂ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ

– دارا ﺑﻮدن ﻣﺪر ك ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﺷ ﻐ ﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ

– دارا ﺑﻮدن ﺳﻮاﺑ ﻖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﻋﻠﻤﯽ در رﺷﺘﻪ ﺷ ﻐ ﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ

– دارا ﺑﻮدن ﺳﻮاﺑ ﻖ آﻣﻮزﺷﯽ و ﭘﮋ وﻫﺸﯽ در رﺷﺘﻪ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ

– داوﻃﻠﺒﺎن ﭘﺲ از درﯾﺎﻓﺖ ﻓﺮم ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ، در ﺻﻮرت واﺟﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻮدن ﺑﺎﯾﺪ در زﻣﺎن ﻣﻘﺮر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻓﺮم ﻫﺎ و ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻓﺮمﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

– ﻣﻼ ك اوﻟﯿﻪ ﭘﺬﯾﺮش داوﻃﻠﺒﺎن ﮐﺴﺐ 70 اﻣﺘﯿﺎز از 100 اﻣﺘﯿﺎز ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﮐﺎرﺑﺮگ ﺷﻤﺎره 2 ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

– ﭘﺲ از درﯾﺎﻓﺖ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺪار ك داوﻃﻠﺒﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ واﺟﺪﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻋﻠﻤﯽ در اﺧﺘﯿﺎر ﻫﯿﺌﺖ ﻣﻤﯿﺰه ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد . اﻋ ﻀ ﺎي ﻫﯿﺌﺖ ﻣﻤﯿﺰه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از : – دو ﻧﻔﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﯽ در رﺷﺘﻪ ﺷ ﻐ ﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ – دوﻧﻔﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﺗﺠﺮﺑﯽ در رﺷﺘﻪ ﺷ ﻐ ﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ – ﻣﺴﺌﻮل آﻣﻮزش ﻣﻌﺎون اﻣﻮر ﻋﻤﺮاﻧﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاري وﻇﺎﯾﻒ اﯾﻦ ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از :

1 – ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺪار ك ﭘﺮﺳﻨﻠﯽ، ﺳﻮاﺑ ﻖ آموزشی، ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ – ﭘ ﮋوﻫﺸﯽ داوﻃﻠﺒﺎن .

2 – ﺗﮑﻤﯿﻞ ﭼﮏ ﻟﯿﺴﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ داوﻃﻠﺒﺎن و اﺳﺘﺨﺮا ج ﻧﺘﺎﯾﺞ

3 – اﻋﻼم اﺳﺎﻣﯽ واﺟﺪان ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻪ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ آﻣﻮزش

6 – ﭘﺲ از ﮐﺴﺐ اﻣﺘﯿﺎزات ﻻزم ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ داوﻃﻠﺐ و ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻋﻠﻤﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﯿﺌﺖ ﻣﻤﯿﺰي ، ﺻﻼﺣﯿﺖ داوﻃﻠﺐ از ﺣﺮاﺳﺖ ﺷﻬﺮداري ﯾﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاري اﺳﺘﻌﻼم و درﺻﻮرت ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ، ﺟﻬﺖ ﺻﺪورﮔﻮاﻫﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﯿﺘﻪ راﻫﺒﺮي آموزش ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﮔﺮدد .

7 – ﻣﺮاﺗﺐ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺪرﺳﺎن آﻣﻮزﺷﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻋﺎﻟﯽ، ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮب، ﺧﻮب ، ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺿﻌﯿﻒ .

گردشگری شهری

گردشگری شهری

روند پرشتاب توسعه شهرنشینی و تغییرات کیفی آن در دنیای معاصر و حاد شدن مسائل و مشکلات زیست محیطی و اجتماعی شهرها در چند دهه اخیر، نیازهای جديدی مانند گردشگری را به وجود آورده که اساس شهرسازی (برنامه‌ریزی و طراحی شهری) و مدیريت شهری را در معرض تحول بنیادی قرار داده است.

در شهرهای معاصر، به‌ویژه در شهرهای بزرگ، به دلیل رشد سریع ابعاد کالبدی، سلطه سوارگان، یورش ساخت و سازهای شهری به حومه‌ها، جدایی از محیط طبیعی، افزايش فاصله میان محل کار و سکونت، جدایی کار و فراغت، آلودگی محیط زيست، کاهش هويت فضایی و اجتماعی شهرها و مانند اينها، تأمین نیازهای اجتماعی، فرهنگی و روانی شهروندان بسیار دشوار شده است.

ابعاد و ساختارهای شهر های معاصر، به نحوی است که ارتباط‌های متقابل میان انسان و طبیعت، میان انسان و محیط شهری، و همبستگی اجتماعی میان شهروندان را بسیار محدود کرده است. این وضعیت موانع زيادی بر سرراه تأمین نیازهای معنوی و فرهنگی و اجتماعی شهروندان پدید آورده که به افت شديد احساس آسايش و آرامش، به‌ویژه کیفیت گذران فراغت انجامیده است.

سرفصل‌های کتاب گردشگری شهری :

  • تعاریف و مفاهیم
  • دیدگاه‌ها و رویکردهای جدید
  • اثرات زیست محیطی
  • ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی
  • روش‌های برنامه‌ریزی و مدیریت گردشگری شهری
  • پیشینه و زمینه در ایران
  • امکانات و محدودیت‌های توسعه
  • جایگاه مدیریت شهری در توسعه گردشگری
  • جایگاه شهرداری‌ها در توسعه و مدیریت گردشگری شهری
  • تحولات جدید در وظایف شهرداری‌ها
  • نقش مشارکت در توسعه گردشگری شهری
  • نگاهی به تجارب جهانی
  • نتیجه‌گیری و پیشنهاد
  • منابع

   نقش داده های مکانی و GIS در مدیریت بحران

GIS

ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ (GIS) ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻛﻠﻴﺪﻱﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣـﻮﺭﺩ ﻧﻴـﺎﺯ ﺑـﺮﺍﻱ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ، ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﺭﻳـﺰﻱ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ. ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺗﺎ ﺣﺪﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻛـﻦ ﭼﻬـﺎﺭﻡ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺳﻪ ﺭﻛﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺯﻣﺎﻥ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻳﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﻋﺪﻡ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺑﻬﻨﮕﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎﺭﻱ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﻭﺳﻌﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﺍﻓـﺮﺍﺩ ﻭ ﺗﺎﺳﻴﺴـﺎﺕ ﺗﺤـﺖ ﺗـﺎﺛﻴﺮ، ﻣﻴـﺰﺍﻥ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧـﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ، ﺭﺍﻩﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﻣﺪﺍﺩﺭﺳﺎﻧﻲ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫـﺎﻱ ﻛـﺎﺭﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻣﺪﺍﺩﺭﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ… ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﺗﻜﻨﻴـﻚ ﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻭ ﺟﻤـﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﻫـﺎﻱ ﻣﻜـﺎﻧﻲ ﻭ ﻧﻘـﺶ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺴﺌﻠﻪ

ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﻋﺪﻡ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺑﻬﻨﮕﺎﻡ ﺩﺭ  ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎﺭﻱ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﻭﺳﻌﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﺍﻓـﺮﺍﺩ ﻭ ﺗﺎﺳﻴﺴـﺎﺕ ﺗﺤـﺖ ﺗـﺎﺛﻴﺮ، ﻣﻴـﺰﺍﻥ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧـﺎﺕ  ﻣﻮﺟﻮﺩ، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ، ﺭﺍﻩﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﻣﺪﺍﺩﺭﺳﺎﻧﻲ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫـﺎﻱ ﻛـﺎﺭﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻣﺪﺍﺩﺭﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ… ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ (GIS) ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻛﻠﻴﺪﻱﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣـﻮﺭﺩ ﻧﻴـﺎﺯ ﺑـﺮﺍﻱ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ، ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﺭﻳـﺰﻱ ﻭ  ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ. ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺗﺎ ﺣﺪﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻛـﻦ ﭼﻬـﺎﺭﻡ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺳﻪ ﺭﻛﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺯﻣﺎﻥ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻳﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﺗﻜﻨﻴـﻚ ﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻭ ﺟﻤـﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﻫـﺎﻱ ﻣﻜـﺎﻧﻲ ﻭ ﻧﻘـﺶ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻜﺎﻧﻲ

ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ، ﻫﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻳﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺮﺑـﻮﻁ ﺑـﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ، ﺷـﻜﻞ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺭﺍﻳﺞ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻭ ﺗﻮﭘﻮﻟـﻮﮊﻱ ﺫﺧﻴـﺮﻩ ﻣﻴﺸـﻮﺩ، ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ. ﺑﻄﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭﻗﻮﻉ ﻳﻚ ﺯﻣﻴﻦ ﻟﺮﺯﻩ ﻳﺎ ﺁﺗﺶﺳﻮﺯﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋـﺪﺩ ﺩﺭ ﻳـﻚ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺷﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻋﺪﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺁﻥ ﻣﺤﻞ (ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻣﺤﻠـﻲ ﻳـﺎ ﺟﻬـﺎﻧﻲ) ﻳـﻚ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ.

ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ

ﮊﺋﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﻋﻠﻢ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ، ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ، ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣـﺪﻝﺳـﺎﺯﻱ،  ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ (ﺯﻣﻴﻦ ﻣﺮﺟﻊ) ﺍﺳﺖ .

ﺑﻄـﻮﺭ ﻛﻠـﻲ ﻧﻘﺸـﻪﺑـﺮﺩﺍﺭﻱ ﻋﻠـﻢ ﻭ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮﮊﻱ ﻣﺮﺑـﻮﻁ ﺑـﻪ ﻭﻳﮋﮔـﻲ ﻭ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﺩﺍﺩﻩﻫـﺎﻱ ﻣﻜـﺎﻧﻲ ، ﺭﻭﺷـﻬﺎﻱ ﺍﺧـﺬ ،  ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ، ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ، ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ، ﺗﺤﻠﻴﻞ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺑـﺮﺍﻱ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳـﻦ  ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ ﻋﻠﻮﻡ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺼـﻮﻳﺮﻱ ﺍﺯ   ﺟﻬﺎﻥ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ :

ﺳﻨﺠﺶ ﺍﺯ ﺩﻭﺭ ( Remote Sensing ) : ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﺯ ﺩﻭﺭ، ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻫـﺎﻱ ﺗﺼـﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻣﺴـﺘﻘﺮ ﺩﺭ ﺑـﺎﻻﻱ ﺳـﻄﺢ  ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺁﻳﻜﻮﻧﻮﺱ ، ۲ ﺍﺳﭙﺎﺕ ۳ ﻭ ﻟﻨﺪﺳﺖ ۴ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﻫﺎﻱ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﺯ ﺩﻭﺭ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.ﺳـﻨﺠﺶ ﺍﺯ  ﺩﻭﺭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻱ  ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﻱ ﺍﭘﺘﻴﻜﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ.

ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺍﺧﺬ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﻫﺎﻱ ﺳﻨﺠﺶ، ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺭﺩﮔﻴﺮﻱ ﻃﻮﻓﺎﻧﻬﺎﻱ ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ، ﺁﺗﺶ ﺳﻮﺯﻳﻬﺎ، ﺳﻴﻞ  ﻭ ﻇﻐﻴﺎﻥ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪﻫﺎ، ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻬﺎ، ﮔﺮﺩ ﻭ ﻏﺒﺎﺭ ﻭ ﺩﻭﺩ، ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻭ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻭﻗـﻮﻉ ﻣﺠـﺪﺩ ﺁﻥ، ﻓﺮﺳـﺎﻳﺶ ﺳـﺎﺣﻠﻲ ﻭ ﭘـﻴﺶ  ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺁﻓﺎﺕ ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.  

 ﻓﺘـﻮﮔﺮﺍﻣﺘﺮﻱ : ﻋﻜﺴـﺒﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳـﻖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤـﺎ ﻭ ﺗﻬﻴـﻪ ﻧﻘﺸـﻪ ﺍﺯ ﻋﻜـﺲﻫـﺎﻱ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﺻـﻮﻝ ﻓﺘـﻮﮔﺮﺍﻣﺘﺮﻱ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻫـﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺣـﻮﺯﻩ ﺭﺍﻫﺒـﺮﻱ ﺗـﻴﻢﻫـﺎﻱ ﻭﺍﻛـﻨﺶ ﺍﺿـﻄﺮﺍﺭﻱ، ﺗﺸـﺨﻴﺺ ﻣﻜـﺎﻥﻫـﺎ ﺑـﺎ ﻧﺎﭘﺎﻳـﺪﺍﺭﻱﻫـﺎﻱ ﮊﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻜﻲ، ﺁﺷﻜﺎﺭﺳﺎﺯﻱ ﻧﺸﺖ ﻣﻮﺍﺩ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ، ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﻴـﺰﺍﻥ ﺗﻐﻴﻴـﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺯﻟﺰﻟـﻪ، ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﺭﻳـﺰﻱ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ، ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻟﻴﺰﺭﻱ ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﻝﺳﺎﺯﻱ ﺳﻪﺑﻌﺪﻱ ﺷﻬﺮﻫﺎ، ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﻳـﻚ ﺷﻬﺮ (ﺑﺎﻓﺖ ﻭ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮﺍﻓﻲ) ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺷﻮﺩ، ﮔﺰﺍﺭﺷﻲ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺣـﺎﺩﺙ ﺷـﺪﻩ ﺭﺍ ﻣـﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺍﺭﺍﺋـﻪ ﻛﻨـﺪ. ﺍﻣـﺮﻭﺯﻩ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻱ ﺧﻄﺮ ﻭ ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺳﻪ ﺑﻌﺪﻱﺍﻧﺪ ﻛـﻪ ﺍﺭﺗﺒـﺎﻁ ﺑﺼـﺮﻱ ﻗـﻮﻱ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ.

ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑﻴﺸﻤﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﺳـﺘﺎﻧﻬﺎﻱ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﺯﻳـﺮ ۱۰۰۰ ﻫﻜﺘـﺎﺭ ﻣﺴـﺎﺣﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺘﻲ ﺯﻳﺮ ۲۰۰ ﻫﻜﺘﺎﺭ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺑﺎ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻳـﻚ ﻋﻤـﻮﺩ ﭘـﺮﻭﺍﺯ ﺑـﺪﻭﻥ ﺳﺮﻧﺸـﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻳﻚ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﺎ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ۳۰۰ ﻫﻜﺘـﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺗﺤـﺖ ﭘﻮﺷـﺶ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﺑﺎﻻ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻋﻜﺲ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩ.

ﺍﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻗﺒﻞ ﻭ ﺑﻌـﺪ ﺍﺯ ﺑﺤـﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻳـﻚ ﺭﻭﺳـﺘﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ، ﺑﻠﻜـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷـﻬﺮﻱ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻋﻜﺲ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻭﺍﺿﺢ ﻭ ﺑـﻪﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺷـﻬﺮ ﻭ ﻳـﺎ ﺭﻭﺳـﺘﺎ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻋﻜﺴﺒﺮﺩﺍﺭﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺍﻏﻠﺐ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺭﻗﻮﻣﻲ، ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛـﻪ ﺍﻳـﻦ ﺗﺼـﺎﻭﻳﺮ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺩﺭ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻋﻜﺲﻫـﺎﻱ ﻫـﻮﺍﻳﻲ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻧﻘﺸﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﺍﻱ Quick bird ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺯﻟﺰﻟﻪ ۱۳۸۲ ﺑﻢ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ.

ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺯﻣﻴﻨﻲ : ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻳﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺭﻭﻱ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺎﺩﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺳﺖ. ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻣﻄﻠـﻮﺏ ﻣـﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺩﻛﺎﺭﺗﻲ XYZ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻋﺮﺽ ﻭ ﻃﻮﻝ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴـﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷـﺪ. ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻋﻤﻠﻴـﺎﺕ ﻧﻘﺸـﻪﺑـﺮﺩﺍﺭﻱ ﺷـﺎﻣﻞ ﺩﻭ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ (ﻳﺎ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ) ﻭ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎﺭ ﺍﺳﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻬﺎﻱ ﺁﻧﺎﻟﻮﮒ (ﻧﻘﺸﻪ، ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻃﻮﻟﻲ ﻭ ﻋﺮﺿـﻲ ﻭ (… ﻭ ﻳﺎ ﺭﻗﻮﻣﻲ (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺪﻭﻝﻫﺎ، ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺭﻗﻮﻣﻲ ﺯﻣﻴﻦ) ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.


ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ( GPS ) : ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﻱ، ﺷﺒﻜﻪﺍﻱ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﻫـﺎ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺯﻣﻴﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺍﺭﺳﺎﻟﻲ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﻫﺎ، ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ، ﻳـﺎ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ. GPS ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻳﺎﺏ ﺟﻬـﺎﻧﻲ، ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺭﺍﻫﺒـﺮﻱ ﻭ ﻣﺴـﻴﺮﻳﺎﺑﻲ ﻣـﺎﻫﻮﺍﺭﻩﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪﺍﻱ ﺑﺎ ﺣﺪﺍﻗﻞ ۲۴ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻳـﻦ ﻣـﺎﻫﻮﺍﺭﻩﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺳـﻔﺎﺭﺵ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﻓـﺎﻉ ﺍﻳـﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. GPS ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺼﺎﺭﻑ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷـﺪ ﻭﻟـﻲ ﺍﺯ ﺳـﺎﻝ ۱۹۸۰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺁﻥ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪ. ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻫـﺮ ﻧﻘﻄـﻪ ﺍﺯ ﻛـﺮﻩ ﺯﻣـﻴﻦ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺒﺎﻧﻪﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ GPS ، ﺩﻭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ: ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﻠﻮﻧﺎﺱ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻛﺸـﻮﺭ ﺭﻭﺳـﻴﻪ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑـﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜـﺎﺋﻲ GPS ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ.ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﻄﻊ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩﻫـﺎﻱ ﻣﺨـﺘﺺ ﺩﺭﻳﺎﻓـﺖ ﺍﻣـﻮﺍﺝ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺫﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎﻱ GPS ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ.

ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻥ

ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻓﺰﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑـﻪ ﻭﺟـﻮﺩ ﻣـﻲﺁﻳـﺪ. ﺑـﺮ ﺍﺳـﺎﺱ ﻣﻨﺸﺎء ﺧﻄﺮﺍﺕ، ﺑﻼﻳﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﺑﻼﻳﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﺣـﻮﺍﺩﺙ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮﮊﻳﻜﻲ ﻭ ﻓﺠـﺎﻳﻊ ﺍﻧﺴـﺎﻧﻲ ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻛﺮﺩ . ﺯﻟﺰﻟﻪ، ﺳﻴﻞ، ﻃﻮﻓﺎﻥ ﺑﺎﺩ، ﺧﺸﻜﺴـﺎﻟﻲ، ﻭ ﺁﺗـﺶ ﺳـﻮﺯﻱ ﭼﻨـﺪ ﻣﺜـﺎﻝ ﺍﺯ ﺑﻼﻳـﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ.

ﺣـﻮﺍﺩﺙ ﺻﻨﻌﺘﻲ، ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ (ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ، ﻫﻮﺍﺑﺮﺩ، ﻗﻄﺎﺭ (… ﻭ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺑﻤﺐ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺑﻼﻳﺎﻱ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﻓﺠﺎﻳﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ، ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﻭﻗﻮﻉ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺳﺎﻧﺤﻪ، ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺁﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.

ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺭﻳـﺰﻱ، ﻋﻤﻠﻜـﺮﺩ ﻣﻘﺎﻣـﺎﺕ ،ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺩﻭﻟﺘﻲ، ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﻋﻤﻮﻡ ﺍﺳﺖ، ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎ، ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ،ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺗﻼﺵ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻧﻬـﺎ ﭘـﻴﺶ ﮔﻴـﺮﻱ ﻭ ﺯﻣﻴﻨـﻪ ﺭﻓـﻊ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺯﻧﺪ .

ﻫﺪﻑ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺩﻭﻟﺘﻲ، ﻋﻮﺍﻣـﻞ ﺫﻳـﺮﺑﻂ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ، ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ.

ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﭼﺮﺧﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺪﻑ ﻧﺠﺎﺕ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺑـﺮﺍﻱ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﻌﺪﻱ ﺍﺳﺖ، ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻓﻊ ﺁﻥ ﻧﻴﺎﺯ ﺑـﻪ ﺁﻣـﺎﺩﮔﻲ ﺍﺯ ﭘـﻴﺶ ﻭ ﺍﻟﮕـﻮﻱ ﺍﺯ ﭘـﻴﺶ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪﻩ ﺑـﺮﺍﻱ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻲ ﻭ ﮔﺮﺩﺵ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ، ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ

ﭼﻪ ﺧﻄﺮﺍﺗﻲ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﻛﺠﺎﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻛـﺪﺍﻡ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺍﺣﺘﻤـﺎﻝ ﺗﺨﺮﻳﺐﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟ﭼﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺳﻴﻞ ﮔﻴﺮ ﺷﻬﺮ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺩﺍﺭﻧـﺪ؟ ﺁﻣـﺎﺩﮔﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻣﻼﻙ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﺋﻴﻬﺎﻱ ﺍﻧﺴـﺎﻧﻲ ﻭ ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺤﻞ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻴﺸﻮﺩ.

ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﻛﻨﺪ ﺷـﺪﻥ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﻣﺪﺍﺩﺭﺳﺎﻧﻲ، ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖﻫـﺎ، ﻋـﺪﻡ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻬﻴﻨـﻪ ﺍﺯ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟـﻮﺩ ﻭ ﺑﻄـﻮﺭ ﻛﻠـﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺿﺮﺭ ﻭ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﺟﺎﻧﻲ، ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻭﻫﻠـﻪ ﺍﻭﻝ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺳﻴﺐ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ.


ﻗﺴﻤﺖ ﺍﻋﻈﻢ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﻳﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﺧﺎﺹ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ، ﻟـﺬﺍ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ (GIS) ﻭ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻓﻨﺎﻭﺭﻳﻬﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴـﺮﻱ ﮔﺮﻭﻫـﻲ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤـﺮﺍﻥ ﺑﺴـﻴﺎﺭ ﺿـﺮﻭﺭﻱ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﺸﻲ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﮔﻮﻳﺎﻱ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿـﺮ ﻣﺸـﻜﻼﺕ ﻣﺘﻌـﺪﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒـﺎﻁ ﺑﺎﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻭ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ، ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ، ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻤـﺎﺩ، ﺩﻗﻴـﻖ ﻭ ﺑﻬﻨﮕـﺎﻡ ﺑـﺮﺍﻱ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤـﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ (GIS) ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﺑﺤـﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣـﺎﻥ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑـﻪ ﺑﺤـﺮﺍﻥ ﺧﻴﻠـﻲ ﺟﺪﻱ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ.

ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻳﻚ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺣﺎﺩﺛﻪ، ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ، ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﺮﺡ ﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ.

ﻧﻤـﻲﺗـﻮﺍﻥ ﺑﻼﻳـﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺭﺍ ﺭﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﻛﺮﺩ، ﻭﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺿﺮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺑﺠﺎ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺍﺯ ﺑﻼﻳﺎﻱ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻭ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﻭ ﺑـﺎ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻼﻳﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ، ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺍﺩ.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ (GIS) ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴـﺎﺯ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤـﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﺍﻥ ﺍﻣﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻓﺮﺁﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ، ﺍﻣﺮﻱ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ. ﺑﻌـﻼﻭﻩ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙﮔﺬﺍﺭﻱ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳـﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ (GIS) ﻣﻮ ﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣـﻮﺍﺩﺙ، ﺳـﺒﺐ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫـﻴﭻ ﻳـﻚ ﺍﺯ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫـﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯﺷـﺎﻥ ﺭﺍ ﭘـﻴﺶ ﻭ ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﻭﻗـﻮﻉ ﺣﺎﺩﺛـﻪ ﺟﻤـﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺭﻭﺯﺁﻣﺪ ﺳﺎﺯﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻣﺘـﻮﻟﻲ ﺟﻤـﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺭﻭﺯﺁﻣﺪﺳـﺎﺯﻱ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ (GIS) ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ، ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ.

ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻲ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ، ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺁﻥ، ﺯﻣﻴﻨـﻪ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺭﺍ ﻓـﺎﻫﻢ ﺁﻭﺭﻧـﺪ. ﺍﻳﺠـﺎﺩ ﻳـﻚ ﻣـﺪﻝ ﻣﺸـﺎﺭﻛﺘﻲ ﺑـﺮﺍﻱ ﺟﻤـﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺑـﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﻣﻜـﺎﻧﻲ (GIS) ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺳﺎﺯﺩ.  

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺯﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻜﺎﻧﻲ ( SDI ) ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﻌـﺎﻟﻴﺘﻲ ﺟـﺪﻱ ﺩﺭ ﺩﻧﻴـﺎ ﺩﺭ ﺟﻬـﺖ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﺩﻩﻫـﺎﻱ ﻣﻜـﺎﻧﻲ(GIS) ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺭﻭﺷﻲ ﻧﻮ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺸـﺎﺭﻛﺖ ﻭ ﻫﻤﻜـﺎﺭﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ، ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡﺭﺳﺎﻧﻲ، ﺫﺧﻴﺮﻩﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ.

ﭼﺎﺭﭼﻮﺏﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺍﺻﻠﻲ: ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ، ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ، ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ، ﺷﺒﻜﻪﻫـﺎﻱ ﺩﺳﺘﺮﺳـﻲ، ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻱﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺭﻛﻦ ﻭ ﺑـﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻛـﺮﺩﻥ ﺁﻧﻬـﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺸﺎﺭﻛﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺩﺍﺷﺖ. ﭘـﺲ ﺑـﺎ ﻃﺮﺍﺣـﻲ ﻭ ﺍﻳﺠـﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ، ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩ.

ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺭﮔﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻥ ﻣﺤﻮﺭ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ (GIS) ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻓﻌﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺯﺩ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺩﺭ ﻫـﻴﭻ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﻋﺪﻡ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺩﺭﻙ ﻧﺎﺩﺭﺳـﺖ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺿـﺮﻭﺭﺕ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﻓﺎﻳﺪﻩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ.

ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ (GIS)

(GIS) ، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻱ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ، ﺳﺨﺖ ﺍﻓﺰﺍﺭ، ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜـﺎﻧﻲ ﻭﺗﻮﺻـﻴﻔﻲ، ﺭﻭﺷـﻬﺎ، ﻭ ﻛـﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺍﺳـﺖ. ﻣﺰﻳﺖ ﻋﻤﺪﻩ (GIS) ﺑﺮ ﺭﻭﺵ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﻜـﻲ ﺗﻮﺍﻧـﺎﺋﻲ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺍﻧـﻮﺍﻉ ﺗﺠﺰﻳـﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻳﻜﺠﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﺩﻳﮕﺮ GIS ، ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﺍﺭﺯﻧـﺪﻩ ﻭ ﻣـﻮﺭﺩ ﻧﻴـﺎﺯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻱ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻣﺎ ﻭ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﺋﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻛﺠﺎ، ﭼﻪ ﻭﻗﺖ، ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻭ ﭼـﺮﺍ، ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻄﻮﺭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻳﺎ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺍﺷﻴﺎء ﻳﺎ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻣﺮﺑـﻮﻁ ﻣـﻲ ﮔﺮﺩﻧـﺪ، ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺩﻟﻴـﻞ ﺗﻬﻴـﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺭﻗﻮﻣﻲ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ (GIS) ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ. (GIS) ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﺍ ﻓـﺮﺍﻫﻢ ﻣـﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﺗـﺎ ﻛﻠﻴﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺧﻴﻞ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺑﺎﻧﻚ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻭﺍﺣﺪ ﻛـﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻳـﻚ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺭﻗﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ، ﺫﺧﻴﺮﻩ ﮔﺮﺩﺩ.

ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ(GIS)، ﻛﻠﻴـﻪ ﻣﺮﺍﻛـﺰ، ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤـﻮﻱ ﺩﺭ ﺍﻣـﺮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤـﺮﺍﻥ ﺩﺧﻴـﻞ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺑـﺎ ﻣﺸـﻜﻞ ﻋـﺪﻡ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ.

ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﻗﻮﻉ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﺧـﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺿﺮﺭ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺟﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ، ﺑـﺮﺁﻭﺭﺩ، ﺗﺼـﻤﻴﻢ ﺳـﺎﺯﻱ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.

ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ GIS ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ، ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ ﺑﻪﺭﻭﺯﺭﺳﺎﻧﻲ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻋﻠـﻲﺍﻟﺨﺼـﻮﺹ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ GIS ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭﻱ ﻭ ﺳـﺨﺖ ﺍﻓـﺰﺍﺭﻱ، ﺧـﺪﻣﺎﺕﺭﺳـﺎﻧﻲ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﺩ.

ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﻧـﺮﻡ ﺍﻓـﺰﺍﺭﻱ GIS ﻣﺒﻨـﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﺁﮊﺍﻧـﺲ ﻫـﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘـﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻫﺎ ﻧـﺮﻡ ﺍﻓـﺰﺍﺭ HAZUS ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺁﮊﺍﻧـﺲ ﻓـﺪﺭﺍﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻱ ( FEMA ) ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ GIS ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭ GIS ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻘﺎﻭﻣـﺖ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ، ﺟـﻨﺲ ﺯﻣـﻴﻦ، ﻛـﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔـﻲ ﺯﻟﺰﻟـﻪ، ﺩﺍﺩﻩﻫـﺎﻱ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻱ ﺁﺳﻴﺐ ﺩﻳـﺪﻩ ﻭ ﻣﺠـﺮﻭﺣﻴﻦ، ﻣﻴـﺰﺍﻥ ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻭ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺕ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﺋﻲ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ .

   تجیهزات شهری

تجهیزات شهری

می‌توان طراحی ساختمان‌ها را به معماران و طراحی راه‌ها به مهندسان عمران واگذار کرد، اما مسئولیت طراحی فضای عمومی شهر و تجهیزات شهری که در میان ساختمان‌ها قرار دارد نابسامان و نامشخص می‌نماید. بنابراین، فضاهای شهری با تمامی تسهیلات و تجهیزات محیط مناسبی را برای زندگی و فعالیت شهری فراهم می‌آورد.

اثاثیه و تجهیزات خیابانی در هویت بخشیدن به یک مکان با ایجاد یا اصلاح فضاهای شهری کمک شایانی می‌کند. پروژه‌های احیای فضاهای شهری، چه بزرگ و چه کوچک و چه به‌صورت طرح‌های پیاده‌راه سازی و یا تعریض پیاده روها فضاهایی برای طراحی مجدد و همه‌جانبه اثاثیه خیابانی (تجهیزات شهری) فراهم می‌آورد. فصل اول کتاب حاضر به منظر خیابان و فصل دوم به تفصیل به موضوع تجهیزات فضاهای شهری خیابانی می‌پردازد.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی 10 درصد جمعیت جهان به نوعی دچار معلولیت جسمی هستند در کشور ما بعد از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی پدیده معلولیت سیری فزاینده داشته است. معلولان برای زندگی اجتماعی در شهر با موانع معماری و شهرسازی متعددی روبرو هستند. بنابراین سازگاری محیط شهری با نیازهای معلولان جسمی ضرورتی حیاتی است و طراحی شهرها باید بر اساس معیارها و ضوابط خاصی برای آنها انجام پذیرد. موضوع فضاهای شهری برای معلولان به تفصیل در فصل سوم کتاب بررسی شده است.

فهرست مطالب کتاب تجهیزات شهری :

منظر خیابانی

  • پهنه های پیاده روی
  • سطوح خدماتی پیاده روها
  • موقعیت مکانی تسهیلات خیابانی
  • استانداردها و مقررات
  • عناصر منظرسازی خیابانی

تجهیزات فضاهای شهری

  • هویت بخشی در طراحی منظر خیابانی (منظر شهری)
  • ملاحظات طراحی تجهیزات شهری
  • تجهیزات خیابانی (تجهیزات شهری) هماهنگ
  • روشنایی
  • سرپناه
  • آب نماها
  • علائم

فضاهای شهری برای معلولان

  • فضاهای گردش صندلی چرخ‌دار
  • محل عبور پیاده
  • توقف‌گاه

   دستورالعمل گواهینامه آموزشی نوع دوم

گواهینامه آموزشی

ﻣﻘﺪﻣﻪ :

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪي ﮐﺎرﮐﻨﺎن واﺟﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﻫﯿﺎريﻫﺎ از اﻣﺘﯿﺎزات گواهینامه ﻧﻮع 2؛ “دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﺟﺮاﯾﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ درﯾﺎﻓﺖ گواهینامه آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻮع 2” ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻧﻤﻮدن دراﺧﺘﯿﺎر ﻣﻌﺎوﻧﺖ اﻣﻮر ﻋﻤﺮاﻧﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاريﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد . ﻟﺬا ﮐﻠﯿﻪﮐﺎرﮐﻨﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺎﻋﺖ آﻣﻮزش واﺟﺪ ﺷﺮاﯾﻂ درﯾﺎﻓﺖ گواهینامهآﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻮع دوم ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﻗﺪام ﻻزم را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ :

ﮔﺎم اول :

ﭘﻮﺷﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات آﻣﻮزﺷﯽ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ، ﺷﺮح وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎرﻣﻨﺪان واﺟﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮاي ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻮع دوم، ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت و ﻣﺪارك ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﭘﺮوﻧﺪه آﻣﻮزﺷﯽ، ﻣﺎﻫﯿﺖ دورهﻫﺎ و ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ، ﺳﻘﻒ ﺳﺎﻋﺎت آﻣﻮزﺷﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺣﺮﻓﻪاي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻌﺎدل ﺳﺎزي ﺑﺎ ﺳﺎﻋﺎت آﻣﻮزش، ﻓﺮم ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺗﮑﻤﯿﻞ و … را از ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ آﻣﻮزش و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي اﺳﺘﺎن و واﺣﺪ آﻣﻮزش ﺷﻬﺮداري درﯾﺎﻓﺖ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.

ﮔﺎم دوم :

ﻓﺮم ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﺮدي و ﺧﺪﻣﺘﯽ ، ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ، آﻣﻮزﺷﯽ، ﻋﻠﻤﯽ و ﺣﺮﻓﻪاي را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

ﮔﺎم ﺳﻮم :

ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﺳﻮاﺑﻖ آﻣﻮزﺷﯽ ( ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ، ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ دورهﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺼﻮب ) درﯾﺎﻓﺘﯽ از ﺷﻬﺮداري و دﻫﯿﺎري ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮﺳﺴﺎت آﻣﻮزﺷﯽ ﺻﻼﺣﯿﺖ دار اﺟﺮاي دوره ﻫﺎ ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ اوﻟﯿﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ .

ﮔﺎم ﭼﻬﺎرم :

ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻤﻊآوري ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺣﺮﻓﻪاي ﺧﻮد ( ﺗﺎﻟﯿﻒ و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺘﺐ و ﻣﻘﺎﻻت، ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات، ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ﺷﺪه، اﺑﺘﮑﺎرات، اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺧﺎص ﺷﻐﻠﯽ ) ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻌﺎدل ﺳﺎزي ﺑﺎ ﺳﺎﻋﺎت آﻣﻮزش اﺳﺖ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

ﮔﺎم ﭘﻨﺠﻢ :

ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﭘﺮوﻧﺪه آﻣﻮزﺷﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺎﯾﯿﺪ آن ( ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻣﺪارك و ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﻻزم ) از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ آﻣﻮزش و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزي ﻣﺴﺘﻘﺮ در دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﺷﻬﺮي و ﺷﻮراﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪاري اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

    آیین نامه روسازی آسفالتی راه های ایران

    آیین نامه روسازی آسفالتی راه های ایران

ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر آیین نامه روسازی آسفالتی راه های ایران

اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﻮاﺑﻂ، ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﯿﻪ ﻃﺮح، اﺟﺮا، ﺑﻬﺮهﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری ﻃﺮحﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻓﻨﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﻃﺮحﻫﺎ، ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮا ( ﻋﻤﺮﻣﻔﯿﺪ ) و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﮕﻬﺪاری و ﺑﻬﺮهﺑﺮداری، از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ، اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﻨﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﯿﻪ و اﺟﺮای ﻃﺮح و ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻻزم ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﮕﻬﺪاری از ﻃﺮحﻫﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺟﺪی ﻗﺮار داده اﺳﺖ .

ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﻔﺎد ﻣﺎده 23 ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ و اﺑﻼغ ﺿﻮاﺑﻂ، ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ، آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻃﺮحﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع و ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﻃﺮحﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ، ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﯿﺮ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ در ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﺪوﯾﻦ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪارک ﻋﻠﻤﯽ از ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ و ﺗﻮان ﻓﻨﯽ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ذﯾﺮﺑﻂ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

از اﯾﻦ رو در ﺑﺎزﻧﮕﺮی ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺣﺎﺿﺮ ، ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻗﯿﺮ و آسفالت اﯾﺮان ﺿﻤﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ دﻓﺘﺮ ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر، ﻋﻬﺪه دار اﯾﻦ ﻣﻬﻢ ﮔﺮدﯾﺪ.

ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﻮﺟﻮد در ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮای راهﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ روﺳﺎزی و ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ، ﺑﺎ ﻣﺎﺧﺬ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﺟﺎدهﻫﺎ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺗﻼف ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻣﺠﻤﻮﻋﻪی ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ روﺳﺎزی راهﻫﺎی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ، ﻣﺒﺎﻧﯽ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎی ﻓﻨﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﺗﺠﺎرب راﻫﺴﺎزی ﮐﺸﻮر ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺗﻼش، دﻗﺖ و وﻗﺖ زﯾﺎدی ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺻﺮف ﮔﺮدﯾﺪه، ﻣﻌﻬﺬا ﻣﺼﻮن از وﺟﻮد اﺷﮑﺎل و اﺑﻬﺎم در ﻣﻄﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﯿﺴﺖ . ﻟﺬا در راﺳﺘﺎی ﺗﮑﻤﯿﻞ و ﭘﺮﺑﺎر ﺷﺪن اﯾﻦ آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪ از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﺘﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﯽﮔﺮدد ﻣﻮارد اﺻﻼﺣﯽ را ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدی رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ در ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮﻫﺎی آﺗﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارﮔﯿﺮد .
ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻓﺮاﺧﻮان ﮔﺴﺘﺮده و ﮐﺴﺐ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺸﻮر، ارﮔﺎﻧﻬﺎی دوﻟﺘﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ ذﯾﺮﺑﻂ، ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻣﺸﺎور، ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎران و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان و درﯾﺎﻓﺖ ﺣﺪود 170 ﻣﻮرد ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد، ﺑﺮرﺳﯽ و ﺿﻤﻦ اﻋﻤﺎل ﻣﻮارد ﻣﺴﺘﺪل، ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ .

-1-1 ﺗﻌﺮﯾﻒ

روﺳﺎزی راه ﺳﺎزهای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮروی آﺧﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪه ﺧﺎک زﻣﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ اﺻﻼح ﺷـﺪه، ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰیﻫـﺎ، ﯾـﺎ ﮐـﻒ ﺑﺮشﻫﺎی ﺧﺎﮐﯽ و ﯾﺎ ﺳﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد، ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد .

روﺳﺎزی ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻗﺸﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﯿﺮ زﯾﺮاﺳﺎس، اﺳﺎس و ﻻﯾﻪ ﻫﺎی آسفالتی ﯾﺎ ﺑﺘﻨﯽ و ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از آﻧﻬﺎﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ و دارای ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﯿﻨﯽ اﺳﺖ .

-2-1 ﻫﺪف از روﺳﺎزی

زﻣﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﯽ، ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰیﻫﺎی آﻣﺎده ﺷﺪه راه، ﮐﻒ ﺑﺮشﻫﺎی ﺧـﺎﮐﯽ و ﯾـﺎ ﺳـﻨﮕﯽ، ﺣﺘـﯽ در ﺷـﺮاﯾﻂ ﮐـﺎﻣﻼ ﻣﺘـﺮاﮐﻢ و ﺧـﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪه، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮای ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎی وارده از ﭼﺮخ ﺧﻮدرو را در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺟﻮی ﻧﺪارد . ﺑﺎرﮔﺬاری اﯾـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺧـﺎکﻫـﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺮﺷﯽ و اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎی داﺋﻢ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺷﻮد .

روﺳﺎزی، از ﺑﺮوز و ﻇﻬﻮر آﺳﯿﺐ دﯾﺪﮔﯽﻫﺎی ﻓﻮق ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﻮده و ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور راﺣﺖ، ﺳﺮﯾﻊ، ﻣﻄﻤﺌﻦ، اﯾﻤﻦ و ﺑﺪون ﮔﺮد و ﻏﺒـﺎر را در ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﻫﻤﻮار ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ .

-3-1 ﻋﻤﻠﮑﺮد روﺳﺎزی

ﻧﺤﻮه ﮐﻠﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر در روﺳﺎزی در ﺷﮑﻞ (1-1) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ . در اﯾﻦ ﺷﮑﻞ، ﺑﺎر وﺳﯿﻠﻪ ﻧﻘﻠﯿﻪ، ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮخ در ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ داﯾﺮهای ﺷﮑﻞ، ﺑﻪ ﺳﻄﺢ روﺳﺎزی وارد ﻣﯽﺷﻮد . ﺷﺪت ﺗﻨﺶ وارده در ﻧﻘﺎط واﻗﻊ در ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﺑﺎر ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﻮده و ﺑﺎ ازدﯾﺎد ﻓﺎﺻﻠﻪ از اﯾﻦ ﺳﻄﺢ، ﺗﻘﻠﯿﻞ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ .

اﮔﺮ ﻓﺸﺎر ﻗﺎﺋﻢ در ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ راه، ° P ﺑﺎﺷﺪ، ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ آﻧﻬﺎ ﻃﻮری اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎر ﭼﺮخ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮزﯾﻊ و ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺷﺪت ﺗﻨﺶ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺑﻪ ﻣﻘﺪار P 1 ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﺠﺎز، آن را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ . ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ روﺳﺎزی و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎی آن ﺑﺸﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ :

-1-3-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶ

ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻻﯾﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎی وارده، ﺑﯽآﻧﮑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه در آن ﺑﻮﺟﻮد آﯾﺪ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻨﺪ .

-2-3-1 ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻨﺶ ﺑﺮای ﻻﯾﻪ ﻫﺎی زﯾﺮﯾﻦ

ﻫﺮﯾﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻨﺶﻫﺎ را ﺗﺎ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺮای ﻻﯾﻪای ﮐﻪ در زﯾﺮ آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ (1-1) و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻤﻠﮑﺮد و رﻓﺘﺎر ﺳﺎزه روﺳﺎزی ﻣﯽﺗﻮان روﺳﺎزی راه را از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ و ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﻃﺮح ﮐﺮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎ ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮ در ﻻﯾـﻪﻫـﺎی ﺑـﺎﻻﺗﺮ و ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺑـﺎ ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻤﺘﺮ در ﻻﯾﻪﻫﺎی ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ، ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﻨﺶ در آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ، اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

-4-1 ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی و ﺧﻮاص ﮐﻠﯽ آﻧﻬﺎ

ﺿﺨﺎﻣﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی، ﺑﻪ ﻧﻮع و درﺟﻪﺑﻨﺪی راه، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ، ﻣﯿـﺰان ﺗﺮاﻓﯿـﮏ، ﺷـﺮاﯾﻂ ﺟـﻮی، ﻧـﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد .

ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﺑﺴﺘﺮ و ﻫﺮﯾﮏ از ﻻﯾﻪ ﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه روﺳﺎزی ، ﺑﺸﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ :

-1-4-1 ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی

ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ، ﻣﯿﺰان ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﺑﺮی و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮی آن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮی، در اﻧﺘﺨﺎب ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه دارد . در اﺛﺮ ﻋﺒﻮر ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ، ﮐﺮﻧﺸﻬﺎی ﻓﺸﺎری ﻗﺎﺋﻢ در ﺑﺎﻻی ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺸﻬﺎ از ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﯿﺎر اﻓﺘﺎدﮔﯽ در روﺳﺎزی ﺷﻮد.

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﻤﺎم ﺧﺎکﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨـﺪی آﺷﺘﻮ از A- 1 ﺗﺎ A -7 ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮای ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی راه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﮑﻪ ﺧﺎکﻫﺎی ﮔﺮوه A- 4 ﺗﺎ -7 A اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺸﮏ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ، وﻟﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺮﺑﺎرش و ﺷﺮاﯾﻂ اﺷﺒﺎع و ﯾﺨﺒﻨـﺪان، ﺑـﻪ وﯾـﮋه ﺑـﺮای ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﺳﻨﮕﯿﻦ، ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮده و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻈﯿﺮ آﻫﮏ، اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ را اﺻﻼح و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺮد . ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی، ﻣﯿﺰان ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﺴﺒﯽ آﻧﻬﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻓﺼﻞ دوم اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺷﯿﺒﻬﺎی ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ ﺟﺎده ﮐﻪ در ﻃﺮح ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدﻧﺪ ﺗـﺎ ﻫﺮﯾـﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ .

-2-4-1 زﯾﺮاﺳﺎس

زﯾﺮاﺳﺎس ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻗﺸﺮ ﻻﯾﻪ روﺳﺎزی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮروی ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﻗﺮار ﻣـﯽﮔﯿـﺮد . ﻣﺼـﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳـﺎس ﻣﻌﻤـﻮﻻً از ﺑﺴـﺘﺮ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ، ﻣﺨﺮوط اﻓﮑﻨﻪﻫﺎ و ﯾﺎ ﻣﻌﺎدن ﮐﻮﻫﯽ ( ﺳﻨﮓ ﺷﮑﺴﺘﻪ ) ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد و در ﻣﻮردﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺿﺮورت ﻓﻨﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی اﯾﺠﺎب ﻧﻤﺎﯾﺪ

از ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺧﺎک ﺑﺎ ﻗﯿﺮ، ﺳﯿﻤﺎن، آﻫﮏ و ﯾﺎ اﻓﺰودﻧﯽﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد . ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ زﯾﺮاﺳﺎس در ﻓﺼـﻞ ﺳـﻮم اراﺋـﻪ ﺷـﺪه اﺳﺖ.

ﻣﺼﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳﺎس ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزهای ﮐﻪ در ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ روﺳﺎزی ﺑﺮای آن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه، ﺑﺎﯾـﺪ دارای ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ :

-1-2-4-1 داﻧﻪﺑﻨﺪی

داﻧﻪﺑﻨﺪی زﯾﺮاﺳﺎس ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮری ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻧﻔﻮذ ﻣﻮاد رﯾﺰداﻧﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺑﻪ ﻗﺸﺮ اﺳﺎس ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﺪ، ﻟـﺬا ﺑﺎﯾﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪی ﭘﯿﻮﺳﺘﻪای داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

-2-2-4-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﺨﺒﻨﺪان

در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﯾﺨﺒﻨﺪان ﺑﻪ زﯾﺮاﺳﺎس ﻣﯽرﺳﺪ، ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳﺎس ﻃﻮری اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﻮد ﮐـﻪ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﯾﺨﺒﻨﺪان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

-3-2-4-1 ﺧﺎﺻﯿﺖ زﻫﮑﺸﯽ

از ﺟﻤﻊ ﺷﺪن آب آزاد ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﻔﻮذ آبﻫﺎی ﺳﻄﺤﯽ و ﯾﺎ ﺗﺮاوﺷﯽ در ﻻﯾﻪ روﺳﺎزی ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﺪ و ﻟﺬا ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎﺻﯿﺖ زﻫﮑﺸﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮای ﺗﺨﻠﯿﻪ آب را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

-3-4-1 اﺳﺎس

ﻗﺸﺮ اﺳﺎس، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در زﯾﺮ ﻻﯾﻪ آسفالت و روی ﻗﺸﺮ زﯾﺮاﺳﺎس ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿـﺮد . ﻣﺼﺎﻟﺢ اﯾﻦ ﻗﺸﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺳﻨﮓ ﮐﻮﻫﯽ ﺷﮑﺴﺘﻪ، ﯾﺎ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ روﺧﺎﻧﻪای ﺷﮑﺴﺘﻪ، ﯾﺎ ﺳﺮﺑﺎره ﮐﻮرهﻫﺎی آﻫﻦﮔﺪازی و ﯾﺎ ﻣﺎﮐﺎدام ﺑﺎﺷﺪ .

اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزهای ﮐﻪ در ﺳﯿﺴـﺘﻢ روﺳـﺎزی دارد ﺑﺎﯾـﺪ دارای ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ در زﯾﺮﺑﻨﺪﻫﺎی (1-2-4-1) اﻟﯽ (3-2-4-1) ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ اﺳﺎس در ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

-4-4-1 ﻗﺸﺮﻫﺎی آسفالتی

ﻗﺸﺮﻫﺎی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻻﯾﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎومﺗﺮﯾﻦ و ﻣﺮﻏﻮبﺗﺮﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ روﺳﺎزی ﺑﺎﺷﻨﺪ . در راهﻫﺎی ﺑﺎ ﺗﺮاﻓﯿﮏ زﯾـﺎد و ﺳﻨﮕﯿﻦ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻗﺸﺮﻫﺎی ﺑﺎﻻی روﺳﺎزی از ﻣﺼﺎﻟﺢ آسفالتی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﻤﻮﻻً اﯾﻦ ﻗﺸﺮﻫﺎ در اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاری ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷـﮑﻞ داده و در آﻧﻬﺎ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎری اﻓﻘﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ.

ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺪت ﺗﻨﺶﻫﺎی ﮐﺸﺸﯽ اﻓﻘﯽ در زﯾﺮ ﻻﯾﻪ ﻫﺎی آسفالتی از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ آن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد، در اﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﺗﺮک اﯾﺠﺎد ﻣـﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺑﺘـﺪرﯾﺞ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ روﯾـﻪ راه ﮔﺴـﺘﺮش ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ و ﻣﻮﺟـﺐ آﺳﯿﺐدﯾﺪﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ از ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ راه ﺑﻪ ﺷﺪت ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺟﻨﺲ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪﻫﺎی آسفالتی ﺑﺎﯾـﺪ ﻃﻮری اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﮐﺸﺸﯽ اﻓﻘﯽ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺗﺮک ﻧﺨﻮرد . در اﯾﻦ آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻗﺸـﺮﻫﺎی آسفالتی راه ﺑـﺮای راهﻫـﺎی ﺑـﺎ ﺗﺮاﻓﯿـﮏ زﯾـﺎد 10 7 ) > ( EAL از اﻧـﻮاع آسفالت های ﮔـﺮم، ﺑـﺎ ﺗﺮاﻓﯿـﮏ ﻣﺘﻮﺳـﻂ 10 7 ) < EAL < (10 4 و ﺳـﺒﮏ 10 4 ) < ( EAL ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺸﺎور از اﻧﻮاع آسفالت ﮔﺮم ، ﺳﺮد ﯾﺎ ﺳﻄﺤﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد و در راهﻫﺎی ﺑﺎ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﮐﻢ روﯾﻪ راه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﻨﯽ ﻧﯿﺰ اﺟﺮا ﺷﻮد . ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ اﻧﻮاع روﯾﻪﻫﺎی آسفالتی در ﻓﺼﻞﻫﺎی ﻫﻔﺘﻢ ﺗﺎ ﻧﻬﻢ و ﺳﯿﺰدﻫﻢ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻗﺸﺮﻫﺎی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد وﯾﮋهای ﮐﻪ در ﺳﺎزه روﺳﺎزی ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﻠﯽ زﯾﺮ را ﻧﯿـﺰ دارا ﺑﺎﺷﺪ :

-1-4-4-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎﯾﺸﯽ

ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﯽ ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ و ﺳﺎﯾﺸﯽ ﭼﺮخ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

-2-4-4-1 ﻫﻤﻮاری ﺳﻄﺢ و ﺗﺎب ﻟﻐﺰﺷﯽ

از ﺳﻄﺤﯽ ﻫﻤﻮار ﺑﺮای ﻋﺒﻮر راﺣﺖ، ﺳﺮﯾﻊ و ﻣﻄﻤﺌﻦ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل دارای ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻟﻐﺰﺷﯽ ﮐﺎﻓﯽ، ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ

ﻟﻐﺰﻧﺪﮔﯽ ﺑﻮﯾﮋه در ﻗﻮسﻫﺎی ﺗﻨﺪ و ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ و ﻣﯿﺎدﯾﻦ، اﻣﺮی ﺿﺮوری اﺳﺖ . ﺑﺮای ﺗﺎﻣﯿﻦ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺎ اﺻﻄﮑﺎک ﻻزم ﻣﯽﺗـﻮان از ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎی آسفالتی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ و ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎی ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺮای ﻗﺸﺮ روﯾﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد .

-3-4-4-1 ﻧﺎﺗﺮاواﯾﯽ ( ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی )

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذ آبﻫﺎی ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی، ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻻﯾﻪﻫﺎی آسفالتی ﺑـﻪ اﻧـﺪازه ﮐـﺎﻓﯽ ﻧﺎﺗﺮاوا ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ .

-4-4-4-1 ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎرﺑﺮی

در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺮاﻓﯿﮏ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮی و ﺗﻐﯿﯿﺮات دﻣﺎی ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻧـﺮم ﺷـﺪن، ﻓﺘﯿﻠﻪ ﺷﺪن، ﺗﺮک ﺧﻮردن و آﺳﯿﺐ دﯾﺪﮔﯽﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮد، از ﻣﻘﺎوﻣﺖ و دوام ﻻزم ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ .

-5-4-4-1 ﻧﯿﻤﺮخ روﺳﺎزی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ

ﻧﯿﻤﺮخ ﮐﻠﯽ ﯾﮏ روﺳﺎزی آسفالتی و اﺟﺰاء ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه آن در ﺷﮑﻞ (3-1) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

-5-1 ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﻃﺮح روﺳﺎزی

روﺳﺎزیﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی زﯾﺎدی ﻗﺮاردارﻧﺪ . ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ در ﻃـﺮح روﺳـﺎزی و در ﻃـﻮل ﯾﮏ راه ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺘﯽ ﻧﺒﻮده و ﺣﺘﯽ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎل ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ . ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد و ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺟـﻪ اﺳﺖ و ﻟﺬا از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﻤﻞ اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ در ﻣﺴﺎﻓﺖﻫﺎی زﯾﺎد ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﺒﻮده و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزی، ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺑﻪ آن اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ دارد . ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﻃﺮح روﺳﺎزی را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﮔـﺮوه زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد :

-1-5-1 وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی

وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاردی ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮع، ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی، ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺠﻢ و ﯾﺨﺒﻨﺪان، ﻧﺸﺴﺖ و ﺗﺤﮑﯿﻢ و ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﺴﺒﯽ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

-2-5-1 وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻻﯾﻪﻫﺎی روﺳﺎزی

ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻨﺲ، ﮐﯿﻔﯿﺖ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎری و ﮐﺸﺸﯽ، دوام، ﺗﺮاواﯾﯽ، زﻫﮑﺸﯽ و ﭘﺎﯾﺪاری در ﺑﺮاﺑﺮ دوره ﻫﺎی ﯾﺨﺒﻨﺪان – ذوب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

-3-5-1 ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﻮی

ﺷﺎﻣﻞ رﻃﻮﺑﺖ، ﯾﺨﺒﻨﺪان و ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ آن، درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﺤﯿﻂ و ﺗﻐﯿﯿﺮات آن اﺳﺖ .

-4-5-1 ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ

ﺷﺎﻣﻞ ﺷﯿﺐﻫﺎی ﺗﻨﺪ ﻃﻮﻟﯽ ﻣﺴﯿﺮ و ﺗﻘﺎﻃﻌﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻗﺸﺮروﯾﻪ ﻣﯽﮔﺮدد .

-5-5-1 ﺗﺮاﻓﯿﮏ

ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮع، وزن، ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﻮرﻫﺎی وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻋﺒﻮری ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

-6-5-1 ﻋﻤﺮ ﻃﺮح

ﻋﻤﺮ ﻃﺮح ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن روﺳﺎزی ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺷﻮد .

-7-5-1 ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻃﺮح

ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﺎﺧﺖ، ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری اﺳﺖ .

-6-1 اﻧﻮاع روﺳﺎزی

روﺳﺎزیﻫﺎ، از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﻗﺸﺮ روﯾﻪ، ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺘﻦ، آسفالت و ﯾﺎ ﻣﺨﺘﻠﻂ ( ﺑﺘﻦ و آﺳﻔﺎﻟﺖ ) ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . اﻧﻮاع روﺳﺎزیﻫﺎ ﺑـﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد . اﯾﻦ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد روﺳﺎزی آسفالتی اﺳﺖ .

-1-6-1 روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ ﯾﺎ ﺑﺘﻨﯽ ( ﺑﺘﻦ ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ )

در اﯾﻦ روﺳﺎزی، روﯾﻪ راه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد . ﻗﺸﺮ ﺑﺘﻨﯽ، در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐـﻪ ﺧـﺎک ﺑﺴـﺘﺮ روﺳـﺎزی از ﮐﯿﻔﯿـﺖ ﻣﻘـﺎوﻣﺘﯽ ﻣﻄﻠـﻮﺑﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﺗﺮاﻓﯿﮏ، ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﯾﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ روی ﺑﺴﺘﺮ و در ﻏﯿﺮ اﯾﻦﺻﻮرت ﺑـﺮ روی ﻻﯾـﻪﻫـﺎی زﯾﺮاﺳـﺎس ﯾـﺎ اﺳﺎس ﻗﺮارداده ﺷﻮد .

ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎری و ﮐﺸﺸﯽ روﺳﺎزی ﺑﺘﻨﯽ زﯾﺎد اﺳﺖ و ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﯿﮏ را، ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ زﯾﺎد ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺘﻨﯽ، در ﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮدهﺗـﺮی ﺑـﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺳﺎزد . در اﯾﻦ ﻧﻮع روﺳﺎزی، دال ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺮور ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ و در زﯾﺮ آن ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷـﻮد . اﮔـﺮ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺘﻦ زﯾﺎدﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺘﻦ ﻣﯽﺷﮑﻨﺪ و ﺗﺮک ﻣﯽﺧﻮرد . از اﯾﻦ رو اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ روﺳﺎزیﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﻠﺢ ﻃـﺮح و اﺟﺮا ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ .

در روﺳﺎزیﻫﺎی ﺳﺨﺖ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻗﺸﺮ ﺑﺘﻨﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮان ﺑﺎرﭘﺬﯾﺮی روﯾﻪ اﺳﺖ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺧﺎک ﺑﺴـﺘﺮ روﺳﺎزی، ﻧﻘﺶ ﮐﻤﺘﺮی دارد . ﺷﮑﻞ -4-1) اﻟﻒ ) ، ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﯽ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ .

-2-6-1 روﺳﺎزی اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﯾﺎ آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ

روﺳﺎزی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ دارد وﻟﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ آن ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ . ﺑﺎرﻫﺎی وارده ﺑﺮ روﺳﺎزی آسفالتی در ﺳﻄﺢ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ و ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﮐﻤﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روﺳﺎزی ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد . در روﺳﺎزی آسفالتی ، ﻣﻌﻤـﻮﻻً از ﺳﻪ ﻻﯾﻪ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ زﯾﺮاﺳﺎس، اﺳﺎس و آسفالت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد . ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺎک ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی در ﭘﺎﯾﺪاری روﺳﺎزی آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ، ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه دارد .

روﺳﺎزی ﺗﻤﺎم آسفالتی ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع روﺳﺎزیﻫﺎی اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻓﻘﻂ از ﻻﯾﻪﻫﺎی آسفالتی ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً روی ﺑﺴﺘﺮ روﺳﺎزی و ﯾﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد . در اﯾﻦ ﻧﻮع روﺳﺎزی، ﻣﺼـﺎﻟﺢ زﯾﺮاﺳـﺎس و ﯾـﺎ اﺳـﺎس ﮐـﺎرﺑﺮدی ﻧـﺪارد .

روﺳﺎزیﻫﺎی ﺗﻤﺎم آسفالت ، ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ دارﻧﺪ و ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮای ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻃﻮب ﺑﺎ ﯾﺨﺒﻨﺪان زﯾﺎد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

ﺗﯿﭗ ﻋﺮﺿﯽ روﺳﺎزی اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﯾﺎ ﺗﻤﺎم آسفالت در ﺷﮑﻞﻫﺎی -4-1) ب ) و -4-1) پ ) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

-3-6-1 روﺳﺎزی ﻣﺨﺘﻠﻂ

روﺳﺎزیﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از دو ﻧﻮع روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﺑﺎﺷﺪ، روﺳﺎزیﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜـﺎل، در روﺳﺎزی ﻓﺮودﮔﺎهﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ روﺳﺎزی ﺳﺨﺖ و ﺑﺘﻨﯽ ﻃﺮح ﻣﯽﺷﻮد، دال ﺑﺘﻨﯽ را ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮ روی ﻗﺸﺮی از آسفالت (ﻣﻌﻤـﻮﻻً اﺳـﺎس ﻗﯿـﺮی ) ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ و ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ روﯾﻪﻫﺎی ﺳﺨﺖ و ﯾﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﻣﻮﺟﻮد در راهﻫﺎ و ﻓﺮودﮔﺎهﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻬﺴﺎزی و ﺗﻘﻮﯾﺖ، ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻮرد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﻃﺮح، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ روﯾﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف و ﯾﺎ ﺳﺨﺖ، روﮐﺶ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ . در واﻗﻊ در روﺳﺎزیﻫـﺎی ﻣﺨـﺘﻠﻂ و ﯾـﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ، روﺳﺎزی از ﻻﯾـﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻏﯿـﺮ آﺳﻔﺎﻟﺘـﯽ، آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ و ﺑﺘﻨـﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد . دو ﻧﻤﻮﻧﻪ روﺳـــﺎزی ﻣﺨـﺘﻠﻂ در ﺷـﮑﻞﻫـﺎی -4-1) ت ) و -4-1) ث ) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

   مدیریت شهری

مدیریت شهری

پیچیده ترین اجتماعات و سونتگاه های بشری، شهرها هستند. از همین رو پرسش های مهم در موضوع مدیریت شهری این است که چه شیوه هایی برای اداره شهرها وجود دارند؟ چه کسانی بر شهر حکم میرانند و درباره تقسیم و توزیع منابع قدرت و ثروت تصمیم میگیرند؟ تأثیرات تصمیمات مدیران شهری بر زندگی مردم شهری چیست؟ چگونه میتوان تصمیماتی برای شهرها گرفت که بیشترین کارایی و اثربخشی را داشته باشند؟تمرکز، تراکم و تجمع هزاران و میلیونها نفر در شهرها سبب تولید انواع گروه‌های اجتماعی، فعالیت های اقتصادی و تشکل های سیاسی میشود که منافع متفاوت، متعارض و در مواردی ستیزه جو دارند.

ایران از قدیمی ترین کشورهای جهان و صاحب تمدن شهری دیرینه‌ای است. از همین رو موضوع مهم دیگر توجه به الگوها و مدلهایی است که شهرهای ایران برای اداره امور عمومی خوب پیش و پس از دوران مدرنیته انتخاب کرده‌اند. چالش های مدیریتی پدید آمده پس از ظهور کلانشهرها و ابر شهر تهران در کنار تجربه شوراهای شهر و مسائل پیش آمده بر سر تأمین منابع اداره نظام مدیریتی شهر و مساله جدید حکمرانی شهری از دیگر موضوعات مورد توجه در بحث اداره شهرها است.

فهرست مطالب کتاب مدیریت شهری :

مبانی مدیریت شهری

  • تعریف مدیریت شهری
  • تعریف حکومت محلی
  • تعریف شهرداری
  • حکمرانی شهری

وظایف مدیریت شهری

  • تنوع وظایف
  • وظایف مدیریت شهری در ایران
  • اهمیت ارزیابی مردم از خدمات مدیریت شهری
  • وظایف جدید مدیریت شهری
  • ضرورت بازنگری در وظایف مدیریت شهری
  • نکات اساسی برای انجام وظایف جدید مدیریت شهری
  • وظایف مدیریت شهری در کلانشهرها
  • اهداف مدیریت شهری
  • اهداف مدیریت شهری در ایران
  • طرح های توسعه شهری

گونه های مدیریت شهری

  • نظام سیاسی متمرکز
  • نظام سیاسی نامتمرکز
  • مدیریت شهری مستقل
  • شوراهای اسلامی شهر

سطوح مدیریت شهری در ایران

  • سطح کلان مدیریت شهری
  • سطح منطقه ای مدیریت شهری
  • عناصر غیررسمی مؤثر بر مدیریت شهری

مبانی مدیریت شهرداری

  • برنامه ریزی
  • سازماندهی
  • کنترل و نظارت
  • هدایت و رهبری

منابع مدیریت مالی شهرداری

  • تعریف
  • اهداف
  • وظایف
  • اصول مدیریت مالی
  • منابع درآمد شهرداری

آیین نامه‌ها و مقررات مالی شهرداریها

مفاهیم اساسی مدیریت مالی شهرداری

  • حسابداری
  • درآمد و هزینه
  • بودجه برنامه‌ای
  • طبقه بندی درآمدهای شهرداری
  • طبقه بندی هزینه های شهرداری
  • پرداخت هزینه ها در شهرداری
  • گزارش مالی

مبانی مدیریت اداری شهرداری

  • اهداف
  • انضباط اداری
  • آموزش کارکنان شهرداری
  • ارزشیابی
  • انتقال و ترفیع کارکنان شهرداری
  • آیین نامه‌های اداری شهرداری

سیر مدیریت شهری در ایران

  • مدیریت شهری در دوران باستان
  • مدیریت شهری در دوران اسلامی
  • مدیریت شهری پس از مشروطیت
  • مدیریت شهری در دوره پهلوی
  • مدیریت شهری در دوران جمهوری اسلامی
  • قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران

سیر مدیریت شهری در جهان

  • مدیریت شهری در یونان باستانی
  • مدیریت شهری در دوران فئودالیسم
  • ساختار مدیریت شهری در دولت شهرهای اروپایی سده میانه
  • رنسانس
  • تأثیر قدرت‌های شهری در فضای عمومی شهرها
  • انقلاب صنعتی و گسترش فزاینده شهرنشینی
  • مدیریت شهری در آمریکا
  • مدیریت شهری سوئد
  • فعالیت های بین المللی مدیریت شهری

پیوست‌ها

  • پیوست 1: وظایف قانونی شهرداریها
  • پیوست 2: وظایف شورای اسلامی شهر

مجموعــه ” کتــاب ســبز 1400 ” )راهنمــاي عمــل شــهرداري‌ها ،) بــا هــدف تدویـن بنیا ‌نهـای نظـری و عملـی برنامه ریـزی و مدیریـت شـهری تهيـه و تدويـن شــده اســت. ايــن مجموعــه مشــتمل بــر 20 جلــد كتــاب آموزشــي اســت كــه مي‌كوشـد تـا بـه تناسـب وظایـف شـهردار ‌یها، محتواهـاي آموزشـي مـورد نيـاز را در زمين ‌ههــاي مختلــف بــه جامعــه مخاطــب ارائــه نمايــد.

جلــد نخســت ايــن مجموعــه، شــامل تعاریــف شهرســازی، پیدایــش علــم شهرسـازی در عصـر حاضـر، عوامـل مؤثـر بـر شهرسـازی، رشـته ها یـا شـاخه‌های اصلــی شهرســازی )یعنــی برنامه‌ریــزی شــهری، طراحــی شــهری، برنامه‌ریــزی محیطـی و برنامه‌ریـزی منطقـه‌ای( اسـت و رابطـه ایـن رشـته ها را بـا مبانـی علمـی برنامه‌ریــزی کالبــدی و فضایــی بــه بحــث گذاشــته اســت. در ادامــه، گرایشهــا و اصــول اساســی برنام ‌هریــزی و طراحــی شــهری و نگرشهــای نویــن در ایــن خصــوص بیــان شــده اســت.

جلدهــای دوم تــا چهــارم ايــن مجموعــه، بــه تشــریح نظامهــای بنیــادی برنامه‌ریــزی شــهری می‌پردازنــد. در جلــد دوم بــه بحــث مهــم کاربــری زمیــن شــهری به‌ عنــوان بنیــان برنامه ریــزی شــهری پرداختــه شــده اســت. در ايــن كتــاب همچنيـن مطالبـي درخصـوص منطقه‌بنـدي و حريـم شـهر بـه مخاطـب ارايـه شـده اسـت. در جلـد سـوم كـه موضـوع آن، نظـام ارتباطـات و حمل‌ ‌ونقـل شـهری اسـت،

حمـل و نقـل از دیـدگاه برنامه ریـزی شـهری و در رابطـه بـا موضـوع کاربـری زمیـن شـهری و مسـائل انسـانی مـورد بحـث و تحلیـل قـرار گرفتـه اسـت. برنامه ریــزی مراکــز شــهری، یکــی از اساسی ترین مســائل برنامه ریـزی و طرح‌ریـزی شـهری اسـت کـه هویـت و شـخصیت شـهرها بـه چگونگـی و کیفیـت کارکـردی و کالبـدی آ ‌نهـا مربـوط می‌شـود. ایـن موضـوع در بخـش نخسـت جلـد چهــارم مطــرح شــده اســت و نظــام تشــکیل محل ‌ههــای مســکونی، نظــام کاربــری مســکونی و مشــخصات و معیارهــای فضــای مســکونی در بخــش دوم ایــن جلــد مـورد بحـث قـرار گرفتـه اسـت.

بــه طــور كلــي چهــار جلــد اول کتــاب، به‌عنــوان اصــول نظــری و عملــی شهرســازی، پایــه و مبنــای ســایر بخشهــا محســوب می‌شــود.

طر ‌حهــای شــهری، موضــوع جلــد پنجــم اســت. در ایــن جلــد، تاریخچــه برنامه ریـزی شــهری در ایــران، مشــخصات تهیــه انــواع طرحهــای شــهری ماننــد طــرح جامــع، طــرح هــادی و ســایر طر ‌حهــا بررســی شــده‌اند. یکــی از مباحــث مهــم ایــن بخــش، چگونگــی فراینــد تهیــه طر ‌حهــای شــهری و مراحــل ابـلـاغ و اجــرای طر ‌حهــا اســت کــه بــه جنبــه رســمی و کاربــردی شهرســازی در ایــران پرداختــه اســت.

جلــد ششــم، بــه نظــام کنتــرل ساخت‌و‌ســاز کــه شــامل: مراحــل، ضوابــط، آیین نامه هــای کنتــرل ســاختمان، معیارهــای حفاظــت، ایمنــی، تراکــم، ارتفــاع و نقــش آ ‌نهــا در کنتــرل ســیمای شــهر و ســلامت محیــط اســت، می‌پــردازد.

جلـد هفتـم، شـامل برنامه‌ریـزی و مدیریـت بهداشـت و نظافـت شـهری اسـت. در ایــن جلــد وظایــف شــهرداری‌ها در زمینــه‌ي:‌روش‌هــا، معیارهــا و مدیریــت جمـع‌آوری، دفـع و بازیافـت پسـماند مطـرح شـده اسـت. یکـی از مباحـث بسـیار جدیـد در ایـن بخـش، پاکیزگـی و نظافـت شـهری اسـت کـه نقـش شـهرداری‌ها را در چارچــوب حفاظــت محی ‌طزیســت شــهری، مشــخص می ســازد.

در جلـد هشـتم، مبانـی مکان‌یابـی، برنامه ریـزی و مدیریـت تأسیسـات شـهری مطــرح شــده اســت کــه شــامل؛ گورســتان، کشــتارگاه، میادیــن میــوه و تر‌ه بــار و پایانـه اسـت و همچنیـن وظایـف شـهرداری در ایـن زمینـه بیـان شـده اسـت.

در جلــد نهــم، مدیریــت فضاهــای ســبز شــهری را محــور بحــث قــرار داده و در آن بــه بررســي مبانــی برنامه‌ریــزی، جایــگاه قانونــی شــهرداری‌ها در توســعه، بهسـازی و نگهـداری فضاهـای سـبز، پارک‌هـای شـهر و پیرامـون شـهری بـا توجـه بــه گونه‌شناســی گیاهــان در رابطــه بــا شــرایط اقلیمــی مطــرح و بــه‌رو ‌شهــای آبیـاری، کاشـت و نگهـداری نیـز پرداختـه شـده اسـت.

وظایــف نویــن شــهردار ‌یها در برنامه‌ریــزی و مدیریــت فضاهــای فرهنگــی- تفریحــی در زمینــه کتابخانه‌هــای شــهری، زمین‌هــای ورزشــی و تفرجگاه‌هــای طبیعـی پیرامـون شـهرها در جلـد دهـم بـا عنـوان تسـهیلات شـهری بـه تفصیـل بیـان شــده و ضوابــط مکا ‌نیابــی و معیارهــای برنامه ریـزی آ ‌نهــا نیــز بحــث شــده اســت.

جلـد یازدهـم دربـاره اصـول و مبانـی مدیریـت شـهری بحـث می‌کنـد و شـامل دو بخـش اسـت: بخـش اول بـه تبييـن اصـول نظـری و عملـی مدیریـت شـهری و فراینـد تصمیم گیــری و ابعــاد اجرايــی آن پرداختــه و در بخــش دوم، مدیریــت مالــی و اداری شــهرداری‌ها مطــرح شــده اســت. یکــی از مباحــث مهــم ایــن بخــش طــرح مســائل مدیریــت شــهری بــر اســاس جدیدتریــن پژوهش‌هــای علمــی و ارائــه ي پیشــنهادهای اصلاحـی در ایـن زمینـه اسـت.

جلـد دوازدهـم ایـن مجموعـه بـه لـوازم و تجهیـزات فضاهـای شـهری تحـت عنـوان تجهیـزات شـهری می‌پـردازد. در ایـن مبحـث بـا تأکیـد بـر طراحـی فضاهـای شـهری و بهبـود کیفیـت محیطـی، ویژگی هـا و معیارهـای زیباسـازی شـهری تبییـن گردیده‌انـد.

موضـوع جلـد سـیزدهم، گردشـگری شـهری اسـت و در ايـن كتـاب تاکید شـده اسـت كـه موضـوع گـذران اوقـات فراغـت شـهروندان، مسـتلزم تأمیـن فضاها، تأسیسـات و امکانـات گوناگـون بـرای گردشـگری اسـت. عـاوه بـر شـهروندان یـک شـهر، سـایر مـردم کشـور و حتـی مـردم جهـان بـرای گـذران اوقـات فراغـت و آشـنایی بـا فرهنـگ ملـل، علاقمنـد بـه سـفر بـه شـهرها و سـیاحت میـراث ملـی و میـراث فرهنگـی هسـتند.

مسـئله گردشـگری شـهری امـروز یکـی از شـاخه‌های اقتصـاد، اشـتغال و توسـعه بشـمار مـی‌رود.

موضـوع جلـد چهاردهـم، مدیریـت و برنامه ریـزی اسـت. بـا توجـه بـه مشـکلات متعـدد و پیچیـده مدیریـت شـهری به‌ویـژه در کشـورهایی ماننـد ایـران‌کـه بـا مسـائل جمعیتـی، اقتصـادی و اجتماعـی روبـرو هسـتند، آگاهـی بـه وجـوه مختلـف مدیریـت و برنامه ریـزی ضـروری اسـت. در ایـن کتـاب مشـکلات مدیریـت و برنامه‌ریـزی،‌ روشهـا و معیارهـای مناسـب برنامه ریـزی و مدیریـت در ارتبـاط بـا یکدیگـر معرفـی می‌شـوند.

موضـوع جلـد پانزدهـم، مدیریـت ایمنـی محیـط شـهری اسـت كـه امـروزه آن را مدیریـت بحـران شـهري نیـز می‌نامنـد. بحـران، رخدادهـای پیش‌بینـی نشـده از قبيـل؛ ســیلاب، زلزلــه، طوفــان، آتش‌ســوزی و … اســت کــه شــهرها، ســاکنین و تاسيســات شــهری را تهدیــد نمــوده و آســیب‌های ســنگینی بــه آن‌هــا وارد می‌ســازد. هــدف ایــن بخــش از کتــاب، آشــنایی بــا موضوعــات خطــر، تهدیــد و‌ روشهــای مدیریتــی بــرای پیش بینــی و مقابلــه بــا آنهاســت.

مدیریـت بهداشـت محیـط شـهری موضوعـي اسـت كـه در جلـد شـانزدهم بـه آن پرداختـه شـده اسـت. شـهرها بـه دلایـل مختلـف اجتماعـی، اقتصـادی و فرهنگـی روز بـه روز آلود‌ه تـر شـده و سـامتی شـهروندان را تهدیـد می کننـد. آشـنایی بـا زمینه هـای مختلـف آلودگـی و آگاهـی از‌ روشهـای نویـن مقابلـه بـا آلودگـی، بهداشـت شـهرها را تضمیـن خواهـد کـرد.

جلــد هفدهــم بــه موضــوع پیــاد‌ه رو و پیاده‌را‌ه هــای شــهری میپــردازد. شــهرها محــل عبــور و مــرور شــهروندان بــه اشــکال مختلــف اســت. حمل‌و‌نقــل ماشــینی به‌تدریــج فضــا را بــرای حرکــت پیــاده، تنــگ و در برخــی مــوارد تهدید‌آمیــز نمــوده اســت. در ایــن شــرایط، برنامه‌ریــزی عبــور و مــرور پیــادگان در خیابا ‌نهــا از نظــر ایمنـی و آسـایش بسـیار اهمیـت یافتـه اسـت. موضـوع ایـن بخـش از کتـاب، ضمـن طــرح اهمیــت پیاد‌ه را‌ههــا، ضوابــط و اســتانداردهای طراحــی و برنامه ریـزی شــهری را مشــخص می‌ســازد.

جلـد هجدهـم بـه موضـوع بودجـه و بودجه‌ريـزي در شـهرداری‌ها پرداختـه اسـت. هــدف از ايــن كتــاب راهنمايــي بــراي برنامه‌ریــزی مالــی مناســب در شــهرداری‌ها، آگاهــی از‌ رو ‌شهــای پیــاده کــردن سیاســ ‌تها و برنامه هــا از طریــق ابزارهــای مالــی و بودجه بنــدی ســالیانه در راســتای برنامه ریـزی میــان مــدت و بلندمــدت شــهرداری اســت. راهنمــای برنامه ریـزی مالــی، مدیــران شــهری را بــا محدودیت‌هــا و امکانــات برنامه ریـزی در ایــن حــوزه آشــنا می‌ســازد.

موضـوع جلـد نوزدهـم، یعنـی شـهر هوشـمند، دارای دو بعـد اسـت. یکـی جنبـه تکنولـوژی اداره و مدیریـت توسـعه شـهری اسـت کـه به عنـوان ابـزاری بـرای مدیریـت و کنتــرل عمــل می کنــد و جنبــه دیگــر آن رشــد هوشــمند شــهر در ابعــاد کاربــری و عملکــردی اسـت کــه در مقابــل رشــد پراکنــده و آشـفته مطــرح می‌شــود.

عنــوان جلــد بیســتم، شــهر خـلـاق اســت. شــهرها محــل وقــوع انــواع مســائل و مشـکلات اجتماعـی، فرهنگـی، اقتصـادی و به ویـژه محیطـی هسـتند کـه بسـیاری از ایـن مسـائل را‌ه حـل فـوری و کوتا‌ه مـدت ندارنـد. بـرای احیـای زندگـی، رونـق اقتصـادی و ارتقـای نشـاط فرهنگـی شـهرها، نیازمنـد را‌هحل‌هـای خلاقانـه ی گوناگونـی هسـتیم تـا بتوانیم بر مشکلات شهری فائق آيیم.

تدوین شاخص های کیفیت زندگی

تدوین شاخص های کیفیت زندگی

ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻠﯽ ﻃﺮح

اﻣﺮوزه کیفیت زندگی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻠﯿﺪي ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ اﺳـﺖ . ﺑـﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰان در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺳﻄﻮح کیفیت زندگی در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ راﻫﮑﺎرﻫـﺎي ﺑﻬﯿﻨـﻪ اي را ﺑـﺮاي ﺑﻬﺒﻮد کیفیت زندگی ﻧﻮاﺣﯽ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪه از ﻧﻈﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺎﺑﻨـﺪ .

ﻣﻔﻬـﻮم »کیفیت زندگی« دﺧﺎﻟﺖ دادن ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﮐﯿﻔﯽ در اﻫﺪاف ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤـﺮان ﺷـﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘـﻪ اي اﺳﺖ . ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم در واﻗﻊ واﮐﻨﺸﯽ اﺳﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾـﮏ ﺑﻌـﺪي اﻗﺘﺼـﺎدي در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﮐﺎﻟﺒﺪي در ﻣﻘﯿﺎس ﺷﻬﺮي، و ﺗﻼﺷﯽ اﺳﺖ در ﺟﻬﺖ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮ و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي در ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻔﻬﻮم کیفیت زندگی، ﻣﺮﮐﺰﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﯾـﺰي ﺷـﻬﺮي و روﺳـﺘﺎﯾﯽ ﭘـﺮوژه »ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي ﺳﻨﺠﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎ و روﺳﺘﺎﻫﺎي ﮐﺸﻮر« را ﺑﺎ ﻫﻤﮑـﺎري ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﻼﺻﻪ اي از ﻧﺘﺎﯾﺞ و دﺳﺘﺎوردﻫﺎي اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻪ در ﺷﺶ ﻓﺼﻞ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد .

در ﻓﺼﻞ اول ﻣﺤﻘﻖ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن اﺑﻌﺎد ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ کیفیت زندگی ﭘﺮداﺧﺘـﻪ اﺳـﺖ . در ﻓﺼـﻞ دوم ﺗﺤﻘﯿـﻖ، روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﻧﻈﺮي کیفیت زندگی در ﺳﻪ ﺷﺎﺧﻪ اﺻﻠﯽ روﯾﮑﺮد ﻋﺎﻣﻠﯿﺖ ﮔﺮا و روﯾﮑﺮد ﺳـﺎﺧﺘﺎرﮔﺮا و روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از روﯾﮑﺮدﻫﺎي اﺻﻠﯽ ذﮐﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ .

ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﻪ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺳﺎزه کیفیت زندگی در اﯾﺮان اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻣﺤﻮر، اﺑﻌﺎد و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي کیفیت زندگی در ﻓﺼـﻞ ﭼﻬـﺎرم ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ، ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و اﺑﺰار ﺳﻨﺠﺶ در ﻓﺼـﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ . در ﭘﺎﯾﺎن در ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ﻧﺘﯿﺠﻪ آزﻣﻮن ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ اﺑﺰار ﺳـﻨﺠﺶ ﭘـﺲ از ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻃﺮح ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺿﺮورت ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص در ﺣﻮزه ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاريﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ اواﺧﺮ دﻫﻪ 1960 ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدد . ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم و ﺳﻨﺠﺶ آن در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات رﻓﺎه ﻣﻠﯽ، ﻓﺮاﺳﻮي ﺳﻨﺠﻪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮد .

ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻮﻻت اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎن ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻼﻣﺘﯽ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮاي اﻓﺮاد، رﯾﺸﻪﮐﻨﯽ ﻓﻘﺮ و ﺗﺒﻌﯿﺾ، ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان، ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﺎدﻻﻧﻪﺗﺮ درآﻣﺪﻫﺎ، ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺷﻬﺮي، ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد .

هنگامی ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔ ﯾﮏ ﻓﺮد در ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد، اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي، ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽﺧﻮرد .

ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ اﯾﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮﺧﻮردار از اﺳﺘﻌﺪاد ﻧﻈﺮي ( ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ) و ﻋﻤﻠﯽ ( اﺑﺰاري ) ﺑﺎﻻﯾﯽ در اﻣﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺤﺘﻮا و ﺻﻮرت ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اي در ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ واﮐﺎوي ﻧﻈﺮي و ﻋﻤﻠﯽ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ ،ﺑﻪ رﻏﻢ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ دارﻧﺪ، ﻣﻔﯿﺪ ﻓﺎﯾﺪه واﻗﻊ ﺷﻮد .

در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺑﺰار ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ و واﮐﺎوي ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ و ارزﺷﯿﺎﺑﯽ را ﺑﺮاي ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺰاري و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد زﯾﺮا ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﺑﻌﺎد و ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎيﻫﺎي ﻋﯿﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ، ﺳﺎزه ﯾﺎ ﯾﮏ روﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات , ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات آﯾﻨﺪه در راﺳﺘﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﮐﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً در ﺣﮑﻢ ﺗﻠﺨﯿﺺﻫﺎي آﻣﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﭘﯽ ﺑﯿﺎن ﮐﻤﯽ واﻗﻌﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﻻزم ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﯿﺎن روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ .

ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ دﯾﮕﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ در ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﺎه و اﺑﺰاري ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻖﺗﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮ روﻧﺪﻫﺎ و دﮔﺮﮔﻮنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻃﯽ دورهﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ . ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ذﯾﻞ ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ وﺳﯿﻠﻪاي ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺑﻌﺎد ﮐﯿﻔﯽ وﮐﻤﯽ زﻧﺪﮔﯽ و رﻓﺎه ﻧﺴﺒﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ و ارزﺷﯿﺎﺑﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ . ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻒ وﺿﻊ ﺣﺎل و ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺑﺎ زﻣﺎنﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ .

ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاري در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ آﮔﺎﻫﯽ از وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ و روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات آن در ﻃﻮل زﻣﺎن اﺳﺖ، ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﮐﻨﻮن در ﭼﻪ وﺿﻌﯿﺘﯽ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻪ وﺿﻌﯿﺘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ آن در آﯾﻨﺪه ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮد و آن را در راﺳﺘﺎي اﻫﺪاف ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮد .

اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺳﺎزه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎ و ﻣﺪلﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻨﺠﺶ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ اﺳﺖ . ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ، ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﮕﯽ وﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻧﻈﺮي و ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد ﮐﻪ ﺗﻼش ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ واﮐﺎوي درﺳﺖ و دﻗﯿﻖ ﻓ ﻀ ﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ و ﻧﻈﺮي آﻧﻬﺎ وﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻧﮕﺎه و زﺑﺎن اﻧﺘﺰاﻋﯽ و ﺗﺠﺮﯾﺪي اﻣﮑﺎن ﺑﯿﺎن ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻮردﻧﻈﺮ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ .