بایگانی برچسب: s

بررسی علل و عوامل موثر بر کم ثبتی و دیر ثبتی واقعه فوت و بهبود فرایند آن

ثبت فوت

ﭼﮑﯿﺪه

ثبت به موﻗﻊ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﻧﻈﺮ دارد ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ در ﭘﺪﯾﺪه ﮐﻢ ثبتی و دﯾﺮ ثبتی وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ . از روش ﮐﻤﯽ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﺑﯿﻦ 150 ﻧﻔﺮ از ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ اداره ثبت و اﺣﻮال اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن ﺟﻨﻮﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ .

ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ، اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر و ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ . ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت و درآﻣﺪ ﮐﻤﺘﺮي دارﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻓﺎﺻﻠﻪ دورﺗﺮي از ﻣﺮاﮐﺰ اداري و درﻣﺎﻧﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻌﺮض دﯾﺮﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ . راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮔﺮدﯾﺪ .

ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي :

ثبت اﺣﻮال، ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ و دﯾﺮﺛﺒﺘﯽ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ، ﺧﺮاﺳﺎن ﺟﻨﻮﺑﯽ .

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ و دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ رﯾﺸﻪ در ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي دارد . ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻤﮏ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد . ﭼﺮا ﮐﻪ دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ ﺗﺒﻌﺎت ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل در ﺑﺮ دارد . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮﺧﯽ از ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎدﯾﺮ ثبت ﻧﻤﻮدن واﻗﻌﻪ ﻓﻮت، زﻣﯿﻨﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺎد ﻫﻮﯾﺘﯽ اﻓﺮاد را ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﺳﻮدﺟﻮ ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﻧﺪ .

ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اوﻟﯿﻪ، ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از اﺳﺘﺎن ﻫﺎ از ﻗﺒﯿﻞ، ﺳﯿﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن، ﺧﺮاﺳﺎن، ﺧﻮزﺳﺘﺎن، آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺷﺮﻗﯽ، اردﺑﯿﻞ، زﻧﺠﺎن و … اﯾﻦ ﻣﻌﻈﻞ ﻣﺸﻬﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻟﺬا ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاران ﺳﺎزﻣﺎن ﺛﺒﺖ و اﺣﻮال اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ؛ و ﺑﺮ اوﻟﻮﯾﺖ آن در ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﭘﮋوﻫﺶ اﻫﺘﻤﺎم ورزﯾﺪه اﻧﺪ .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺪﮐﯽ در ﺧﺼﻮص ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ و دﯾﺮﺛﺒﺘﯽ واﻗﻌﻪ ﻓﻮت و ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮاﯾﻨﺪ آن ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ از ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﺸﻮر ﻧﺸﺎت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد . ﻟﺬا ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ روش ﻋﻠﻤﯽ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ اﻣﻮر و ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎﻧﯽ دﻗﯿﻖ، اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﺰاﯾﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

ﻫﺪف از اراﺋﻪ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اراﺋﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻓﻨﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و وﻗﻮع ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .

ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮي

ﻧﻈﺮﯾﻪ ” رﻓﺘﺎر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه ” ﯾﺎ ” Theory of planned behavior ” ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺌﻮري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ . اﯾﻦ ﺗﺌﻮري ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ Ajzen در ﺳﺎل ۱۹۹۱ اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ ﺑﺮ روﻧﺪ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي و اﻧﺠﺎم ﯾﮏ رﻓﺘﺎر ﺗﺎﮐﯿﺪ دارد . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﭼﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻤﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﯾﮏ رﻓﺘﺎر ﺧﺎص ﻣﯽ ﮔﺮدد . در واﻗﻊ از اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ( antecedents ) ﮐﻪ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺑﺎورﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻓﺮاد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در ﺑﺮوز ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ﯾﺎ رﻓﺘﺎر ، ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ . ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در دﯾﺮ دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ ﻓﻮت و ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ وﻗﻮع آن ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺟﺴﺘﻪ اﺳﺖ .

ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ

Graunt ﺑﺮاﻫﻤﯿﺖ ﺛﺒﺖ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎت ﺑﺒﻮﯾﮋه ﻣﺮگ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ .( 1939) اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎ ﺣﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ از آن در ﺑﺮآورد ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ( HDI 1 ) اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد . اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي و ﺛﺒﺖ روﯾﺪاد ﻣﺮگ ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﻈﻼﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ، ﺑﻮﯾﮋه ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﺸـﻬﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺎﻣﻊ و ﮐﺎرآﻣﺪي در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد.

اﻃﻼﻋﺎت ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺛﺒﺖ و اﺣﻮال، ﺳﺮﺷﻤﺎري و ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﺳﻪ روش ﻣﻬـﻢ در دﺳـﺘﯿﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ داده ﻫﺎي وﻗﺎﯾﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻮت ﻋﻨﻮان ﺷﺪه اﺳﺖ.

Gourbin و Masuy-Stroobant در ﺳﺎل ، 1995 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺛﺒﺖ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻧﻮزادان در 27 ﮐﺸﻮر اروﭘﺎﯾﯽ ﻧﻤﻮدﻧﺪ . ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اي ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ در ﺧﺼﻮص ﺛﺒﺖ ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزاد ﺳﺎﻟﻢ و ﻣﺮده زاﯾﯽ ﻧﺸـﺎن داد ﮐـﻪ ﯾـﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرآﻣﺪ ﺑﺮاي ﭘﺮدازش داده ﻫﺎي ﺛﺒﺖ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎﯾﯽ ﺿﺮوري اﺳﺖ .

Joubert و ﻫﻤﮑﺎران در ﺳﺎل 2012 اﻋﻼم ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ از 20 درﺻﺪ ﻣﺮگ اﻓﺮاد در ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺛﺒـﺖ و اﺣـﻮال آﻓﺮﯾﻘﺎي ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد . ﻓﻘﺪان ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﻪ اي ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ ﻣﺮگ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺸـﮑﻼﺗﯽ از ﻗﺒﯿـﻞ ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ و ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه در ﮐﺸﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﺣﯿﺪري و ﺻﯿﺎﻣﯽ در ﺳﺎل 1389 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘـﯽ در آذرﺑﺎﯾﺠـﺎن ﺷـﺮﻗﯽ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ و ﻋـﺪم اﺳﺘﻘﺮار ﻣﺮﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و زاﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺠﻬﺰ در ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮوز اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻋﻨﻮان ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻋـﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮔﻮاﻫﯽ ﻓﻮت و ﻣﺸﻐﻠﻪ ﮐﺎري از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار در دﯾﺮﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﮔﺮﻣﺴﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺎ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ ﺛﺒﺖ ﺟﻬﺖ ﺛﺒﺖ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ، دﯾﺮﺛﺒﺘﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ .

ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﺑﺮ دﯾﺮﺛﺒﺘﯽ ﻓﻮت و وﻓﺎت در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻤﯿﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺎآﮔﺎﻫﯽ ﻣﺮدم از ﻣﻬﻠﺖ اﻋﻼم وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿـﺎﺗﯽ، ﻣﺸﻐﻠﻪ ﯾﺎ ﻧﺒﻮد ﭘﺪر ﺧﺎﻧﻮاده، اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎﻗﺺ ﻫﻤﮑﺎران ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻌﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﺪم آﮔﺎﻫﯽ از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺛﺒﺖ اﺣﻮال، ﺑﯿﺴﻮادي اﻋﻼم ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺸﮑﻼت ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ، ﺑﯿﮑـﺎري ﭘـﺪر، ﻋـﺪم ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ اﺑﻄﺎل ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ، ﻋﺪم وﺟﻮد ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ واﻟﺪﯾﻦ، رﺗﺒﻪ ﻓﺮزﻧﺪ در ﺧﺎﻧﻮاده، ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ، ﺟﻨﺴﯿﺖ ﻣﺘﻮﻓﯽ، ﺑﯿﻤﻪ ﻧﺒﻮدن واﻟﺪﯾﻦ و ﺑﯿﻤـﻪ ﻧﺒﻮدن ﻣﺘﻮﻓﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﺮﺛﯿﺘﯽ وﻗﺎﯾﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﻫﻮاز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

جباریان ﺑـــﺎ ﺑﺮرﺳـــﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اي نظام ﺛﺒﺘﯽ مرگ و میر بین دو سازمان ثبت احوال و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علل کم ثبتی آن در شهرستان کرج به وجود رابطه بین جنس، سن متوفی و محل سکونت متوفی (شهری و روستایی) با ثبت پی برد و همچنین نتایج نشان داد بین ثبت یا عدم ثبت و مالک بودن متوفی وجود دارد.

با توجه به آن که اعلام فوت عمدتا توسط بستگان متوفی صورت می گیرد نقش آنان در ثبت مرگ تعیین کننده بوده به طوری که بین جنس، شغل، تحصیلات و تالمات روحی بستگان متوفی با با ثبت واقعه رابطه وجود دارد.

اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻧﻈﺮ دارد ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻮال پاسخ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ ﺑﺮوز دﯾـﺮ ﺛﺒﺘـﯽ و ﮐـﻢ ﺛﺒﺘـﯽ ﻓـﻮت در اﺳـﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن ﺟﻨﻮﺑﯽ ﭼﯿﺴﺖ ؟ و ﭼﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي در ﺧﺼﻮص ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ ﻓﻮت وﺟـﻮد دارد ؟

روش ﺗﺤﻘﯿﻖ

از روش ﮐﻤﯽ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ . ﺑﻪ اﯾﻨﺼـﻮرت ﮐـﻪ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ اول ﺑـﻪ روش ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ( روش ﮐﻤﯽ ) ، ﻋﻠﻞ ﻣﻮﺛﺮ در دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘﯽ ﻓﻮت ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﻣـﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS, v. ۲۰ داده ﻫﺎي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮔﺮدﯾـﺪ.

150 ﻧﻔﺮ از ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎ ﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻋﻼم ﻓﻮت ﺑﻪ ادارات اﺳﺘﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﻣﻌـﻪ آﻣـﺎري اﻧﺘﺨـﺎب ﮔﺮدﯾﺪ . داده ﻫﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﮐﻪ از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﺳﺘ ﺨ ﺮا ج ﮔﺮدﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﯿﻔﯽ ( ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ، ﻓﺮاواﻧﯽ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر ) و اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ ( آزﻣﻮن ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ) ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ . ﻋﻮاﻗ ﺐ ﺑﺮوز دﯾﺮ ﺛﺒﺘﯽ و ﮐﻢ ﺛﺒﺘـﯽ ﻓـﻮت و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ از ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺳﺘﺨﺮا ج ﮔﺮدﯾﺪ.

برای دانلود مقاله اینجا کلیک کنید.

آسیب شناسی مدیریت شهری در ایران با رویکرد ارتقاء کارایی و اثر بخشی

مدیریت شهری در ایران

ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ مدیریت شهری

ﻫﺪﻑ ﺳﻴﺴﺘﻢ مدیریت شهری ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪ ﺟﺰﺋﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ، ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﺳﺖ. ﻭ ﻧﻘﺸﻲ ﻛـﻪ ﺩﻭﻟـﺖ ﺑـﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ، ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ. ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ، ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺎﺷـﺪ، ﻫـﺪﻑ ﺳﻴﺴﺘﻢ مدیریت شهری ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻠﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻫﻤﺴﻮﺳـﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻛﻠﻴـﺎﺕ ﺁﻥ ﺗﺒﻌﻴـﺖ ﻣﻲﻛﻨـﺪ. ﺑـﻪﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﻣﻮﺭ ﺷـﻬﺮ، ﺑـﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠـﻲ ﺩﺭ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫﺎﻱ ﻛـﻼﻥ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺟﺎﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎﻗﺾ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺴـﺖ.

ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺍﺯ مدیریت شهری ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﺑﻴﺎﻥﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻧﻈﺎﻡﻣﻨﺪ ﺑـﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ مدیریت شهری ﺍﺳﺖ:

مدیریت شهری ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎﺩﺭﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻦ، ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﻠﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﻳﺎ مدیریت شهری ﻋﺒـﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ، ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻭ ﺍﺟـﺰﺍء ﺭﺳـﻤﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺭﺳـﻤﻲ ﻣـﻮﺛﺮ ﻭ ﺫﻳـﺮﺑﻂ ﺩﺭ ﺍﺑﻌـﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻛﺎﻟﺒﺪﻱ ﺣﻴﺎﺕ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺍﺩﺍﺭﻩ، ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺍﺳﺖ.

ﻋﻼﻭﻩﺑﺮ ﺩﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻮﻕ، ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ مدیریت شهری ﺑـﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻄـﺎﺑﻖ ﺭﺷـﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﺍﺷـﺘﻐﺎﻝ ﻫﺴـﺘﻨﺪ. ﺑـﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺎﺱ، ﻛـﺎﺭﺁﻳﻲ مدیریت شهری ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺛﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺭﻭﻧﻖ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ ﻭ ﻧﻴـﺰ ﻋﻮﺍﻣـﻞ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺩﺍﺭﺩ. ﺗﺤﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ مدیریت شهری ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ، ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻥ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ مدیریت شهری ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ

ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻋﻤﻠﻲ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﻋﻤـﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ، ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻭ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻭ ﻗﻀـﺎﻳﻲ ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـﺮ ﻛﺸﻮﺭ، ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺁﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈـﺎﻡ ﺍﺩﺍﺭﻱ- ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺣﺎﻛﻢ، ﺑﻪ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ. ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪﺷﺮﺡ ﺯﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ:

ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰ: ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻗﺎﻟﺐ ﺭﻭﺍﺑـﻂ ﺑـﺮﻭﻥ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻛـﺮﺩ. ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﺍﻭﻝ، ﺭﻭﺍﺑـﻂ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﺭﻳﺰﻱ ﺷـﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒـﺎﻁ ﺑـﺎ ﻧﻈـﺎﻡ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﻮﺡ، ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺩﻭﻡ، ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻊ ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ، ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ، ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻭ ﻣـﺎﻟﻲ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺷﻬﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.

ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺍﺩﺍﺭﻱ- ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ: ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺍﺩﺍﺭﻱ – ﺍﺟﺮﺍﻳـﻲ ﻳـﻚ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳـﻦ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻃﻴـﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻭ ﺍﺻﻠﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻫﺎﻱ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺧﻴﻞ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻳـﻚ ﺳـﻮ، ﺟـﺰء ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻬﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﻬﺮ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺟﺮﺍﻳـﻲ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ، ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺿﺮﻭﺭﺗﺎً ﻧﮕﺮﺵ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺟـﺎﻧﺒﻲ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ. ﻭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻧﻬﺎﺩﻱ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔـﻆ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻣﻲﺧﻴﺰﺩ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﻮﺩ.

ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻫﺮ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺳﻮﻕﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﻟﺤﺎﻅ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﻔـﺎﻫﻴﻢ ﻛﻠـﻲ ﻓﻨـﻲ ﻭ ﺟـﺎﺭﻱ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺩﺳـﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺧـﺪﻣﺎﺗﻲ ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﺣﺎﺻﻞﻛﻨﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﺏ ﻭ ﻓﺎﺿﻼﺏ، ﺑﺮﻕ ﻭ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻭ ﮔﺎﺯ ﻭ… ﺗﻤﺎﺱ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﻟﺬﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺟﻬﺖﺩﻫﻨﺪﻩ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮﺩ.

ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﻧﻈﺎﻡﻫـﺎﻱ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ: ﺩﺭ ﺳـﻄﺢ ﺟﻬـﺎﻥ ﺳـﻪ ﻧﻈـﺎﻡ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻧﻮﻉ ﺍﻭﻝ(ﺷﻮﺭﺍ – ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ) ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻬﺮ، ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷـﻬﺮ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺷﺨﺺ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷـﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﺍﻭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺩﺭﺁﻣـﺪ ﻭ ﻣﺼـﺎﺭﻑ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺼـﻮﻳﺐ ﻛـﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻧﻮﻉ ﺩﻭﻡ ﺳﻴﺴﺘﻢ (ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ – ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ) ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻟﺰﻭﻣـﺎً ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺗﺨﺼﺺ ﻧﻴﺴﺖ. ﻧﻮﻉ ﺳﻮﻡ ﺳﻴﺴﺘﻢ(ﺷﻮﺭﺍﻳﻲ ﻣﻄﻠﻖ) ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫـﺎﻱ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺿﻤﻨﺎً ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺸﻮﺭﺗﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺁﺭﺍء ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻀﻮ ﺍﺭﺷﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺷـﻮﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨـﺎﺏ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡﻭﻇﻴﻔﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﺷﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺪﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ: ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻛﻢ، ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭﺳﻴﻊ. ﺩﺭ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠـﻪ ﺍﻳـﺮﺍﻥ، ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻛﻤﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷـﻬﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷـﻬﺮ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻳﻜـﻲ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺗﺎﺑﻌﻪ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻲﺭﺳﺪ.

ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭﺳﻴﻊ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ. ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﻳـﻚ ﺷـﻬﺮ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﺷﻬﺮ ﺧﺘﻢ ﺷﻮﺩ، ﺑﻠﻜﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻧﻔﻮﺫ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻭ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﻳـﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻭﺳﻴﻌﺘﺮﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ، ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺷـﻬﺮ ﻭ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ.

ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺤﻠﻲ ﻭ مدیریت شهری ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ

ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺎﺩﻫﺎ، ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺩﺍﺷـﺘﻨﺪ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﺭﻭﻧﻖ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺳﺘﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮﻱ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ­ ﺩﻫﻨﺪ، ﺳﺒﺐ ﮔﺮﺩﺩ.

ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭﻣﻘﺪﻭﻧﻲ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻠﻮﻛﻴﺎﻥ، ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺟﺪﻳـﺪ ﺑـﺮ ﺍﻳﺠـﺎﺩ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺭ ﺑﻨﻴﺎﻥﮔـﺬﺍﺭﻱ ﺷـﻬﺮﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻣﺎﻥ (ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ) ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺘﺎﺏ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.

ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺳﻠﻮﻛﻴﺎﻥ، ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻓﺮﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺧـﺘﻼﻑ ﻣﻴـﺎﻥ ﺁﻧﻬـﺎ ﻭ ﻣﻘﺎﻡﻫﺎﻱ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺳﺎﺗﺮﺍﭘﻲ، ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧـﺪ ﺍﻣـﺎ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﭘﺎﺩﺷـﺎﻫﺎﻥ ﺳـﻠﻮﻛﻲ ﺍﺯ ﺩﺧﺎﻟـﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣـﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠـﻲ ﺷـﻬﺮﻫﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﻮﺭﺍﻱ ﺷـﻬﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣـﻲﺷـﺪ.

ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻥ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﻮﺩ، ﻫـﺮ ﮔـﺮﻭﻩ ﺳﻨﺖﻫﺎ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ. ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳـﻠﻮﻛﻴﺎﻥ، ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﺯﻳـﺎﺩﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.

برای دانلود ادامه این پژوهش اینجا کلیک کنید

تحول در مفهوم شهر هوشمند

شهر هوشمند

مقدمه

توسعه شهری منجر به تغییر پارادایم در قرن بیست و یکم شده و پروژ‌ههای تحقیقاتی در خصوص موضوع شهرهای هوشمند با مشارکت نهادهای صنعتی و سیاسی، متخصصین و جامعه علمی به اولویت کاری تبدیل شده است. اگرچه فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور چشمگیری پیشرفت کرده و شهر هوشمند واقعی میشوند، ولی این مفهوم هنوز در دست توسعه است.

سازمان ملل تخمین می‌زند که بین سال‌های 2015 و 2050 جمعیت جهان 32 درصد افزایش یابد، یعنی از 7.2 به 9.7 میلیارد نفر برسد، در حالی که جمعیت شهری با 63 درصد افزایش، از 3.9 به 6.3 میلیارد نفر می‌رسد. برآوردهای فعلی نشان میدهد که تا سال ،2030 بیش از ٪ 60 از جمعیت جهان در شهرها زندگی م ‌یکنند و رشد قابل توجه در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین خواهد بود.

شهرها فقط ٪ 2 از سطح سیاره را اشغال کرد‌هاند، اما حدود ٪ 50 از جمعیت جهان را در خود جای داد‌هاند ٪ 75 ، از کل انرژی تولید شده را مصرف می‌کنند و ٪ 80 از اثر گلخانه‌ای را برعهده دارند. به همین دلیل است که در سا ‌لهای گذشته در بسیاری از کنفرانسهای بین المللی و ملی توسعه شهری و مشکلات مربوط به آن به شدت مورد بحث قرار گرفته است.

شهرنشینی از یک طرف به دلیل مهاجرت جمعیت از مناطق روستایی به شهرها به امید زندگی بهتر )برای مشاغل، تحصیلات، مراقبت‌های پزشکی، دسترسی به فرهنگ و غیره( و از سوی دیگر، مهاجرت از کشورهای فقیر یا درگیر ‌یهای اجتماعی و نظامی به سمت کشورهای صنعتی در حال افزایش می‌باشد. هرچه سیاره ما «شهری تر» شود، شهرها باید هوشمندتر شوند. شهرنشینی گسترده نیاز به رو ‌شهای جدید، نوآورانه، برای مدیریت پیچیدگی زندگی شهری با جمعیت بیش از حد، مصرف انرژی، مدیریت منابع و حفاظت از محیط زیست دارد.

گسترش فرهنگ و ارتباطات در سطح ملی و جهانی از قبیل گسترش اینترنت، شبکه های اجتماعی، تلفن های همراه هوشمند و قابلی ‌تهای فراوان فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب شد‌هاند که تحقق دهکدۀ جهانی به‌صورت فیزیکی و مجازی شکل واقعی به خود گیرد.

هنگامی که قدرت انتخاب شهر یا کشور محل زندگی برای مردم فراهم میشود، آنگاه رقابت در سطح ملی یا بین‌المللی بین شهرها )برای نگهداشت شهروندان موجود و جذب شهروندان جدید( انجام میشود.

مردم میخواهند شهری را انتخاب کنند که برای آ ‌نها جذاب باشد و مدیران و مسئولا ِن شهری تمایل دارند شهروندان فعلی و جدید دارای قابلیتها و توانمندی‌هایی باشند که به جذابیت شهر کمک کنند.

مفهوم شهرهاي هوشمند در سا ‌لهاي گذشته تعابير مختلفي به خود گرفته است. از يک طرف اين مفهوم دربرگيرنده شهري است که از ابزارهاي ICT در بخش خدمات و برنامه هاي کاربردي در دسترس شهروندان به شدت پشتيباني و حمايت ‌ ميکند. از سوي ديگر شهر هوشمند به مجموع ‌هاي از شرکتها، نهادها و سازمانها و سيستم حاکميت شهري اطلاق ‌ م ‌يشود که با هدف بهبود بهر‌ه وري و کيفيت خدمات ارائه شده توسط نهادهاي حاکم و کسب و کار راه‌اندازي شده‌اند و درنهایت، شهر هوشمند در مفهوم جديد خود به دنبال ارتقاي کيفيت زندگي شهروندان يک شهر از ابعاد مختلف اجتماعي، زیس ‌تمحیطی، فرهنگي، سياسي و نهادي از طريق هوشمندسازي آن در ابعاد مختلف است .

در مفهوم جدید، هوشمندسازي فرايندهاي شهري، صرف ًا به معناي الکترونيکي شدن کليه فرايندهاي شهري نيست . هوشمندسازي استفاده از کليه بسترهاي موجود )دنياي مجازي و واقعي( در جهت ارتقاء کيفيت زندگي است. پس منظور از فناوري در شهرهاي هوشمند ايجاد آسمان‌خرا ‌شها و معماري پرش کيهاني نيست بلکه فراهم کردن بهترين شرايط زندگي و کار ‌ است ) )Winkowska et al ,. 2019 . هدف از گزارش حاضر مرور اجمالي عناصر کليدي، اجزاء و مشخص ‌ههاي شهر هوشمند و ارزيابي آ ‌نها در مديريت شهري ‌ در آستانه ورود به دهه سوم قرن بیست و یکم است.

مفهوم شهر هوشمند

شهر هوشمند یک مفهوم جهانی است که هدف آن معرفی فناور ‌یها و ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی برای حاکمیت کارآمدتر شهری و مشارکت شهروندان در ایجاد آن است. شهر هوشمند موجب تقویت و ایجاد دانش و توسعه دان ‌شمحور، توسعه پایدار، یکپارچگی شهر و مشارکت شهروندان م ‌یشود.

شهر هوشمند به مکاني اطلاق ‌ م ‌يگردد که شبکه ها و سرويسهاي آن از طريق استفاده از فناوريهاي اطلاعاتي، دیجیتالی و مخابراتي انعطافپذيرتر، کارآمدتر و پايدارتر باشند تا عملکردهاي يک شهر براي خدمت‌رساني به ساکنان آن بهبود يابد. به عبارت ديگر، در يک شهر هوشمند فناوريهاي دیجیتال به خدمات عمومي بهتر براي ساکنان و استفاده بهتر از منابع با در نظر گرفتن تأثير کمتر بر محیط‌زیست تبديل ‌ مي‌شوند . )Mohenty et al.,2016(

رویکردهای شهر هوشمند

هوشمندی یک شهر براساس مجموع ‌های از زیرساخ ‌تهای فیزیکی و قانونی بدست می‌آید که از توسعه اقتصادی حمایت کرده، از فراگیری )شمولیت( اجتماعی اطمینان یافته و از محیط‌زیست محافظت کند. شکل ) 2 ( خصوصیات اصلی یک شهر و ابزارهای آن را که هم برای شهرداری و هم برای شهروندان در دسترس است، نشان می‌دهد که م ‌یتواند شهری را به شهر هوشمند تبدیل کند.

استاندارد ، 1 ISO 37120/2014 تحت عنوان توسعه پایدار جوامع )شاخصهایی برای خدمات شهری و کیفیت زندگی 17 ،) شاخص کلیدی اقتصاد، آموزش، انرژی، محی ‌طزیست، امور مالی، مدیریت بحران، حاکمیت، بهداشت، تفریح، ایمنی، پناهگاه، زبال ‌ههای جامد، ارتباطات از راه دور و نوآوری، حمل و نقل، برنامه ریزی شهری، فاضلاب، آب و بهداشت برای ارزیابی عملکرد شهرها از نظر اطمینان به خدمات شهری و کیفیت زندگی را تعریف میکند. این شاخصها، که خود میتوانند شامل چندین زیرشاخص باشد؛ مرجع مدیران شهری، سیاست‌مداران، محققان، رهبران تجارت، برنامه‌ریزان، طراحان و سایر متخصصان برای تمرکز بر روی موضوعات اصلی بوده و سیاست‌هایی را برای زیس ‌تپذیری، تحمل، پایداری، انعطاف‌پذیری، شهرهای اقتصادی و جذاب و مرفه را بیان می‌کند.

عوامل سازنده يک شهر هوشمند عبارتند از:

1 . استفاده از زيرساخت‌هاي شبک ‌هاي به منظور بهبود شرايط اقتصادي، بهر‌هوري سياسي و توسعه اجتماعي، فرهنگي و شهري؛

2 . تأکيد اساسي بر توسعه شهري تجارت محور؛

3 . تمرکز ويژه بر بهبود شرايط مشارکت اجتماعي افراد ساکن شهرها در خدمات شهري؛

4 . تأکيد بر نقش اساسي فناوري پيشرفته و صنايع خلاق در رشد بلندمدت شهري؛

5 . توجه عميق به نقش سرمايه اجتماعي در توسعه شهري؛

6 . در نظر گرفتن پايداري اجتماعي و زیست‌محیطی به عنوان يک استراتژي مهم )

اهداف شهر هوشمند

یک شهر هوشمند اغلب از طریق اهداف آن تعریف م ‌یشود و شهر هوشمندتر به عنوان شهر کارآمدتر، پایدارتر، عادلانه و قابل زندگی تعریف م ‌یشود. مفهوم شهر هوشمند در درجه اول شهر را به عنوان یک سیستم که دارای زیرسیست ‌مهای متعدد است، بررسی می‌کند .

این عملکرد زیرسیستم به عنوان یک کل درنهایت به آنها اجازه م ‌یدهد که به شیوه هوشمند و هماهنگ رفتار کنند. به عبارتی شهر یک سیستم پیچیده متشکل از روابط متقابل متنوع و غیرقابل پیش‌بینی بین زیرسیستم‌های آن است. هدف مدل شهرهای هوشمند یافتن راهکارهای مناسب برای مدیریت این پیچیدگی به ویژه از طریق حل پیامدهای منفی شهرنشینی جهانی و کیفیت بالاتر زندگی برای جمعیت شهری است. هدف نهایی شهر هوشمند ارایه خدمات هوشمند در کلیه قابلی ‌تهای حیاتی شهر است .

مؤلفه های ایجاد شهر هوشمند در قرن 21

شش مؤلفه اصلي براي شهر ایجاد هوشمند که توسط بسياري از نويسندگان در اين حوزه مورد تأکيد قرار گرفته است شامل موارد زیر است

• اقتصاد هوشمند؛

• محیط‌زیست هوشمند؛

• حکمروايي هوشمند؛

• زندگي هوشمند؛

• مردم هوشمند؛

• تحرک هوشمند.‌

1 اقتصاد هوشمند: به رقابت‌پذيري‌ يک شهر بر اساس رويکرد نوآوران ‌هاش در کسب و کار، تحقيق و توسعه، فرص ‌تهاي کارآفريني، بهره‌وري، انعطا ‌فپذيري بازارهاي نيروي کار و نقش اقتصادي شهر در بازار ملي و بين‌المللي اشاره دارد.

.2 محی ‌طزیست هوشمند: بر ضرورت مديريت منابع پاسخگو و برنامه‌ريزي شهرهاي پايدار تأکيد ‌ميکند. از طريق کاهش آلودگي و انتشار گازهاي گلخان ‌هاي و تلاش در جهت حفاظت زیس ‌تمحیطی، زيباي ‌يهاي طبيعي شهر ‌ م ‌يتواند ارتقاء يابد. شهرهاي هوشمند کاهش مصرف انرژي را ترويج ‌ ميکنند و ادغام نوآوري‌هاي فناوري منجر به دستيابي به بهر‌ه وري ‌ م ‌يشود.

.3 حکمروايي هوشمند: به صورت خاص مشارکت شهروندان در سطح شهردار ‌يها را مورد خطاب قرار ‌ م ‌يدهد. سيستم حکمروايي شفاف است و به شهروندان اجازه مشارکت در تصمي ‌مگيري را ‌ م ‌يدهد. فناوري اطلاعات و ارتباطات امکان مشارکت شهروندان و دسترسي به اطلاعات و داده‌هاي مربوط به مديريت شهرشان را آسان ‌ م ‌يکند. با ايجاد يک سيستم حکمروايي پيوسته و کارآمد موانع مربوط به ارتباط و همکاري ‌ مي‌تواند از ميان برداشته شود.

4 زندگي هوشمند: به دنبال ارتقاء کيفيت زندگي شهروندان از طريق ارائه شرايط زندگي ايمن و سالم است. شهروندان در شهرهاي هوشمند دسترسي آسان به خدمات و مراقبت‌هاي بهداشت و درمان، مديريت الکترونيکي سلامت و خدمات اجتماعي گوناگون دارند.

.5 مردم )شهروند( هوشمند: بهبود محیط زندگی و افزایش کیفیت زندگی دو هدف مهم شهرهای هوشمند است زیرا مردم اصل ‌یترین کاربران دستگا‌هها و خدمات هوشمند هستند. بنابراین، برنامه‌ریزی و طراحی صحیح این خدمات کامل ًا مهم است. این مؤلفه، به معناي ارائه سطح بالايي از آموزش سازگار به شهروندان و همچنين توصيف کيفيت تعاملات اجتماعي، آگاه ‌یدهی فرهنگي، تفکر باز و سطح مشارکت شهروندان در زندگي اجتماعي است . افراد در شهرهای هوشمند باید با یکدیگر ارتباط برقرار کرده تا تجارب اجتماعی آنلاین و ضروری را تبادل کنند و فضای فیزیکی را با کاربران به اشتراک بگذارند. افراد باهوش نه تنها باید از طریق خدمات با یکدیگر تعامل داشته باشند، بلکه باید دادههای این خدمات را نیز ارائه دهند.

افراد باهوش همچنین باید ذهن باز داشته و به راحتی خود را با تغییر شرایط محیطی سازگار کنند و خلاق باشند زیرا آنها قلب شهرهای هوشمند هستند. مردم به عنوان شهروند باید در هر تغییر شکل در خود شهر شرکت کنند و باید از خود بپرسند که کدام نوع شهر را م ‌یخواهند. مردم باید در مورد قوانین و سیاس ‌تها آموزش ببینند تا از محیط پردازش اطلاعات استفاده کنند. علاوه بر این، خدمات شبکه‌های اجتماعی باید به مردم در مورد سیست ‌مها و خدمات شهر هوشمند، که اطلاعات را ارائه م ‌یدهند، آموزش دهند

.6 تحرک هوشمند: از سيست ‌مهاي حم ‌لونقل کارآمدتر )به عنوان مثال گزين ‌ههاي غيرموتوري(حمايت ‌ م ‌يکند. نگر ‌شهاي اجتماعي جديد را به سمت استفاده از وسايل نقليه‌اي سوق ‌ م ‌يدهد که دسترسي شهروندان به حم ‌لونقل عمومي را تضمين ‌ مي‌کند. فناوري اطلاعات و ارتباطات موجب افزايش بهر‌هوري يکپارچه ‌ م ‌يشود. شهرهاي هوشمند به دنبال ارتقاء حرکت و جابه جایی مردم، کالا و وسايل نقليه در يک محيط شهري هستند )پوراحمد و همکاران ،1397 ، ب .)

جمع بندی

با توجه به نتايج بررسی، معيارها و زيرساخ ‌تهاي ايجاد يک شهر هوشمند به 3 نوع عوامل انساني، فناوري و نهادي خلاصه ‌ م ‌يشود. براي ايجاد شهر هوشمند بايستي به تقويت و هماهنگي اين 3 عامل در برنامه‌ریزی توجه کرد. شکل ) 6 ( استراتژ ‌يهاي ايجاد شهر هوشمند را با توجه به عوامل مذکور نمايش ‌م ‌يدهد )روستايي و همکاران .)1397،

زیرساخ ‌تها براي مفهوم شهر هوشمند محوري و اساسي هستند. فناوري يک عامل توانمندساز براي شهر هوشمند است، اما لزوم ًا حياتيترين و مهم‌ترین عامل نيست. ترکيب، اتصال و يکپارچگي سيست ‌مها و زیرساخ ‌تها براي هوشمند شدن يک شهر اساسي است. سيست ‌مهاي اصلي گسسته و مجزا نيستند و به يک شبکه چندبعدی و پيچيده از سيست ‌مهاي متنوع به هم پيوسته در يک شيوه هم‌افزايي که عملکرد بهتر و مطلوب را توزيع ‌ م ‌يکند، تبديل شده‌اند .

 فرآيندها )چگونه يک شهر هوشمند به وجود ‌ م ‌يآيد( در تعاريف کاري مهم هستند. يک بخش کليدي شهر هوشمند تغيير اساسي شيوه‌هايي است که خدمات تحويل داده ‌ م ‌يشود و ارايه شهر هوشمند در درجه اول درباره فناوري نيست، بلکه درباره بهبود و تحول خدمات است.

 چشم‌اندازها براي آينده بهتر مهم هستند. يک شهر هوشمند بايد اقتصاد هوشمند، حکمروايي هوشمند، تحرک هوشمند، محيط هوشمند، مردم هوشمند و زندگي هوشمند و نحوه تعامل بين آنها را پیش‌بینی کند. اما داشتن چشم‌انداز براي هوشمند شدن به تنهايي کافي نيست و اقدامات در زمينه قانو ‌نگذاری، سياست و تحول سازماني موردنیاز است. از طرفي نفوذ هوش به هريک از زیرسیستم‌های يک شهر به صورت مجزا براي ايجاد يک شهر هوشمند کافي نيست، بلکه اين ابعاد بايد به عنوان يک کل ارگانيک در نظر گرفته شود.

 ساختار ایده‌آل شهر هوشمند باید متعادل باشد. علاوه بر این، هیچ پاسخ واحدی برای ایجاد ترکیب کاملی از جنب ‌ههای تشکیل دهنده یک شهر هوشمند شهری وجود ندارد. این جنبه‌ها به وسعت شهر، دسترسی به شهرهای دیگر و دسترسی به مراکز خدمات بستگی دارد. بنابراین، نقش طراح شهر هوشمند، جمع‌آوری این عوامل با در نظر گرفتن اندازه جمعیت و توابع مناسب است.

با این جم ‌عبندی می‌توان متوجه شد که مفهوم شهر هوشمند در دههی اخیر به شدت تغییر نموده است و در حوزه چیستی شهر هوشمند، پژوه ‌شهای مستمر و مداقه در این مفهوم الزامی به نظر می‌رسد.

   تسهیل در مدیریت شهری با SDI

اطلاعات مکانی

اطلاعات مکانی ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﺣﺴﺎسﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﯾﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﯿﺎﺳﯽ در زﻧﺪﮔﯽ اﻣﺮوزه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺴﯿﺎري از ﻧﯿﺎزﻫﺎ، اﻫﺪاف و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﺎﻧﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ دادهﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﯿﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ .

اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰ ي ﻫﺎي ﮐﻼن ﺑﺴﯿﺎرﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ . اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع، ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اطلاعات مکانی ( SDI- Spatial Data Infrastructure ) ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ( Enabling Platform ) در ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﮑﺎﻧﯽ، در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ . ﺑﻪ SDI ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل اطلاعات مکانی ﮐﺎرﺑﺮان و ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد .

ﮐﺎرﺑﺮان اطلاعات مکانی، ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺧﻮد اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ اطلاعات مکانی دارﻧﺪ، ﻟﺬا، SDI ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺳﺎدهﺳﺎزي ﺗﺒﺎدل دادهﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮑﻨﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺳﻄﺢ وﺳﯿﻊ دادهﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ، اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪ SDI ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي، اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﻤﮑﺎري وﺳﯿﻌﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﺎزار ﭘﻮﯾﺎي ﮐﻨﻮﻧﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻬﺘﺮي اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻢ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﮑﺎن ﻣﺮﺟﻊ، ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﻮﺳﺴﺎت دوﻟﺘﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ روز اﻓﺰوﻧﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . اﻏﻠﺐ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺳﯿﺴﺘﻢ اطلاعات مکانی ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﻫﺎي اﺻﻠﯽ راه اﻧﺪازي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻪ ﻫﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ دارﻧﺪ . از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺷﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﮐﻪ ﺟﻮاﺑﮕﻮي ﻧﯿﺎزﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده و در اداﻣﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن، ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﺎرﺑﺮد و اﻫﺪاف و اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎص ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ .

زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ داده ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از داده ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎدي و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه، از دوﺑﺎره ﮐﺎرﯾﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺿﺮوري ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﺮده و ﺑﺎ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﺮدن دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و ﺗﻨﺎﺳﺐ داده ﻫﺎ، در ﻧﻬﺎﯾﺖ داده ﻫﺎي ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮان را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﺑﺪﯾﻬﯽ ﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎ اراﺋﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد، ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﻮﻟﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ داده ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده و ﻫﺰﯾﻨﻪ، زﻣﺎن و ﺗﻼش ﻫﺎي زﯾﺎدي در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري داده ﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

SDI) Local SDI ﺷﻬﺮي ) در واﻗﻊ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ رﮐﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﻮزﯾﻊ اطلاعات مکانی در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ دارد ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﺮي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي، ﭘﺮورش ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﺘﺨﺼﺺ،ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﻨﺎﺳﺐ و . . . زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺟﻬﺖ ﻫﻤﮑﺎري و ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده و در ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰﯾﻬﺎ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ﮔﺎم ﺑﺮدارد .

در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي داده ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺷﻬﺮي در ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ در ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺷﻬﺮي ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد، ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار در ﺗﻮﺳﻌﻪ SDI ﺷﻬﺮي ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد .

ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي :

ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﻬﺮي، ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي، زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ داده ﻣﮑﺎﻧﯽ، ﺳﯿﺴﺘﻢ اطلاعات مکانی، ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي

ﻃﺮح ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺿﺮورت ﺗﺤﻘﯿﻖ

رﺷﺪ ﻣﺪاوم ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﮐﻤﺒﻮد ﺑﻮدﺟﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻬﺮي و ﺗﻬﯿﻪ ﯾﮏ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﭘﺎﯾﻪ را ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي ﻏﯿﺮ ﻣﻮﺛﺮ و ﺧﺎرج از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺮده اﺳﺖ . ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮي ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﻫﺮ روز ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ، ﺑﺎ رﺷﺪ زﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزي، ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎ، وﺳﺎﯾﻞ رﻓﺎﻫﯽ و زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﯿﺴﺖ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻧﺸﯿﻦ و ﻣﺎﻟﮑﯿﺘﻬﺎي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ، ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ را ﺗﻀﻌﯿﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ .

ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي و ارﺗﻘﺎء ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﺎﻟﺶ ﺷﻬﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﮐﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ رﺷﺪ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ، اﯾﻦ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﯾﻨﺪﻫﺎي ﭘﯿ ﭽ ﯿﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد . در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎ رﻧ ﺞ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎ ﭼﻪ در داﺧﻞ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﭼﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻃﺮاف ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮآوردن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ و روﺷﻬﺎﯾﯽ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ و ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ .

ﮐﺸﻮر اﯾﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﭘﺮﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن ﮐﻪ ﻃﯽ 45 ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ آن 6 .3 ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ، ﺑﺎ رﺷﺪ ﻫﻔﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮي ﻃﯽ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺪت روﺑﺮو ﺑﻮده اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻧﺮ خ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﻋﺪﯾﺪه اي ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ آﻟﻮدﮔﯿﻬﺎي ﺻﻮﺗﯽ، آ ب ، ﻫﻮا، ﻣﺸﮑﻼت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ درون ﺷﻬﺮي، زاﻏﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ و . . . اﺷﺎره ﮐﺮد ؛

ﻟﺬا اﮔﺮ ﭼﺎرﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﻧﺸﻮد اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت در زﻣﯿﻨﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ ﺣﺎد ﺟﻠﻮهﮔﺮي ﻣﯿﮑﻨﺪ . ﺟﻤﻌﯿﺖﭘﺬﯾﺮي ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺴﺎﯾﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي آﻧﻬﺎ، ﺷﮑﻞ ﮐﺎﻣﻼ ً ﺗﺎزﻫﺎي از ﺷﻬﺮ، ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧ ﭽ ﻪ در ﻧﯿﻤﻪ اول ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ در ﺷﻬﺮﻫﺎ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﺪ ﺗﻔﺎوت ﺑﺴﯿﺎري دارد .

در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي اﺟﺮا ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ و در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار و ﻣﻮﻓﻘﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه، ﻓﻘﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤ ﭽ ﻨﺎن ﺑﻪ ﻗﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯿﺴﺖ و اﯾﻦ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻓﺎﺻﻠﻪ آﻧﻬﺎ، ﺑﺎ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ . SDI ﺷﻬﺮي ﯾﮏ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺮاي ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ رﺳﺎﻧﺪه و از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺟﻬﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎراﺗﺮ ﺷﻬﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ .

اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﺑﺮرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻘﺶ SDI ﺷﻬﺮي در ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي

اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺺ ﻧﻘﺶ SDI ﺷﻬﺮي را در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯿﺪﻫﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر 4 ﻣﺮﺣﻠﻪ زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ :

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، ﻧﺤﻮه ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎي ﺷﻬﺮي و ﻣﺸﮑﻼت آن

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد اطلاعات مکانی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان ( ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ )

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي در ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎي ﺗﻬﺮان

• ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﻘﺶ SDI ﺷﻬﺮي در اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي

• ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ در ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ و ﻧﻘﺶ و ب ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ در ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻘﺶ آﻧﺘﻮﻟﻮژي SDI و ﻣﻌﺮﻓﯽ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن در ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان

• ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ GI و ب ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آﻧﺘﻮﻟﻮژي در راﺳﺘﺎي ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

• اﺳﺘﻔﺎده از وب ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ در ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي

• اﯾﺠﺎد ﯾﮏ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن در راﺳﺘﺎي ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﮐﺮدن ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺣﻮزه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ

• اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﻮﻟﻮژي وب ﺳﺮوﯾﺲ در ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺎﻣل پذﯾﺮي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ

ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ

در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺘﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﺷﻬﺮي ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ از اﻫﻤﯿﺖ وﯾ ﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ .

ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ آ ب ، ﺑﺮ ق ، ﻓﺎﺿﻼ ب ، ﮔﺎز، ﻣﺨﺎﺑﺮات و . . . ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮش رﻓﺎه و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎي ﻣﺘﻨﺎوﺑﯽ را در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي، ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز ﺣﻮادث و وارد آﻣﺪن ﺧﺴﺎرات ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻬﺮي ﺷﺪه و ﯾﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﻣﺴﺪود ﺷﺪن ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻃﯽ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ .

ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣدﯾﺮﯾﺖ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، اﯾﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي در ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري اطلاعات مکانی اﯾﻦ ارﮔﺎﻧﻬﺎﺳﺖ، زﯾﺮا ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺧﺴ ـ ﺎرت ﻫ ـ ﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ و ﺧﻄﺮات ﺟﺎﻧﯽ، ﻻ زم اﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﯽ ادارات ﺣﻔﺎر ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده و از ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗ ﺄ ﺳﯿﺴ ـ ﺎت زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﻃﻼع ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﻨﺪ .

دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﻬ ـ ﺎﯾﯽ ﺟﻬ ـ ﺖ اﺷ ـ ﺘﺮا ك اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺎﻣﻊ، ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﮔﺴﺘﺮده از دادﻫﻬﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ذ ﯾﺮﺑﻂ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑ ـ ﺎ اﯾﺠ ـ ﺎد ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اطلاعات مکانی ﻣﺨﺘﻠﻒ، زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم آﻧﺎﻟﯿﺰﻫﺎ، ﺗﺼﻤﯿﻤﮕﯿﺮﯾﻬﺎ و برنامه رﯾﺰﯾﻬﺎ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد .

ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮدن زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻻ زم ﺑﺮاي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﻮ ق در ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎت SDI ﻣﮑ ـ ﺎﻧﯽ، ﺳﺒﺐ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻦ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺻ ـ ﺤﯿﺢ و ﺑ ـ ﻪ روز ﺷ ـ ﺪه ﺳ ـ ﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕ ـ ﺮ، اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را ﻧﯿﺰ در اﺧﺘﯿﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﻬﺎده و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ از اﻃﻼﻋﺎت ﺣﻔﺎري ﺷﻬﺮي اﯾﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﺟﻬﺖ ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري داده ها لازم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﺎﻣ ـ ﻞ ﺑ ـ ﯿﻦ ﺳﯿﺴ ـ ﺘﻤﻬﺎي اطلاعات مکانی اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺰ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪن ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯿﻬﺎي ﻧﺤ ـ ﻮي، ﺳﺎﺧﺘﺎري و ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﺳﺖ . از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸ ـ ﮑﻼت ﻧﺤ ـ ﻮي و ﺳ ـ ﺎﺧﺘﺎري ﺑ ـ ﺎ اﺑﺰارﻫ ـ ﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺣﻞ ﺷﺪه، ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯿﻬﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ارﺗﺒﺎ ط ﺑﺎ ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻫﺪاف ﺗﻔﻀﯿﻠﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮔﺮدﯾﺪ :

.1 ﺑﺮرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻘﺶ SDI در ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ( ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻮﻟﯿﺪ

.2 اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري داده های ﻣﮑﺎﻧﯽ در ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي )

.3 ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ در ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

.4 ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ GI و ب ﺳﺮوﯾﺲ ﺑ ـ ﺮ ﻣﺒﻨ ـ ﺎي آﻧﺘﻮﻟ ـ ﻮژي در راﺳ ـ ﺘﺎي ﺗﺒ ـ ﺎدل اطلاعات مکانی

ﺑﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ اﻫﺪاف در ﻓﺼﻞ 2 ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ SDI و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ . ﺑﺪﯾﻦ ﺻ ـ ﻮرت ﮐ ـ ﻪ ارﮐ ـ ﺎن اﺻﻠﯽ SDI در ﻗﺎﻟﺐ داده ﻣﮑﺎﻧﯽ، اﻓﺮاد ( ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺮدم ) ، ﺳﯿﺎﺳﺖ، اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺷﺒﮑﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺷﻬﺮي ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪ و در ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ SDI ؛ SDI ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ رﮐﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﻮزﯾﻊ اطلاعات مکانیدر ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .

در ﻓﺼﻞ 3 ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺨﺸﯿﻨﮕﺮي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي در زﻣﯿﻨﻪ ﺣﻔﺎري اﺷﺎره ﺷﺪ، ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﭼﻨﺎﻧ ﭽ ﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﺑﺪ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﺎﺳﯿﺴ ـ ﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨ ـ ﯽ ﻧﯿ ـ ﺰ ﺷ ـ ﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮔﺎﻣﯽ اﺳﺎﺳﯽ در ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﻌﻀﻼت ﺳ ـ ﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧ ـ ﺪﻣﺎت ﺷ ـ ﻬﺮي ﺑﺮداﺷ ـ ﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

آﻧﮕﺎه ﺟﻬﺖ آﮔﺎﻫﯽ از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان در ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎت، ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ SDI ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ . در ﭘﺎﯾ ـ ﺎن ﻧﯿ ـ ﺰ ﻧﻘ ـ ﺶ SDI در اﯾﺠﺎد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮ ط ﺑﻪ ارﮐﺎن SDI ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺷ ـ ﺪ و ﺑ ـ ﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻫﺪف اول پایان نامه ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﻓﺖ .

در ﻓﺼﻞ 4 ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯿﻬﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري دادﻫﻬ ـ ﺎ ﺑ ـ ﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اطلاعات مکانی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺷﻬﺮي، وب ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ از ﺟﻨﺒﻬﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻮرد ارزﯾ ـ ﺎﺑﯽ ﻗ ـ ﺮار ﮔﺮﻓ ـ ﺖ .

ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ رﻓﻊ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯽ ﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ، ﮐﺎرﺑﺮد آن در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻧﯿﺰ SDI ﺑﯿﺎن ﺷﺪ ﺗﺎ ﻫﺪف دوم ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﺳﺦ داده ﻣﯿﺸﻮد .

در ﻓﺼﻞ 5 ﻣﺤﯿﻂ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻻ زم ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪ . ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺤﺖ و ب ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده های ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي و ﻧﯿ ـ ﺰ ﺷ ـ ﻬﺮداري ﻣ ـ ﺮﺗﺒﻂ اﺳ ـ ﺖ ﻗ ـ ﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﻪ نقشه های ﺗﺤﺖ و ب اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿ ـ ﺪا ك رده و ﺑ ـ ﺎ در ﻧﻈﺮﮔ ـ ﺮﻓﺘﻦ ﻣﺤ ـ ﻞ و وﺿ ـ ﻌﯿﺖ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﻔﺎري را ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﺪ .

ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﯾ ـ ﻦ و ب ﺳ ـ ﺮوﯾﺲ، نرم افزار ArcGis Server در ﻣﺤﯿﻂ . Net و ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﻣﮑ ـ ﺎﻧﯽ ﻧﯿ ـ ﺰ از Arc Catalog ﺑﮑ ـ ﺎر ﮔﺮﻓﺘ ـ ﻪ ﺷ ـ ﺪه اﺳﺖ .

ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﮕﻮﻧﻪاي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي را ﻗﺎدر ﺳ ـ ﺎزد از ﻟﺤ ـ ﺎ ظ ﻣﻌﻨ ـ ﺎﯾﯽ ﺑ ـ ﻪ در ك ﺧﻮﺑﯽ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻨ ـ ﻮان ﺑﻬﺘ ـ ﺮﯾﻦ راه ﺣ ـ ﻞ ﻣﺸ ـ ﮑﻼت ﻣﻌﻨ ـ ﺎﯾﯽ، در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﯾﮏ وﯾﺮاﯾﺶ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﺎﺧﺖ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﻪ زﺑﺎن OWL ﺑﻪ ﻧﺎم Protégé و ﯾﮏ نرم افزار استدلالﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس زﺑﺎن ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم pellet ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳ ـ ﺖ .

ﺑ ـ ﻪ ﮐﻤ ـ ﮏ اﯾ ـ ﻦ ﻧ ـ ﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ از ﻟﺤﺎ ظ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ درﺧﻮاﺳ ـ ﺖ ﮐ ـ ﺎرﺑﺮان را در ك ﮐﻨ ـ ﺪ و براساس ﺗﻌ ـ ﺎرﯾﻒ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ از اﻗﻼم ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﺎرﺿﻪ د ﻻ ﻟﺖ دارﻧﺪ، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﭼﻪ ﻣﯿﺨﻮاﻫﺪ .

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف اﯾﻦ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻣﯿﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﭼﻨﺎﻧ ﭽـ ﻪ ﺷ ـ ﺮاﯾﻄﯽ ﻓ ـ ﺮاﻫﻢ ﺷ ـ ﻮد ﮐ ـ ﻪ ﺳ ـ ﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺑﻪ درﺳﺖ ﺗﺮﯾﻦ و ﺑﻪ روزﺗﺮﯾﻦ اطلاعات مکانی ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺷﻬﺮي دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻗﺎدرﻧ ـ ﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮي در ﻣﻮرد ﻣﺴﯿﺮ ﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ، در ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻤﺘﺮي ﺗﻤ ـ ﺎﻣﯽ اﺳ ـ ﺘﻌﻼﻣﻬﺎ اﻧﺠ ـ ﺎم ﻣﯿﺸ ـ ﻮد و ﻣﺸﮑﻞ زﻣﺎﻧﺒﺮ ﺑﻮدن روال ﺳﻨﺘﯽ ﺻﺪور ﻣﺠﻮز ﻧﯿﺰ ﺣﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﻧﺘﺎﯾ ﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺴﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕ ـ ﺮ و ﻧﯿ ـ ﺰ اﻧﺠﺎم ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺘﻌﻼﻣﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺒﮑﻪ و ب را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده و تعامل معنایی سیستم های اطلاعات مکانی این ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ .

مطالعه آینده نگر در تحولات جمعیتی و چالشهای کنترل جمعیت در ایران

مطالعه آینده نگر در تحولات جمعیتی و چالشهای کنترل جمعیت در ایران

ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ: ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮ ﻛﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ

ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ و کنترل جمعیت، ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ۱۳۳۷ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۴۶ ﺩﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺭﻱ، “ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ” ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻫﻮﻳﺪﺍ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﺑﺎ ﺗﻠﻘﻲ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻮﺩﻥ ﻛﻨﺘﺮﻝ جمعیت ، ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺭﺳﻤﻲ، ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻘﺾ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺗﻜﺜﻴﺮ جمعیت ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺗﻲ ﭼﻮﻥ ﺍﻋﻄﺎﻱ ﻭﺍﻡ، ﺯﻣﻴﻦ، ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻛﻮﭘﻦ ﺍﺭﺯﺍﻕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎ ﻣﻼﻙ جمعیت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺗﺎ ﻧﺮﺥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺣﺪﻭﺩ ۴% ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ.

ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﺩﺍﻧﺎﻥ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻳﻜﺼﺮ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺷﻴﺮﺧﺸﻚ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ، ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻼﺱﻫﺎﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻭ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﭼﻨﺪﺷﻴﻔﺘﻪ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻮﺩ. ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۷ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ، ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ، ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﺍﺩ .

ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﻫﺸﺘﻢ ﺍﺳﻔﻨﺪﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ ،۱۳۶۷ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﺄﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻭ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺗﺎ ﺳﻘﻒ ﺳﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۹ ﺷﻮﺭﺍﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ “ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ” ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ، ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۷۰ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ” ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻞ جمعیت ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ” ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺖ.

ﺩﺭ ۲۶ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ۱۳۷۲ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺶ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺩﺭ ﺧﺮﺩﺍﺩ ۱۳۷۲ ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ. ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺳﻪ، ﺣﺬﻑ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺜﺮﺕ ﺍﻭﻻﺩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.

ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ، ﺑﺎ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﻼﻣﺖ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ، ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﻴﻦ ﺯﺍﻳﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻣﺪﺭﻥ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻫﺎﻱ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺭﺍﻳﺞ ﻧﻤﻮﺩ .

ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺎﺭ “ﺩﻭﺑﭽﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ” ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺨﺶ ﺗﻴﺰﺭ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺩﺭ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﺩﺍﺩ. ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻋﺎﻟﻲ، ﻛﺘﺎﺏ ” ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ” ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﺱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﻓﺼﻞ تما ﺭﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﻓﺮﺯﻧﺪﺁﻭﺭﻱ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺼﺐ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ، ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺖ ……… ﻭ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ، ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺷﺪ .

ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻋﻤﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺍﺭﺍﺩﻱ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﺩﻫﺪ. کنترل جمعیت ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﺮ ﺩﻭ، ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . کنترل جمعیت ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺧﺮﺩ، ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ ﻧﻮﺯﺍﺩﺍﻥ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪﻫﺎ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ، ﻭ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻛﻼﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.

ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ کنترل جمعیت ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮﻱ ﻋﺎﻣﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺩﺭ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ، کنترل جمعیت ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﺪﻭﺩﺳﺎﺯﻱ ﻧﺮﺥ ﺯﺍﻳﺶ، ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ، کنترل جمعیت ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻓﻘﺮ، ﻧﮕﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻱ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ، ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺬﻫﺒﻲ، ﻭ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ کنترل جمعیت ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺍﺩﻥ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻞﺷﺎﻥ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﺪ، ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻮءﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ. ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﺟﻨﺒﺶ کنترل جمعیت ﺍﺯ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ۱۹۶۰ ﻭ ۱۹۷۰ ﻓﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻞ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻱ ،۱۹۸۰ ﺑﻴﻦ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ کنترل جمعیت ﻭ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺳﻼﻣﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺗﻨﺶ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ، ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺳﻼﻣﺖ ﺯﻧﺎﻥ، ﺣﻘﻮﻕ ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻠﻲ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮﻱ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻭ ﺗﻚﺑﻌﺪﻱ ﺑﻪ کنترل جمعیت، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺩﻫﻪﻱ ۱۹۹۰ ﮔﺮﺩﻳﺪ.

1- ﺭﻭﺵﻫﺎ

ﺑﺮﺍﻱ چالشهای کنترل جمعیت ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻮﺭﺩ ﻳﺎ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ: • ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺩﺍﺭﻱ • ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ( abstinence ) • ﺳﻘﻂﺟﻨﻴﻦ ﭘﺰﺷﻜﻲ • ﻛﺎﺳﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ • ﻋﻘﻴﻢﺳﺎﺯﻱ (ﺳﺘﺮﻭﻥﺳﺎﺯﻱ) • ﻣﺮﮒ ﺧﻮﺩﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ( euthanasia ) • ﻧﺴﻞﻛﺸﻲ ﺭﻭﺵ ﻳﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﮔﺰﻳﻨﺶﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ چالشهای کنترل جمعیت، ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ چالشهای کنترل جمعیت، ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻘﻂﺟﻨﻴﻦ ﻳﺎ ﻧﻮﺯﺍﺩﻛﺸﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻠﻮﻩﺍﻱ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ/ ﺍﺟﺒﺎﺭﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻳﺎ ﻣﺸﺮﻭﻁ ﺑﺎﺷﺪ، ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﻣﺠﺎﺩﻟﻪﻫﺎ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ.

2- ﺟﻨﺒﺶ کنترل جمعیت

ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ، ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ کنترل جمعیت ﺟﺬﺏِ ﺑﻴﻨﺶﻫﺎﻱ ﺗﻮﻣﺎﺱ ﻣﺎﻟﺘﻮﺱ، ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﺩﺍﻥ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ، ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۷۹۸ ﺍﺛﺮﻱ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺩﺭﺑﺎﺭﻩﻱ ﺍﺻﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ An Essay on the Principle ) «( of Population ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩ. ﻣﺎﻟﺘﻮﺱ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ، »ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻧﺸﻮﺩ، ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻨﺪﺳﻲ ،۳۲ ،۱۶ ،۸ ،۴ ،۲) ﭖ – ﻡ) ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺬﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ،۴ ،۳ ،۲ ،۱) – ﻡ) ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ.

« ﻭﻱ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ »ﻛﻨﺘﺮﻝﻛﻨﻨﺪﻩﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺖ« ﻭ »ﻛﻨﺘﺮﻝﻛﻨﻨﺪﻩﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﺍﻧﻪ« ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ. »ﻛﻨﺘﺮﻝﻛﻨﻨﺪﻩﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺖ« ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱﻫﺎ، ﺟﻨﮓ، ﻓﺠﺎﻳﻊ ﻭ ﻗﺤﻄﻲ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮﺍﻣﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﺘﻮﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺮﮒﻭﻣﻴﺮ ﻣﺆﺛﺮ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ.

کنترل جمعیت ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ۱۳۳۷ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ۱۳۴۸ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻧﺪ . ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺍﺯ ۱ ٫ ۳ ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻪ ۱ ٫ ۲ ﺩﺭﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ. ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۵ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ۳ ٫ ۲ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺳﻴﺪ.

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۷ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭﻛﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺩﺍﺭﻱ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ (ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺎﻧﺪﻭﻡ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ، ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﻭﺍﺯﻛﺘﻮﻣﻲ) ﻭ ﺣﺬﻑ ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺗﺸﻮﻳﻘﻲ ۳ ﺍﻭﻻﺩ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩ. (ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﺬﻑ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺗﺸﻮﻳﻘﻲ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ، ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۷۲ ﺭﺳﻤﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ (. ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪ ﻭ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺍﺯ ٪ ۳ ٫ ۲ ﺑﻪ ٪ ۱ ٫ ۲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺭﺳﺎﻧﺪ.

ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ کنترل جمعیت ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.

-۳ ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ

ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻗﺪﻳﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺭﻭﻧﺪ کنترل جمعیت ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻧﮋﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ. ﺍﺯﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﭼﻮﻥ ﻣﻮﺳﻲ ، ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻗﻮﻡ ﻳﻬﻮﺩ ﻭ ﺯﺭﺗﺸﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺤﺚ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﻪ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎ،ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻛﻬﻦ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ؛ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺭﺍ ۴۰۰۰ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ۱۶۰۰ ، ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﻫﻨﺪ ۱۳۰۰ ، ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﭼﻴﻦ ﻭ ۲۰۰۰ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﻳﻮﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ.

ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺛﺒﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺟﻮﺷﺎﻧﺪﻩ، ﺭﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ، ﻗﺮﺹﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﻭﺕ ﻭ ﺟﻴﻮﻩ، ﻋﺴﻞ ﺣﺎﻭﻱ ﺯﻧﺒﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻩ ﻭ … . ﺍﺭﺳﻄﻮ ﺭﻭﻏﻦ ﺳﺪﺭ ﻭ ﺭﻭﻏﻦ ﺯﻳﺘﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﺘﻦ ﺍﺳﭙﺮﻡ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻧﻤﻮﺩ. ﺩﺭ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ۲۰۰۰ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ، ﺍﺯ ﻧﻤﻚ ﺳﻨﮓ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﻏﻦ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.

ﻭﻟﻲ ﺍﻏﻠﺐ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﻻﻱ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻗﺮﻥ ۱۸ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻧﻲ ﭼﻮﻥ ﻣﺎﻧﺘﻮﺱ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻗﻀﻴﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻓﺮﺯﻧﺪﺁﻭﺭﻱ ﺑﻲﺭﻭﻳﻪ ﻗﺮﻳﺐﺍﻟﻮﻗﻮﻉ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ، ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺤﺚ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪ.

ﺣﺪﻭﺩ ۳۰۰ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻣﻴﻜﺮﻭﺳﻜﻮﭖ ﻛﺸﻒ ﺷﺪ ﻭ ﺳﻠﻮﻝﻫﺎﻱ ﺍﺳﭙﺮﻣﺎﺗﻮﺯﻭﺋﻴﺪ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮﻭﺳﻜﻮﭖ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪ، ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻄﻔﻪ ﻣﺮﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺧﺺ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻗﺪﻣﺘﻲ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ۵۰ ﺳﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺣﺪﻭﺩ ۸۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻮﻡ ﻭ ﻗﺮﻳﺐ ۹۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ، ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺻﺪﺩﺭﺻﺪ ﺯﻧﺎﻥ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ، ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ، ﻭﻟﻲ ﻓﻘﻂ ﻧﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﻧﻮﻳﻦ، ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮﺭ ۷۰ ﺩﺭﺻﺪ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.

ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ۳۰ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺭﺳﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻃﻲ ﺩﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۱۳۴۶-۱۳۵۷ (ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ) ﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۸ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ. ﺳﺎﻝ ۱۳۴۶ ﺩﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺭﻱ ﻭﺍﺣﺪﻱ ﺑﻨﺎﻡ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﻨﺪ.

ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺣﺪ، ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺷﻬﺮﺕ ﻳﺎﻓﺖ. ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺗﺤﺪﻳﺪ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۱۳۶۸ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ. ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۷ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺮﺷﻤﺎﺭﻱ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ (ﺑﻄﻮﺭ ﻛﻠﻲ ۳/۹ ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ﻣﻌﺎﻭﺩﻳﻦ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﻭ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﻲ (۳/۵۵ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻄﻮﺭ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ۳/۲ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۵۵ ﺗﺎ ۶۵ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ.

ﺧﻄﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ (ﻳﺎ ﻧﺮﺥ ۳/۹ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﻫﺮ ۱۸ ﺳﺎﻝ ﻳﻜﺒﺎﺭ) ﻣﺘﻔﻜﺮﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺁﻥ، ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ ﺭﺳﻤﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ. ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۸ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺳﻤﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﺰﺷﻜﻲ، ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻋﺎﻟﻲ، ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺫﻳﺮﺑﻂ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪ.

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۹ ﺷﻮﺭﺍﻳﻲ ﺑﻨﺎﻡ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺗﺤﺪﻳﺪ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۷۰ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ۷۲/۲/۲۶ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺎﺩﻩ ﻭ ﺩﻭ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻭﻡ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻣﺎﻩ ۱۳۷۲ ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ.

بررسی علل و عوامل عدم تمایل جوانان به ازدواج در شهرستان جاسک

ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻨﺪﺭ ﺟﺎﺳﻚ

ازدواج ﺟﺎﺳﻚ ﺩﺭ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺍﻟﻴﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺮﻗﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ﺗﻨﮕﻪ ﻫﺮﻣﺰ ﻭ ﺳﻮﺍﺣﻞ ﺩﺭﻳﺎﻱ ﻋﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ۳۲۵ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﺘﺎﻥ (ﺑﻨﺪﺭﻋﺒﺎﺱ) ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﻝ ﺑﻪ ﻛﻮﻩ ﻫﺎﻱ ﺑﺸﺎﮔﺮﺩ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻣﻴﻨﺎﺏ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻨﻮﺏ ﻭ ﺑﺎﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﺩﺭﻳﺎﻱ ﻋﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺎﻭﺭ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎﻱ ﻛﻨﺎﺭﻙ ﻭ ﭼﺎﻩ ﺑﻬﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ. ﻭﺳﻌﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ۱۶۱۳۶/۲ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ %۲۴ ﺍﺯ ﻛﻞ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺟﺎﺳﻚ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﮔﻴﻼﻥ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﭼﻬﺎﺭﻣﺤﺎﻝ ﻭ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭﻱ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺱ. ﺷﻬﺮ ﺟﺎﺳﻚ ، ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮﻩ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺟﻨﻮﺏ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺁﺑﻬﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻱ ﻋﻤﺎﻥ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ. ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻲ ۴۶ ﺩﺭﺟﻪ ﻭ ۵۷ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮﻝ ﺷﺮﻗﻲ ﻭ ۲۵ ﺩﺭﺟﻪ ﻭ ۳۸ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻋﺮﺽ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭﺳﻌﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻨﺪﺭﻱ ۶ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ ۵ ﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ .

ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺟﺎﺳﻚ ﺩﺍﺭﺍﻱ ۲۲۰ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺯ ﺩﺭﻳﺎﺋﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﻟﻨﮕﺮﮔﺎﻫﻬﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﺧﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﻫﻢ ﺟﻮﺍﺭﻱ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﻫﻨﺪ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺩﻫﺎﻧﻪ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺁﺑﺮﺍﻩ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺗﻨﮕﻪ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ، ﺳﻮﻕ ﺍﻟﺠﻴﺸﻲ ، ﺻﻴﺎﺩﻱ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.

ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ

– ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻣﺎﺭﮔﺎﺭﺕ ﻣﻴﺪ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ۱۹۲۷- ۱۹۶۹ ، ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺁﺭﭘﺶ، ﭼﺎﻣﭙﻮﻟﻲ ﻭ ﻣﻮﻧﺪﻭﮔﻮﻣﻮﺭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺎﻟﺒﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﻘﺶ ﻣﺎﺩﺭ ﻭ ﻧﻘﺶ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﺎﺹ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ.

– ﺟﺮﺝ ﻣﻮﺭﺩﺍﻙ: ﺩﺭﺳﺎﻝ ۱۹۴۹ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.

ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﭘﻴﻞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻲ ﺷﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ، ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﻱ ﻭ ازدواج ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺟﻨﺴﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪ.

– ﻣﺎﺭﺗﻴﻦ ﺳﮕﺎﻟﻦ ﺩﺭﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﻈﺮﻱ ﻫﺮ ﻣﺮﺩ ﻭ ﺯﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ازدواج ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻭ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻫﻤﺴﺮ ﻛﺎﻣﻼ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺍﻧﺪ.

ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ

ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭﺩﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩ: ﻛﺘﺐ ، ﻣﻘﺎﻻﺕ، ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺎﻣﻪ،ﺳﻤﻴﻨﺎﺭ.

ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻧﺰﺩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ.

ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ازدواج ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﺭﻱ ﻭ ﺟﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ، ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺎﺭﻱ ﺷﺪﻥ ﺻﻴﻐﻪ ﻋﻘﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﺎﻫﺪﺍﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﻘﺪ، ﺑﺮﺩﻥ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺨﺖ، ﺩﻳﺪﻥ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻧﻴﻚ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﻭ ﺟﺎﺭﻱ ﻛﺮﺩﻥ ﺻﻴﻐﻪ ﻋﻘﺪ.

ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻱ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺣﻜﻴﻢ ﺗﻮﺱ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺁﺩﺍﺏ ﻭﺭﺳﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ، ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺯ ﺷﻬﻼ ﺍﻋﺰﺍﺯﻱ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺒﻞ ﻫﻤﺴﺮ ﮔﺰﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻫﻤﺴﺮ ﻧﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻴﻞ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺑﻪ ازدواج ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ.

ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻳﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﺒﻮﺩ ﻋﻼﻗﻪ ﻓﺮﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺍﺭﺯﺵ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺑﻮﺩ.

ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺯﻥ ﻣﺘﺎﻫﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺤﺖ ﺗﺴﻠﻂ ﻣﺎﺩﺭ ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﻮﻫﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻭﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻪ ﺯﻥ ﺣﻴﻄﻪ ﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﻮﺕ ﻣﺎﺩﺭ ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﺭﺳﻴﺪ.

ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ازدواج ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻛﺴﺐ ﻳﻚ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ازدواج ﻣﺮﺩ ﻣﺠﺮﺩ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺮﺩ ﻣﺘﺎﻫﻞ ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮﻱ ﺩﺍﺷﺖ.

ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ :

ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺧﺎﺹ ازدواج ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻠﻮﭺ ﺟﺎﺳﻜﻲ ﺍﺯ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺰء ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻥ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﻲ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻲ ﻭﮔﺮﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﻲ ﺩﺍﺷﺖ.

ﺍﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﻗﺮﻳﺐ ۱۰ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺭﺍﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﻠﻲ ﺍﺯ ﺍﻫﺎﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ، ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ، ﻟﻬﺠﻪ، ﮔﻮﻳﺶ، ﻋﻘﺎﻳﺪ، ﺍﺧﻼﻗﻴﺎﺕ ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﭘﻴﺪﺍﻛﺮﺩﻩ ﺍﻡ.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻤﺎﺕ ﺷﺎﺩﻱ ﻭ ﻏﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻡ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﺪﺍﻧﻲ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﺸﺎﺭﻛﺘﻲ ﻭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺻﺮﻓﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۱۰ ﺳﺎﻝ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﺤﺖ ﻭ ﺳﻘﻢ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺰ ﻣﺴﻠﻂ ﮔﺸﺘﻪ ﺍﻡ.

ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ:

ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮ- ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ- ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ – ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺿﺒﻂ ﺻﺪﺍ- ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﭼﻮﻥ ﻓﻴﺶ، ﻗﻠﻢ،ﻛﺎﻏﺬ،ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎﺕ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻧﻪ ﻋﻜﺲ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ۰۰۰

ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺎﺭﻱ:

ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﻮﺍﻳﻔﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺟﻨﮕﻲ ﺯﻫﻲ، ﺷﻴﺦ، ﻣﻴﺮ، ﻫﻮﺕ، ﻣﻴﺮ ﻣﺒﺎﺭﻙ، ﺳﻴﺪﻫﺎ، ﺳﻤﻪ ﺯﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﻓﻘﻴﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻓﻘﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ازدواج ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.

ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺍﺳﺘﺎﻫﺎ، ﻭ ﺟﺖ ﻫﺎ ﻭ ۰۰۰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﻡ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺩﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭ ﺭﻭﺵ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﻣﺎ ﺟﺎﻱ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.

ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﻭ ﺗﺮﺟﻴﺤﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻱ ﻭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﻢ.

ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺠﺎﺭ،ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﻬﺎ،ﻣﻮﻟﻮﻱ ﻫﺎ، ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﻫﺎ ، ﺑﻲ ﺳﻮﺍﺩﺍﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻭ ﺷﻬﺮﻱ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻑ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺘﻲ ﻭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻭ ﭘﺮﺳﺶ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ

ﻋﻠﻞ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻋﺪﻡ ازدواج ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ:

ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺩﺭ ازدواج ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺮ ﻣﻲﺷﻤﺎﺭﻧﺪ.

ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺴﻜﻦ ﺣﺮﻑ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻣﻲﺯﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺤﺚ ﺟﺎﻟﺒﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺣﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩ ﺷﺨﺺ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻭﺟﻴﺖ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ. ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻃﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ازدواج ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﻭ ﻗﺎﻋﺪﻩﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺴﺘﻲ ﺍﺳﺖ.

ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﺴﻜﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮﻑ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ازدواج ﻣﻲﺯﻧﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﻳﻚ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪ، ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ازدواج ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﻧﻘﺶ ۶۰ ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﺑﺎﻻﺭﻓﺘﻦ ﺳﻦ ازدواج ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ:

ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻖ ﺍﺳﻼﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺴﺎﻭﻱ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺳﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺤﻮﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺍﺳﺖ. .ﺍﻣﺎ ﻛﻠﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻲﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﺩ. ﺑﺤﺚ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺳﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ، ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻳﻚ ﺷﺎﺧﺼﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎ ﺍﺳﺖ.

ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎﺯﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻣﺸﺎﻭﺭﻩ ﮔﺎﻡ ﺑﻪ ﮔﺎﻡ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﻳﺎﺑﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺴﻜﻦ، ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﭼﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭼﻪ ﭘﺴﺮ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ازدواج ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﻞ، ﻣﺤﻮﺭ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺳﺎﻟﻢ ﺭﺍ ﺯﻧﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.

ﺯﻧﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ازدواج ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﻫﻤﺴﺮﻱ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﻱ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎ ازدواج ﺑﻪ ﺩﻭ ﺷﻐﻞ ﺍﻟﻬﻲ ﻣﻲﺭﺳﻨﺪ.

ﺍﺻﻼﺡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ. ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﺪﺍﺭﻱ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺍﺭﺯﺷﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ.

ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮﻱ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺎ ازدواج ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲﺷﻮﺩ.ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ازدواج ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﻴﻢ.

ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕﻫﺎﻱ ﻧﺎﺑﺠﺎ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﻲ ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﺭﺯﺍﻥ، ﺁﺳﺎﻥ، ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺳﺨﺖ، ﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺳﻬﻞ ﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻠﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻛﻨﻴﻢ.

ﻫﺠﻮﻡ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﻫﺎ، ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﻭ ﻓﻀﺎﻱ ﻣﺠﺎﺯﻱ، ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺁﺳﺎﻥ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺗﻤﻨﺪ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻠﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ازدواج ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

ﺑﻴﻜﺎﺭﻱ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻥ ﮔﺮﮒ ﺗﻮﺭﻡ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻳﻦ ﻧﺎ ﺍﻣﻨﻲ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﺯﻧﺪﮔﻲ

ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﺮ ﺧﻄﻴﺮ ازدواج ﺳﺨﺖﺗﺮ ﺷﻮﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﺳﺎﻥﺳﺎﺯﻱ ازدواج ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ.

ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ازدواج ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺷﻮﺩ. ﭼﺮﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﻤﺮﻩ ۲۰ ﻭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﻨﻨﺪ.

ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺸﺮ

ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻱ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭﻳﮋﻩ ﻫﺮ ﺍﺻﻞ ﻭ ﻧﺴﻞ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﺍﺳﺖ، ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻛﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺸﺮ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﺍﻩ ﻣﻬﻤﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻃﻲ ﺷﻮﺩ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻛﻦ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺗﻘﺪﺱ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭﻗﺘﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.

ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻱ ازدواج ﺁﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺟﺎﺳﻚ

ﺍﮔﺮ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺍﺳﺎﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻨﺪ. ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ازدواج ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳﺖ.

ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺟﺎﺳﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺛﺮﺑﺨﺶﺗﺮ ﺟﻠﻮﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﺗﻬﻴﻪ ﻃﻼ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻛﺎﻣﻞ ﺯﻧﺪﮔﻲ ازدواج ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﺴﺘﺮ ﺳﺎﺯﻱ ازدواج ﺍﺳﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺗﻤﺪﻥ

ﺳﺴﺖ ﺷﺪﻥ ﭘﺎﻳﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ، ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻼﻗﻪ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ، ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪﻥ ﻫﻮﺱﻫﺎﻱ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻋﺸﻖ، ﻧﺎﺩﺭ ﺷﺪﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﻫﻤﺪﻟﻲ ﺑﻴﻦ ﺯﻭﺟﻴﻦ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ ﺍﻛﺜﺮﺍ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺑﺎﻻ ﺗﻮﻗﻌﺎﺕ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ

ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﭼﻪ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻗﻌﺎﺕ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ ازدواج ﻣﺴﺎﻭﻱ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻘﺎﺕ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺴﺮﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﻗﻌﺎﺕ ﻛﻤﺘﺮ ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ. ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺑﻴﻨﺶ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﻭﺍﻗﻊﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪﺗﺮ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺧﺎﺹ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ازدواج ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺁﺭﺍﻳﺸﮕﺎﻩﻫﺎ، ﺳﺎﻟﻦﻫﺎﻱ ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻋﻜﺎﺳﻲﻫﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ازدواج ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭﻛﻴﻞﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻃﻼﻕ ﺭﻓﺘﻪﺍﻧﺪ.

ازدواج

بررسی چگونگی طراحی نظام ثبتی مهاجرت در شناسایی مناطق مهاجرپذیر و مهاجر فرست

مهاجرت

   آموزه های شهرسازی

دانلود آموزه های شهرسازی

   آموزه ۱   آموزه ۲   آموزه ۳
   آموزه ۴   آموزه ۵   آموزه ۶
   آموزه ۷   آموزه ۸   آموزه ۹
   آموزه ۱۰   آموزه ۱۱   آموزه ۱۳
   آموزه ۱۴   آموزه ۱۵   آموزه ۱۵
   آموزه ۱۶   آموزه ۱۷   آموزه ۱۸
   آموزه ۱۹   آموزه ۲۰   آموزه ۲۱
   آموزه ۲۲   آموزه ۲۳   آموزه ۲۴
   آموزه ۲۵   آموزه ۲۶   آموزه ۲۷
   آموزه ۲۸   آموزه۲۹   آموزه۳۰
   آموزه ۳۱   آموزه ۳۲   آموزه ۳۳
   آموزه ۳۴   آموزه ۳۵   آموزه ۳۶
   آموزه ۳۷   آموزه ۳۸   آموزه ۳۹
   آموزه ۴۰   آموزه های شهرسازی ۴۱   آموزه ۴۲
   آموزه ۴۳   آموزه ۴۴   آموزه ۴۵
   آموزه ۴۶   آموزه ۴۷   آموزه۴۸
   آموزه ۴۹   آموزه ۵۰   آموزه ۵۱
   آموزه ۵۲   آموزه ۵۳   آموزه ۵۴
   آموزه ۵۵   آموزه ۵۶   آموزه ۵۷
   آموزه ۵۸   آموزه های شهرسازی   آموزه های شهرسازی
   ضرورت تهیه طرح‌های شهری   پیشینه تهیه طرح های شهری ۶۲   پیشینه تهیه طرح های شهری ۶۳
   آموزه ۶۴   آموزه ۶۵   آموزه ۶۶
   آموزه ۶۷   اموزه ۶۸   اموزه ۶۹
   اموزه ۷۰   اموزه ۷۱   اموزه ۷۲
   اموزه ۷۳   اموزه ۷۴   اموزه ۷۵
   اموزه ۷۶   اموزه ۷۷   اموزه ۷۸
   اموزه ۷۹   اموزه ۸۰   اموزه ۸۱
شهرسازی

   شناسایی عوامل افزایش هزینه های مالی شهرداری ها و ارائه راهکارهای تعدیل آن با استفاده از تکنیک های PSO و شبکه های عصبی

   شناسایی عوامل افزایش هزینه های مالی شهرداری ها و ارائه راهکارهای تعدیل آن با استفاده از تکنیک های PSO و شبکه عصبی

شبکه عصبی

   بررسی تاثیر اشتغال زنان بر کارکردهای خانواده

 تاثیر اشتغال زنان بر کارکردهای خانواده

ﭼﻜﻴﺪﻩ

ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ اشتغال زنان ﺑﺮﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻛﻠﻴﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺘﺄﻫﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۹۲ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺩﻫﺪﺷﺖ) ،ﺑﺎ ﺣﺬﻑ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ، ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﻱ ، ﺭﻓﺎﻩ ﻭﺁﺳﺎﻳﺶ ﺩﺭ اشتغال زنان ﺑﺮﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻛﻤﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ ﻭ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻴﺪﺍﻧﻲ ﻭﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﻛﻠﻴﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺘﺎﻫﻞ ﺳﺎﻝ ۹۲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻧﻤﻮﻧﻪ ۲۰۰ ﻧﻔﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﻭﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻧﺪ ۲۰ . ﺳﻮﺍﻝ ﻭﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷﻐﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ۲۰ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﻪ ﻫﺮﺩﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻃﻴﻒ ﻟﻴﻜﺮﺕ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ. ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ spss ﻭﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻭﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮﻥ ﻭﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﺧﻄﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ، ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﻱ ، ﺭﻓﺎﻩ ﻭﺁﺳﺎﻳﺶ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭﻱ ﺑﺮﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﺍﺭﺩ. ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺭﺍ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ۳۸ ( r =۶۲/)% ﻭﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ pc /۰۵( r =/۳۲) %۱۰ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻛﻠﻴﺪ ﻭﺍﮊﮔﺎﻥ :

ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ، ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻧﺎﻥ ، ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻣﻠﻲ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ. ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ، ﺟﻌﻤﻴﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ.

ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺑﺮ ﻧﺮﺥ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻴﺰﺍﻥ اشتغال زنان ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻧﻴﺎ ﺳﻬﻢ ﻣﺴﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ، ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ، ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﺍﺳﺖ ﻭﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺴﺘﻲ ﮔﺎﻡ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ.

اشتغال زنان ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺯﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮﺩ ﻣﺜﻞ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﻨﺰﻝ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻨﺰﻝ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺍﮔﺮﭼﻪ، ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻫﺎﻱ ﺟﻨﺴﻲ ﺯﻧﺎﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﻭﺷﺎﺩﻭﺵ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻭ ﺭﻓﺎﻫﻲ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺩﺭ ﻛﻞ، ﺩﻭﺳﻮﻡ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺍﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻗﻮﻱ ﻛﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺭﺳﻤﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ. ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮﺩ ، ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﺯﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ.

اشتغال زنان

ﺑﻴﺎﻥ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ

ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺍﺋﻢ ﺭﻭﺑﻪ ﺭﻭﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻝ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﻭﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺎﺩﺭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﺪ. ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ، ﺯﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺑﻴﺶ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﮔﺮﮔﺎﻧﻲ ﺭﻭﺍﻝ ﻧﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺯﻧﺎﻥ ﻭﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﺎﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺭﺍ ﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺍﺯ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﻭﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﺎﺷﺘﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺰﺍﺭﻉ ، ﻣﺮﺍﺑﻘﺖ ﺍﺯ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﺍﻥ ، ﺗﻬﻴﻪ ﻧﺎﻥ ﻭﻧﻈﺎﻓﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ، ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻏﻴﺮ ﺭﺳﻤﻲ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ . ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﻥ ﺟﺰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻏﻴﺮ ﺭﺳﻤﻲ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﺰﺩ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ.

ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺻﻪ ﻛﺎﺭﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺟﻨﺲ ﺭﺍ ﻗﻮﻳﺎً ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻱ ﻭﺳﻴﻊ ﺣﺮﻓﻪ ﺍﻱ ﻭ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﺑﭽﻪ ﺩﺍﺭ ﺷﺪﻥ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺎﺭ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﺷﺎﻏﻞ ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﭽﻪ ﺩﺍﺭ ﺷﺪﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻧﻮﺯﺍﺩ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻫﺎﻱ ﺳﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ، ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﮕﻲ ، ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﺪ ﻭﺑﺎ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﻛﺎﺭﻱ (ﺣﺎﺻﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ، ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺯﻭﺝ ﺷﺎﻏﻞ ) ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷﻮﺩ.

ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ اشتغال زنان ﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﻱ ﺑﺮﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟

ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺯﻧﺎﻧﻲ ﺑﺮﻣﻲ ﺧﻮﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺳﺪﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﻋﺼﺎﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻫﺎﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﺮﻳﺪ ﻭﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ،ﺿﺮﻭﺭﺕ اشتغال زنان ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﺳﺎﺧﺖ. ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺨﺸﻲ از ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩ. ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺯﻧﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭﻫﻢ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﭘﺮﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻜﺎﺕ ﺑﺎ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﺷﺎﻏﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺟﻬﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ ﻭﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﺰﻝ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺒﻴﻌﻀﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ، ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ اشتغال زنان ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ :

ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ ﺷﺎﻏﻞ ﻭﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻓﺮﻋﻲ :

– ﻫﺪﻑ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺜﺒﺖ ﻭﻣﻨﻔﻲ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻣﻨﺰﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ

– ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮﻭﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ،ﺧﻮﺩ ﻭﺟﺎﻣﻌﻪ

– ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﻭﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ

– ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮﺷﻴﻮﻩ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﭘﺮﻭﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎ

ﺑﻴﺎﻥ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ :

-ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺍﺻﻠﻲ :

ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺑﻴﻦ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟

-ﻓﺮﺿﻴﺎﺕ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻱ :

– ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺑﻴﻦ اشتغال زنان ﻭ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.

– ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺑﻴﻦ اشتغال زنان ﻭ ﻣﺴﻮﻟﻴﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.

– ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺑﻴﻦ اشتغال زنان ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.

– ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺑﻴﻦ اشتغال زنان ﻭ ﺭﻓﺎﻩ ﻭﺁﺳﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩﺩﺍﺭﺩ.

– ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺑﻴﻦ اشتغال زنان ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟

اشتغال زنان

ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈﺮﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ

ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ،ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺰﺭﮒ ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ.ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺍﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺳﻬﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻲ ﺍز ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ،ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﺎﺑﺪ.ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻫﻪ ،۱۹۷۰ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻨﺸﮕﺮﺍﻥ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧستند، ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺯﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺳﻠﻄﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ.

ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻫﺎ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ. ﺭﻳﺸﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻱ ﺩﺭ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺎﺭ ﺳﻨﺘﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﻛﺎﺭ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻭ ﺳﻮﻕ ﺩﻫﻲ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﺯ ﺩﻫﻪ ۱۹۷۰ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﻧﮕﺮﺵ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻋﻼﻡ ﺳﺎﻝ ۱۹۷۵ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺯﻥ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺁﻥ ،ﺍﻋﻼﻡ ﺩﻫﺪ ﺯﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻮﺩ، ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺭﻓﻊ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ، ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ.

ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ، ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ،ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺸﻌﻼﺕ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻧﺎﻥ، ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺯﺵ ﭘﻮﻟﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻱ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺩﺭ ۱۹۹۵ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺯﺵ ﻣﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﺭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺳﺘﻤﺰﺩ ﺍﻣﺎ ﻣﻮﻟﺪ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ.»

ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮﻱ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺠﺮﺑﻲ، ﺣﻀﻮﺭ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﺎﺭ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩ،ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺯﻧﺎﻥ، ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺭ ، ﻧﺮﺥ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ، ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﻮﺩ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ.

ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﺮﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺗﻨﻮﻉ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺳﻨﺘﻲ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭﮔﻴﺮﻧﺪ ﺁﺩﺍﻡ ﺍﺳﻤﻴﺖ ﻭ ﻓﺮ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻠﻮﺭ ﺑﺮﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻱ ﺑﺮﺷﻜﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ »ﻣﺎﺭﻛﺲ« ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺎﺭ ، ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﺎﻥ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺧﺴﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﻼﻝ ﺁﻭﺭﻱ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ .

   شهر پربازی ( نشست تخصصی)

بازی

ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈﺮﻱ ﺷﻬﺮﭘﺮ بازی ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ

ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻳﺎ ( TA ) ﻳﻚ ﺗﺌﻮﺭﻱ ﺭﻭﺍﻥﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺩﻛﺘـﺮ ﺍﺭﻳـﻚ ﺑﺮﻥ ( Eric Berne ۱۹۱۰-۱۹۷۰ ) ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۵۰ ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺍﺭﺍﻳﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪ.

ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺭﻳﻚ ﺑﺮﻥ ،ﺑﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ »ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ«،ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺣﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﺭﺍ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ: ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻭﺍﺣﺪ ﺁﻣﻴﺰﺵ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻚ »ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ «ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ.ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﻳـﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﻳﺮ ﻳـﺎ ﺯﻭﺩ ﻳﻜـﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬـﺎ ﺣﺮﻓـﻲ ﻣﻴﺰﻧـﺪ،ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺘﻲ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻳـﻚ ﺍﻧﮕﻴـﺰﻩ ﺭﻓﺘـﺎﺭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ. ﺳﭙﺲ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ »ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ”«ﺣﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ ،ﻳـﺎ ﻋﻼﻣﺘـﻲ ﻧﺸـﺎﻥ ﻣـﻲ ﺩﻫﺪ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭ ﺁﻥ ﭘﺎﺳﺦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷـﻮﺩ.

»ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ« ﺭﻭﺵ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ »ﻣﻦ ﺑﺎ ﺗﻮ ﻛـﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻭ ﺗﻮ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ«ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻛـﺪﺍﻡ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﭼﻨﺪ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻱ »ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ« ﺳﻪ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳـﻚ ﻧﻤـﻮﺩﺍﺭ ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻳﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ : »ﻭﺍﻟﺪ«،»ﺑﺎﻟﻎ« ﻭ»ﻛﻮﺩﻙ«.
ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ »ﻭﺍﻟﺪ«ﺷـﺎﻣﻞ ﺭﻭﺵ ﻫـﺎ ، ﺳـﺒﻚ ﻫـﺎ ﻱ ﻣﺤﺴـﻮﺱ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻭﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﺍﺯ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷﻮﺩ.ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺛﺒﺖ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻓﺮﺩ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ.

»ﻭﺍﻟﺪ« ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺒﻄﻬﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻛﻮﭼﻚ ،ﻃﻲ ﺩﻭﺭﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ ،ﺍﺯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﺧﻮﺩ (ﻳﺎ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺁﻧﻬـﺎ) ﺩﻳـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ.

ﺍﻳـﻦ ﺿـﺒﻄﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺮﻓﻬﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ.ﺿﺒﻄﻬﺎ ﻋﻴﻨﺎ ” ﻭ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻧﺸﺪﻩ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ،ﺯﻳﺮﺍ ﻃﻔـﻞ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﺵ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺩ ﺑـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ ﻭﺍﺑﺴـﺘﻪ ﺍﺳﺖ،ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻮﺍﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ.

ﺩﺭ ﻭﺍﻟﺪ ﻣﻔﻬﻮﻡ»ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ« ﻭ »ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ«ﺯﻧـﺪﮔﻲ ﺿـﺒﻂ ﺍﺳﺖ. ﺳﻨﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ »ﻭﺍﻟﺪ« ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ.»ﻭﺍﻟﺪ« ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﺖ.ﻃﺮﺯ ﻓﻜﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯﻭﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﺎﻥ»ﻭﺍﻟﺪ«ﻱ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻐﺰ ﺷﻤﺎ ﺍﺳﺖ.»ﻭﺍﻟﺪ«ﭘﺎﻙ ﺷﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ .»ﻭﺍﻟـﺪ«ﻫـﻢ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﻋﻴﺐ ﮔﻴﺮ.

ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ »ﺑﺎﻟﻎ « ﻋﻴﻨﺎ ” ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭼﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺎﻻﺕ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ(ﻛﻮﺩﻙ ﻭ ﻭﺍﻟﺪ) ﻭ ﭼﻪ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺟﻤـﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ.»ﺑـﺎﻟﻎ« ﺍﺯ ﺍﻳـﻦ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﺩﺭ ﺟﻬـﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻﺕ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.ﺍﻏﻠﺐ »ﺑـﺎﻟﻎ« ﺭﺍ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣـﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺩﻳﺠﻴﺘﺎﻝ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﺜﻼ ” ﻣﻨﻄﻘـﺎ ” ﻭ ﺑـﺪﻭﻥ ﺍﺣﺴـﺎﺱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.

»ﺑﺎﻟﻎ« ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ ﻭﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﺸﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.»ﺑﺎﻟﻎ«ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻞ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭﭘﻴﺎﻣﺪ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ. ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻣﻬﻢ »ﺑﺎﻟﻎ« ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ﻛﺮﺩﻥ »ﻭﺍﻟﺪ« ﺍﺳﺖ.

ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ »ﻛﻮﺩﻙ« ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻣﻴﺎﻝ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃـﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﺩ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩﻣﻲ ﺁﻳﺪ.

ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺿﺒﻂ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﺭ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ »ﻭﺍﻟﺪ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻳﻢ ﺿـﺒﻂ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭﺁﻥ ﺿﺒﻂ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ »ﺩﺭﻭﻧﻲ« ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﭘﺎﺳﺦ ﻳـﺎ ﻋﻜﺲ ﺍﻟﻌﻤﻞ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻛﻮﭼﻚ (ﻳﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺍﻭ)ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺷﻨﻮﺩ.ﻫﻤﻴﻦ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ »ﺩﻳﺪﻥ ﻭ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛـﺮﺩﻥ ﻭ ﻓﻬﻤﻴـﺪﻥ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﺒﻪ »ﻛﻮﺩﻙ« ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ.

ﻫﺮ ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﺭﺯﺵ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻭ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭﻓﻘﻂ ﻫﺮ ﮔـﺎﻩ ﻳﻜـﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻈﻢ ﻭﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻘﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺯﻧﺪ،ﻟﺰﻭﻡ ﺗﺠﺰﻳـﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﺍﻳـﻦ ﺍﺧـﺘﻼﻝ ﻭﺗﻨﻈـﻴﻢ ﻣﺠـﺪﺩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ.

ﺩﺭﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ،ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ»ﻭﺍﻟﺪ« ﻭ»ﺑﺎﻟﻎ«ﻭ»ﻛـﻮﺩﻙ« ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺭﺯﺵ ﻣﺴﺎﻭﻱ ﺍﻧﺪ ﻭﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﺭ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﻌﺎﺩﻟﻲ ﺩﺭ ﺳﻪ »ﺣﺎﻟﺖ ﺩﺭﻭﻧﻲ« ﺧﻮﺩ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺳﺎﻟﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﻭﺍﻧـﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤـﻴﻂ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺸـﺎﻥ ﺑﺮﻗـﺮﺍﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .

ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎﻧﻢ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺣﺒﻴﺒﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﺑﺮ بازی ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ، ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺩﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺍﻛﺒﺎﺗﺎﻥ ﻭ ﻗﻠﻬﻚ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻛﺒﺎﺗﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ %۹۲/۵ ، ﺍﺯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺑﺎﺯ ﺑﻪ بازی ﻭ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻗﻠﻬﻚ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺣﻴﺎﻁ ﻫﺎﻱ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻭ … ﺣﺪﻭﺩ %۳۷/۵ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺑﺎﺯ ﺑﻪ بازی ﻭ ﻭﺭﺯﺵ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺭ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﺑﺮ بازی ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ، ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﻓﻀﺎﻱ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ، ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﺪﺑﻴﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻓﻀﺎﻱ ﻫﺎﻱ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ

• ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻓﻀﺎﻱ ﺑﺎﺯ ﻭ بازی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﻃﻪ

ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻱ ﻻﺑﻲ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ بازی

• ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﻀﺎﻱ بازی ﺩﺭ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻫﻤﻜﻒ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ

ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷﻬﺮ پربازی

– ﺯﻳﺒﺎ ( ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻖ، ﺳﻼﻳﻖ ﻭ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎﺕ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﻨﻴﻦ، ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻧﻮﺭ ﻭ ﺭﻧﮓ ﻭ ﻓﺮﻡ ﻫﺎﻱ ﺟﺬﺍﺏ )

– ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﻫﻨﺪﻩ ( ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻲ،ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻣﺤﻴﻄﻲ)

– ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ( ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ، ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ،ﻓﻀﺎ ﻫﺎﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻓﻀﺎ ﻫﺎﻱ بازی، ﻓﻀﺎ ﻫﺎﻱ ﺳﺒﺰ)

– ﺍﻣﻦ: ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺭﻓﺖ ﻭﺁﻣﺪ، ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ بازیﺑﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﺩﻧﺞ ﻭ ﺧﻠﻮﺕ

– ﻣﺘﻨﻮﻉ: ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻛﺎﺭﺑﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻂ، ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻛﺎﺭﺑﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭﺑﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ

– ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﺍﻟﻘﺎﻛﻨﻨﺪﻩ ﻱ ﺣﺲ ﺗﻌﻠﻖ ( ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻭ ﻃﺮﺍﻭﺕ ﺩﺭ ﻓﻀﺎ)

– ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﭘﺬﻳﺮ (ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻱ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮﻱ)

– ﺍﻳﻤﻦ: ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ، ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺭﺍﻩ، ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺳﻔﺮﻫﺎ، ﻓﻀﺎ ﻫﺎﻱ بازیﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ

– ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻛﺎﺭﺑﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻂ ( ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻀﺎﻱ بازیﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻫﺎﻱ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ)