بررسی نحوه پایش, ارزیابی و اثر بخشی سیاستهای جمعیتی کشور

جمعیت

ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ،ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺭﺍﻳﺞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ جمعیت ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺍﻧﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﻤﻠﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﻤﻴﺸﺪ ﺍﻣﺎ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭﻫﺎ ﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻴﻜﺮﺩ. ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ جمعیت ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ۵۰ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ.

ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻧﻮﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻬﻢ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﻱ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ جمعیت ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻔﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ : ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺎﺧﺺ ﺟﻮﺍﻧﻲ ( ﺷﺎﺧﺺ ﻭﺭﺗﻬﺎﻳﻢ) ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻬﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻳﺮ ۱۵ ﺳﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ جمعیت ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ.ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻼﺵ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺸﻮﻗﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻌﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ جمعیت ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻔﻜﺮ ﻏﻠﻂ ﻣﻬﺎﺭ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ جمعیتی ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻱ : ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﺎﻫﺶ جمعیت ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﺎﻫﺶ جمعیت ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ جمعیتی ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩﻥ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻛﻠﻴﺪﻱ:ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ،ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﻲ، ﺯﺍﺩﻭ ﻭﻟﺪ، ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ،ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ،ﺳﻼﻣﺖ،ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ،جمعیت ﺟﻬﺎﻥ

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ﻛﺸﻮﺭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ، ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ، ﺳﻼﻣﺖ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ.ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ جمعیتی ﻭ ﻳﺎ ﺍﻣﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ جمعیتی ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﻜﻨﺪ.ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ.

ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺟﺮﺍ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﺫﻳﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ. ﻳﻚ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ: ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ جمعیتی ﺑﻄﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻼ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺩﻭ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ: ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻄﻮﺭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻼ ﺍﮔﺮ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ.

ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩ. ﻳﻚ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻤﻲ: ﻛﺎﻫﺶ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻋﺪﺩﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ. ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻴﻔﻲ: ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻬﺎﺭﺗﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﻴﻔﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻴﺸﻮﺩ.

ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻧﻤﻮﺩ. ﻳﻚ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺻﺮﻳﺢ : ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻄﻮﺭ ﺻﺮﻳﺢ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺩﻭ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺿﻤﻨﻲ : ﻣﺜﻼ ﺍﮔﺮ ﻫﺪﻑ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺿﻤﻨﻲ ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻣﺎﺩﺭ ﻭ ﻛﻮﺩﻙ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ.

ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺯﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ. ﻳﻚ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ: ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ. ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺤﻠﻲ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻱ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺤﻠﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﻭ، ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ: ﻛﻤﻚﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ.ﮔﺬﺍﺭ جمعیتی :ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﻛﻨﺘﺰﻝ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﺭﺍﺩﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﮔﺬﺍﺭ جمعیتی ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ.

(۱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻭ ﻣﺮﮒ ﻣﻴﺮ

ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ جمعیتی ﻭ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ

ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ،ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺭﺍﻳﺞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺍﻧﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﻤﻠﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﻤﻴﺸﺪ ﺍﻣﺎ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭﻫﺎ ﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻴﻜﺮﺩ.ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ۵۰ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ.

ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،۱۹۹۰ ﺍﺯ ۱۶۹ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻲ ۶۶، ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ۱۷، ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺛﺒﺎﺕ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻭ ۲۰ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺑﻘﻴﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ.ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺟﺰﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ.

ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ.ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﻫﺪﻑ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺻﺮﻳﺢ ﻭ ﻗﺎﻃﻊ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻚ ﻓﺮﺯﻧﺪﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﭼﻴﻦ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ.ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻋﺪﻡ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻴﻦ ﺗﻐﻴﺮﺍﺕ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ.ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻗﻬﺮﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﮔﺎﻫﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺍﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺑﺎ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﻘﺶ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ،ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﺪ.ﻫﺪﻑ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺍﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﻳﻦ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻧﻮﻉ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻴﺸﻮﺩ.

ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ.ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﺪﻑ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎ ﺭﻭﺭﻱ ﻭ ﺯﺍﺩﻭ ﻭﻟﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﺑﺎﻻ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺿﻌﻴﻒ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻴﻦ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ.ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۸۹ ﺍﺯ ۹۸ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ۱۴ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺛﺮ،ﺩﺭ ۲۹ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺘﻮﺳﻂ ، ﺩﺭ ۳۸ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻢ ﺍﺛﺮ ﻭ ﺩﺭ ۱۷ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺍﺛﺮ ﻳﺎ ﺑﻲ ﺍﺛﺮ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪ.

ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻛﻮﺷﺸﻬﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ :

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ

ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ

ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻣﻮﺯﺷﻬﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ

ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺎﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺗﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﺪﻑ ﻣﻬﻢ ﺍﻧﻬﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﻴﺮﺩ. ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻥ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﺟﺒﺎﺭ ﻧﺴﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻭﺭﻱ ﺯﻧﺎﻥ ﺧﺪﺷﻪ ﺩﺍﺭ ﺷﻮﺩ.ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۹۴ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺷﺪ

ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﺮﮒ ﻭﻣﻴﺮ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ

ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ

ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ

ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ

ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻭﻣﺮﮒ ﻭﻣﻴﺮ

ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﻫﻤﻪ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭﺳﻼﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﺳﺖ،ﻫﻤﻪ ﺍﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺮﮒ ﻭﻣﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻼﻣﺖ،ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺧﺎﻟﺺ ﻧﻴﺴﺖ.

ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺮﮒ ﻭﻣﻴﺮﻫﻢ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﺑﺎﺷﻨﺪ.ﻣﺜﻼ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻣﺎﺩﺭ ﻭﻛﻮﺩﻙ ﺩﺭﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﺷﺪ ﺑﺎﻻﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲ ﺍﻭﺭﺩ.ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻣﺎﺩﺭ ﻭﻛﻮﺩﻙ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺯﺍﺩ ﻭﻭﻟﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﻨﮕﻬﺎ ﻭﻗﺘﻞ ﻋﺎﻣﻬﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺮﮒ ﻭﻣﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ.ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻡ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۴۸ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺮﮒ ﻭﻣﻴﺮ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻛﺮﺩ.

ﻧﺴﺒﺖ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮﺭ (ﺷﺎﺧﺺ ﻭﺭﺗﻬﺎﻳﻢ )

ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ ﺯﻳﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺎﺧﺺ ﻭﺭﺗﻬﺎﻳﻢ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ. ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻬﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻳﺮ ۱۵ ﺳﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ. ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺴﺖ ﻭﺭﺗﻬﺎﻳﻢ ﻣﻲﺳﻨﺠﻨﺪ. ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﺪﻕ ﻛﻨﺪ، ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ.

   بررسی روند تحولات باروری و سیاستهای جمعیتی در ایران

جمعیت

جمعیت

دانلود مقاله برای بررسی تحولات موالید در ایران. این تحولات در طول سالیان سال ادامه داشته است و ادامه خواهد داشت.دانلود مقاله برای بررسی تحولات موالید در ایران. این تحولات در طول سالیان سال ادامه داشته است و ادامه خواهد داشت.

   مدیریت و برنامه ریزی

   

در دنیا معاصر، مدیریت امور شهری، به ویژه در شهرهای جهان سوم که با افزایش تصاعدی جمعیت و گسترش شتابان کالبدی، تقاضای فزاینده خدمات نوین شهری و منابع مالی و درآمدی ناپایدار و غیرقابل اتکا و بسیاری مشکلات دیگر مواجه‌اند وظیفه‌ای بسیار دشوار و سرگیجه‌آور محسوب می‌شود که پایانی برای آن قابل تصور نیست.

مدیران شهری از سویی با توسعه بی‌رویه شهری و در اثر مهاجرت‌های جدید به شهرها رودررو هستند و از سوی دیگر دست به گریبان مسایل و مشکلات حادی هستند، همچون بحران‌های زیست‌محیطی (آلودگی‌ها، سیل، انبوه زباله، فاضلاب‌های سرگردان و…)، بیکاری، فقر و بدمسکنی و کمبود زیرساخت‌های شهری؛ به‌طوری‌که کمتر فرصت و مجالی برای اندیشیدن به چشم‌اندازها و اهداف مطلوب و اقدام ریشه‌ای و بنیادین برای حل مشکلات باقی می‌گذارد. مدیریت شهری هرچه بیشتر با مسایل و مشکلات پیچیده شهری مواجه می شود؛ به سوی روزمرگی، حل مقطعی و موقت مشکلات و مهم‌تر از آن، بی‌برنامگی، کشیده می‌شوند.

فهرست مطالب کتاب مدیریت و برنامه ریزی :

اصول، تعاریف و مبانی

  • توسعه شهری و ضرورت رویکرد عملی به مدیریت، سازمان و برنامه ریزی
  • مفاهیم اساسی مدیریت و برنامه ریزی
  • مفاهیم، مقولات و مبانی نظام مدیریت شهری
  • نقش برنامه‌ریزی و مدیریت شهرداری
  • ضرورت‌ها و زمینه‌های برنامه ریزی و مدیریت
  • وظایف جدید شهرداری‌ها و ضرورت برنامه ریزی و مدیریت نوین

نقش برنامه ریزی و مدیریت در اجرای وظایف شهرداری‌ها

  • پیامدها و مشکلات روند توسعه شهری
  • رشد فزاینده شهرنشینی و شهرگرایی
  • روند شهرگرایی و مدیریت شهر
  • یپیچیده شدن جامعه شهری و مشکلات مدیریت شهری
  • برنامه مدیریت شهری
  • برنامه مدیریت شهری سازمان ملل متحد (UMP)
  • پروژه‌های اصلی برنامه مدیریت شهری (UMP)
  • وظایف برنامه شهرداری‌ها
  • روابط وظایف، برنامه و مدیریت سازمانی
  • برنامه و روش‌های برنامه‌ریزی
  • برنامه و سازمان‌های مدیریت شهری
  • شوراها و شهرداری‌ها
  • رابطه شهرداری با دولت و سهم بخش‌ها در قدرت
  • مفهوم برنامه ریزی
  • سیستم‌های پشتیبانی تصمیم‌گیری
  • مراحل و برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی
  • مراحل تصمیم سازی و برنامه ریزی

کنترل و نظارت در مدیریت و برنامه

  • فرآیند برنامه ریزی مشارکتی و امکان کنترل و نظارت
  • شیوه‌های کنترل و نظارت
  • کنترل، نظارت و اصلاح عناصر فرآیند
  • مدیریت و وظایف کنترل و اجرا
  • مدیریت مالی و اصلاح و کنترل
  • راهبردهای اصلاح مدیریت مالی
  • ویژگی‌های مدیریت شهری خوب
  • نقش و وظایف مدیریت در افزایش بهره‌وری سازمانی
  • بهره‌وری نیروی انسانی
  • مدیریت و خلاقیت
  • کارایی کارکنان

مشکلات مدیریت و برنامه ریزی در شهرداری‌های کشور

  • روند شهرنشینی و شهرگرایی و مدیریت و برنامه ریزی در شهرداری‌ها
  • برنامه‌ریزی و مدیریت در شهرداری‌ها
  • مشکلات و مسایل برنامه ریزی در شهرداری
  • امکانات نظری و زمینه‌های علمی برنامه ریزی
  • ویژگی‌های سازمانی و مدیریتی برای برنامه‌ریزی
  • مدیر به عنوان یک برنامه‌ریز

توصیه‌ها و راهکارهای بهبود مدیریت و برنامه

  • سیاست‌ها و روندهای ملی در جهت بهبود مدیریت و برنامه‌ریزی
  • شرایط محلی و توصیه‌های بهبود مدیریت و برنامه‌ریزی
  • رهنمودهای جهانی برای بهبود مدیریت و برنامه شهرداری‌ها
  • برنامه مدیریت شهری جهانی UNCHS

 آموزه های مدیریت روستایی

  آموزه های مدیریت روستایی ۱   آموزه های مدیریت روستایی۲   آموزه های مدیریت روستایی ۳
   آموزه های مدیریت روستایی ۴   آموزه های مدیریت روستایی ۵   آموزه های مدیریت روستایی ۶
   آموزه های مدیریت روستایی ۷   آموزه های مدیریت روستایی ۸   آموزه های مدیریت روستایی ۹
   آموزه های مدیریت روستایی ۱۰   آموزه های مدیریت روستایی۱۱   آموزه های مدیریت روستایی ۱۲
   آموزه های مدیریت روستایی ۱۳   آموزه های مدیریت روستایی ۱۴   آموزه های مدیریت روستایی۱۵
   آموزه های مدیریت روستایی ۱۶   آموزه های مدیریت روستایی ۱۷   آموزه های مدیریت روستایی ۱۸
   آموزه های مدیریت روستایی۱۹   آموزه های مدیریت روستایی   آموزه های مدیریت روستایی ۲۱
   اموزه های مدیریت روستا شماره ۲۲   آموزه های مدیریت روستا ۲۳   آموزه های مدیریت روستایی ۲۴
   آموزه های مدیریت روستایی ۲۵   آموزه های مدیریت روستایی ۲۶   آموزه های مدیریت روستایی ۲۷
   آموزه های مدیریت روستایی ۲۸   اموزه های مدیریت روستا شماره ۲۹   آموزه های مدیریت روستا شماره ۳۰
   مجموعه مدیریت روستایی ۱ تا ۳۰

شرح خدمات پروژه مطالعه و طراحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی و سیلاب های شهری

سیلاب

سیلاب های شهری – شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی

شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی

سیلاب های شهری – شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی

سیلاب های شهری – شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی

سیلاب های شهری – شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحیشبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی شبکه های جمع آوری و هدایت آب های سطحی

جغرافیای” اراتوستن”

نویسنده: اراتوستن
ناشر : انتشارات دانشگاه پرینستون; نسخه مصور (24 ژانویه 2010)
زبان: انگلیسی
جلد گالینگور: 320 صفحه
ISBN-10 : ‎ 069114267X
ISBN-13 : 978-0691142678

شرح:
این اولین نسخه مدرن و اولین ترجمه انگلیسی یکی از قدیمی ترین و مهم ترین آثار تاریخ جغرافیا، Geographika قرن سوم اراتوستن است. در این اثر، که برای اولین بار جغرافیای کل جهان مسکونی را که در آن زمان شناخته می شد، توصیف کرد، اراتوستنس کایرنی (حدود 285-205 قبل از میلاد) رشته جغرافیا را آنگونه که ما می فهمیم اختراع کرد. اراتوستن که به عنوان کتابدار در اسکندریه و معلم پادشاه آینده بطلمیوس چهارم خدمت می کرد، اصطلاحات جغرافیا را ایجاد کرد که احتمالاً شامل خود کلمه جغرافیا نیز می شود. اراتوستن در Geographika با تکیه بر کار قبلی خود که در آن اندازه و شکل زمین را تعیین کرد، شبکه ای از شباهت ها و نصف النهارها را ایجاد کرد که همه نقاط جهان را به هم مرتبط می کرد: برای اولین بار می توان رابطه و فاصله را کشف کرد. بین مناطق دور افتاده مانند شمال غرب آفریقا و دریای خزر. Geographika همچنین حدود چهارصد مکان را، بیش از هر زمان دیگری، از توله (احتمالاً ایسلند) تا تاپروبان (سری‌لانکا) و از پایین‌تر از سواحل آفریقا تا آسیای مرکزی شناسایی کرد. این اولین تلفیقی از بیش از 150 قطعه Geographika در بیش از یک قرن است. هر قطعه با ترجمه انگلیسی، خلاصه و تفسیر همراه است. Duane W. Roller پس‌زمینه‌ای غنی از جمله تاریخچه متن و دریافت آن، زندگی‌نامه اراتوستن، و گزارشی جامع از تفکر جغرافیایی یونان باستان و سهم پیشگام اراتوستن در آن ارائه می‌دهد. این نسخه همچنین شامل نقشه‌هایی است که همه مکان‌های شناخته‌شده نام‌گذاری شده در Geographika، ضمیمه‌ها، کتاب‌شناسی و فهرست‌ها را نشان می‌دهد.

این اولین نسخه مدرن و اولین ترجمه انگلیسی یکی از قدیمی ترین و مهم ترین آثار تاریخ جغرافیا، Geographika قرن سوم اراتوستنس است. در این اثر، که برای اولین بار جغرافیای کل جهان مسکونی را که در آن زمان شناخته می شد، توصیف کرد، اراتوستنس کایرنی (حدود 285-205 قبل از میلاد) رشته جغرافیا را آنگونه که ما می فهمیم اختراع کرد. اراتوستن که به عنوان کتابدار در اسکندریه و معلم پادشاه آینده بطلمیوس چهارم خدمت می کرد، اصطلاحات جغرافیا را ایجاد کرد که احتمالاً شامل خود کلمه جغرافیا نیز می شود. اراتوستن در Geographika با تکیه بر کار قبلی خود که در آن اندازه و شکل زمین را تعیین کرد، شبکه ای از شباهت ها و نصف النهارها را ایجاد کرد که همه نقاط جهان را به هم مرتبط می کرد: برای اولین بار می توان رابطه و فاصله را کشف کرد. بین مناطق دور افتاده مانند شمال غرب آفریقا و دریای خزر. Geographika همچنین حدود چهارصد مکان را، بیش از هر زمان دیگری، از توله (احتمالاً ایسلند) تا تاپروبان (سری‌لانکا) و از پایین‌تر از سواحل آفریقا تا آسیای مرکزی شناسایی کرد.
این اولین تلفیقی از بیش از 150 قطعه Geographika در بیش از یک قرن است. هر قطعه با ترجمه انگلیسی، خلاصه و تفسیر همراه است. Duane W. Roller پس‌زمینه‌ای غنی از جمله تاریخچه متن و دریافت آن، زندگی‌نامه اراتوستن، و گزارشی جامع از تفکر جغرافیایی یونان باستان و سهم پیشگام اراتوستن در آن ارائه می‌دهد. این نسخه همچنین شامل نقشه‌هایی است که همه مکان‌های شناخته‌شده نام‌گذاری شده در Geographika، ضمیمه‌ها، کتاب‌شناسی و فهرست‌ها را نشان می‌دهد.

بررسی های سرمقاله
مرور
«[این] نوعی ادای احترام است که مدت‌هاست به یکی از اصیل‌ترین، نافذترین و انسان‌دوست‌ترین نابغه‌های یونان باستان داده شده است.»—Paul Cartledge، Anglo-Hellenic Review
رولر در تولید اثری که اراتوستن را در دسترس طیف وسیعی از خوانندگان قرار می‌دهد، به‌طور تحسین‌برانگیزی موفق شده است. او پیشرفت‌های زیادی را نسبت به نسخه‌های قبلی قطعات در تسهیل خواندن متن و تفسیر ایجاد کرده است. .. این کتاب خواهد بود. به همان اندازه برای محققان متخصص جالب است.”— کورتنی رابی، مجله دیپلماسی لاهه
“برای قدردانی از بورس تحصیلی رولر، لازم نیست یک کلاسیک نویس آموزش دیده باشد. در واقع، موضوعاتی که او به آن می پردازد به طور فزاینده ای همان موضوعاتی هستند که در بین افراد تحصیل کرده و متخصصان طنین انداز می شوند. کتاب جدید رولر از این روند پیروی می کند و مطمئناً طرفداران جدیدی را برای خود جلب خواهد کرد. موضوع.”— Sarah Pothecary, Strabo.ca
رولر در تفسیر خود علاوه بر تخصیص دقیق و موجه قطعات به سه کتاب جغرافیای اراتوستن، بسیار هوشیار است که تا چه حد استرابون هدف اراتوستن را نادرست بیان می کند یا اشتباه می فهمد… تفسیر قابل دسترسی و به خوبی است. تصور شد.” — هیو لیندزی، میراث اروپایی

مرور
“این نسخه یک شکاف واقعی را پر می کند، که مدت ها توسط کلاسیک نویسان، به غیر از مورخان جغرافیا، نقشه برداری، و علوم باستانی شناخته شده است. با توجه دقیق به جزئیات و کامل بودن آن، ارزش بی چون و چرای برای کلاسیک نویسان از طیف های مختلف خواهد داشت. Duane. دبلیو رولر خدمات بزرگی به این رشته انجام داده است.” – گرانت پارکر، دانشگاه استنفورد.
“این نسخه مقدمه بسیار مفیدی برای اراتوستن و کار او است. این کتاب به خوبی درک شده است، به خوبی تحقیق شده است، و به خوبی اجرا شده است و برای طیف وسیعی از محققان مفید خواهد بود.” – جیمز روم، کالج بارد.
از داخل فلپ
“این نسخه یک شکاف واقعی را پر می کند، که مدت ها توسط کلاسیک نویسان، به غیر از مورخان جغرافیا، نقشه برداری، و علوم باستانی شناخته شده است. با توجه دقیق به جزئیات و کامل بودن آن، ارزش بی چون و چرای برای کلاسیک نویسان از طیف های مختلف خواهد داشت. Duane. دبلیو رولر خدمات بزرگی به این رشته انجام داده است.” – گرانت پارکر، دانشگاه استنفورد
“این نسخه مقدمه بسیار مفیدی برای اراتوستن و کار او است. کتاب به خوبی درک شده است، به خوبی تحقیق شده است، و به خوبی اجرا شده است، و برای طیف گسترده ای از محققان مفید خواهد بود.” – جیمز روم، کالج بارد.
از پشت جلد
“این نسخه یک شکاف واقعی را پر می کند، که مدت ها توسط کلاسیک نویسان، به غیر از مورخان جغرافیا، نقشه برداری، و علوم باستانی شناخته شده است. با توجه دقیق به جزئیات و کامل بودن آن، ارزش بی چون و چرای برای کلاسیک نویسان از طیف های مختلف خواهد داشت. Duane. دبلیو رولر خدمات بزرگی به این رشته انجام داده است.” – گرانت پارکر، دانشگاه استنفورد
“این نسخه مقدمه بسیار مفیدی برای اراتوستن و کار او است. کتاب به خوبی درک شده است، به خوبی تحقیق شده است، و به خوبی اجرا شده است، و برای طیف گسترده ای از محققان مفید خواهد بود.” – جیمز روم، کالج بارد.
درباره نویسنده
Duane W. Roller استاد بازنشسته زبان یونانی و لاتین در دانشگاه ایالتی اوهایو است. او در میان سایر کتاب‌ها، نویسنده کتاب از طریق ستون‌های هراکلس: اکتشاف یونانی-رومی اقیانوس اطلس است.

پیاده رو سازی

از زمانی که حرکت در شهر با وسیله نقلیه موتوری مرسوم شده است، اولاً به وسعت شهرها به شکل غیرقابل مقایسه‌ای با قبل از آن، اضافه شده و ثانیاً سیمای زمین در شهر تحت نفوذ اولویتی که سواره راه‌ها به دست آورده‌اند به شدت تغییر کرده است. افزایش مساحت شهرها و افزایش تراکم استفاده از زمین، در خط آسمان و تغییر سیمای زمین مؤثر واقع شده است. سواره‌روها به‌مثابه خطوط برشی، سطوح شهرها را به قطعاتی تقسیم کرده است. ایجاد ارتباط بین این قطعات برای کسانی که پای پیاده آن را طی می‌کنند، با ناامنی همراه است. به علاوه راه رفتن در طول مسیرهای سواره با توجه به اولویت سیستم‌های موتوری، خالی از خطر نیست.

فهرست مطالب کتاب پیاده رو سازی و پیاده راه سازی :

پیاده‌رو

  • اهمیت پیاده‌رو در کیفیت محیط شهری
  • انواع پیاده‌رو شهری از نظر کارکردی و کالبدی
  • شاخص‌های پیاده‌روها
  • مشخصات و ویژگی‌های پیاده‌راه‌ها
  • محاسبه عرض پیاده‌رو
  • مشخصات پیاده‌روی در مناطق مسکونی، تجاری – خدماتی، گردشگری، بزرگراه‌ها و تقاطع‌های همسطح و غیرهمسطح
  • ضوابط و مشخصات مسیر دوچرخه در رابطه با پیاده‌رو
  • ضوابط فنی و ساختمانی پیاده‌روسازی
  • ویژگی‌های مشخصه پیاده‌رو
  • مشخصه‌های فیزیکی پیاده‌ها
  • لبه‌های پیاده‌رو
  • عناصر الحاقی به پیاده‌رو
  • انواع کانیوی و پل‌های ارتباطی
  • محل‌های عبور عابرپیاده از عرض سواره‌روها

مبلمان شهری

  • پله‌ها و شیب‌راهه‌ها
  • توقفگاه‌ها
  • مدیریت تعمیر و نگهداری پیاده‌روها
  • حرکت معلولین در پیاده‌روها
  • مسیرهای پیاده‌روی از دید مهندسی ترافیک
  • حوزه عابرپیاده و حوزه پیاده بدون ترافیک موتوری
  • حوزه پیاده با پیاده‌راه‌های ساخته شده عریض
  • ترافیک وسایل نقلیه موتوری
  • سیستم حمل و نقل عمومی
  • طراحی هندسی تأسیسات ترافیک عابرپیاده
  • اصول طراحی و محاسبات تأسیسات عابرپیاده
  • کیفیت روند ترافیک عابر در پیاده‌راه
  • نسخه کیفیت سطوح انتظار
  • محاسبات مهندسی برای ترافیک عابرپیاده
  • جدول عابرپیاده از مقطع یک خیابان دوطرفه
  • نقش خیابان به‌عنوان یک سد در مقابل عابرپیاده

   حمل و نقل شهری

موضوع حمل‌ونقل شهری شامل برنامه‌ریزی نظام ارتباطات، حمل و نقل شهری، طراحی شبکه و علائم نشانه‌های راهنمایی می‌گردد. تأسیسات ترافیکی نخستین مقوله‌ای است که در بخش اول گزارش مورد اشاره قرار گرفته و برخی از این تأسیسات و تأثیر آنها در حمل و نقل شهری به اجمال آورده شد است. برنامه‌ریزی ترافیک شهری شامل بررسی ترافیک، پیش‌بینی و آینده‌نگری و ارائه راه‌حل در ادامه مبحث پیشین، بررسی شده و اصول و مبانی مراحل سه گانه آن مورد توجه قرار گرفته است. انواع راه‌های شهری شامل شریانی درجه یک و دو، خیابان‌های اصلی فرعی و دسترسی، بحث دیگری است که در بخش نخست ارائه و ویژگی‌های هریک از راه‌های مورد اشاره به همراه نمودارهایی در آن تبیین شده است.

سرفصل‌های کتاب حمل‌ونقل شهری :

برنامه‌ریزی نظام ارتباطات و حمل‌ونقل شهری

  • تأسیسات ترافیکی
  • برنامه‌ریزی ترافیک شهری
  • بررسی ترافیک
  • پیش‌بینی و آینده‌نگری
  • ارائه راه‌حل

انواع راه‌های شهری

ظرفیت راه‌های شهری

  • عوامل کاهش ظرفیت
  • ظرفیت عملی
  • پارکینگ
  • سطح توقف خودرو
  • مشکلات احداث
  • محل پارکینگ
  • انواع پارکینگ
  • پارکینگ خیابانی
  • پارکینگ همسطح
  • پارکینگ چندطبقه
  • پارکینگ مکانیکی
  • پارکینگ‌های زیرزمینی
  • قرارگیری جاپارک‌ها
  • راه‌های پیاده
  • پیاده‌روها
  • پیاده‌راه‌ها
  • جداسازی عابران پیاده
  • عرض پیاده‌رو
  • خصوصیات فیزیکی پیاده‌رو
  • عبور عابر پیاده از عرض خیابان
  • گذرگاه پیاده
  • زیرگذر و روگذر

دوچرخه‌سواری

  • مسیر دوچرخه
  • عرض راه‌های دوچرخه‌رو
  • ضوابط شبکه دوچرخه‌سواری

حمل‌ونقل شهری

  • وسائط حمل‌ونقل عمومی
  • اتوبوس
  • راه‌آهن شهری

طراحی شبکه دسترسی

  • اصول و سیاست‌های دسترسی
  • دسترسی برای پیاده‌ها
  • دسترسی برای دوچرخه‌ها
  • دسترسی برای وسائط نقلیه اضطراری
  • دسترسی برای وسائط نقلیه خدمات شهری
  • دسترسی برای وسائط نقلیه حمل کالا
  • دسترسی به ایستگاه‌های وسائط نقلیه عمومی
  • دسترسی برای اتومبیل شخصی
  • تنظیم دسترسی‌ها
  • طبقه‌بندی راه‌ها
  • طراحی یکپارچه شهر و شبکه
  • جاده‌های کناری
  • اصلاحات جزئی شبکه و مدیریت ترافیک
  • نیمرخ‌های عرضی خیابان‌ها
  • تقاطع‌ها
  • انواع تقاطع‌ها از نظر شکل
  • تعداد و انواع نقاط درگیری در سه‌راه و چهارراه
  • میدان
  • سطح درگیری‌های اصلی و فرعی در انواع تقاطع‌ها
  • میدان در راه‌های شریانی
  • میدان در خیابان‌های محلی
  • طراحی دوربرگردان (جای دور زدن پیوسته)
  • عبور پیاده از عرض سواره‌رو
  • کاهش عرض محل عبور پیاده‌ها
  • عبور از عرض خیابان‌های محلی
  • طراحی هندسی پیاده‌رو
  • پلان و نیمرخ طولی
  • نیمرخ عرضی
  • طراحی عناصر ارتباطی پیاده‌رو

علائم و نشانه‌های راه‌یابی

  • مقدمه
  • اصولی برای علائم یا نشانه‌های راهیابی
  • انواع علائم یا نشانه‌های راهیابی
  • طراحی علائم یا نشانه‌ها در سامانه‌های راهیابی
  • ساخت علائم و نشانه‌ها
  • نصب نشانه‌ها و علائم
  • مکانیابی و پرهیز از تعارض‌های زیرزمینی
  • برنامه‌ریزی نشانه‌ها و علائم
  • خیابان اصلی
  • محورهای تجاری
  • بالای شهر/ مرکز شهر
  • مکانیابی نشانه‌ها و علائم
  • نگهداری و مدیریت
  • نگهداری و جایگزینی
  • تغییرات در سامانه
پدیدآور: س‍ع‍ی‍دن‍ی‍ا، اح‍م‍د
تاریخ اثر، ۱۳۹۰-
موضوع: خدمات شهری، حمل و نقل شهری
ویراست قبلی این کتاب تحت عنوان “ح‍م‍ل‌ و ن‍ق‍ل‌ ش‍ه‍ری‌” توسط س‍ازم‍ان‌ ش‍ه‍رداری‌ه‍ای‌ ک‍ش‍ور، در سال۱۳۸۲ منتشر شده بود
ناشر: تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور
شابک: 9789648466690
شماره دیویی: ۳۶۳/۶۰۹۵۵
شماره کنگره: HD۴۶۹۲/۵۶ /آ۵ ‏‫س۷۴ ۳.ج ۱۳۹۰
شماره کتابشناسی ملی : ۲‎۳‎۱‎۱‎۳‎۳‎۹