بایگانی برچسب: s

تدوین شاخص های کیفیت زندگی

تدوین شاخص های کیفیت زندگی

ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻠﯽ ﻃﺮح

اﻣﺮوزه کیفیت زندگی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻠﯿﺪي ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ اﺳـﺖ . ﺑـﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰان در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺳﻄﻮح کیفیت زندگی در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ راﻫﮑﺎرﻫـﺎي ﺑﻬﯿﻨـﻪ اي را ﺑـﺮاي ﺑﻬﺒﻮد کیفیت زندگی ﻧﻮاﺣﯽ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪه از ﻧﻈﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺎﺑﻨـﺪ .

ﻣﻔﻬـﻮم »کیفیت زندگی« دﺧﺎﻟﺖ دادن ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﮐﯿﻔﯽ در اﻫﺪاف ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤـﺮان ﺷـﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘـﻪ اي اﺳﺖ . ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم در واﻗﻊ واﮐﻨﺸﯽ اﺳﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾـﮏ ﺑﻌـﺪي اﻗﺘﺼـﺎدي در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﮐﺎﻟﺒﺪي در ﻣﻘﯿﺎس ﺷﻬﺮي، و ﺗﻼﺷﯽ اﺳﺖ در ﺟﻬﺖ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮ و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي در ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻔﻬﻮم کیفیت زندگی، ﻣﺮﮐﺰﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﯾـﺰي ﺷـﻬﺮي و روﺳـﺘﺎﯾﯽ ﭘـﺮوژه »ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي ﺳﻨﺠﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎ و روﺳﺘﺎﻫﺎي ﮐﺸﻮر« را ﺑﺎ ﻫﻤﮑـﺎري ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﻼﺻﻪ اي از ﻧﺘﺎﯾﺞ و دﺳﺘﺎوردﻫﺎي اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻪ در ﺷﺶ ﻓﺼﻞ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد .

در ﻓﺼﻞ اول ﻣﺤﻘﻖ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن اﺑﻌﺎد ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ کیفیت زندگی ﭘﺮداﺧﺘـﻪ اﺳـﺖ . در ﻓﺼـﻞ دوم ﺗﺤﻘﯿـﻖ، روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﻧﻈﺮي کیفیت زندگی در ﺳﻪ ﺷﺎﺧﻪ اﺻﻠﯽ روﯾﮑﺮد ﻋﺎﻣﻠﯿﺖ ﮔﺮا و روﯾﮑﺮد ﺳـﺎﺧﺘﺎرﮔﺮا و روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از روﯾﮑﺮدﻫﺎي اﺻﻠﯽ ذﮐﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ .

ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﻪ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺳﺎزه کیفیت زندگی در اﯾﺮان اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻣﺤﻮر، اﺑﻌﺎد و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي کیفیت زندگی در ﻓﺼـﻞ ﭼﻬـﺎرم ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ، ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و اﺑﺰار ﺳﻨﺠﺶ در ﻓﺼـﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ . در ﭘﺎﯾﺎن در ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ﻧﺘﯿﺠﻪ آزﻣﻮن ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ اﺑﺰار ﺳـﻨﺠﺶ ﭘـﺲ از ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻃﺮح ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺿﺮورت ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص در ﺣﻮزه ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاريﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ اواﺧﺮ دﻫﻪ 1960 ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدد . ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم و ﺳﻨﺠﺶ آن در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات رﻓﺎه ﻣﻠﯽ، ﻓﺮاﺳﻮي ﺳﻨﺠﻪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮد .

ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻮﻻت اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎن ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻼﻣﺘﯽ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮاي اﻓﺮاد، رﯾﺸﻪﮐﻨﯽ ﻓﻘﺮ و ﺗﺒﻌﯿﺾ، ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان، ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﺎدﻻﻧﻪﺗﺮ درآﻣﺪﻫﺎ، ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺷﻬﺮي، ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد .

هنگامی ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔ ﯾﮏ ﻓﺮد در ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد، اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي، ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽﺧﻮرد .

ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ اﯾﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮﺧﻮردار از اﺳﺘﻌﺪاد ﻧﻈﺮي ( ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ) و ﻋﻤﻠﯽ ( اﺑﺰاري ) ﺑﺎﻻﯾﯽ در اﻣﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺤﺘﻮا و ﺻﻮرت ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اي در ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ واﮐﺎوي ﻧﻈﺮي و ﻋﻤﻠﯽ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ ،ﺑﻪ رﻏﻢ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ دارﻧﺪ، ﻣﻔﯿﺪ ﻓﺎﯾﺪه واﻗﻊ ﺷﻮد .

در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺑﺰار ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ و واﮐﺎوي ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ و ارزﺷﯿﺎﺑﯽ را ﺑﺮاي ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺰاري و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد زﯾﺮا ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﺑﻌﺎد و ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎيﻫﺎي ﻋﯿﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ، ﺳﺎزه ﯾﺎ ﯾﮏ روﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات , ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات آﯾﻨﺪه در راﺳﺘﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﮐﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً در ﺣﮑﻢ ﺗﻠﺨﯿﺺﻫﺎي آﻣﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﭘﯽ ﺑﯿﺎن ﮐﻤﯽ واﻗﻌﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﻻزم ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﯿﺎن روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ .

ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ دﯾﮕﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ در ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﺎه و اﺑﺰاري ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻖﺗﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮ روﻧﺪﻫﺎ و دﮔﺮﮔﻮنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻃﯽ دورهﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ . ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ذﯾﻞ ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ وﺳﯿﻠﻪاي ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺑﻌﺎد ﮐﯿﻔﯽ وﮐﻤﯽ زﻧﺪﮔﯽ و رﻓﺎه ﻧﺴﺒﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ و ارزﺷﯿﺎﺑﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ . ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻒ وﺿﻊ ﺣﺎل و ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺑﺎ زﻣﺎنﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ .

ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاري در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ آﮔﺎﻫﯽ از وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ و روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات آن در ﻃﻮل زﻣﺎن اﺳﺖ، ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﮐﻨﻮن در ﭼﻪ وﺿﻌﯿﺘﯽ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻪ وﺿﻌﯿﺘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ آن در آﯾﻨﺪه ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮد و آن را در راﺳﺘﺎي اﻫﺪاف ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮد .

اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺳﺎزه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎ و ﻣﺪلﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻨﺠﺶ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ اﺳﺖ . ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ، ﺳﺎزه ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﮕﯽ وﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻧﻈﺮي و ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد ﮐﻪ ﺗﻼش ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ واﮐﺎوي درﺳﺖ و دﻗﯿﻖ ﻓ ﻀ ﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ و ﻧﻈﺮي آﻧﻬﺎ وﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻧﮕﺎه و زﺑﺎن اﻧﺘﺰاﻋﯽ و ﺗﺠﺮﯾﺪي اﻣﮑﺎن ﺑﯿﺎن ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻮردﻧﻈﺮ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ .

تجارب شهرهای پیشتاز دوچرخه سواری

دوچرخه سواری

ﻣﻘﺪﻣﻪ

دوچرخه سواری امری ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﺳﺖ .

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻋﺒﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﻭﺭ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺷﻬﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺳﺖ ؛ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭ ﺍﻛﺜﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ، ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ: ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ،ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ، ﺍﻧﺴﺪﺍﺩ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ …. ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ، ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ دوچرخه ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﺸﻮﻳﻘﻲ ﺑﺮﺍﻱ دوچرخه ﺳﻮﺍﺭﺍﻥ ﻭ… ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻧﻘﺶﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﻬﻢ دوچرخه ﺩﺭ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻬﺮ ﻫﺎ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺘﺎﺯ ﻭﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭ دوچرخه ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ۳۰ ﺗﺎ ۴۰ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ.

ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﻓﻖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ دوچرخه ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻙ ﺷﻬﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ.

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ دوچرخه ﺳﻮﺍﺭی ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻙ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ .

” ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻃﺮﺡ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻳﻚ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺩﻳﺮ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪﺕ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭﻱ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮﺵ دوچرخه سواری ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﺍﺻﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ( ITDP ) ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .”

” دوچرخه سواری ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻱ ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻫﺎﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .

دوچرخه سواری ﻫﻴﭻ ﺁﺳﻴﺐ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ، ﺳﻼﻣﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺩﺍﺩﻩ ، ﻓﻀﺎﻱ ﻛﻤﻲ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺍﺳﺖ .

ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ

ﺩﺭ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻳﺎ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻓﺮﺍﻏﺖ

-۱ ﺩﺭﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺷﻬﺮﻱ، ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺍﺯ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺷﻠﻮﻍ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻋﻤﻼ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ.

-۲ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺒﻮﺭ ۰,۲۵) ﺗﺎ ( ۰,۳ ﻭ ﺟﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﺭﻛﻴﻨﮓ ﺣﺪﻭﺩ ( ۰,۱ ( ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ.

(۳ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﻤﻠﻚ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺁﻥ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺍﺳﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺭﺍﻩ ﻭ ﭘﺎﺭﮔﻴﻨﮓ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻢ ﺍﺳﺖ.

(۴ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ(ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ) ﺭﺍ ﻣﺼﺮﻑ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .

(۵ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻋﺎﺑﺮﺍﻥ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻭﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﺻﻮﺗﻲ ﺩﺍﺭﺩ.

(۶ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮﺩﺩ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻫﺎﻱ ۴ ﺍﻟﻲ ۵/۶ ﻛﻴﻠﻮ ﻣﺘﺮﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ.
(۷ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺛﺎﺑﺖ ﻭﺟﺎﺭﻱ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ

ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ

ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﭘﺎﻙ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ، ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴﺎ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺟﻬﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺭﺱ ﻫﺎﻱ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ، دوچرخه سواری ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ، ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻱ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻪ ، ﺍﻓﺰﺍﻳﺸﻲ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ دوچرخه سواری ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻱ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺩﻭﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮﺍﺭﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

   مقررات جذب نیروی انسانی در شهرداری ها

شهرداری

پیشگفتار مقررات جذب نیروی انسانی در شهرداری ها

نیرو ‌ی انسـانی نقـش کلیـدی در رشـد و توسـعه سـازمانها در محیـط متغیـر و چالشـی امروز بر عهده دارد. جذب نیروهای مسـتعد و توانمند و حفظ آنها در سـازمان هر روز مشـکلتر میشـود. ایـن چالـش منجر بـه ایجاد فرایندهایی برای شناسـایی، تشـخیص و انتخاب درسـت افراد در سـازما ‌نها شـده اسـت.

نیرو ‌ی انسـانی متخصـص و دانش مـدار جـزء داراییهـای یـک سـازمان و بـه عنـوان مهمتریـن مزیـت رقابتـی و کمیابترین منبـع در اقتصـاد دانش محور امروز اسـت.ارائه محصـولات و خدمـات متفـاوت و بـا کیفیت،کاهـش هزینـه هـا، خلاقیـت و نـوآوری و افزایـش رقابـت پذیـری از مزایـای وجـود منابـع انسـانی کیفـی و دانـش مـدار اسـت.

یكـی از مباحـث مهـم و كلیـدی در حـوزه مدیریـت منابـع انسـانی، موضـوع ورود بـه خدمـت و اسـتخدام میباشـد. بـا توجـه به نقـش كلیدی زیـر سیسـتم ورود به خدمت و اسـتخدام در مدیریت منابع انسـانی در سـازمانها و انتخاب شایسـته ترینها از طریق سـنجش دانـش، توانایـی، مهـارت و ویژگ ‌یهـای شـخصیتی داوطلبین ورود بـه خدمت، اصلاح فرایندها و شـیوه اسـتخدام در شـهردار ‌یها در اولویت كاری سـازمان شـهرداریهـا و دهیار ‌یهـای كشـور قرار گرفته اسـت.

همچنیـن از آنجای ‌یكـه سـاختار سـازمانی بـه عنـوان نوعـی ابـزار مدیریتی بـرای اجرای استراتژیها و تحقـق اهـداف تنظیـم میشـود، لـذا لـزوم تغییـر در سـاختار سـازمانی شـهردار ‌یها متناسـب بـا نقـش و ماموریتهای مدیریت شـهری موضوعـی قابل توجه اسـت. ایـن سـازمان بـا ملحـوظ نظـر قـرار دادن ماموریتهـا و استراتژیهای كلان و عملیاتـی شـهرداریها بـا آسیب شناسـی وضـع موجـود و آسیب شناسـی فرایندهـای شـهرداری و نیـز سـایر اطلاعـات لازم بـا رویكـرد افزایـش اثربخشـی، سرعـت و كیفیـت خدمـات، اقـدام بـه تهیـه «ضوابـط تشـكیلاتی شـهردار ‌یها» نمـوده اسـت.

ایـن ضابطه شـامل دامنـه شـمول، سیاستها و اصـول حاكـم، تعاریـف و اصطلاحـات سـاختاری، ضوابـط ایجـاد واحدهـای سـازمانی، ضوابـط كمـی سـاختار سـازمانی و فراینـد طراحـی و تصویـب سـاختار سـازمانی شـهردار ‌یها میباشـد كـه در تاریـخ 1394/2/2 بـه تاییـد سـازمان مدیریـت و برنامه ریـزی كشـور رسـیده اسـت.

دستورالعمل استخدام پیمانی درشهرداریها

به منظور جذب و بکارگیری نیرو ‌یانسانی در شهرداریها و سازمانهای وابسته با رعایت اصل عدالت استخدامی و انتخاب شایسته ترینها در فضای رقابتی و انتخاب نیرو ‌ی انسانی مناسب از طریق سنجش دانش، توانایی، مهارت و ویژگیهای شخصیتی داوطلبین، دستورالعمل استخدام پیمانی برای تمامی مشاغل شهرداری به استثناء مشاغل عملیاتی آتش نشانی ها موضوع دستورالعمل شماره 145954 تاریخ 1393/11/25 به شرح زیر ابلاغ میگردد.

فصل اول- تعاریف

ماده -1 در این دستورالعمل از تعاریف و اختصارات زیر استفاده می شود.

 سازمان: سازمان شهردار ‏یها و دهیار ‏یهای کشور

 شهرداری: شهرداری متقاضی استخدام

 شـهرداری کلانشـهر: شـهردار ‌یهای بالای یک میلیون نفر جمعیت بر اسـاس نتایج حاصل از آخرین سرشماری رسمی کشور

 شـورای اداری: شـورای اداری و اسـتخدامی شـهردار ‏یهای اسـتان یـا شـورای اداری و اسـتخدامی شـهرداری‏ حسـب مـورد

 آزمون تخصصی: سـنجش دانش و مهارت تخصصی برای تصدی شـغل مورد تقاضا داوطلبان اسـت کـه به صـورت کتبی انجام میشـود.

 مصاحبـه: سـنجش حضـوری ویژگیهـای شـخصیتی، فـردی، نگـرش، علائـق و اسـتعداد یادگیـری داوطلبـان جهـت احـراز صلاحیتهـای لازم بـرای تصـدی شـغل مـورد تقاضـا مـی باشـد.

 حد نصاب آزمون تخصصی: کسب حداقل 60 درصد میانگین امتیاز سه نفر بالاترین امتیاز آزمون در هر شغل، قبل از اعمال ضرایب مربوط به امتیاز اولویتهای در نظر گرفته شده در آزمون تخصصی می باشد. در صورتیکه تعداد داوطلبان دارای حد نصاب از آزمون تخصصی از سه برابر ظرفیت پذیرش در هر شغل کمتر باشد، حد نصاب 60 درصد به 50 درصد کاهش م ‌ییابد.

 داوطلـب: فـردی اسـت کـه دارای شرایـط منـدرج در ایـن دسـتورالعمل بـوده و متقاضی اسـتخدام است.

 داوطلب بومی: به داوطلبی گفته میشود که حداقل دارای یکی از ویژگیهای زیر باشد.

الـف- شـهرمحل صـدور شناسـنامه داوطلب یـا همسر وی با شـهر مورد تقاضا برای اسـتخدام یکسـان باشد.

ب- داوطلب حداقل چهار) 4 ( سـال از سـنوات تحصیلی )ابتدایی، راهنمایی، دبیرسـتان و یا دانشـگاه(را بـه صـورت متوالـی یـا متناوب در شـهر محل مورد تقاضا برای اسـتخدام طی کرده باشـد.

ج- همسر و فرزنـدان کارمنـدان رسـمی و پیمانـی دولـت و یـا نیروهـای مسـلح )اعـم از شـاغل و یـا بازنشسـته( که شـهر محل خدمت فعلی یا بازنشسـتگی آنان با شـهر محل مورد تقاضا برای اسـتخدام یکسـان باشد.

تسهیلات شهری

همانطوری که میدانیم گذران اوقات فراغت یکی از نیازها و خواسته های ساکنان شهری است و عبارت است از مجموعه فعالیت‌هایی که شخص به میل خود، برای استراحت، تفریح و یا گسترش اطلاعات و آموزش شخصی یا مشارکت آزاد اجتماعی در زمانی فارغ از تعهدات شخصی، خانوادگی و اجتماعی به عهده می گیرد. بخشی از فراغت افراد در خانه و بخشی دیگر در فضاهای بیرون شهری سپری می شود. فضاهای گذارن اوقات فراغت در شهر به مدیریت خاص خود نیاز دارد.

فهرست مطالب کتاب تسهیلات شهری :

گونه شناسی فضاهای تفریحی – فرهنگی

نقش و وظیفه شهرداری در برنامه ریزی و مدیریت فضاهای فرهنگی – تفریحی؛ مبانی حقوقی و قانونی وظایف در خصوص شهرداریها

  • نقش و وظیفه شهرداری در برنامه ریزی و مدیریت کتابخانه ها، فرهنگسراها، خانه های فرهنگ، سرای محله ها و …
  • نقش و وظیفه شهرداری در برنامه ریزی و مدیریت ورزشگاه ها،زمین های ورزش و بازیگاه های کودکان و نوجوانان
  • وظیفه شهرداری در احداث و مدیریت زمین‌های بازی
  • نقش و وظیفه شهرداری در ساماندهی تفرجگاه های پیرامون شهر

ویژگی‌ها و نمونه‌های پارک های موضوعی

  • اهمیت پارک های موضوعی
  • نمونه های پارک موضوعی
  • انواع پارک موضوعی

کتابخانه های شهری

  • مشخصات انواع کتابخانه های شهری برحسب مقیاس
  • درجه بندی کتابخانه های عمومی
  • معیارهای مکانیابی و توزیع کتابخانه ها در شهر
  • معیارهای برنامه ریزی کتابخانه های شهری
  • اصول مدیریت کتابخانه های شهری
  • اصل اول: کتابها برای استفاده هستند
  • اصل دوم: هر خواننده‌ای کتابی میخواهد
  • اصل سوم: هر کتابی خواننده دارد
  • اصل چهارم: صرفه جویی در وقت خواننده

توصیه‌ها و اصول مدیریت، طراحی و برنامه ریزی در زمینه فرهنگسراها

  • نقش فرهنگسرا در پایداری فرهنگی
  • خانه های فرهنگ

زمین های ورزشی

  • مشخصات انواع زمین‌های ورزشی
  • معیارهای مکانیابی زمین های ورزشی در شهر
  • معیارهای برنامه ریزی زمینهای ورزشی
  • اصول مدیریت زمین‌های ورزشی
  • نحوه تعامل با بخش خصوصی و سایر سازمانها

فضاهای بازی

  • مشخصات انواع فضاهای بازی
  • گونه شناسی فضاهای بازی
  • طبقه بندی زمین های بازی
  • معیارهای مکانیابی و توزیع فضاهای بازی
  • معیارهای مؤثر در مکان گزینی فضاهای بازی محله ای
  • معیارهای برنامه ریزی فضاهای بازی
  • اصول طراحی و مدیریت فضاهای بازی

خانه اسباب بازی

  • تعریف خانه اسباب بازی
  • اهداف و ضرورت تشکیل خانه های اسباب بازی
  • کارکردها و خروجی های مورد انتظار از خانه های اسباب بازی
  • تفاوت خانه اسباب بازی با مهدکودک
  • سایر کاربری های فرهنگی مرتبط با کودک

موزه بازی و اسباب بازی

  • موزه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حجاب
  • موزه کاخ سعدآباد
  • موزه کاخ گلستان

خانه مادر و کودک

خانه های سلامت محله

تفرجگاه های طبیعی پیرامون شهرها

  • خصوصیات فضاهای طبیعی (تفرجگاهی) پیرامون شهرها
  • طبقه بندی تفرجگاه های طبیعی
  • اصول کاربری و استفاده از تفرجگاه های طبیعی پیرامون شهرها
  • فضاهای موازنه اکولوژیکی
  • اصول مدیریت بهره برداری از تفرجگاه های طبیعی

دستورالعمل شورای پژوهشی مدیریت شهری و روستایی در استانداریها

فضای سبز شهری

از آنجا که امروزه با افزایش توجه به نقش و اهمیت فضای سبز شهری، جایگاه آن از یک کاربری زمین شهری به زیرساخت سبز شهری ارتقا یافته، تلاش شده است این رویکرد مورد اهتمام قرار گیرد. چرا که فضای سبز شهری به عنوان بخش جاندار سازمان فضایی – کالبدی شهر عاوه بر ایفای نقش‌های مختلف اجتماعی، زیباشناسی شهری، و … از حیث اکولوژی شهری، اکولوژی سیمای سرزمین، عقلانیت اکولوژیکی فضا و خدمات اکوسیستمی از نقش‌های بی‌بدیلی برخوردار است. این در حالی است که متأسفانه امروزه این مهم در هیاهوی رشدهای افسارگسیخته و شتابان شهری و در رقابت با کاربری‌های با بازده اقتصادی نظیر کاربری‌های مسکونی، تجاری، و …؛ بشدت در تنگنا قرار گرفته می‌شود.

فهرست مطالب کتاب فضای سبز شهری :

وظایف و جایگاه قانونی شهرداری در توسعه، بهسازی و نگهداری فضاهاي سبز

مشخصات فضاهای سبز شهری

  • پارک شهری
  • فضاي سبز شهري
  • انواع فضاهای سبز
  • فضاهای سبز
  • فضاهاي سبز طبیعی در شهر
  • سطوح سبز
  • نقشو اهمیت فضای سبز در زندگی شهری
  • ضرورت فضای سبز
  • آثار فضای سبز در بیوکلیمای شهری
  • اهمیت و نقش فضای سبز از بعد شهرسازی
  • نحوه تأثیرگذاری فضای سبز بر اقلیم شهری

عملکردهای فضای سبز

  • عملکردهای فضای سبز در ساخت کالبدی شهر
  • عملکردهای زیست‌محیطی

نقش‌های عمده فضای سبز

  • افزایش رطوبت نسبی
  • مقابله با جزایر گرما
  • کاهش میزان سرب
  • عملکردهای اجتماعی روانی فضای سبز

گونه شناسی‌کاربری فضای سبز شهری

  • فضاهای سبز خصوصی
  • فضاهای سبز نیمه‌خصوصی

الگوهای فضای سبز حاشیه شهری (برون‌شهری)

  • کمربندهای سبز احاطه‌کننده
  • کمان‌های سبز
  • محورهای سبز
  • پارک‌های ملی
  • پارک‌های جنگلی
  • پارک‌های گیاه‌شناسی

الگوهای فضاهای سبز درون‌شهری

  • پارک‌های کوچک شهری در مقیاس واحد همسایگی و پارک‌های جیبی (Poket parks)
  • پارک شهری در مقیاس محله‌ها
  • پارک شهری در مقیاس ناحیه
  • پار ك منطقه‌ای
  • پارك فراشهري (یا پارك‌های بسیار بزرگ)
  • فضاهای سبز خیابانی
  • سایر الگوهای توسعه فضای سبز درون‌شهری

گونه‌شناسی گیاهی فضاهای سبز شهری

  • نکاتی در مورد انتخاب گونه
  • دسته‌بندی گیاهان
  • انتخاب گونه گیاهی منطبق با آب‌وهوا و خاک

معیارهای برنامه‌ریزی فضاهای سبز شهری

  • استانداردهای فضای سبز
  • معیارهای محیطی فضای سبز
  • معیارهای مکانی فضای سبز شهری

ضوابط و مقررات مربوط به کاربری فضاهای سبز شهری

  • ضوابط و مقررات عام
  • عناصر و عوامل فضای سبز عمومی
  • ضوابط طراحي فضاي سبز معابر و خیابان‌ها
  • جلوگیری از سقوط درختان فرسوده در معابر
  • ضوابط طراحي فضای سبز میادین
  • معیارهای منظرسازی فضاهاي سبز و باز شهری
  • اصول مدیریت حفظ و بهسازی فضاهای سبز عمومی

پیوست‌ها

  • پیوست 1: آئین‌نامه اجراي اصلاح قانون حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها مصوب 88/5/13
  • پیوست 2: ضوابط اجرایی مربوط به چگونگی اجرای ماده یک لایحه قانونی

   تحلیل راهبردی شناخت عناصر تاثیر گذار بر رشد جمعیت

جمعیت

ﭼﻜﻴﺪﻩ

ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﺩﺭ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻣـﻮﺭﺩ ﻧﻈـﺮ ﻗـﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﺎﻫﺶ جمعیت ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴـﺮ ﺑـﻪ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.

ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫـﺎﻱ ﻛـﺎﻫﺶ جمعیت ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺷـﺪﻩﺍﻧـﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺳـﺆﺍﻝ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﺎﻫﺶ جمعیت ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﻨﺒـﻪﻫـﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺳﻮﺍﻝ ﻣـﻮﺭﺩ ﻧﻈـﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭﺩﻫﻴﻢ.

ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑـﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﻭ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ ﻭ ﻣـﺮﮒ ﻭ ﻣﻴـﺮ ﺭﺍ ﻣـﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳـﻲ ﻗـﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳـﻢ. ﺳـﭙﺲ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ، ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ، ﺷﺎﺧﺺﻫـﺎﻱ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﻃﻼﻕ ﻭ ﻫﺮﻡ ﺳﻨﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬـﺎﻥ ﻣـﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳـﻲ ﻗـﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺍﺳـﺖ. ﺳـﭙﺲ ﺳـﻴﺮ ﺭﺷـﺪ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﺁﻣﺎﺭﻱ جمعیتی ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﻗﺒﻠﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻧﺮﺥ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﺭﺷﺪ جمعیت ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻧﻨﻤﺎﻳﻨـﺪ، ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺰﺭﮒ ﭘﻴﺮﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻛـﻪ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻓﻘﺮ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑـﻪ ﺩﻧﺒـﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺩﺍﺷﺖ. ﻟﺬﺍ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﻭ ﺑﺎﻝ ﻳﻚ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﻭ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻣﻠﺰﻭﻡ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﺪ.

ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻛﻠﻴﺪﻱ

ﺟﻤﻌﻴﺖ، ﺭﺷﺪ جمعیت ، ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ جمعیتی، ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ جمعیتی، ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ جمعیت ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺪﻭﺩ ۲/۱ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺳـﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ جمعیت ﺩﺭ ﺍﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ۰/۶ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﻧـﺮﺥ ﺭﺷـﺪ ﺟﻤﻌﻴﺘﺸـﺎﻥ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﺟﻠﻮﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺟﻤﻌﻴﺘﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺯﻧﮓ ﺧﻄﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺧـﻮﺩ ﺑـﻪ ﺻـﺪﺍ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣﺪﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﭘﻴﺮ ﺷﺪﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ، ﻧﺮﺥ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﻛﺎﻫﺸﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﻣﺸﻮﻕﻫﺎﻱ ﺯﻳـﺎﺩﻱ ﺑـﺮﺍﻱ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﻭ ﺗﻮﻟـﺪ ﻧـﻮﺯﺍﺩﺍﻥ ﺍﺗﺨـﺎﺫ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.

ﺳﻮﺍﻝ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﺎﻫﺶ جمعیت ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻗﺪﺭﺕﻫـﺎﻱ ﺍﺳـﺘﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑـﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺧﻄﺮ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑـﻲ ﻧﻴـﺰ ﻧﮕﺮﺍﻧـﻲ ﺩﻳﮕـﺮ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺖ. ﺭﺷﺪ ﻣﻨﻔﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ ﺯﻳﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ، ﻣـﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺩﺭ ﺑﺴـﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺍﺛﺮ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ.

ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫـﺎﻱ ﻛـﺎﻫﺶ جمعیت ﻭ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﻛﺸـﻮﺭ ﻣـﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑﺎﻳـﺪ ﻣـﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ. ﻟﺬﺍ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻳﺎ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ. ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻣﻬﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻛﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴـﺮ؟

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻛـﺎﻫﺶ ﻧـﺮﺥ ﺭﺷـﺪ جمعیت ، ﺑـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺎﻳﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﺖﻫـﺎﻱ ﺷـﺪﻳﺪ ﻛﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﭘﻴﺮﻱ جمعیت ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﺬﻳﺮﻱ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣـﺪ ﺑـﺮﺍﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﭘـﻴﺶ ﺭﻭ ﮔﺮﻓﺘـﻪﺍﻧـﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﻞ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺮﻱ جمعیت ﻭ ﺑﻮﺟـﻮﺩ ﺁﻣـﺪﻥ ﻋـﺎﺩﺍﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﻮﭼﻚ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺪ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧـﺮﺥ ﺭﺷـﺪ جمعیت ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ.

ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ

ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷـﺪ. ﺑﻄﻮﺭﻳﻜـﻪ ﺩﺭ ۵۰۰ ﺳـﺎﻝ ﭘـﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻴﻼﺩ ﻣﺴﻴﺢ ﻃﺒﻖ ﮔﺰﺍﺭﺷﺎﺕ ﻣﻮﺭﺧﺎﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﺪﻭﺩ ۴۰-۵۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔـﺮ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺷـﻬﺮﻫﺎﻱ ﭘﺮجمعیت ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺑﺘﺪﺭﻳﺞ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺟﻨﮓﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺑﺎ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻱ ﭘﻬﻨـﺎﻭﺭ ﻭ ﺍﺭﺍﺿﻲ ﻭﺳﻴﻊ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺸﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺧﻮﻧﺒﺎﺭ، ﺷﻴﻮﻉ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﻭﺍﮔﻴﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﺳـﻮﺍﻧﺢ ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻱ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺣﺪﻭﺩ ۸ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺯﻧﺪﮔـﻲ ﻣﻲﻛـﺮﺩﻧﺪ. ﻳﻌﻨـﻲ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗـﺮﻥ ۱۹ ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺣﺪﻭﺩ ۸-۱۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔـﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣـﺮﺯﻫﺎﻱ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻲﺯﻳﺴﺘﻨﺪ.

ﺭﺷﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ۰/۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۲۸۰ ﻫﺠﺮﻱ ﺷﻤﺴﻲ ﺣﺪﻭﺩ ۱۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ۱ ﻗﺮﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۷۵ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ۶ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ۶۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﮔﺬﺷﺖ.

ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺭﺷﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ جمعیت : ( Natural Growth Rate)

ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻱ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ ﻭ ﺯﺍﺩ ﻭ ﻭﻟﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﺽ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎﺕ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ:

ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻱ ﺍﻋﺪﺍﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩ جمعیت ﻭ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ ﻳـﺎ ﻛـﺎﻫﺶ ﺁﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ. ﺑﺮﻃﺒﻖ ﻳﻚ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪﻱ ﻛﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺭﺷﺪ جمعیت ﺭﺍ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ:

ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ: ۰/۱ ﺩﺭﺻﺪ جمعیت ﺛﺎﺑﺖ

ﺭﺷﺪ جمعیت ۰/۱-۰/۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺷﺪ ﺿﻌﻴﻒ

ﺭﺷﺪ جمعیت ۰/۵-۱ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺷﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ

ﺭﺷﺪ جمعیت ۱-۱/۵ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ

ﺭﺷﺪ جمعیت ۱/۵-۲ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺷﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺮﻳﻊ

ﺭﺷﺪ جمعیت < ۲ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺷﺪ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ

. ﺩﺭ ﺭﺑﻊ ﺍﻭﻝ ﻗﺮﻥ ﻓﻌﻠﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺻﻌﻮﺩﻱ ﺳﺮﻳﻊ ﺩﺭ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﻓﺎﻫﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻣﻜﺎﻧـﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻱ ﻭﺍﮔﻴﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﻛﺸﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻗﺮﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﻫﻤـﺎﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﻻ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺭﻗـﻢ ۲/۷ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻓﻮﺍﺻﻞ ﺩﻫﻪ ۱۳۵۵-۱۳۶۵ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺮﻳﻊ ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻱﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﻭﻗﺖ، ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻨﺪﺗﺮ ﺷـﺪ.

ﺍﻣـﺎ ﻣﺘﺎﺳـﻔﺎﻧﻪ ﺍﻳـﻦ ﻧـﺮﺥ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺸﻜﻞ ﺑـﺰﺭﮒ ﭘﻴﺮﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺟﻮﺍﻥ، ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺟﺪﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﺑﺰﺭﮒ، ﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺁﻥ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻓﺮﺻﺖﻫـﺎﻱ ﺟﺪﻳـﺪ ﺷـﻐﻠﻲ ﻧﻴـﺰ ﺟﻬـﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﻨﺪ.

ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﻧﺮﺥ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ

ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻭﺳﻌﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ، ﻗﺪﻣﺖ ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻳﺴﺘﻲ، ﺗﻮﺯﻳـﻊ ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﺩﺭ ﺳـﺮﺯﻣﻴﻨﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ. ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻣﺎﺭ ﺳﺎﻝ ۲۰۱۰ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺩﺭﺻﺪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﺭﻩﻫـﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺯﻧـﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮﺡ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ %۶۰ ﻣـﺮﺩﻡ ﺟﻬـﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺳـﻴﺎ % ۹ ، ﺩﺭﺁﻣﺮﻳﻜـﺎﻱ ﻻﺗـﻴﻦ ﻭ ﻛﺎﺭﺍﺋﻴـﺐ %۵ ، ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻱ ﺷﻤﺎﻟﻲ %۱۲ ، ﺍﺭﻭﭘﺎ %۱۳ ، ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ %۱ ﺩﺭ ﻗﺎﺭﻩ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻪ ﺳﻜﻨﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻨـﻮﺯ ﻫـﻢ ﺷـﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﻭ ﺑﻼﻳﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﻮﭺ ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮﺗﻬـﺎ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ ﺭﻓﺎﻫﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.

سنتز مطالعات توجیه فنی و اقتصادی بازیافت در قالب ۱۰ منطقه شهری کشور

بازیافت

چکیده سنتز مطالعات توجیه فنی و اقتصادی بازیافت در قالب ۱۰ منطقه شهری کشور

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۸۰ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻛﻞ ﺯﺑﺎﻟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﺪﻭﺩ ۲۲۰۰۰ ﺗﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺮﺍﻧﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺷﻬﺮﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﺪﻭﺩ ۶۵ ﺩﺭﺻﺪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ، ﻣﻮﺍﺩ ﻓﺴﺎﺩ ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎ ﺣﺪﻭﺩ ۷۳ ﺩﺭﺻﺪ، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺍﺯ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺎ ۸/۵ ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻛﺎﻏﺬ ﺑﺎ ۷/۳ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺳﻮﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ.ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮﺡ ﻫﺎﻱ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻓﻨﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﻫﮕﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﻨﺘﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ بازیافت ﻣﻮﺍﺩ ﺯﺍﻳﺪ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴ ﺮﺳﻴﺪ.

ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﻭﺭﻧﻤﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﺭﺍﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﻫﮕﺎﻧﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺁﻥ، ﻛﻠﻴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﻨﺘﺰ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ، ﻛﻤﻴﺖ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ بازیافت ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺯﺑﺎﻟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﻭ ﺍﺟﺰﺍء ﺁﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻓﻖ ۱۴۰۰ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪ.

ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺪﻝ SWOT ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ بازیافت ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﻛﻮﭼﻚ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻫﻢ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ، ﺟﺪﺍﻭﻝ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ، ﻭ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻫﺎ، ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ GIS ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﻛﻠﻴﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻭ ﺳﺮﻳﻊ ﺁﻣﺎﺭ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻠﻲ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.

آسیب شناسی مدیریت شهری در ایران با رویکرد ارتقاء کارایی و اثر بخشی

مدیریت شهری در ایران

ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ مدیریت شهری

ﻫﺪﻑ ﺳﻴﺴﺘﻢ مدیریت شهری ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪ ﺟﺰﺋﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ، ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﺳﺖ. ﻭ ﻧﻘﺸﻲ ﻛـﻪ ﺩﻭﻟـﺖ ﺑـﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ، ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ. ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ، ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺎﺷـﺪ، ﻫـﺪﻑ ﺳﻴﺴﺘﻢ مدیریت شهری ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻠﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻫﻤﺴﻮﺳـﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻛﻠﻴـﺎﺕ ﺁﻥ ﺗﺒﻌﻴـﺖ ﻣﻲﻛﻨـﺪ. ﺑـﻪﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﻣﻮﺭ ﺷـﻬﺮ، ﺑـﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠـﻲ ﺩﺭ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫﺎﻱ ﻛـﻼﻥ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺟﺎﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎﻗﺾ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺴـﺖ.

ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺍﺯ مدیریت شهری ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﺑﻴﺎﻥﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻧﻈﺎﻡﻣﻨﺪ ﺑـﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ مدیریت شهری ﺍﺳﺖ:

مدیریت شهری ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎﺩﺭﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻦ، ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﻠﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﻳﺎ مدیریت شهری ﻋﺒـﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ، ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻭ ﺍﺟـﺰﺍء ﺭﺳـﻤﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺭﺳـﻤﻲ ﻣـﻮﺛﺮ ﻭ ﺫﻳـﺮﺑﻂ ﺩﺭ ﺍﺑﻌـﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻛﺎﻟﺒﺪﻱ ﺣﻴﺎﺕ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺍﺩﺍﺭﻩ، ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺍﺳﺖ.

ﻋﻼﻭﻩﺑﺮ ﺩﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻮﻕ، ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ مدیریت شهری ﺑـﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻄـﺎﺑﻖ ﺭﺷـﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﺍﺷـﺘﻐﺎﻝ ﻫﺴـﺘﻨﺪ. ﺑـﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺎﺱ، ﻛـﺎﺭﺁﻳﻲ مدیریت شهری ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺛﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺭﻭﻧﻖ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ ﻭ ﻧﻴـﺰ ﻋﻮﺍﻣـﻞ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺩﺍﺭﺩ. ﺗﺤﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ مدیریت شهری ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ، ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻥ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ مدیریت شهری ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ

ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻋﻤﻠﻲ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﻋﻤـﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ، ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻭ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻭ ﻗﻀـﺎﻳﻲ ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـﺮ ﻛﺸﻮﺭ، ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺁﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈـﺎﻡ ﺍﺩﺍﺭﻱ- ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺣﺎﻛﻢ، ﺑﻪ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ. ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪﺷﺮﺡ ﺯﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ:

ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰ: ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻗﺎﻟﺐ ﺭﻭﺍﺑـﻂ ﺑـﺮﻭﻥ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻛـﺮﺩ. ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﺍﻭﻝ، ﺭﻭﺍﺑـﻂ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﺭﻳﺰﻱ ﺷـﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒـﺎﻁ ﺑـﺎ ﻧﻈـﺎﻡ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﻮﺡ، ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺩﻭﻡ، ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻊ ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ، ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ، ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻭ ﻣـﺎﻟﻲ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺷﻬﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.

ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺍﺩﺍﺭﻱ- ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ: ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺍﺩﺍﺭﻱ – ﺍﺟﺮﺍﻳـﻲ ﻳـﻚ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳـﻦ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻃﻴـﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻭ ﺍﺻﻠﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻫﺎﻱ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺧﻴﻞ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻳـﻚ ﺳـﻮ، ﺟـﺰء ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻬﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﻬﺮ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺟﺮﺍﻳـﻲ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ، ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺿﺮﻭﺭﺗﺎً ﻧﮕﺮﺵ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺟـﺎﻧﺒﻲ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ. ﻭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻧﻬﺎﺩﻱ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔـﻆ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻣﻲﺧﻴﺰﺩ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﻮﺩ.

ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻫﺮ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺳﻮﻕﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﻟﺤﺎﻅ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﻔـﺎﻫﻴﻢ ﻛﻠـﻲ ﻓﻨـﻲ ﻭ ﺟـﺎﺭﻱ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺩﺳـﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺧـﺪﻣﺎﺗﻲ ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﺣﺎﺻﻞﻛﻨﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﺏ ﻭ ﻓﺎﺿﻼﺏ، ﺑﺮﻕ ﻭ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻭ ﮔﺎﺯ ﻭ… ﺗﻤﺎﺱ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﻟﺬﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺟﻬﺖﺩﻫﻨﺪﻩ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮﺩ.

ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﻧﻈﺎﻡﻫـﺎﻱ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ: ﺩﺭ ﺳـﻄﺢ ﺟﻬـﺎﻥ ﺳـﻪ ﻧﻈـﺎﻡ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻧﻮﻉ ﺍﻭﻝ(ﺷﻮﺭﺍ – ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ) ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻬﺮ، ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷـﻬﺮ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺷﺨﺺ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷـﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﺍﻭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺩﺭﺁﻣـﺪ ﻭ ﻣﺼـﺎﺭﻑ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺼـﻮﻳﺐ ﻛـﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻧﻮﻉ ﺩﻭﻡ ﺳﻴﺴﺘﻢ (ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ – ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ) ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻟﺰﻭﻣـﺎً ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺗﺨﺼﺺ ﻧﻴﺴﺖ. ﻧﻮﻉ ﺳﻮﻡ ﺳﻴﺴﺘﻢ(ﺷﻮﺭﺍﻳﻲ ﻣﻄﻠﻖ) ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫـﺎﻱ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺿﻤﻨﺎً ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺸﻮﺭﺗﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺁﺭﺍء ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻀﻮ ﺍﺭﺷﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺷـﻮﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨـﺎﺏ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡﻭﻇﻴﻔﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﺷﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺪﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ: ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻛﻢ، ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭﺳﻴﻊ. ﺩﺭ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠـﻪ ﺍﻳـﺮﺍﻥ، ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻛﻤﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷـﻬﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷـﻬﺮ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻳﻜـﻲ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺗﺎﺑﻌﻪ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻪﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻲﺭﺳﺪ.

ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭﺳﻴﻊ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ. ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﻳـﻚ ﺷـﻬﺮ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﺷﻬﺮ ﺧﺘﻢ ﺷﻮﺩ، ﺑﻠﻜﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻧﻔﻮﺫ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻭ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﻳـﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻭﺳﻴﻌﺘﺮﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ، ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺷـﻬﺮ ﻭ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ.

ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺤﻠﻲ ﻭ مدیریت شهری ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ

ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺎﺩﻫﺎ، ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺩﺍﺷـﺘﻨﺪ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﺭﻭﻧﻖ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺳﺘﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮﻱ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ­ ﺩﻫﻨﺪ، ﺳﺒﺐ ﮔﺮﺩﺩ.

ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭﻣﻘﺪﻭﻧﻲ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻠﻮﻛﻴﺎﻥ، ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺟﺪﻳـﺪ ﺑـﺮ ﺍﻳﺠـﺎﺩ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺭ ﺑﻨﻴﺎﻥﮔـﺬﺍﺭﻱ ﺷـﻬﺮﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻣﺎﻥ (ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ) ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺘﺎﺏ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.

ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺳﻠﻮﻛﻴﺎﻥ، ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻓﺮﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺧـﺘﻼﻑ ﻣﻴـﺎﻥ ﺁﻧﻬـﺎ ﻭ ﻣﻘﺎﻡﻫﺎﻱ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺳﺎﺗﺮﺍﭘﻲ، ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧـﺪ ﺍﻣـﺎ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﭘﺎﺩﺷـﺎﻫﺎﻥ ﺳـﻠﻮﻛﻲ ﺍﺯ ﺩﺧﺎﻟـﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣـﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠـﻲ ﺷـﻬﺮﻫﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﻮﺭﺍﻱ ﺷـﻬﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣـﻲﺷـﺪ.

ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻥ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﻮﺩ، ﻫـﺮ ﮔـﺮﻭﻩ ﺳﻨﺖﻫﺎ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ. ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳـﻠﻮﻛﻴﺎﻥ، ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﺯﻳـﺎﺩﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.

برای دانلود ادامه این پژوهش اینجا کلیک کنید

   تسهیل در مدیریت شهری با SDI

اطلاعات مکانی

اطلاعات مکانی ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﺣﺴﺎسﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﯾﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﯿﺎﺳﯽ در زﻧﺪﮔﯽ اﻣﺮوزه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺴﯿﺎري از ﻧﯿﺎزﻫﺎ، اﻫﺪاف و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﺎﻧﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ دادهﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﯿﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ .

اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰ ي ﻫﺎي ﮐﻼن ﺑﺴﯿﺎرﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ . اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع، ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اطلاعات مکانی ( SDI- Spatial Data Infrastructure ) ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ( Enabling Platform ) در ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﮑﺎﻧﯽ، در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ . ﺑﻪ SDI ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل اطلاعات مکانی ﮐﺎرﺑﺮان و ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد .

ﮐﺎرﺑﺮان اطلاعات مکانی، ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺧﻮد اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ اطلاعات مکانی دارﻧﺪ، ﻟﺬا، SDI ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺳﺎدهﺳﺎزي ﺗﺒﺎدل دادهﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮑﻨﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺳﻄﺢ وﺳﯿﻊ دادهﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ، اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪ SDI ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي، اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﻤﮑﺎري وﺳﯿﻌﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﺎزار ﭘﻮﯾﺎي ﮐﻨﻮﻧﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻬﺘﺮي اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .

ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻢ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﮑﺎن ﻣﺮﺟﻊ، ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﻮﺳﺴﺎت دوﻟﺘﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ روز اﻓﺰوﻧﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . اﻏﻠﺐ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺳﯿﺴﺘﻢ اطلاعات مکانی ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﻫﺎي اﺻﻠﯽ راه اﻧﺪازي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻪ ﻫﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ دارﻧﺪ . از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺷﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﮐﻪ ﺟﻮاﺑﮕﻮي ﻧﯿﺎزﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده و در اداﻣﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن، ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﺎرﺑﺮد و اﻫﺪاف و اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎص ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ .

زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ داده ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از داده ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎدي و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه، از دوﺑﺎره ﮐﺎرﯾﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺿﺮوري ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﺮده و ﺑﺎ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﺮدن دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و ﺗﻨﺎﺳﺐ داده ﻫﺎ، در ﻧﻬﺎﯾﺖ داده ﻫﺎي ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮان را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﺑﺪﯾﻬﯽ ﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎ اراﺋﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد، ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﻮﻟﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ داده ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده و ﻫﺰﯾﻨﻪ، زﻣﺎن و ﺗﻼش ﻫﺎي زﯾﺎدي در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري داده ﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

SDI) Local SDI ﺷﻬﺮي ) در واﻗﻊ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ رﮐﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﻮزﯾﻊ اطلاعات مکانی در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ دارد ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﺮي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي، ﭘﺮورش ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﺘﺨﺼﺺ،ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﻨﺎﺳﺐ و . . . زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺟﻬﺖ ﻫﻤﮑﺎري و ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده و در ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰﯾﻬﺎ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ﮔﺎم ﺑﺮدارد .

در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي داده ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺷﻬﺮي در ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ در ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺷﻬﺮي ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد، ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار در ﺗﻮﺳﻌﻪ SDI ﺷﻬﺮي ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد .

ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي :

ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﻬﺮي، ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي، زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ داده ﻣﮑﺎﻧﯽ، ﺳﯿﺴﺘﻢ اطلاعات مکانی، ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي

ﻃﺮح ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺿﺮورت ﺗﺤﻘﯿﻖ

رﺷﺪ ﻣﺪاوم ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﮐﻤﺒﻮد ﺑﻮدﺟﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻬﺮي و ﺗﻬﯿﻪ ﯾﮏ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﭘﺎﯾﻪ را ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي ﻏﯿﺮ ﻣﻮﺛﺮ و ﺧﺎرج از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺮده اﺳﺖ . ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮي ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﻫﺮ روز ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ، ﺑﺎ رﺷﺪ زﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزي، ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎ، وﺳﺎﯾﻞ رﻓﺎﻫﯽ و زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﯿﺴﺖ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻧﺸﯿﻦ و ﻣﺎﻟﮑﯿﺘﻬﺎي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ، ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ را ﺗﻀﻌﯿﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ .

ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي و ارﺗﻘﺎء ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﺎﻟﺶ ﺷﻬﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﮐﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ رﺷﺪ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ، اﯾﻦ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﯾﻨﺪﻫﺎي ﭘﯿ ﭽ ﯿﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد . در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎ رﻧ ﺞ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎ ﭼﻪ در داﺧﻞ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﭼﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻃﺮاف ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮآوردن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ و روﺷﻬﺎﯾﯽ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ و ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ .

ﮐﺸﻮر اﯾﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﭘﺮﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن ﮐﻪ ﻃﯽ 45 ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ آن 6 .3 ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ، ﺑﺎ رﺷﺪ ﻫﻔﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮي ﻃﯽ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺪت روﺑﺮو ﺑﻮده اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻧﺮ خ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﻋﺪﯾﺪه اي ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ آﻟﻮدﮔﯿﻬﺎي ﺻﻮﺗﯽ، آ ب ، ﻫﻮا، ﻣﺸﮑﻼت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ درون ﺷﻬﺮي، زاﻏﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ و . . . اﺷﺎره ﮐﺮد ؛

ﻟﺬا اﮔﺮ ﭼﺎرﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﻧﺸﻮد اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت در زﻣﯿﻨﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ ﺣﺎد ﺟﻠﻮهﮔﺮي ﻣﯿﮑﻨﺪ . ﺟﻤﻌﯿﺖﭘﺬﯾﺮي ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺴﺎﯾﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي آﻧﻬﺎ، ﺷﮑﻞ ﮐﺎﻣﻼ ً ﺗﺎزﻫﺎي از ﺷﻬﺮ، ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧ ﭽ ﻪ در ﻧﯿﻤﻪ اول ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ در ﺷﻬﺮﻫﺎ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﺪ ﺗﻔﺎوت ﺑﺴﯿﺎري دارد .

در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي اﺟﺮا ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ و در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار و ﻣﻮﻓﻘﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه، ﻓﻘﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤ ﭽ ﻨﺎن ﺑﻪ ﻗﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯿﺴﺖ و اﯾﻦ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻓﺎﺻﻠﻪ آﻧﻬﺎ، ﺑﺎ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ . SDI ﺷﻬﺮي ﯾﮏ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺮاي ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ رﺳﺎﻧﺪه و از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺟﻬﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎراﺗﺮ ﺷﻬﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ .

اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﺑﺮرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻘﺶ SDI ﺷﻬﺮي در ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي

اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺺ ﻧﻘﺶ SDI ﺷﻬﺮي را در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯿﺪﻫﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر 4 ﻣﺮﺣﻠﻪ زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ :

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، ﻧﺤﻮه ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎي ﺷﻬﺮي و ﻣﺸﮑﻼت آن

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد اطلاعات مکانی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان ( ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ )

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي در ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎي ﺗﻬﺮان

• ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﻘﺶ SDI ﺷﻬﺮي در اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي

• ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ در ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ و ﻧﻘﺶ و ب ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ در ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻘﺶ آﻧﺘﻮﻟﻮژي SDI و ﻣﻌﺮﻓﯽ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن در ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ

• ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان

• ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ GI و ب ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آﻧﺘﻮﻟﻮژي در راﺳﺘﺎي ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

• اﺳﺘﻔﺎده از وب ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ در ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي

• اﯾﺠﺎد ﯾﮏ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن در راﺳﺘﺎي ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﮐﺮدن ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺣﻮزه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ

• اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﻮﻟﻮژي وب ﺳﺮوﯾﺲ در ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺎﻣل پذﯾﺮي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ

ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ

در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺘﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﺷﻬﺮي ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ از اﻫﻤﯿﺖ وﯾ ﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ .

ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ آ ب ، ﺑﺮ ق ، ﻓﺎﺿﻼ ب ، ﮔﺎز، ﻣﺨﺎﺑﺮات و . . . ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮش رﻓﺎه و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎي ﻣﺘﻨﺎوﺑﯽ را در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي، ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز ﺣﻮادث و وارد آﻣﺪن ﺧﺴﺎرات ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻬﺮي ﺷﺪه و ﯾﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺣﻔﺎرﯾﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﻣﺴﺪود ﺷﺪن ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻃﯽ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ .

ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣدﯾﺮﯾﺖ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، اﯾﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي در ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري اطلاعات مکانی اﯾﻦ ارﮔﺎﻧﻬﺎﺳﺖ، زﯾﺮا ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺧﺴ ـ ﺎرت ﻫ ـ ﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ و ﺧﻄﺮات ﺟﺎﻧﯽ، ﻻ زم اﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﯽ ادارات ﺣﻔﺎر ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده و از ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗ ﺄ ﺳﯿﺴ ـ ﺎت زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﻃﻼع ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﻨﺪ .

دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﻬ ـ ﺎﯾﯽ ﺟﻬ ـ ﺖ اﺷ ـ ﺘﺮا ك اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺎﻣﻊ، ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﮔﺴﺘﺮده از دادﻫﻬﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ذ ﯾﺮﺑﻂ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑ ـ ﺎ اﯾﺠ ـ ﺎد ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اطلاعات مکانی ﻣﺨﺘﻠﻒ، زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم آﻧﺎﻟﯿﺰﻫﺎ، ﺗﺼﻤﯿﻤﮕﯿﺮﯾﻬﺎ و برنامه رﯾﺰﯾﻬﺎ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد .

ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮدن زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻻ زم ﺑﺮاي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﻮ ق در ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎت SDI ﻣﮑ ـ ﺎﻧﯽ، ﺳﺒﺐ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻦ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺻ ـ ﺤﯿﺢ و ﺑ ـ ﻪ روز ﺷ ـ ﺪه ﺳ ـ ﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕ ـ ﺮ، اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را ﻧﯿﺰ در اﺧﺘﯿﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﻬﺎده و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ از اﻃﻼﻋﺎت ﺣﻔﺎري ﺷﻬﺮي اﯾﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﺟﻬﺖ ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري داده ها لازم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﺎﻣ ـ ﻞ ﺑ ـ ﯿﻦ ﺳﯿﺴ ـ ﺘﻤﻬﺎي اطلاعات مکانی اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺰ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪن ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯿﻬﺎي ﻧﺤ ـ ﻮي، ﺳﺎﺧﺘﺎري و ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﺳﺖ . از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸ ـ ﮑﻼت ﻧﺤ ـ ﻮي و ﺳ ـ ﺎﺧﺘﺎري ﺑ ـ ﺎ اﺑﺰارﻫ ـ ﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺣﻞ ﺷﺪه، ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯿﻬﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ارﺗﺒﺎ ط ﺑﺎ ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻫﺪاف ﺗﻔﻀﯿﻠﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮔﺮدﯾﺪ :

.1 ﺑﺮرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻘﺶ SDI در ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ( ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻮﻟﯿﺪ

.2 اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري داده های ﻣﮑﺎﻧﯽ در ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي )

.3 ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ در ﺗﺒﺎدل اطلاعات مکانی

.4 ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ GI و ب ﺳﺮوﯾﺲ ﺑ ـ ﺮ ﻣﺒﻨ ـ ﺎي آﻧﺘﻮﻟ ـ ﻮژي در راﺳ ـ ﺘﺎي ﺗﺒ ـ ﺎدل اطلاعات مکانی

ﺑﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ اﻫﺪاف در ﻓﺼﻞ 2 ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ SDI و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ . ﺑﺪﯾﻦ ﺻ ـ ﻮرت ﮐ ـ ﻪ ارﮐ ـ ﺎن اﺻﻠﯽ SDI در ﻗﺎﻟﺐ داده ﻣﮑﺎﻧﯽ، اﻓﺮاد ( ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺮدم ) ، ﺳﯿﺎﺳﺖ، اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺷﺒﮑﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺷﻬﺮي ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪ و در ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ SDI ؛ SDI ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ رﮐﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﻮزﯾﻊ اطلاعات مکانیدر ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .

در ﻓﺼﻞ 3 ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺨﺸﯿﻨﮕﺮي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي در زﻣﯿﻨﻪ ﺣﻔﺎري اﺷﺎره ﺷﺪ، ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﭼﻨﺎﻧ ﭽ ﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﺑﺪ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﺎﺳﯿﺴ ـ ﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨ ـ ﯽ ﻧﯿ ـ ﺰ ﺷ ـ ﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮔﺎﻣﯽ اﺳﺎﺳﯽ در ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﻌﻀﻼت ﺳ ـ ﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧ ـ ﺪﻣﺎت ﺷ ـ ﻬﺮي ﺑﺮداﺷ ـ ﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

آﻧﮕﺎه ﺟﻬﺖ آﮔﺎﻫﯽ از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان در ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎت، ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ SDI ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ . در ﭘﺎﯾ ـ ﺎن ﻧﯿ ـ ﺰ ﻧﻘ ـ ﺶ SDI در اﯾﺠﺎد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮ ط ﺑﻪ ارﮐﺎن SDI ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺷ ـ ﺪ و ﺑ ـ ﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻫﺪف اول پایان نامه ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﻓﺖ .

در ﻓﺼﻞ 4 ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯿﻬﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاري دادﻫﻬ ـ ﺎ ﺑ ـ ﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اطلاعات مکانی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺷﻬﺮي، وب ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ از ﺟﻨﺒﻬﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻮرد ارزﯾ ـ ﺎﺑﯽ ﻗ ـ ﺮار ﮔﺮﻓ ـ ﺖ .

ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ رﻓﻊ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯽ ﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ، ﮐﺎرﺑﺮد آن در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻧﯿﺰ SDI ﺑﯿﺎن ﺷﺪ ﺗﺎ ﻫﺪف دوم ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﺳﺦ داده ﻣﯿﺸﻮد .

در ﻓﺼﻞ 5 ﻣﺤﯿﻂ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻻ زم ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪ . ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺤﺖ و ب ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده های ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي و ﻧﯿ ـ ﺰ ﺷ ـ ﻬﺮداري ﻣ ـ ﺮﺗﺒﻂ اﺳ ـ ﺖ ﻗ ـ ﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﻪ نقشه های ﺗﺤﺖ و ب اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿ ـ ﺪا ك رده و ﺑ ـ ﺎ در ﻧﻈﺮﮔ ـ ﺮﻓﺘﻦ ﻣﺤ ـ ﻞ و وﺿ ـ ﻌﯿﺖ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﻔﺎري را ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﺪ .

ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﯾ ـ ﻦ و ب ﺳ ـ ﺮوﯾﺲ، نرم افزار ArcGis Server در ﻣﺤﯿﻂ . Net و ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﻣﮑ ـ ﺎﻧﯽ ﻧﯿ ـ ﺰ از Arc Catalog ﺑﮑ ـ ﺎر ﮔﺮﻓﺘ ـ ﻪ ﺷ ـ ﺪه اﺳﺖ .

ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﮕﻮﻧﻪاي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي را ﻗﺎدر ﺳ ـ ﺎزد از ﻟﺤ ـ ﺎ ظ ﻣﻌﻨ ـ ﺎﯾﯽ ﺑ ـ ﻪ در ك ﺧﻮﺑﯽ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻨ ـ ﻮان ﺑﻬﺘ ـ ﺮﯾﻦ راه ﺣ ـ ﻞ ﻣﺸ ـ ﮑﻼت ﻣﻌﻨ ـ ﺎﯾﯽ، در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﯾﮏ وﯾﺮاﯾﺶ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﺎﺧﺖ آﻧﺘﻮﻟﻮژي ﺑﻪ زﺑﺎن OWL ﺑﻪ ﻧﺎم Protégé و ﯾﮏ نرم افزار استدلالﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس زﺑﺎن ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم pellet ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳ ـ ﺖ .

ﺑ ـ ﻪ ﮐﻤ ـ ﮏ اﯾ ـ ﻦ ﻧ ـ ﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ از ﻟﺤﺎ ظ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ درﺧﻮاﺳ ـ ﺖ ﮐ ـ ﺎرﺑﺮان را در ك ﮐﻨ ـ ﺪ و براساس ﺗﻌ ـ ﺎرﯾﻒ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ از اﻗﻼم ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﺎرﺿﻪ د ﻻ ﻟﺖ دارﻧﺪ، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﭼﻪ ﻣﯿﺨﻮاﻫﺪ .

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف اﯾﻦ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻣﯿﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﭼﻨﺎﻧ ﭽـ ﻪ ﺷ ـ ﺮاﯾﻄﯽ ﻓ ـ ﺮاﻫﻢ ﺷ ـ ﻮد ﮐ ـ ﻪ ﺳ ـ ﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺑﻪ درﺳﺖ ﺗﺮﯾﻦ و ﺑﻪ روزﺗﺮﯾﻦ اطلاعات مکانی ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺷﻬﺮي دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻗﺎدرﻧ ـ ﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮي در ﻣﻮرد ﻣﺴﯿﺮ ﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ، در ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻤﺘﺮي ﺗﻤ ـ ﺎﻣﯽ اﺳ ـ ﺘﻌﻼﻣﻬﺎ اﻧﺠ ـ ﺎم ﻣﯿﺸ ـ ﻮد و ﻣﺸﮑﻞ زﻣﺎﻧﺒﺮ ﺑﻮدن روال ﺳﻨﺘﯽ ﺻﺪور ﻣﺠﻮز ﻧﯿﺰ ﺣﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﻧﺘﺎﯾ ﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺴﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕ ـ ﺮ و ﻧﯿ ـ ﺰ اﻧﺠﺎم ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺘﻌﻼﻣﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺒﮑﻪ و ب را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده و تعامل معنایی سیستم های اطلاعات مکانی این ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ .

   تاسیسات شهری

تاسیسات -شهری

در جلد هشتم مجموعه کتاب‌های سبز شهرداری‌ها 1400 ، مبانی مکانیابی، برنامه‌ریزی و مدیریت تاسیسات شهری مطرح شده است که شامل؛ گورستان، کشتارگاه، میادین میوه و تره‌بار و پایانه است و همچنین وظایف شهرداری در این زمینه بیان شده است.

بر اساس قانون شهرداری (مصوب سال 1334) تقریباً تمام تأسیسات شهری از جمله تأسیسات آب، فاضلاب و برق زیر نظر شهرداری اداره می‌شد؛ اما با رشد و گسترش نظام اداری کشور، اداره این تأسیسات به سازمان‌های دولتی وابسته به وزارت نیرو واگذار گردید و اداره تأسیسات گازرسانی نیز به عهده شرکت ملی گاز ایران نهاده شد. بدین ترتیب شهرداری‌ها نقش قبلی خود را در اداره تأسیسات و تأمین انرژی شهری از دست دادند؛ و هم‌اکنون تأسیساتی که مدیریت و برنامه‌ریزی آنها به عهده شهرداری است، عبارتند از قبرستان‌ها، میادین میوه و تره‌بار، پایانه‌های مسافربری، کشتارگاه‌های شهری که همگی از جمله تأسیسات خدماتی شهری محسوب می‌شدند.

فهرست مطالب کتاب تاسیسات شهری :

تعاریف و ابعاد مفاهیم در این زمینه

  • تأسیسات شهری
  • پایانه
  • کشتارگاه
  • میدان و تره‌بار
  • آرامستان
  • آتش‌نشانی

پایانه (ترمینال)

  • تاریخچه، انواع و ویژگی‌ها
  • معیارهای برنامه‌ریزی پایانه
  • انواع پایانه‌ها بر اساس اصول برنامه‌ریزی
  • اصول مدیریت پایانه
  • نحوه استقرار و عملکرد اتاق‌های مادر و کودک در پایانه‌ها
  • اصول طراحی پایانه‌ها
  • نحوه مدیریت آسیب‌های اجتماعی
  • نحوه آموزش و ارتقاء کیفیت رفتاری کارکنان پایانه

کشتارگاه

  • تاریخچه احداث کشتارگاه در ایران
  • اهمیت کشتارگاه‌ها
  • تعریف کشتارگاه دام
  • مشخصات کشتارگاه صنعتی دام
  • جایگاه بهداشت عمومی در قوانین
  • مشخصات کلی عملکرد کشتارگاه‌های کشور
  • معیارهای مکانیابی کشتارگاه
  • معیارهای برنامه‌ریزی و سازماندهی فضایی کشتارگاه‌ها

میدان میوه و تره‌بار

  • انواع و مشخصات میدان‌های میوه و تره‌بار
  • ضوابط مکانیابی به تفکیک سلسله مراتب و با توجه به ملاحظات اقتصادی
  • تحلیل منطقه‌ای تجاری ابزاری برای مکانیابی
  • عوامل اصلی مکانیابی میدان‌های محلی و منطقه‌ای
  • چهار شرط اصلی که باید در طراحی ساختمان‌های اداری برآورده شود
  • معیارهای برنامه‌ریزی و ساماندهی فضایی میدان میوه و تره‌بار
  • سایر مسائل مدیریتی
  • راهکارهای مدیریت اجتماعی میادین میوه و تره‌بار

آرامستان

  • مشخصات آرامستان برحسب مقیاس شهرها
  • ضوابط مکانیابی آرامستان‌های شهری
  • معیارهای برنامه‌ریزی آرامستان
  • اصول مدیریت آرامستان
  • باغ رضوان اصفهان
  • توصیه‌هایی برای زیباسازی آرامستان‌ها

ایستگاه‌های آتش‌نشانی

  • تاریخچه، انواع، مشخصات، قوانین و ضوابط ایستگاه‌ها در آتش‌نشانی
  • ساختمان ایستگاه آتش‌نشانی

بررسی چگونگی طراحی نظام ثبتی مهاجرت در شناسایی مناطق مهاجرپذیر و مهاجر فرست

مهاجرت