دستورالعمل اجرایی بیماریهای مهم گندم و مديريت تلفیقي آنها، توسط همکاران دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارت زای سازمان حفظ نباتات کشور تهیه و تدوین شد.
گندم يكي از محصولات زراعي راهبردي كشور ميباشد كه كشت آن از زمانهای دور در دنيا رواج داشته و بيش از 60 درصد سطح زیر کشت اراضي را به خود اختصاص داده است.
عوامل بيماريزای گیاهی تهدیدی برای تولید بوده و قادرند میزان قابل توجهی از محصول را از بين ببرند. توليد موفق گندم ارتباط مستقيمی با كاشت صحيح، مديريت آب و خاك، آفات، بيماريها، علفهاي هرز و استفاده از ارقام زراعي اصلاح شده و مقاوم، فنآوريهای جدید و تامين عناصر غذايي مورد نياز دارد.
در میان محدوديتهاي موجود جهت دستیابی به كيفيت و كميت گندم توليدي در کشور، دما، وجود عناصر غذايي و رطوبت از مهمترين عوامل محدود کننده هستند كه دما و رطوبت، اثربخشي قابل توجهي در بروز و شدت خسارت عوامل بيماريزا دارند.
تعداد كنوني بيماريهاي گندم در جهان نامعلوم است و حدود50 بيماري به طور معمول اهميت اقتصادي دارند كه تاكنون تقريباً حدود 20 بيماري شرح داده شده است.
تمام قسمتهاي گندم در معرض ابتلا به بيماري بوده و عملاً در هر مزرعه و روي هر گياه يك يا چند بيماري ممكن است رخ دهد كه ميزان خسارت وارده بسته به شرايط محيطی و نوع رقم کشت شده متفاوت میباشد.
بيمارگرهاي گندم عمدتاً قارچها، ويروسها، باكتريها و نماتدها هستند كه در بين آنها قارچها بيشترين فراواني، اهميت و خسارتزايي را به خود اختصاص داده اند و کنترل آنها نياز به اعمال روشهای مديريتی ويژه دارد. به عبارتی مديريت بيماري شامل گزينش و كاربرد روشهاي بهينه و مناسب براي كاهش میزان خسارت و رساندن آن به سطح قابل تحمل ميباشد. مناسب بودن روشهاي انتخابي بستگي به دانش و آگاهي از عوامل گوناگوني نظير: نوع بيمارگر (پاتوژن)، ويژگيهاي زيست شناسي و همهگير شناسي(اپيدميولوژي)، پيشآگاهي و نحوه كنترل بيماري دارد.
كاربرد چند روش (در برابر استفاده از يك روش)، پايداري بيشتري درکنترل بيماري دارد و اگر از روشهاي تلفیقی براي مبارزه با عوامل بيماريزا استفاده شود، پاتوژن قادر نخواهد بود تا با استفاده از تغييرات جمعيت خود بر مقاومت گياهان ميزبان غلبه نمايد.
با توجه به اهمیت موضوع دستورالعمل اجرایی بیماری های گندم و مدیریت تلفیقی آنها، توسط همکاران دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارتزای سازمان حفظ نباتات کشور تهیه و تدوین شد.
برای دسترسی به دستورالعمل اجرایی بیماری های گندم و مدیریت تلفیقی آنها اینجا کلیک کنید