ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر
ﻃﺮاﺣﻲ، اﺟﺮا، راﻫﺒﺮي و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫـﺎ ﺑﺮاﺳـﺎس اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻮﺟﻮد و اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از اﻓﺮاد و اﻣﻮال از اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ . ﺗﻨﻮع ﻛﺎرﺑﺮيﻫﺎ، اﻓﺰاﻳﺶ وﺳﻌﺖ و ارﺗﻔﺎع ﺑﻨﺎﻫﺎ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﺳـﺘﻔﺎده از آنﻫﺎ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ و ﺣﻴﺎت اﻧﺴـﺎنﻫـﺎ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ از ارزشﻫـﺎي ﻣـﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي اﻣﻮال و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎ رﺳﺘﻪﺑﻨـﺪي ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﻛـﺎﻣﻠﻲ را اﻟﺰامآور ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .
اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان » ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﺟﺮاﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن « ، در اﺟﺮاي ﻣﺎده 23 ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ و در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ و اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر ( ﻣﺼﻮﺑﻪ /42339 ت 33497 ﻫــ ﻣﻮرخ 1385/4/20 ﻫﻴﺄت ﻣﺤﺘﺮم وزﻳﺮان ) ، و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠـﺎد ﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﻲ و ﻳﻜﻨـﻮاﺧﺘﻲ در ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي ﻃﺮاﺣـﻲ، اﺟﺮا، ﻧﻈﺎرت، راﻫﺒﺮي و ﻧﮕﻬﺪاري اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ در ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻋﻤﺮاﻧﻲ ﻛﺸﻮر ﺗﻬﻴـﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ .
در اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮازم و ﻣﺼـﺎﻟﺢ اﻋـﻼم حریق اﺳـﺘﺎﻧﺪارد و ﻧﻴـﺰ رﻋﺎﻳـﺖ اﺻﻮل، روشﻫﺎ و ﻓﻨﻮن اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣـﻮرد ﺗﺄﻛﻴـﺪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ . ﻧﺸـﺮﻳﻪ ﻋﻤـﺪﺗﺎً ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد BS5839-1 ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه و در ﻣﻮارد ﻻزم از دﻳﮕﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻫﻤﭽـﻮن اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠـﻲ اﻳﺮان، UL,ANSI,ISO,IEC,EN,BS و NFPA ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ .
اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﺣﺎوي ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫـﺎي ﻣﺘﻌﺎرف، آدرسﭘﺬﻳﺮ و آﻧﺎﻟﻮگ در اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪاي آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺎر ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ﻣﺮﺑﻮط ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﭘﻨﻞﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .
در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﻧﻮاع ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﺳﺎﺧﺖ اﺟﺰاي آن، اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮا، ﻛﻨﺘﺮل آژﻳﺮﻫﺎي ﺧﻄﺎ، راهاﻧﺪازي و ﺗﺤﻮﻳﻞ، و دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫـﺎي راﻫﺒـﺮي و ﻧﮕﻬـﺪاري اراﻳﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .
1-1 داﻣﻨﻪ ﭘﻮﺷﺶ
اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺣﺎوي ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻻزم در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي، ﻃﺮاﺣﻲ، اﺟﺮا، راهاﻧﺪازي و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺤﻮﻃﻪ اﻃﺮاف آن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . ﻣﺒﺎﺣﺚ اراﻳﻪ ﺷﺪه ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف، آدرسﭘﺬﻳﺮ و آﻧﺎﻟﻮگ در اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ وﻧﻴﺰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺎر ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ﻣﺮﺑﻮط ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .
2-1 ﺗﻌﺎرف و اﺻﻄﻼﺣﺎت
واژهﻫﺎ و اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ داراي ﺗﻌﺎرﻳﻒ زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد :
1-2-1 ﺳﻴﺴﺘﻢ آدرسﭘﺬﻳﺮ (addressable system)
ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻛﻪ در آن ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ارﺳﺎﻟﻲ از ﻫﺮﻳﻚ از آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎ، ﺷﺴﺘﻲﻫﺎي دﺳﺘﻲ ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮدي ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ .
2-2-1 ﻣﺮﻛﺰ درﻳﺎﻓﺖ ﻫﺸﺪار (alarm receiving centre, ARC)
ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎﺣﻀﻮر داﻳﻤﻲ ﻛﺎرﻣﻨﺪ، ﺑﻪ دور از ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﻼم حریق ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﻼم حریق در آﻧﺠﺎ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻳﺎ ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﻮد و آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﺎن را ﻣﻲﺗﻮان اﺣﻀﺎر ﻛﺮد .
3-2-1 ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻋﻼم حریق (alarm zone)
ﺑﺨﺶ ﻓﺮﻋﻲ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪهاي ﻛﻪ در آن ﻫﺸﺪار ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ از ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد .
4-2-1 ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ ﻫﻮاﻛﺸﻲ ﻳﺎ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ دود (aspirating smoke detection system)
ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮدﻛﺎري ﻛﻪ در آن ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻫﻮاي ﻓﻀﺎي ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺎدزن ﻳﺎ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ درون آﺷﻜﺎرﺳﺎز آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد .
5-2-1 رﺳﺎﻳﻲ ﺻﺪا (audibility)
وﻳﮋﮔﻲ ﺻﺪا ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪن آن را در ﻣﻴﺎن ﺻﺪاﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .
6-2-1 ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق ﺧﻮدﻛﺎر (automatic fire detection and fire alarm system)
ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ( ﻏﻴﺮ از ﻳﻚ واﺣﺪ ﺧﻮدﻛﻔﺎي contained) – (self ﻫﺸﺪار دود ﻳﺎ ﺣﺮﻳﻖ ) ﻛﻪ در آن ﻳﻚ ﻫﺸﺪار حریق ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﺷﺮوع ﺑﻪﻛﺎر ﻛﻨﺪ .
ﻳﺎدآوري : 1 ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻛﺮد :
اﻟﻒ ـ ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق دو ﺣﺎﻟﺘﻲ ـ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺮوﺟﻲ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ، ﻳﻌﻨﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ” ﻋﺎدي “ ﻳﺎ ” آﺗﺶ “
ب ـ ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ ﺣﺮﻳﻖ آﻧﺎﻟﻮگ ـ ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق ﺧﻮدﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ” ﻋﺎدي “ و ” آﺗﺶ “ داراي ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮﻋﺎدي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . در اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ درون آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎ ﻳﺎ در ﻣﺮﻛﺰ اﻋﻼم حریق فرآیند ﺷﺪه و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺻﻮرت رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﺮخ اﻓﺰاﻳﺶ، ﺷﻜﻞ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻳﺎ ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻣﻨﺤﻨﻲ واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ .
ﻳﺎدآوري : 2 ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي داراي ﺑﻴﺶ از دو ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭼﻨﺪ ﺣﺎﻟﺘﻲ (multi-state) ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد .
7-2-1 ﻣﺪار (circuit)
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺟﺰاي اﻋﻼم حریقی ﻛﻪ از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻛﻨﺘﺮل واﺣﺪ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﺎ وﺳﺎﻳﻞ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ واﺣﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎ ﺗﺮﺗﻴﺒﺎت ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﻮد .
8-2-1 ﻓﻀﺎﻫﺎي ﮔﺮدﺷﻲ (circulation areas)
ﻓﻀﺎ ﻳﺎ ﺳﻄﺤﻲ ( از ﺟﻤﻠﻪ راه ﭘﻠﻪ ) ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ اﺗﺎق و ﻳﻚ ﺧﺮوج از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد .
9-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز ﮔﺎزﺳﻮﺧﺘﻲ (combustion gas detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﮔﺎزي ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﺣﺘﺮاق و ﻳﺎ ﺗﻼﺷﻲ ﺣﺮارﺗﻲ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ .
10-2-1 راه اﻧﺪازي ﻳﺎ ﭘﺬﻳﺮش (commissioning)
ﻓﺮآﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﻄﺒﺎق ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﺼﻮﺑﻪ ﺑﺎ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد .
11-2-1 ﻓﺮد ﺻﻼﺣﻴﺘﺪار ﻳﺎ ﻣﺠﺎز (competent person)
ﻓﺮد آﻣﻮزش دﻳﺪه، ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻣﻄﻠﻌﻲ ﻛﻪ اﺑﺰارﻫﺎ و ﻟﻮازم ﻣﻮرد ﻟﺰوم را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ
12-2-1 ﻣﺮﻛﺰ اﻋﻼم حریق (control and indicating equipment, CIE)
ﺟﺰء ﻳﺎ اﺟﺰاي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آن ﺑﺮق اﺟﺰاي دﻳﮕﺮ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺷﺪه و وﻇﺎﻳﻒ زﻳﺮ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ:
اﻟﻒ ـ اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻮارد زﻳﺮ :
1- درﻳﺎﻓﺖ ﺳﻴﮕﻨﺎل از آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎ، ﺷﺴﺘﻲﻫﺎي دﺳﺘﻲ، ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ( ﻣﺎﻧﻨﺪ واﺣﺪﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ )
-2 ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل درﻳﺎﻓﺘﻲ ﺷﺮاﻳﻂ اﻋﻼم حریق را دارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ
-3 ﻧﺸﺎن دادن اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻋﻼم حریق ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻳﺪاري و / ﻳﺎ ﺷﻨﻴﺪاري ﺑﺎﺷﺪ .
-4 ﻧﺸﺎن دادن ﻣﺤﻞ ﺧﻄﺮ
-5 اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺛﺒﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻮق
ب ـ ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﺎﻧﺘﻴﻮر ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﺻﺪور اﺧﻄﺎرﻫﺎي دﻳﺪاري ﻳﺎ ﺷﻨﻴﺪاري ﺑﺮاي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺷﻜﺎل در آن ( ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه، ﺑﺎز ﺑﻮدن ﻣﺪار ﻳﺎ اﺷﻜﺎل در ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﺮق )
پ ـ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻋﻼم حریق ﺑﻪ ﻟﻮازم و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي زﻳﺮ، در ﻣﻮارد ﻻزم :
– دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﻋﻼم حریق دﻳﺪاري ﻳﺎ ﺷﻨﻴﺪاري
– از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ درﻳﺎﻓﺖ ﻫﺸﺪار
– از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻛﻨﺘﺮل دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻔﺎي حریق ﺧﻮدﻛﺎر
13-2-1 ﻣﺴﻴﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﺤﺮاﻧﻲ (critical signal path)
ﻛﻠﻴﻪ اﺟﺰاء و اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻴﻦ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع اﻋﻼم حریق ( ﺷﺴﺘﻲﻫﺎي دﺳﺘﻲ ﻳﺎ آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎي آﺗﺶ ﺧﻮدﻛﺎر ) و ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل ورودي دروﻧﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪ اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ .
14-2-1 ﻃﺮاح (designer)
ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻮول اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻨﺪرج در ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم
15-2-1 ﻣﻨﻄﻘﻪ ردﻳﺎﺑﻲ ﻳﺎ ﻛﺸﻒ حریق (detection zone)
ﺑﺨﺶ ﻓﺮﻋﻲ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪهاي ﻛﻪ وﻗﻮع حریق در آن ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ ﺟﺪا از ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد .
ﻳﺎدآوري : ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ردﻳﺎﺑﻲ ﺣﺮﻳﻖ ( ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺮﻳﻖ ) ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻋﺒﺎرت از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﭼﻨﺪ ﺷﺴﺘﻲ دﺳﺘﻲ و / ﻳﺎ آﺷﻜﺎرﺳﺎز حریق ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﻞ حریق ، ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد .
16-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز (detector)
ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم حریق ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺣﺴﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم، ﻳﺎ در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻜﺮر ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و / ﻳﺎ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻫﻤﺒﺴﺘﻪ ﺑﺎ آﺗﺶ را ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮده و ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ آن را ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ اﻋﻼم حریق ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﺪ .
ﻳﺎدآوري : ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎن اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ ﻳﺎ ﺑﻪﻛﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺣﺮﻳﻖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در آﺷﻜﺎرﺳﺎز ﻳﺎ در ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮي از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﻛﺰ اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ اﺗﺨﺎذ ﺷﻮد .
17-2-1 آژﻳﺮ ﺧﻄﺎ (false alarm)
ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺘﻲ ﻏﻴﺮ از آﺗﺶﺳﻮزي
ﻳﺎدآوري : آژﻳﺮﻫﺎي ﺧﻄﺎ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد :
اﻟﻒ ـ ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي آن ﻛﻪ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎً ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ :
– ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه آﺗﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺤﻴﻄﻲ ( ﻣﺎﻧﻨﺪ دود ﻧﺎﺷﻲ از آﺗﺶﺑﺎزي در ﻣﺠﺎورت ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ
ﺳﻴﺴﺘﻢ، وﺟﻮد ﮔﺮدوﻏﺒﺎر ﻳﺎ ﺣﺸﺮات، ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دود ﻳﺎ ﺷﻌﻠﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﻳﺎ آﺛﺎر ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎ را ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺮﻳﺎن ﺳﺮﻳﻊ ﻫﻮا )
– ﺧﺮاﺑﻲﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ
– اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ( ﻣﺎﻧﻨﺪ آزﻣﻮنﻫﺎي ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺪون اﻋﻼم ﺑﻪ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن )
ب ـ آژﻳﺮ ﺧﻄﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺮاﺑﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ
پ ـ ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﻋﻤﺪي ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺮدن ﺷﺴﺘﻲﻫﺎي دﺳﺘﻲ ﻳﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎ ﺑﺎ آﮔﺎﻫﻲ از ﻋﺪم وﺟﻮد ﺣﺮﻳﻖ
ت ـ ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺮدن ﺷﺴﺘﻲﻫﺎي دﺳﺘﻲ ﻳﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻤﻠﻜﺮد آﺷﻜﺎرﺳﺎزﻫﺎ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺗﺼﻮر وﺟﻮد آﺗﺶﺳﻮزي
18-2-1 وﺳﻴﻠﻪ اﻋﻼم حریق (fire alarm device)
ﺟﺰﻳﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ ﻛﻪ در ﻣﺮﻛﺰ اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﺸﺪه و ﺑﺮاي اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ( ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻧﮓ ﻳﺎ آژﻳﺮ و ﻳﺎ ﭼﺮاغ ﭼﺸﻤﻚزن اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ )
19-2-1 آژﻳﺮ اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ (sounder)
وﺳﻴﻠﻪ ﺷﻨﻴﺪاري اﻋﻼم ﺣﺮﻳﻖ
20-2-1 راهﺣﻞ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺣﺮﻳﻖ (fire engineering solution)
ﻛﺎرﺑﺮي روشﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل ﺑﻪ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺪف اﻳﻤﻨﻲ ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ اﻫﺪاف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺪون ﭘﻴﺮوي ﻛﺎﻣﻞ از ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﻳﻚ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮاﻳﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد .
21-2-1 ﺳﻄﺢ ﺧﻄﺮ آﺗﺶ (fire hazard level)
اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺣﺮﻳﻖ
22-2-1 ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻘﺎوم ﺣﺮﻳﻖ (fire resisting construction)
ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪهاي ﺑﺮﺧﻲ ﻳﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺪرج در اﺳﺘﺎﻧﺪارد BS 476 ( آزﻣﻮنﻫﺎي ﺣﺮﻳﻖ ﺑﺮ روي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ ) را ﺑﺮآورده ﺳﺎزد .
23-2-1 ﺧﻄﺮ ﺣﺮﻳﻖ (fire risk)
ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع آﺗﺶﺳﻮزي و ﻋﻮاﻗﺐ ﻧﺎﺷﻲ از آن
24-2-1 ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺣﺮﻳﻖ (fire signal)
ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن وﻗﻮع آﺗﺶﺳﻮزي
25-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز ﺷﻌﻠﻪاي (flame detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮه از ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي آﺗﺶ واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ .
26-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز ﺣﺮارﺗﻲ (heat detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ .
27-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز ﺧﻄﻲ (line detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺠﺎورت ﻳﻚ ﺧﻂ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ .
28-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز ﻧﻘﻄﻪاي (point detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﮕﺮ آن در ﻣﺠﺎورت ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﺛﺎﺑﺖ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ .
29-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز دودي (smoke detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ذرات ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﺣﺘﺮاق ﻳﺎ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮔﺮﻣﺎ ( ذرات ﻣﻌﻠﻖ در ﻫﻮا ) ﺣﺴﺎس اﺳﺖ .
30-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز دودي ﻳﻮﻧﻴﺰه (ionization smoke detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ، ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ذرات ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﺣﺘﺮاق ﻛﻪ ﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﻮﻧﻴﺰه داﺧﻞ آﺷﻜﺎرﺳﺎز ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد، ﺣﺴﺎس اﺳﺖ .
31-2-1 آﺷﻜﺎرﺳﺎز دودي ﻧﻮري (optical smoke detector)
آﺷﻜﺎرﺳﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ذرات ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﺣﺘﺮاق ﺣﺴﺎس اﺳﺖ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮي، ﺟﺬب ﻳﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎ، ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ در ﻓﺮوﺳﺮخ، ﻧﻮر ﻣﺮﻳﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ از ﻃﻴﻒ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ را دارد .
