دستورالعمل احیا، توسعه و بهسازی چاه های آب (کشاورزی و شرب)

ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر

ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ چاه های آب ﺗﻮام ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ و چاه ﻫﺎي آب ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن و ﭘـﺲ از ﮔﺬﺷـﺖ ﻣـﺪت زﻣﺎﻧﻲ از ﺣﻔﺮ آﻧﻬﺎ، ﺑﺎزدﻫﻲ اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد را ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ آبدﻫﻲ روﺑﺮو ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ را ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن آﻧﻬﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻋﻤﻼ ﺟﺒﺮانﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳـﺖ . ﻟـﺬا ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ دو ﺑﺨـﺶ » ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﺗﻮﺳﻌﻪ چاه های آب « و » اﺣﻴﺎ و ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ چاه ﻫﺎي آب در ﺣﺎل ﺑﻬﺮهﺑﺮداري « ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق، اﻣﻮر آب وزارت ﻧﻴﺮو در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﺻﻨﻌﺖ آب ﻛﺸﻮر، ﺗﻬﻴﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪ » دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﺣﻴﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﻬﺴﺎزي چاه ﻫﺎي آب ( ﻛﺸﺎورزي و ﺷﺮب )« را ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدي رﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮر در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻗﺮار داد و ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ، آن را ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ و اﺑﻼغ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ذﻳﻨﻔﻊ ﻧﻈﺎم ﻓﻨـﻲ اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎوﻧـﺖ ارﺳـﺎل ﻧﻤـﻮد ﻛـﻪ ﭘـﺲ از ﺑﺮرﺳـﻲ، ﺑﺮاﺳـﺎس ﻣـﺎده 23 ﻗـﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ و ﺑﻮدﺟـﻪ آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺼﻮب ﻫﻴﺎت ﻣﺤﺘﺮم وزﻳﺮان و ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸـﻮر ( ﻣﺼـﻮﺑﻪ ﺷـﻤﺎره /42339 ت 33497 ه ﻣﻮرخ 1385/4/20 ﻫﻴﺎت ﻣﺤﺘﺮم وزﻳﺮان ) ﺗﺼﻮﻳﺐ و اﺑﻼغ ﮔﺮدﻳﺪ .

ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدي از ﺗﻼش و ﺟﺪﻳﺖ رﻳﻴﺲ اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺣﻤـﺰه ﻣﺼﻄﻔﻮي و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﺘﺮم اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﺮي ﻣﺤﺘﺮم ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ ﺿـﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي ﻓﻨـﻲ ﺻـﻨﻌﺖ آب ﻛﺸﻮر وزارت ﻧﻴﺮو، ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﻤﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢﻧﻴﺎ و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻫﻤﻜﺎر در اﻣﺮ ﺗﻬﻴـﻪ و ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻧﻤـﻮدن اﻳـﻦ ﻧﺸـﺮﻳﻪ، ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و از اﻳﺰد ﻣﻨﺎن ﺗﻮﻓﻴﻖ روزاﻓﺰون ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻮاران را آرزوﻣﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺎ اﺑﺮاز ﻧﻈﺮات ﺧﻮد درﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﺎ را در اﺻﻼﺣﺎت ﺑﻌﺪي ﻳﺎري ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ .

ﻣﻌﺎون ﻧﻈﺎرت راﻫﺒﺮدي

ﭘﺎﻳﻴﺰ 1392

ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﺗﻮﺳﻌﻪ چاه های آب

-1-2 ﻛﻠﻴﺎت

ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ، ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻜﺎت و ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺟﻬـﺖ ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري ﺑﻬﻴﻨـﻪ از چاه ﻫﺎي آﺑﻲ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﺣﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد و ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ اﺷﺎره دارد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴـﺪ چاه ﻫـﺎي آب ﻣﻲﺷﻮد .

-2-2 اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ

اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻋﺰام و اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑـﻪ ﻣﺤـﻞ ﺣﻔـﺎري ﻻزم اﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﮔﺮدد ﺑﺎ ﭼﻪ ﻧـﻮع روش ﺣﻔـﺎري ﻋﻤـﻞ ﺣﻔـﺮ در ﻧﻘﻄـﻪ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ را ﺑﺎﻳـﺪ اﻧﺠـﺎم داد . ﺑـﻪﻃـﻮرﻛﻠﻲ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري اﺛﺮ ﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

-1-2-2 ﻧﻮع ﺳﺎزﻧﺪ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ

ﻧﻮع ﺳﺎزﻧﺪ در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ را دارد . ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ و آﺑﺮﻓﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﺮ چاه، ﻧﻮع ﺳﺎزﻧﺪ آن ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد . ﺑﻪﻃـﻮرﻛﻠﻲ ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺣﺮﻛﺎت ﻛﻮهزاﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ را ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ و درﻏﻴﺮ اﻳﻦﺻﻮرت ﺑﻪ آﺑﺮﻓﺖ ﻣﻌﺮوفند .

-1-1-2-2 اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖ

در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻮاردي از ﻗﺒﻴﻞ داﻧﻪرﻳﺰ ﻳﺎ درﺷﺖ ﺑﻮدن آﺑﺮﻓﺖ و ﺷﻮﻻﺗﻲ و رﻳﺰﺷﻲ ﺑـﻮدن آن، ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ در زﻣﺎن ﺣﻔﺮ چاه ﻣﺸﻜﻼت اﺳﺎﺳﻲ روي ﻧﺪﻫﺪ .

اﻟﻒ – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي داﻧﻪرﻳﺰ و ﺷﻮﻻﺗﻲ

در رﺳﻮﺑﺎت آﺑﺮﻓﺘﻲ داﻧﻪرﻳﺰ و ﺷﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد آﺑﺨﻮانﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و آرﺗﺰﻳﻦ در آﻧﻬﺎ ﻣﻲرود ﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري، ﻣﺎﺳﻪدﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻬﺎر ﻳﺎ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺳﻔﺮهﻫـﺎي آب ﺑـﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ، روش ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔﺮدد .

اﻣﺘﻴﺎزات ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻳﻦ روش در اﻳﻦ ﻧﻮع رﺳﻮﺑﺎت ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ .

 ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺣﻔﺎري ﻧﺴﺒﺘﺎ زﻳﺎد اﺳﺖ .

 ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻋﻤﻖ و ﻗﻄﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روشﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺣﻔﺎري ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ .

 ﺳﺘﻮن ﮔﻞ ﺣﻔﺎري از رﻳﺰش ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺷﻮﻻﺗﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ .

 ﺳﺘﻮن ﮔﻞ ﻓﺸﺎر آﺑﺨﻮان ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر را ﻣﻬﺎر ﻧﻤﻮده و ﻣﺎﻧﻊ ﺟﺮﻳﺎن آب در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري ﻣﻲﺷﻮد .
 اﻣﻜﺎن ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺳﻔﺮهﻫﺎي آب در اﻋﻤﺎق ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺴﺘﻦ ﺳﻔﺮهﻫﺎي ﺷﻮر وﺟﻮد دارد .

 ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎك و ﻛﺴﺐ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭼﺎه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، درﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ چاه ، آبدﻫﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

 ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻟﻮﻟﻪﮔﺬاري چاه ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از چاه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎك از ﻗﺒﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ .

 ﺷﻦرﻳﺰي اﻃﺮاف ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺻﺎﻓﻲ ﺷﻨﻲ 1 ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻘﺪور اﺳﺖ .

در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﺳﻮﺑﺎت آﺑﺮﻓﺘﻲ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﻔﺮ ﮔﻤﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻛﻢ و ﻋﻤﻖ زﻳﺎد ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ، روش ﺣﻔﺎري ﺑـﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد . وﻟﻲ در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي ﻛﻢﺿﺨﺎﻣﺖ و ﻳﺎ ﺑﺴـﻴﺎر داﻧـﻪرﻳـﺰ و داراي ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﻧﻔـﻮذ ﻛـﻢ درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ زﻳﺎد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ ﻣﻌﻜﻮس اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.

ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎﻳﻲ ﺗﺎ ﻗﻄﺮ 50 اﻳﻨﭻ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ورود آب در ﻧﺎﺣﻴﻪ اﺷـﺒﺎع، ﻣﻮﺟـﺐ ازدﻳﺎد ﻧﺴﺒﻲ آﺑﺪﻫﻲ ﭼﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ب – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻏﻴﺮﺷﻮﻻﺗﻲ

ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎي آب در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي ﭘﺎﻳﺪار ( داﻧﻪرﻳﺰ ﻳﺎ داﻧﻪدرﺷﺖ ) ﻛﻪ ﺷﻮﻻﺗﻲ و رﻳﺰﺷـﻲ ﻧﺒﺎﺷـﻨﺪ، روش ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ در دﺷﺖﻫﺎي آﺑﺮﻓﺘﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﺳﻮﺑﺎت آﻧﻬﺎ ﻛﻢﺗﺮ از 200 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ، دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔـﺎري ﺳـﺒﻚ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﺑﺘﺪاي ﻣﺨﺮوط اﻓﻜﻨﻪﻫﺎ ﻛﻪ رﺳﻮﺑﺎت داﻧﻪ درﺷﺖ ﺑﻮده، ﺣﻔﺮ چاه آب ﺑـﻪروش ﺿـﺮﺑﻪاي داراي اﻣﺘﻴﺎزاﺗﻲ ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ :

 اﻣﻜﺎن ﺑﺮرﺳﻲ آﺑﺨﻮان ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ درﺣﻴﻦ ﺣﻔﺎري ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ .

 اﻣﻜﺎن ﺗﺎﻣﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي در اﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر ﺑـﻪراﺣﺘـﻲ ﻣﻘﺪور اﺳﺖ .

 ﻫﺰﻳﻨﻪ آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ روشﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ .

 اﻧﺘﻘﺎل دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﻔﺎري آﺳﺎنﺗﺮ اﺳﺖ .

 ﻋﻤﻖ ﺳﻄﺢ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ آب و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻌﺪي آن در ﺣﻴﻦ ﺣﻔﺎري ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي اﺳﺖ .

 ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻴﻔﻲ آب ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺎري ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ .

 آزﻣﺎﻳﺶ آﺑﺪﻫﻲ در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري ( در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪزﻧﻲ و ﻗﺒﻞ از ﻧﺼﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ) ﻣﻘﺪور ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

ج – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي داﻧﻪ درﺷﺖ ﻣﺠﺎور رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي داﻳﻤﻲ

در ﻣﺠﺎورت رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي داﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺷﻨﻲ ﻳﺎ ﻗﻠﻮه ﺳﻨﮕﻲ دارﻧﺪ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻔﻮذ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﻳﻪ اﺷﺒﺎع ﻧﺴـﺒﺘﺎ زﻳـﺎد اﺳـﺖ ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ چاه ﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎ آﺑﺪﻫﻲ زﻳﺎد ( ﺑﻴﺶ از 200 ﻟﻴﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ) ﺣﻔﺎري چاه ﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪ ﮔﺸﺎد و ﻣﺨﺰﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺎﻟﺮيﻫـﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ( ﭼﺎه ﻓﻠﻤﻦ ) ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ زﻳﺎد ﺣﻔﺮ اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ چاه ﻫـﺎ، ﺑﺎﻳـﺪ ﻗـﺒﻼ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

د – اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در آﺑﺮﻓﺖﻫﺎي داﻣﻨﻪاي و ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺴﻴﻞﻫﺎي ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ

در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ و در داﺧﻞ دره ﻫﺎ و ﻳﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺴﻴﻞ ﻫﺎي ﻓﺼﻠﻲ ﻛـﻪ رﺳـﻮﺑﺎت آﻧﻬـﺎ داﻧـﻪ درﺷـﺖ و ﻣﻌﻤـﻮﻻ داراي ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺤﺪودي ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺣﻔﺎري چاه ﻫﺎي آب روش ﺣﻔﺎري ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻣﻘﻨـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺣﻔـﺮ چاه ﻫﺎي دﺳﺘﻲ و ﻛﻮرهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ( ﮔﺎﻟﺮي ) ﻣﻲﺗﻮان آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺣﺪ ﻗﺪرت آﺑﺪﻫﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮد . ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻫﺮ ﻗﺪر ﻃﻮل ﮔﺎﻟﺮيﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﻜﺎن اﻓﺰاﻳﺶ آﺑﺪﻫﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد .

ﻋﻤﻮﻣﺎ راﺳﺘﺎي ﻛﻮرهﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺧﻄﻮط ﺟﺮﻳﺎن آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺣﻔﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ . اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در اﻳﻦ ﻣﻮارد در اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﻔﺎري ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ .

-2-1-2-2 اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ

ﺑﺮاي ﺣﻔﺎري در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﺑﻪوﻳﮋه در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻛﺘﺸﺎف، ﻣﻨﺎﺳﺐﺗـﺮﻳﻦ روش اﺳـﺘﻔﺎده از دﺳـﺘﮕﺎهﻫـﺎي دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ ﻣﺘﻪﭼﻜﺸﻲ و ﮔﺮدش ﻫﻮاي ﻓﺸﺮده و ﻓﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . در اﻳﻦ روش ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳـﺮﻋﺖ زﻳـﺎد ﺣﻔـﺎري در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﮔﻤﺎﻧـﻪ ﭘـﺲ از ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻫﻮاي ﻓﺸﺮده در ﺣﻴﻦ ﺣﻔﺎري از آﺑﺨـﻮان، آﺑﻜﺸـﻲ ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞ ﻣـﻲآﻳـﺪ و در اﻳـﻦﺻـﻮرت وﺿﻌﻴﺖ آﺑﺪﻫﻲ چاه از ﻟﺤﺎظ ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ ﭼﺎهﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ روش ﻓﻮق، ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﻧﻴـﺰ ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺖ . ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد ﻣـﻲﮔـﺮدد در ﺻـﻮرت در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﺎ ﻣﺘﻪ ﭼﻜﺸﻲ (D.T.H) از دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

در ﺣﻔﺎري ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗـﻪ ﻛﺎرﺳـﺘﻲ، اﺳـﺘﻔﺎده از روش دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ ﮔـﺮدش ﮔـﻞ ﻣﺠـﺎز ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ، زﻳﺮا ﮔﻞ ﺣﻔﺎري ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺴﺪاد ﺷﻜﺎف ﻫﺎ و ﻣﺠﺎري ورود آب ﺑﻪ ﭼﺎه ﺷﺪه و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ داراي آﺑﺪﻫﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻓﺎﻗﺪ آﺑﺪﻫﻲ ﻧﺸﺎن داده و ﻳﺎ اﻳﻦﻛﻪ آﺑﺪﻫﻲ چاه را از ﻣﻘﺪار واﻗﻌـﻲ آن ﻛـﻢﺗـﺮ ﻧﺸـﺎن دﻫـﺪ .

در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺟﺒﺎرا از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﺮدش ﮔﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟـﺎي ﮔـﻞ از آب و ﻳـﺎ آب و ﻓـﻮم ﺑـﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ و ﻳﺎ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺧﺎرج ﻧﻤﻮدن ﻣﻮاد ﻛﻨﺪه ﺷﺪه از چاه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺣﻔﺮ ﮔﻤﺎﻧﻪ اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ ﺑﻪوﻳﮋه در اﻋﻤﺎق زﻳﺎد و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫـﺎي دﺳـﺖ ﻧﺨـﻮرده ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ، ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ ﺑﺎ روش ﻣﻐﺰهﮔﻴﺮي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد . در اﻳﻦ روش ﺑـﺎ در اﺧﺘﻴـﺎر داﺷـﺘﻦ ﺗﻤـﺎم ﺳـﺘﻮن ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻐﺰه ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻟﻴﺘﻮﻟﻮژي، ﺳﻦ، ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﻨﮓ ﭘﻲ ﺑﺮد .

ﺑـﻪﻋـﻼوه ﻋﻤﻖ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ آب و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻌﺪي آن ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮده و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻴﻔﻲ آﺑﺨﻮان ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻧﺠـﺎم چاه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻋﻤﻖ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲﻫﺎ، درزه و ﺷﻜﺎفﻫﺎ و ﻣﻐﺎرهﻫﺎ، ﺷﻮاﻫﺪ ﻛﺎرﺳﺘﻲ و ﺗﺎ ﺣﺪودي ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ آﺑﻲ آﺑﺨﻮان ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد .
ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ رﻳﺰﺷﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﺗﻜﺘﻮﻧﻴﻚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ در اﻋﻤﺎﻗﻲ ﻛﻪ رﻳﺰش ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﻴﺴﺘﻢ دوراﻧﻲ ﺑﺎ ﮔﻞ ﺣﻔﺎري ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﻳﺰش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑـﻪﻛـﺎر ﺑﺮدن ﮔﻞ ﺣﻔﺎري ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ آﺑﺪﻫﻲ چاه ﺷﻮد .

-2-2-2 اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت ﺣﻔﺎري در ﻣﻨﻄﻘﻪ

ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت ﺣﻔﺎري در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﮔـﺮدد زﻳـﺮا در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻋﺪم وﺟﻮد دﺳﺘﮕﺎه واﺟﺪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺑـﺮاي ﺣﻔـﺎري ﻣـﻮردﻧﻈﺮ، ﻛﺎرﻓﺮﻣـﺎ ﻳـﺎ ﻣﺠﺮﻳـﺎن ﻃـﺮحﻫـﺎ اﺟﺒـﺎرا از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻮرد ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦﺻﻮرت ﻻزم اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ و دﻗﺖ زﻳﺎد و ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب روش ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻗﺪام ﻧﻤـﻮد . ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺣﺎل ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي آن ﻣﻮﺟﺐ ﻋﺪم اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠـﻮب و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﻔﺮهﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮدد اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد .

-3-2-2 ﻫﺪف از ﺣﻔﺎري در اﻧﺘﺨﺎب روش

اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد، در ﻣﻮرد چاه ﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻗﺒﻠﻲ از آﺑﺨﻮان و ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن ﻃﺒﻘﺎت آﺑﺪه، ﻋﻤﻖ و ﻗﻄﺮ چاه از ﻗﺒﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روشﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﺣﻔﺎري در ﻣﻨﻄﻘـﻪ و ﺳﺎﻳﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻮردﻧﻈﺮ، دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﮔﺮدد و ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑـﺎ ﻧﻈـﺎرت ﻻزم ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .

-4-2-2 ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﻔﺎري

ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ در اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﻔﺎري و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . ﺣﻤﻞ و اﻧﺘﻘﺎل دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺳﻨﮕﻴﻦ در ﺟﺎدهﻫﺎي ﺻﻌﺐاﻟﻌﺒﻮر و ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﺴـﻴﺎر دﺷﻮار و ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﻨﮕﻔﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

از اﻳﻦ رو ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻣﺤـﻞ و ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﻓﻨـﻲ ﻛـﺎر، روش و دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد ﻛﻪ در ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺿﻤﻦ ﻛﺴﺐ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮردﻧﻈﺮ، اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﻴﺰ اﻣﻜـﺎن ﭘـﺬﻳﺮ و ﺳـﻬﻞ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺮاي ﺣﻔﺎري چاه ﻫﺎي آب در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻛﻨﺎر ﮔﺬرﮔﺎهﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﺑﺎ وﺟﻮد آنﻛﻪ روش دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ ﮔـﺮدش ﮔـﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ اﻳﻦ روش و ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ ﻓﻀـﺎي وﺳـﻴﻊ ﻋﻤـﻼ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ روش ﺑﺴـﻴﺎر دﺷـﻮار و ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮده و اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

-5-2-2 ﻗﺪرت و ﻛﺎراﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه

ﻗﺪرت و ﻛﺎراﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻤﺪه اﻧﺘﺨﺎب روش ﺣﻔﺎري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، زﻳﺮا ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳـﻦ ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺎري و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﻛﺎراﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ اﺷﻜﺎل ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺮدد.

-3-2 رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺎت ﻓﻨﻲ و ﻣﻬﻢ در زﻣﺎن ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﭼﺎهﻫﺎي آب

در زﻣﺎن ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ چاه ﻫﺎي آب ﻧﻜﺎت ﻓﻨﻲ ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻳﻚ چاه ﻛﺎﻣﻞ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻮردﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد . از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻧﻜﺎت ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد .

-1-3-2 ﺗﺮاز ﻧﻤﻮدن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺤﺮاف ﭼﺎه

دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﺗﺮاز ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻪ در ﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﺮ چاه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻓﺮود آﻳﺪ . ﺑﺮاي ﺗﺮاز ﻧﻤـﻮدن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا زﻣﻴﻦ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎه از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻣﺤﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺳﺴﺖ و ﺷﻮﻻﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺴﺖ دﺳﺘﮕﺎه و ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن ﺗﺮاز آن ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ﺑـﺘﻦ رﻳـﺰي در ﻣﺤـﺪوده اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻋﺮض ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮي ﺣﻔﺎري را آﻣﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

ﺗﺮاز دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﺟﻚ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ و ﻳـﺎ ﭘﻴﭽـﻲ ( ﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻧـﻮع دﺳـﺘﮕﺎه ) ﺻـﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد و ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻤﻮدن دﻛﻞ ﺣﻔﺎري ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻛﺶ، دﺳﺘﮕﺎه در ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺣﻔﺎري و ﺗﻜﻤﻴﻞ چاه اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﻨﺪ . ﺗـﺮاز دﺳـﺘﮕﺎهﻫـﺎي ﺣﻔـﺎري دوراﻧـﻲ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺟـﻚﻫـﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺧﻮدﻛﺎر ﻛﻪ از ﺟﻌﺒﻪ ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪآﺳﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد .

ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه ﺟﻚﻫﺎ ﺑـﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻣﻘﺎوم ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ دارﻧﺪ، ﺗﺤﻜﻴﻢ ﮔﺮدد . در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺎﺳﻪاي و ﺷﻮﻻﺗﻲ و ﻳﺎ ﻣﺤـﻞﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺳﻄﺢ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ، اﻳﺠﺎد ﺳﻜﻮي ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺎﺳـﺐ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻛـﺎﻓﻲ ﻓﻘـﻂ در ﻣﺤـﺪوده اﺳـﺘﻘﺮار دﺳـﺘﮕﺎه ﺿﺮوري اﺳﺖ . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻣﻘﺎوم ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻗﺮار دادن ﭘﺎﻳﻪ ﺟﻚ ﻫـﺎ ﺑﺮ روي آﻧﻬﺎ، ﻻزم اﺳﺖ . اﺑﻌﺎد ﺳﻜﻮي ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل و ﻋﺮض و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وزن دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري دارد .

ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﭼﻜﺸﻲ ( دوراﻧﻲ – ﺿﺮﺑﻪاي ) ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﺮ چاه ﻫـﺎي آب در ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳـﺨﺖ ﻣـﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺟﻚﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺎر ﻫﻴـﺪروﻟﻴﻜﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﻌﺒﻪ ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻤﻮدي داراي ﺣﺮﻛﺖ اﻓﻘﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﻃﻮل ﺑﺎزوي ﻋﻤﻮدي آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮده از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ در زﻣﻴﻦﻫـﺎي ﻧـﺎﻫﻤﻮار اﻳـﻦ ﻧـﻮع دﺳـﺘﮕﺎهﻫـﺎ را ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺮاز ﻧﻤﻮد .

ﻋﺪم ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺮاز دﺳﺘﮕﺎه و ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن آن در ﻃﻮل ﺣﻔﺎري ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺞ ﺷﺪن چاه ﮔﺮدﻳﺪه و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ اﻣﻜـﺎن ﻧﺼـﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و چاه ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد .

-2-3-2 ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب و ﺧﺎك وﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻧﻬﺎ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد

ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي آﺑﺪار از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ، ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري از آب و ﺧﺎك و ﺳﻨﮓ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺷﺪه در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري ﻻزم و ﺿﺮوري اﺳﺖ . ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب و ﺧـﺎك و ﺳـﻨﮓ در روش ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺣﻔـﺎري ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ اﻋﻤـﺎل روشﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد .

-1-2-3-2 ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري از آب و ﺧﺎك در روش ﺣﻔﺎري ﺿﺮﺑﻪاي

در اﻳﻦ روش ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻌﺮف ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺣﻔﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮد .

 ﻃﻮل اﺑﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨﺪه دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري ﺑﻪ دﻗﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﻮد .

 ﻋﻤﻖ اﺧﺬ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﻃﻮل اﺑﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨﺪه دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري و ﻃﻮل ﻛﺎﺑﻞ راﻧﺪه ﺷﺪه در چاه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك را از اﻧﺘﻬﺎي اوﻟﻴﻪ ﮔﻞﻛﺶ ﭘﺲ از ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﻔﺎري ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ .

 درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺣﻔﺎري در ﻻﻳﻪ ﻫﺎي رﻳﺰداﻧﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﻣﺘﻪ و ﻳـﺎ اﺑـﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨـﺪه ﻣﻜﻤﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اﺧﺬ ﺷﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

 ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮدار آب در ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻤﻖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد و درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ اﻳـﻦ دﺳـﺘﮕﺎه وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮان از آب ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻞﻛﺶ ﺑﻪﻋﻨﻮان آب ﻣﻌﺮف ﻫﻤﺎن ﻋﻤﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد .

 در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﻳﺰش، از ﺧﺎك رس و ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در چاه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻮﺿﻮع در ﮔﺰارش روزاﻧﻪ ﺣﻔﺎري ذﻛﺮ ﺷﻮد .

 ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺧﺘﻼط ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻌﺮف آن ﻋﻤﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از رﻳﺰش اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ، اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﮔﻞﻛﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰﺷﻲ از چاه ﺧﺎرج و ﺳﭙﺲ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻻﻳـﻪ ﻣـﻮرد ﺣﻔـﺎري ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد . ﺿﻤﻨﺎ در ﺻﻮرت رﻳﺰﺷﻲ ﺑﻮدن ﻻﻳﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻣﻮﻗﺖ از رﻳﺰش ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد .

 ﻣﻌﻤﻮﻻ در چاه ﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺎري ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك و در چاه ﻫﺎي اﻛﺘﺸـﺎﻓﻲ از ﻫـﺮ 1/5 ﻣﺘـﺮ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲﺷﻮد . اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺘﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻫﺪف ﻳﺎ اﻫﺪاف ﺣﻔﺮ چاه دارد .

 درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده و دﻗﻴﻖﺗﺮ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻴﺴﺘﻮنﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧـﻪﮔﻴـﺮ از ﻧـﻮع ﻣﻜﻨـﺪه ﻛـﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻴﻠﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦﻛﻨﻨﺪه 1 ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻃﻮل آﻧﻬﺎ ﺑﻴﻦ 10 ﺗﺎ 30 ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘـﺮ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ، اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد . ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻋﻤﻖ ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺑﺘﺪا ﮔﻞ و ﻻي داﺧﻞ ﭼﺎه ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻋﻤـﻖ دﻗﻴـﻖ آن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﺎري ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻃﻮل ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون آوردن اﺑﺰار ﺧﺮدﻛﻨﻨﺪه از ﭼﺎه و ﺑﺎز ﻧﻤﻮدن ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮ از ﻣﻴﻠﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦﻛﻨﻨﺪه، ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اﺧﺬ ﺷﺪه از داﺧﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد .

 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﺎك اﺧﺬ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺷﻤﺎره و ﻣﺤﻞ ﭼﺎه و ﻋﻤﻖ ﻧﻤﻮﻧﻪ رﻳﺨﺘـﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد ﺗﺎ در زﻣﺎن ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺑﺘﻮان آﻧﻬﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار داد .

در ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب در اﻳﻦ روش ﺣﻔﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮارد زﻳﺮ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد .

 در ﭼﺎهﻫﺎي اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ از ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺘﺮ و در چاهﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﻫﺮ ﭘﻨﺞﻣﺘـﺮ ﺑﺎﻳـﺪ ﻧﻤﻮﻧـﻪ آب ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد ﻻزم ﺑﻪﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺣﻔﺮ چاه ، ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻤﻖﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ .

 ﺑﺮاي ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺿﻤﻦ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻮاد ﺣﻔﺎري ﺷﺪه، ﻣﻘﺪاري ﮔﻞ و آب از ﮔﻞﻛﺶ در ﻳﻚ ﻇﺮف ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺮدد و ﭘﺲ از رﺳﻮب ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ آن، ﻧﻤﻮﻧﻪ آب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد . ﺑﺮاي ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب دﻗﻴﻖ ﺑﺎﻳـﺪ از ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد .

 ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آب در ﺑﻄﺮيﻫﺎي ﺗﻤﻴﺰ و ﻋﺎري از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﻲ رﻳﺨﺘﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮد . ﺣﺠﻢ اﻳﻦ ﺑﻄﺮيﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻮع آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ .

 درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ آزﻣﺎﻳﺶ آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و ارﮔﺎﻧﻴﻜﻲ در ﭼﺎه ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺷـﻨﺎس ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﻧﺠﺎم و از ﺑﻄﺮيﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد .

-2-2-3-2 ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري از آب و ﺧﺎك در روش ﺣﻔﺎري دوراﻧﻲ

ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب و ﺧﺎك در اﻳﻦ روش از دﻗﺖ ﻛﻢﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش ﺣﻔـﺎري ﺿـﺮﺑﻪاي ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ و ﺑـﻪدﻟﻴـﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻞ ﺣﻔﺎري، ﻋﻤﻼ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب در اﻳﻦ روش ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ . در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟـﻮد آﺑﺨـﻮانﻫـﺎي ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ آب وﺟﻮد دارد ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري و ﺑﺮرﺳـﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻏﻠﻈﺖ آن در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻔﺎري، راﻫﻨﻤﺎي ﺧﻮﺑﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي آب ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛـﻪ در ﺗﻔﺴـﻴﺮ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي چاه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .

در اﻳﻦ روش ﺗﺒﺤﺮ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺣﻔﺎر و ﻳﺎ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻤﻞ و رﻓﺘـﺎر دﺳـﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري و ﺻﺪاي دﺳﺘﮕﺎه و ﺳﻮزن ﺣﻔﺎري و ﻣﺘﻪ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻤـﻲ و ﻛﻴﻔـﻲ ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﻲ داﺷـﺘﻪ و ﺑﺮرﺳـﻲ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎري ﻋﻤﻼ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ و رﺳﻮﺑﺎت ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪه در ﺟﻮي ﺑﺮﮔﺸـﺖ ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري و ﺣﻮﺿـﭽﻪ رﺳﻮبﮔﺬاري ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﮔﺮدد . ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻖ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﺟﻮي ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ و ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ رﻓﺘـﺎر دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎري، ﺑﺮآورد و ﺗﺨﻤﻴﻦ اﺧﺘﻼف زﻣﺎن و ﻣﺪت ﻻزم ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻗﻌﺮ ﭼﺎه ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣـﻴﻦ ﻻزم ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ .

اﻳﻦ اﺧﺘﻼف زﻣﺎن ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ و ﻋﻤﻖ ﭼﺎه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺪرت و ﺑﺎزده ﭘﻤﭗ ﻣﺎﻳﻊ ﺣﻔﺎري دارد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻳـﻦ ﻋﻮاﻣﻞ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﻗﺪام ﻧﻤﻮد .

در ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ، ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻫﺮ 1/5 ﻣﺘﺮ و در ﺣﻔﺎري ﭼﺎهﻫـﺎي ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري از ﻫـﺮ 3 ﻣﺘـﺮ اﺧـﺬ ﻣﻲﮔﺮدد . ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮف ﻋﻤﻘﻲ ﻛﻪ ﺣﻔﺎري در آن ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد، ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد ﭘﺲ از ﻫـﺮ 1/5 و ﻳـﺎ 3 ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺎري، ﺳﻮزن ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎي آن ﻣﺘﻪ ﻗﺮار دارد ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ ﻓﻮت ( ﺣﺪود 30 ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ) از ﻛﻒ ﭼﺎه ﺑﺎﻻ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد و درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ دوران ﻣﺘﻪ اداﻣﻪ دارد، ﭘﻤﭗ ﮔﻞ ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻊ ﺣﻔﺎري را ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻋﻤﻞ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺎﻳﻊ را ﺗﺎ ﺧﺮوج ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮاد ﻛﻨﺪه ﺷﺪه از ﺗﻪ ﭼﺎه اداﻣﻪ داده ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻊ، ﻋﺎري از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ذرات ﻻﻳﻪ زﻣـﻴﻦ ﮔـﺮدد .

ﭘـﺲ از اﻳـﻦ ﻋﻤﻞ ﺣﻔﺎري از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮاي ﻫﺮ 1/5 ﻳﺎ 3 ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺎري اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ . ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻞ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺘﻪ و ﻣـﺎﻳﻊ ﺣﻔـﺎري را ﺑﻪﺷﺮح ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﻪ اداﻣﻪ داده و ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﻏﺮﺑﺎل و ﻳﺎ ﺗﻮري در ﺟﻮي ﺑﺮﮔﺸﺖ ﮔﻞ، ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷـﺪه از چاه ، ﺟﻤـﻊآوري ﻣﻲﮔﺮدد . ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ اداﻣﻪ اﻳﻦ روش و اﻧﺠﺎم ﺣﻔﺎري ﻣﺮﺣﻠﻪاي، ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺑﻪدﺳﺖ ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪ ﻛـﻪ ﻣﻌﺮف واﻗﻌﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺣﻔﺎري و ﻋﻤﻖ چاه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

-3-3-2 اﻧﺘﺨﺎب ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار 1 ( ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي، PVC و UPVC و (… ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ آب و ﺧﺎك ﻣﻨﻄﻘﻪ

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از رﻳﺰش دﻳﻮاره ﭼﺎه و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آﺳﻴﺐ و ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ و دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺼﻮﺑﺎت چاه، ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﺟﻨﺲ ﻓﻠﺰ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻓﻠﺰ در ﭼﺎه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد . ﻃﻮل و ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﺪار ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣـﻮارد ﻣﺬﻛﻮر، ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﭼﺎه، ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﭼﺎهﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﭼﺎه ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻓﻠﺰي و ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .

-1-3-3-2 ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻓﻠﺰي

اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻓﻮﻻدي ﺑﻮده و ﻣﺘﺪاولﺗﺮﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار درزدار 2 و ﺑﺪون درز 3 ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ . ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار درزدار از ﻧﻮرد ورﻗﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ و اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد . ﭼﻨﻴﻦ ﻟﻮﻟﻪاي ﻛﻪ داراي ﻳﻚ ﺧﻂ درز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻚ درز ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ . ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ درز ﻟﻮﻟﻪ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻣـﺎرﭘﻴﭽﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﺻـﻮرت، ﻟﻮﻟـﻪ را درزدار ﻣﺎرﭘﻴﭽﻲ 4 ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ .

ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ رﻧﮓ ﻳﺎ ﻣﻮاد دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ازدﻳﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ زﻧﮓزدﮔﻲ و ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﻮد . درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻣﺎده ﭘﻮﺷﺶ دﻫﻨﺪه از ﺗﺮﻛﻴﺐ روي 5 ﺑﺎﺷﺪ ﻟﻮﻟﻪ را ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰه ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ .

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺎده ﭘﻮﺷﺶ دﻫﻨﺪه از ﻣﻮاد رﻧﮕﻲ ﺧﺎص ﻛﻪ داراي ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺿﺪزﻧﮓ و ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﻮﻟﻪاﻧﺪود ﺷﺪه 6 ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد .

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻓﻠﺰي از ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ آﻧﻬﺎ را ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺿﺪ زﻧـﮓ 7 ﻣـﻲﻧﺎﻣﻨـﺪ . اﻳـﻦ ﻧـﻮع ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻮدن در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﺷﺮب و ﻳﺎ ﭼﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آب آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي آب ﻣﺼـﺮف ﻣـﻲﺷـﻮد، ﻣـﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .
ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻛﺎرﻫﺎي آﺑﻲ ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻣﺜـﻞ API ، ASTM ، AS ، AWWA ، BS ، DIN ، GOST ، ISO و JIS ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺷﻤﺎره 61 -250 ( دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻧﺎمﮔﺬاري و ﺣﻔـﺎري ﭼـﺎهﻫـﺎي آب ) و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ » ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﻞ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺣﻔﺮ ﭼﺎه ﻫـﺎي آب در آﺑﺮﻓـﺖ و ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳـﺨﺖ و ﺗﻬﻴـﻪ ﮔـﺰارش ﺣﻔـﺎري « ﺑﻪﻃﻮرﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺑﺪون درز در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﺑﺪون درز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺮان آﻧﻬﺎ، در ﭼﺎهﻫـﺎي آب ﻛﻢﺗﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .

-2-3-3-2 ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺪار ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي

ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﺼﺐ در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻟﻮﻟﻪ در اﻧﻮاع ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻓﺸﺮده ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ . ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﺟﻨﺲ P.V.C و ﻧﻮع ﻓﺸﺮده آن از ﺟﻨﺲ U.P.V.C ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﺗﺤـﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي DIN 8062 ، DIN 4925 و ASTM 1785 ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻧـﻮع اول آن (DIN 4925) ﺟﻬـﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﭼﺎهﻫﺎي آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .

در دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺜﻞ » دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻧﺎمﮔﺬاري و ﺣﻔﺎري ﭼﺎهﻫـﺎي آب « و دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ » ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﺤـﻞ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺣﻔﺮ ﭼﺎهﻫﺎي آب در آﺑﺮﻓﺖ و ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ « ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﻓﺘﺮ ﻃـﺮح ﺗﻬﻴـﻪ ﺿـﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي ﻓﻨـﻲ ﺻﻨﻌﺖ آب ﻛﺸﻮر، ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار ﻓﻠﺰي ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺷـﺮح داده ﺷـﺪه وﻟـﻲ ﺑـﻪ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎي ﺟـﺪار ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﻛﻢﺗﺮ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ در اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد .

– ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي P.V.C

ﭘﻠﻲوﻧﻴﻞﻛﻠﺮاﻳﺪ ﻳﺎ P.V.C در اواﻳﻞ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ در واﻗﻊ اﻳـﻦ ﻣﺤﺼـﻮل اﻧﻘﻼﺑـﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪﮔﺬاري ﺟﻬﺖ آبرﺳﺎﻧﻲ و ﻓﺎﺿﻼب در اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻪوﺟﻮد آورد و ﻛﻤﺎﻛﺎن اﺳﺘﻔﺎده روزاﻓﺰون از اﻳﻦ ﻣـﻮاد رو ﺑـﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ .

ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪار P.V.C در ﭼﺎهﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ و ﻋﻤﻖ ﻛﻢ ﻣﺜﻞ ﭼـﺎهﻫـﺎي ﻣﺸـﺎﻫﺪهاي ﻛـﻪ ﺑـﻪﻣﻨﻈـﻮر اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ آﺑﺨﻮانﻫﺎ ﺣﻔﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ ﺗﺠﺎرب و ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ ﻛـﻪ در آﺑﺨﻮانﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺖ و ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﻧﺸﺴﺖ زﻣﻴﻦ روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛـﻢ آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ رﻳﺰش ﻻﻳﻪﻫﺎ و ﻧﺸﺴﺖ زﻣﻴﻦ، ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد .

– ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎي U.P.V.C

ﺗﻬﻴﻪ و ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي U.P.V.C درﺣﺪود 70 ﺳﺎل ﻗﺒﻞ در آﻟﻤﺎن آﻏﺎز ﺷﺪ . اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺴﻴﺎر وﻳﮋهاي ﺳﺨﺖ و ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻠﻴﻤﺮي ذرات ﺗﺸﻜﻴﻞدﻫﻨﺪه آن اﻣﻜﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري ﺧﻮاص ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮبﺗﺮﻳﻦ آبﻫـﺎ را
از ﻧﻈﺮ اﻳﺠﺎد ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ و رﺳﻮبﮔﺬاري ﻛﺎﻣﻼ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ . اﻫﻢ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در دو ﺑﺨـﺶ ﺧـﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ :

 ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ

 ﺗﻮان آﺑﺪﻫﻲ ﺑﺎﻻ

از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻳﻚ اﺳﻜﺮﻳﻦ ﺧﻮب، ﻣﻴﺰان ﻓﻀﺎي ﺑﺎز ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺗﻮان آﺑﺪﻫﻲ ﭼﺎه ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻪﺳﺰاﻳﻲ دارد . اﻳﻦ ﻓﻀﺎ در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺸﺒﻚ ﺷﺪه درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻋﺮض ﺷﻜﺎف 3/5 ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﺗﻨﻬـﺎ 2/99 درﺻـﺪ اﺳـﺖ . درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در اﺳﻜﺮﻳﻦ ﻫﺎي ﻧﻮع U.P.V.C ﺑﺎ ﻋﺮض ﺷﺒﻜﻪ 3/5 ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﻪ 14/71 درﺻﺪ ﻣـﻲ رﺳـﺪ . ﻳﻌﻨـﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 5 ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺸﺒﻚ ﺷﺪه .

 ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭼﺎه

در اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﭼﻮن ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري و ﻗﺮاول ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ، ﺧﻄﺮ ﻛﺞﺷﺪﮔﻲ و اﻧﺤـﺮاف ﻟﻮﻟـﻪ ﺟﺪار ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﺳﺒﺐ ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎه ﻣﻲﺷﻮد وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺎ رزوه ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑـﺮ روي ﻫﻢ ﺳﻮار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .

 ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻢ ﻧﺼﺐ

ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري، ﺷﺎﻗﻮل ( ﺗﺮاز ) ﻛﺮدن، ﺗﺴﻤﻪ ﮔﺬاري، ﭘﻠﻮس زدن وﺑﺴـﺘﻦ آﻧﻬـﺎ، ﺳـﺮﻋﺖ ﻧﺼـﺐ در اﻳـﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .

 ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ

ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وزن ﺳﺒﻚ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي در ﻳﻚ ﻃﻮل ﻣﺸﺨﺺ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ . در اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﺼﺐ ﮔﺮاول ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص وﺟﻮد دارد درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﻓﻠـﺰي اﻳـﻦ ﻣﺰﻳﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ .

 ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎي U.P.V.C

اﻟﻒ – ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻖ ﭼﺎهﻫﺎي آب ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ .

ب – ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و اﺳﻜﺮﻳﻦﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ رﻳﺰش دﻳﻮاره ﭼﺎه و ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺸﺴـﺖ زﻣـﻴﻦ و ﺟﺎﺑـﻪﺟـﺎﻳﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ .