مشخصات گياه شناسي

به ارتفاع 30 تا 60 Malvaceae گیاهی پايا، دو لپه اي و علفي از خانواده سانتيمتراست كه البته بلندي آن بسته به شرايط اقليمي محل روي ش متفاوت است .پوشيده از كرك هاي دراز بوده كه به حالت وحشي در جنگل ها و اراضي باير مي رويد. ريشه آن عمودي ،گوشت دار ،كم و بيش منشعب ، 2 سانتي متر، گوشتدار و سفيد / 1تا 5 / مخروطي شكل، مستقيم با ضخامت 5 رنگ است. ساقه آن، خزنده، پوشيده از كرك، راست و استوانه اي شكل مي باشد.

برگ هايي متناوب، بزرگ با دمبرگ دراز و بريدگي عميق، قلبي شكل با 5 تا 7 لوب دندانه دار داشته و رگبرگ هاي پنجه اي دارند و موهاي ستاره اي شكل چند سلولي آن را تزئين كرده است. در قاعده هر برگ دو گوشواره قرار دارد. گل هاي آن منظم، هرمافرديت، درشت و به رنگ گلي مايل به بنفش با تزئيناتي از خطوط تيره مي باشد.

كاسه گل از سه كاسبرگ آزاد و منظم و جام از پنج گلبرگ آزاد منظم و سفيد رنگ تشكيل يافته است .مادگي آن مركب از 10 تا 12 برچه مي باشد كه هر يك پس از رسيدن منحصرا داراي يك دانه مي باشند. دراواخر بهار اولين گل ها پديدار شده تا اواخر تابستان ادامه مي يابد.

ميوه پنيرك ،گرد فشرده با سطح خارجي ناصاف و خشن، كپسول ،مسطح و ده قسمتي بوده و داراي خا نه ها ي متعدد و مشخص است كه در هر خانه، يك دانه قرار دارد. به شكل تيوپ قاچدار (برچه دار) بوده و در مرحله رسيدن باز

گشته و بذر خود را رها م يسازد. بذر پنيرك لوبيايي شكل و قهوه اي رنگ است. پنيرك از علف هاي هرز مزارع پنبه،
چغندر قند، سبزي و صيفي است.

دوره رويش گیاه: بهار تا پاييز
دوره گلدهي گیاه: اواخر بهار تا پاييز

منشاء : بلغارستان و آسياي ميانه

انتشار جغرافيايي گیاه در جهان

اين گیاه منشأ اروپايي داشته و تقريباً در تمام نقاط جهان مي رويد.در كشورهايي چون آلمان يك گیاه دارويي عمده
به شمار مي آيد. كشورهاي يوگسلاوي ، بلغارستان و روماني مهم ترين توليد كننده و صادركنندگان پنيرك هستند.

پراكنش جغرافيايي گیاه در ايران :

دامنه هاي البرز- اطراف تهران-كرج-كن- بيلغان-در مناطق شمال ايران- نواحي غربي درياي خرز -اطراف گيلان –
ايسپيلي – آستارا – آذربايجان- دليجان- زراب بند – نزديك تبريز- خوي – اروميه – آستارا- قراچال، در كوه هاي گرد،
مناطق مركزي ايران، اصفهان، سمنان، دامغان، اراك، خراسان، قوچان،كپه داغ، بين تربت حيدريه ، بروجرد ، اسدآباد ،
مشهد، تايباد، هزار مسجد ( در 2200 متري)،جنوب جزيرة قشم، شيراز، خنج، بندرعباس، كرمان ، بلوچستان ، اردكان
(هامانه)، مهريز، تنگ چنار، اطراف يزد
قسمت هاي مورد استفاده گیاه: برگ، گل، ريشه و بعضاً گياه كامل

نياز اكولوژيكي گیاه

اين گیاه در طول رويش به آب فراوان نياز دارد.خاك هايي كه اين گیاه در آن كشت مي شود بايد داراي بافت متوسط
و غني از مواد غذايي بوده و ضخامت زيادي داشته باشد .

تناوب كشت

پنيرك بهتر است با غلات و با گیاهان و جنين به تناوب كشت شود. تكرار كشت اين گیاه در يك زمين پس از سه
سال انجام پذير است.

آماده سازي خاك و كود دهي

در فصل پائيز شخم عميقي زده شده و سپس 80 تا 100 كيلوگرم در هكتار اكسيد پتاس و 40 تا 60 كيلوگرم در هكتار
اكسيد فسفر داده مي شود.

كودهاي فسفره و پتاس بايد قبل از كاشت و در پاييز به زمين افزوده شوند. 20 كيلوگرم در هكتار نيز ازت به زمين اضافه مي شود. كود ازته به صورت ‘اسپليت’ و در دو تا سه نوبت به گياه داده مي شود به طوري كه كود ازته (اوره) به ميزان 60 كيلوگرم در هكتار سه هفته پس از سبز شدن، 60 كيلوگرم در پايان مقدار مصرف اوليه 30 كيلوگرم كود ازته به صورت سرك در اواخر تير جهت گل دهي مجدد اضافه مي شود .

در – يعني در اواخر خرداد و 40 فصل بهار از انجام اعمالي كه سبب كاهش رطوبت خاك گردد بايد خودداري نمود در اين فصل قبل از كاشت بايد زمين را تسطيح و بستر خاك را براي كاشت بذر آماده نمود. عمليات ثانويه آماده سازي مانند ديسك و لولر بايد طوري انجام شود كه زمين كاملا مسطح باشد تا جوانه زني مناسب صورت گيرد.

برای دانلود کتاب اینجا کلیک کنید