بررسی وضعیت جمعیت عشایر کوچنده کشور در یک قرن گذشته نشان دهنده کاهش نسبت جمعیت عشایر در مقایسه با جمعیت کل کشور است. بر اساس اطلاعات منابع تاریخی، در سال 1245 ه. ش. حدود 38.6 درصد جمعیت ایران عشایری بوده که این نسبت در سال 1345 به 9.6 درصد کاهش پیدا کرده است. بر اساس نتایج سومین سرشماری رسمی عشایر کوچنده کشور توسط مرکز آمار ایران در سال 1387، نسبت جمعیت عشایر به کل جمعیت کشور 1.68 درصد بوده که این امر نشان‌دهنده کاهش نسبت جمعیت عشایر کشور است.
جدول زیر روند تحولات جمعیت عشایر کوچنده کشور را از سال 1245 نشان می دهد :
| سال | جمعيت (هزار نفر) | سهم جمعيت عشايرياز كل جمعيت (%) | ||
| كل كشور | عشايري | |||
| منابع تاريخي | 1245 | 4400 | 1700 | 38.6 |
| 1263 | 7654 | 1910 | 24.9 | |
| 1278 | 9332 | 2138 | 22.9 | |
| 1302 | 10000 | 2000 | 20 | |
| 1318 | 15090 | 3100 | 20.5 | |
| 1342 | 21000 | 2000 | 9.5 | |
| مركز آمار ايران | 1345 | 25789 | 2500 | 9.6 |
| 1353 | 31951 | 877 | 2.7 | |
| 1366 | 49445 | 1152 | 2.3 | |
| 1377 | 62432 | 1304 | 2.1 | |
| 1387 | 70472.8 | 1186.4 | 1.68 | |
نکته قابل توجه این است که جمعیت عشا یر کوچنده کشور از سال 1366 تا 1377 روندی رو به رشد داشته است. به عبارت دیگر، هر چند نسبت جمعیت عشایر در مقایسه با کل کشور کاهش یافته (2.3 درصد کل جمعیت کشور در سال 1366 و 2.1 درصد در سال 1377) اما جمعیت عشا یر کوچنده کشور از 1,152,000 نفر در سال 1366 به 1,304,000 نفر در سال 1377 افزایش یافته که نکته‌ای قابل تامل است. در سرشماری سال 1387 این روند مجدداً برعکس شده و جمعیت عشایری به 1,186,398 نفر رسیده که با کاهش جمعیت نسبت به سرشماری سال 1377 مواحه شده است.
جدول زیر روند تغييرات برخي شاخص هاي اجتماعي و جمعيتي عشا يری کوچنده کشور طي سه دوره سرشماري در سال های 1366، 1377 و 1387 را نشان می دهد :
| شرح عناوين | واحد | سرشماري 1366 | سرشماري 1377 | سرشماري 1387 | درصد رشد در کل دوره | درصد رشد سالانه |
| تعداد خانوار | خانوار | 180233 | 199975 | 213173 | 18.3 | 0.91 |
| جمعیت | نفر | 1152099 | 1304089 | 1199810 | 4.14 | 0.21 |
| بعدخانوار | نفر | 39/6 | 52/6 | 58/5 | 12.7- | 0.63- |
| نسبت جنسی | درصد | 108 | 107 | 106 | 1.85- | 0.93- |
| تعداد ایل | ایل | 92 | 102 | 104 | 13 | 0.65 |
| تعداد طایفه | طایفه | 547 | 593 | 552 | 0.19 | 0.05 |
اطلاعات اولین سرشماری ثبتی مبنای عشا یر کوچنده کشور در سال 1399
| سهم جمعیت عشایر از کل جمعیت کشور | نسبت جنسی | بعد خانوار | جمعیت زنان | جمعیت مردان | تعداد خانوار | جمعیت |
| 1.4 | 113 | 4.4 | 523246 | 591795 | 251624 | 1115041 |
عشا یر کوچنده کشور در 31 استان استقرار دارند و به غیر از استان کردستان، سایر استان ها دارای جمعیت عشا یری می باشند.
نظرات کاربران