چالشهای خانواده و جمعیت در سالهای آتی ایران

ﻣﻘﺪﻣﻪ :

ﻳﮑﯽ ﺍﺯ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎﯼ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ٬ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺍﺯ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ٬ ﺑﺤﺚ ﮐﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻬﻢ ﺫﻫﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﻳﮏ ﺟﻬﺖ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﯽ ﺭﻭﻳﻪ جمعیت ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻅﺮﻓﻴﺖ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺤﻤﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ٬ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺷﺪﻳﺪ جمعیت ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻴﻌﺘﯽ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺮﻭﯼ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺷﺪﻳﺪﺍً ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﮑﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﭼﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﻨﺪ.

ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﯼ 60 ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﺑﯽ ﺭﻭﻳﻪ جمعیت ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﯼ 70 ﮐﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 80 ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺁﻥ. ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺳﺮﺷﻤﺎﺭﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1390 ﺍﻳﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻥ ﭼﺎﺭﻩ ﺍﯼ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ ﻧﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺷﺪ.

ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﯼ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺜﺎﻝ ٬ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﯼ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ٬ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﯼ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﮔﺮﻡﺗﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ٬ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻧﻮﺳﺘﺎﻟﮋﻳﮏ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺪﻳﻢ ﻳﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ٬ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺁﺷﮑﺎﺭﯼ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﻳﻢ ﺍﻟﮕﻮﯼ »ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻗﺪﻳﻤﯽ ٬« ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩﺍﻳﻢ ﻭ »ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺟﺪﻳﺪ« ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺪﻝ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ٬ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻮﺍﻗﻊ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺻﻠﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﺎﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺷﺮﻭﻉ ﮐﺮﺩﻳﺪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﻴﺪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﭼﺮﺍﻳﯽ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﺨﻨﻢ ﺭﺍ ﭘﯽ ﺑﮕﻴﺮﻡ. ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ .

ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﻫﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ٬ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺣﺴﺎﺱ ﻣﯽﺳﺎﺯﺩ. ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ »ﻣﺴﻴﺮ ﺯﻧﺪﮔﯽ« ﻭ « ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺯﻳﺴﺘﯽ« ﺗﮏﺗﮏ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﺤﻮﻝ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺳﺖ. ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ٬ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻁﺮﻑ ٬ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﺤﻮﻝ ﺷﺪﻥ ﺑﻨﻴﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﻦ ٬ ﻋﻠﻢ ٬ ﻓﻨﺎﻭﺭﯼ ٬ ﻫﻨﺮ ٬ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﯽ ٬ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻁﺮﻓﯽ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﯼ ﺗﺤﻮﻝ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ٬ ﺩﺍﻣﻦﮔﻴﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺍﺭﮐﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ٬ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ٬ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮﺩﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻠﮑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﻤﻌﯽ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻝ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﯼ ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺨﺎﻁﺮﺍﺕ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﯼ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﯽ ﻫﺎﯼ ﻓﺮﺩﯼ ٬ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ٬ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﯼ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ٬ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ٬ ﺗﺮﺑﻴﺘﯽ ٬ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﯽ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﮐﻨﮑﺎﺵ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .

ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻫﺎﯼ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺍﺯ جمعیت ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ: ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻫﺎﯼ ﺍﺧﻴﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۲۰۱۰ ﻣﻴﻼﺩﯼ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺣﺠﻢ جمعیت ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺤﻘﻖ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﯼ ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ٬ جمعیت ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ۱۴۳۰ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ ۷۳ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﮔﯽ ۳۸٫۵ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۴۴۵ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ ۶۱ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﮔﯽ ۴۷٫۵ ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ۱۴۸۰ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ ۳۱ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﮔﯽ ۴۷٫۴ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ.

ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭﺻﻮﺭﺕ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻟﮕﻮﯼ ﺭﺷﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ جمعیت ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ۱۴۴۵ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ ۷۹ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﮔﯽ ۳۶٫۹ ﺩﺭﺻﺪ ٬ ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ۱۴۸۰ ﺑﻪ ۶۲ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﮔﯽ ۴۷٫۵ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ .

ﻧﮑﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ. ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﯽ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻋﻴﻨﯽﺗﺮ ﻭ ﻋﺮﻳﺎﻥﺗﺮﯼ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﺩﺭﮎ ﮐﻨﻴﻢ. ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﻪ ﻣﯽ ﺍﻧﺪﻳﺸﺪ . ﻳﻌﻨﯽ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ٬ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺗﺪﺭﻳﺠﯽ ﻭ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﺮﻭﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﯽﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺩﺭ ﺟﻠﻮ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺑﻴﻨﺎﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ.

ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺻﺮﻓﺎً ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺍﯼ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻳﺎ ﺭﻭﺍﻥﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ ٬ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺤﺚﻫﺎﯼ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ ٬ ﻣﻴﺰﮔﺮﺩﻫﺎ ٬ ﺳﺮﻳﺎﻝﻫﺎ ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﮔﻴﺮﺩ. ﺑﺤﺚ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻣﻬﻢ ٬ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ٬ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﯼ ﻭ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﯼ ﮐﺎﻧﻮﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ ..

ﺗﺤﻮﻝ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﺎﻟﺸﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺍﺳﺖ. ﮐﻮﭼﮏﺷﺪﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ٬ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻁﻼﻕ ٬ ﮐﺎﻫﺶ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮐﺎﺭ ﭼﻬﺮﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ. ﻫﻤﻪ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ٬ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻝ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﯽﮔﻮﻳﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﯽ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ٬ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ. ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻳﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺴﺖ.

ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥﻫﺎﯼ ﻁﻮﻻﻧﯽ ٬ ﺷﮑﻠﯽ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺮﺍﻳﻊ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻭ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﺍﻳﺮﺍﻧﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ. ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﯼ ﮐﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽﺩﺍﺩ. ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ »ﭘﺪﺭﺗﺒﺎﺭﯼ« ﻭ »ﭘﺪﺭﻣﮑﺎﻧﯽ« ﻭ »ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺟﻨﺲ ﻣﺬﮐﺮ« ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺗﺒﯽ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﭘﺪﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﯽﺷﺪ.

ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ٬ ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﻣﻬﻢ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺳﺘﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮﺭﺩ. ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺯﻥ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﺧﺎﻧﮕﯽ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﯽﺷﺪ. ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﻣﯽﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﯼ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ﻧﺴﻞﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺟﺎﯼ ﻣﯽﺩﺍﺩ ﻭ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭ ﺳﻨﺖﻫﺎ ﺑﻮﺩ. ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﻁﻼﻕ ﻭ ﺍﺭﺙ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ ﺍﺯ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﻘﻪ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.

ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﯽ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏﻫﺎﻳﯽ ﻳﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ٬ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻟﮕﻮﯼ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻭﺻﻒ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﯼ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺁﻥ ﺭﺍ ﮐﻨﺎﺭ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ ٬ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﯽ ﺳﻴﻤﺎﻳﯽ ﺧﺎﺹ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﻣﯽﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻥ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ٬ ﺭﻭﺍﺝ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﯽ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﻭﻟﺖ ٬ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﮑﻞ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺷﻬﺮﯼ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺪﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ و تاثیر آن بر جمعیت

ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺤﺚ ﻏﻠﻂ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﯼ ﮐﻨﺘﺮﻝ جمعیت ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﮐﺮﺩﻧﺪ٬ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﺎﻭﻳﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻌﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻏﻴﺮﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻣﺎ ﺳﺆﺍﻟﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ؟

ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﺍﻳﺮﺍﻧﯽ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻋﻀﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﺩﯼ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺣﺮﻛﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺭ ﺍﻳﺮﺍﻧﯽ ﺍﺯ ۵ ﻭ ۶ ﻧﻔﺮﻩ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ۶۰ ﻭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺑﻪﺳﻮﯼ ۲ ﻭ ۳ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻫﻪ ۸۰ ﻭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﻫﻪ ۹۰ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺩﺳﺖﺧﻂ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ٬ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺷﻬﺮﯼ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻮﺿﻮﺡ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ .

ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﯽ ﺑﻪ ﺣﻴﺚ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﯼ ﮐﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﺷﻬﺮﯼ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ٬ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﯽ ٬ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﺍﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺑﺴﻴﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻁﻖ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻁﻖ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﯽ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ٬ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﻓﺼﻠﯽ ﺭﺍﻫﯽ ﺷﻬﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﻧﺰﺩ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺑﺰﺭﮒ ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺿﻌﻴﺘﯽ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻋﺎﻁﻔﯽ، ﮔﺴﺴﺖﻫﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﺩ .

ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺁﺭﺍﻡ ﻭ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻭ ﻗﺎﻁﻊ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﺭﺍﺯ ﺷﻜﻠﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻛﻠﻲ »ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ« ﻭﺻﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ.ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻱ ﺑﻮﺩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺮﺍﻳﻊ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ .ﻭﻣﺬﻫﺐ ٬ ﺳﻨﺖ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﺍﺩ. ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ »ﭘﺪﺭ ﺗﺒﺎﺭﻱ« ٬ »ﭘﺪﺭ ﻣﻜﺎﻧﻲ « ﻭ » ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺟﻨﺲ ﻣﺬﻛﺮ « ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺗﺒﻲ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﭘﺪﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲ ﺷﺪ.

ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻮﺩ .ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺯﻥ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻭ ﮔﺎﻫﻲ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻭ ﻧﺴﺎﺟﻲ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﻲ ﺷﺪ. ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﻣﻲ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﻧﺴﻞ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺟﺎﻱ ﻣﻲ ﺩﺍﺩ ﻭ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭ ﺳﻨﺖ ﻫﺎ ﺑﻮﺩ .ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﻁﻼﻕ ﻭ ﺍﺭﺙ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﻘﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.

ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﺷﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ جمعیت ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻭ ﺭﺷﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻭﺍﺭﺩﻛﻨﻨﺪﻩ جمعیت ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ٬ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ . ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ. ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﺗﻜﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺰﻭﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ.

ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺸﻮﻕﻫﺎﻳﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮﻣﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺭﻭﺭﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮﺏ ٬ ﺁﻣﻮﺯﺵﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ ﻋﺎﻟﻲ ٬ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ٬ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﻜﻦ ﻣﻜﻔﻲ ٬ ﻅﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻱ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﺭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ . ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮﻣﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﺖ.

جمعیت ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ جمعیت ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﻱ جمعیت ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺗﺎ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﺁﺗﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺭﺩ. ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎﺭﻩ 1 ﻭ ٬ 2 ﺗﺮﻛﻴﺐ جمعیتی ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ 1375 ﻭ 1385 ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ. جمعیت ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺩﻫﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺳﻬﻢ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ جمعیت 15 ﺍﻟﻲ 64 ﺳﺎﻝ جمعیت ﻓﻌﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ .

ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻥ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻏﺮﺏ ﻭﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ٬ ﺭﻭﺍﺝ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ٬ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ ٬ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺷﻜﻞ ﺷﻬﺮﻱ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻧﻔﻮﺫ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﻗﻴﺪ ﻭ ﺷﺮﻁ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻭﭘﺪﺭﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ. ﻭ ﺯﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻤﺪﻡ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭ ﻣﺮﺩ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﻱ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻱ ﻁﺒﻴﻌﻲ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺗﺪﺭﻳﺠﻲ ﺍﺭﮔﺎﻥﻫﺎﻱ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ .

ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻓﺮﺩﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﺲ ٬ ﺳﻦ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ ٬ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﻥ ﻣﺆﺛّﺮﻧﺪ . ﻫﺰﻳﻨﻪﺃﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻧﮑﺎﺭﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ . ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮﺩﻱ ٬ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ٬ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﮐﻨﺪ . ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﮐﻪ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ ٬ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ٬ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﺍﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ٬ ﺑﺎ ﺍﻳﻦﺣﺎﻝ ٬ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻳﮏ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ ” ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ” ٬ ” ﺑﺎﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ” ﻭ ” ﻣﺴﺄﻟﻪﺍﻱ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ” ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺭﻭﻳﮑﺮﺩﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ ٬ ﻳﺎﺩ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .