آموزه‌های کاربردی در اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری  (نگارش محمدحسن تقوایی)

ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎﺭ کتاب آموزه‌های کاربردی در اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری

ﺣﺘﻤﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩﺍﻳﺪ ﻛﻪ ” ﺁﺏ ﺍﻟﻔﺒﺎﻱ ﺁﺑﺎﺩﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﺑﺨﻴﺰﺩﺍﺭﻱ ﺍﻟﻔﺒﺎﻱ آب ” . ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﻲ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺁﺑﺨﻴﺰ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﻮﺩ. ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺁﺑﺨﻴﺰ ﭘﻬﻨﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺭﻭﻳﺶ ﻭ ﺧﻴﺰﺵ ﺁﺏ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﺎﻳﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺁﺑﺨﻴﺰ ﻣﻮﻟﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﻟﺪ ﺧﺎﻙ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻛﻴﻤﻴﺎﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺑﺴﺘﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ” ﺁﺑﺨﻴﺰﺩﺍﺭﻱ ” ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﺮﺟﻤﻪ Watershed Management ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ” ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﺑﺨﻴﺰ ” ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻋﺒﺎﺭﺗﺴﺖ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻫﻨﺮ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺣﻮﺯﻩ ﺁﺑﺨﻴﺰ ﻛﻪ ﺍﻫﻢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﻥ ﺁﺏ، ﺧﺎﻙ ﻭ ﮔﻴﺎﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺁﺑﺨﻴﺰ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺁﺏ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻧﺰﻭﻻﺕ ﺟﻮﻱ ﺍﺯ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺟﺎﺭﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ آبخیزداری ﻭ ﺁﺑﺨﻮﺍﻧﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻗﺮﻥ ﻣﻲﺭﺳﺪ. ﺍﻣﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪﺍﺕ ﻏﺬﺍﻳﻲ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺳﺎﻟﻢ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺕ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﻞ ﻭ ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﻫﺎ، ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﺁﺑﺨﻴﺰﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ ﺭﺍ ﺷﺪﺕ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ آبخیزداری ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺧﺪﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﺷﺘﻪﻫﺎﻱ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻨﺎ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺳﻄﻮﺡ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺗﺎ ﺳﻄﻮﺡ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺘﻮﻥ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻛﺎﻓﻲ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻥ ﻭ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﻀﺎً ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻧﻈﺮﻱ ﻭ ﺳﻼﻳﻖ ﻓﻨﻲ ﻭ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻭ ﻓﻦﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺗﻌﻬﺪ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺭﻭﻧﺪﻱ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﺎﻧﺖ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺁﺑﺨﻴﺰﺩﺍﺭﻱ ﺗﺎﺑﻌﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺟﻬﺎﺩ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﭼﻨﺪ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺩﻭﻟﺘﻲ، ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎﻥ ﻋﺰﻳﺰ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻧﻤﻮﺩﻡ.

ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻲ ﻭ ﺗﻨﻮﻉ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آبخیزداری ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺣﺘﻲ ﺍﻻﻣﻜﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ ﺑﻮﻣﻲ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻭ ﺍﻧﺪﻙ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩ، ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ، ﺿﻤﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻣﻮﺭﺩﻧﻴﺎﺯ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﻛﻤﻲ ” ﺑﻴﻮﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ” ﺁﺑﺨﻴﺰﺩﺍﺭﻱ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ آبخیزداری ﻭ آبخوان داری ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪﺍﻱ ﺩﺍﺭﺩ.

ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺳﻌﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﻛﻢ ﺣﺠﻢ ﻭ ﭘﺮﻣﺤﺘﻮﺍ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ، ﻣﺜﺎﻝ ﻭ ﺑﻌﻀﺎً ﻃﺮﺡ ﺳﻮﺍﻝ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ.

ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻠﻴﻪ ﻋﺰﻳﺰﺍﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﭘﻴﺸﻜﺴﻮﺕ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻟﻄﻒ ﻭ ﻫﻤﻴﺎﺭﻱ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺍﺻﻼﺣﻲ ﻳﺎ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﺩﺭﺱ ﺍﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﻳﺎ ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ.

ﻣﻦ ﺍ… ﺍﻟﺘﻮﻓﻴﻖ

ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﺗﻘﻮﺍﺋﻲ

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ آبخیزداری ﻭ ﺁﺑﺨﻮﺍﻧﺪﺍﺭﻱ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ، ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﻭ … ، ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻭ ﺭﺳﻮﺏ، ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻧﺰﻭﻻﺕ ﺟﻮﻱ، ﻣﻬﺎﺭ ﺳﻴﻼﺏﻫﺎ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻧﺎﺏﻫﺎ، ﺗﻘﻮﻳﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺭﺷﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ، ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺛﻤﺮﺑﺨﺶ ﺍﺳﺖ.

ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ آبخیز ﺭﺍ ” ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ” ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺳﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ.

ﺍﺻﻮﻻً ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺯﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻧﻘﺶ ﻣﺴﻜّﻦ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻣﻮﻗﺖ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺻﻼﺣﻲ ﺯﻭﺩﺑﺎﺯﺩﻩ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﻛﻤﻲ ﺳﺨﺖﺗﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﺰﻭ ﻻﻳﻨﻔﻚ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻃﺮﺡﻫﺎﻱ آبخیزداری ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ. ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻨﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﻮﺯﻩ ﻭ ﺯﻳﺮﺣﻮﺯﻩ، ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺗﺎ ﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺻﺪﻫﺎ ﺯﻳﺮﭘﺮﻭﮊﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺑﺬﺭﻛﺎﺭﻱ، ﺑﺬﺭﭘﺎﺷﻲ، ﻧﻬﺎﻟﻜﺎﺭﻱ ﻭ … ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻴﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺟﺰﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﻮﺯﻩ آبخیز ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﻜﻤﻞ ﻭ ﺍﺣﻴﺎءﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ، ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺩﺭ آبخیزداری ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻭ ﻗﺮﻕ، ﻣﺮﻣﺖ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ، ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ … ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﺳﺮﻉ ﺯﻣﺎﻥ، ﻓﺮﺻﺖ ﻭ ﺗﻮﻓﻴﻘﻲ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻳﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻣﺠﺮﺏ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎﻥ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ﺍﻫﻞ ﻗﻠﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺁﺑﺨﻴﺰﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﻳﭽﻪ ﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﻋﻈﻴﻢ آبخیزها ﺑﻪ ﺭﻭﻱ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻥ ﺑﮕﺸﺎﻳﻨﺪ.